سەرۆککۆمار
لە چوارچێوەی بەشداریکردنیدا لە کارەکانی لووتکەی بەپەلەی عەرەبی، د.لەتیف ڕەشید لەگەڵ عەبدولفەتاح سیسی سەرۆک کۆمار و بەدر عەبدولعاتی وەزیری دەرەوە و ژمارەیەک لە بەرپرسانی سەرۆکایەتی میسر کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا چۆنیەتی پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەردوو وڵات و میکانیزمی فراوانکردنی ئاسۆی هاوکاری هاوبەش بەمەبەستی بەدیهێنانی بەرژەوەندییەکانی هەردوو گەلی برا و پەرەپێدانی پەیوەندی بنیاتنەرانە لە بوارە جیاجیاکاندا تاوتوێ کرا و جەخت کرایەوە لەسەر کارکردن بۆ پشتیوانیکردنی میکانیزمەکانی هاوکاری عەرەبی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەددیەکانی ئێستا.
سەبارەت بە گرژییەکان لە کەرتی غەززە، هەردوولا تاوتوێی لێکەوتەکانی خراپبوونی بارودۆخی مرۆیی، خۆدزینەوە لە پابەندییەکانی بە رێککەوتنی ئاگربەست، ڕەخساندنی کەش و هەوایەک بۆ دەستپێکردنەوەی قۆناغی دووەمی دانوستانەکان، وەستاندنی دەستدرێژی، پاراستنی هاووڵاتیانی مەدەنی و گەیاندنی یارمەتییە مرۆییەکان بەبێ کۆسپ تاوتوێیان کرد.
لە کۆبوونەوەکەدا فوئاد حوسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە و بەڕێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و د. قەحتان ئەلجبوری باڵیۆزی عێراق و نوێنەری هەمیشەیی لە کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی و
موستەفا غالب راوێژکاری سەرۆک کۆمار ئامادەیبون .
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی سەرۆک کۆماری عیراق لە کارەکانی لوتکەی نائاسایی عەرەبی کە لە میسر بەڕێوەچوو، ئەمڕۆ د. لەتیف رەشید لەگەڵ شا عەبدوڵڵای دووەم شای شانشینی هاشمی ئوردن و وەفدی یاوەری کۆبۆوە.
لە میانی دیدارەکەدا باس لە پەیوەندیی نێوان عیراق و ئوردن کرا، هەروەها جەختکرایەوە لەسەر پێویستی پەرەپێدانیان لە هەمو بوارەکان بەمەبەستی بەدیهێنانی بەرژەوەندیی باڵای هەردوو وڵات، سەرۆک کۆمار گرنگی فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری و پەرەپێدانی ئاستی هەماهەنگیی دووقۆڵی هەڵوێستە سیاسییەکان دوپاتکردەوە بە شێوەیەک کە ئاسایش و ئارامی ناوچەکە و گەلەکانی بپارێزێت.
لە دیدارەکەدا گرنگی یەکخستنی هەوڵی وڵاتانی عەرەب و نێودەوڵەتی سەبارەت بە مەسەلەی فەلەستین دوپاتکرایەوە بۆ بەدیهێنانی ئاگربەست و وەستانەوە دژی دەستدرێژی دەرهەق بە گەلی فەلەستین، سەرۆک و خاوەنشکۆ شا عەبدوڵا هەڵوێستی توندی خۆیان نیشاندا لەبارەی دەربەدەربونی فەلەستینییەکان لە ناوچەکانی خۆیان و پێدانی مافی چارەنووسی خۆیان بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان کە پایتەختەکەی قودسی شەریف بێت.
لە کۆبوونەوەکەدا فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و د. قەحتان جەنابی باڵیۆز و نوێنەری هەمیشەیی عێراق لە کۆمکاری عەرەبی و مستەفا غالب مەخیف ڕاوێژکاری سەرۆکی کۆمار ئامادەی بوون.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆمار جەختی کردەوە کە عیراق هەر هەوڵێک بۆ دۆزینەوەی جێگرەوەیەک بۆ فەلەستینییەکان لەدەرەوەی خاکی فەلەستین و دەستبەسەرداگرتنی زەوییەکانیان رەتدەکاتەوە.
ئەمڕۆ سەرۆک کۆمار لە وتارێکیدا لە کاتی بەشداریکردنی لە کارەکانی لووتکەی نائاسایی عەرەبی لە قاهیرە وتی:
"عیراق سیاسەتەکانی پاکتاوی رەگەزی رەتدەکاتەوە کە لایەنە داگیرکەرەکان دژی گەلی فەلەستین پەیڕەوی دەکەن کە پێشێلکارییەکی ئاشکرای یاسا نێودەوڵەتی و مرۆییەکانە" و جەختی لەسەر پشتیوانی تەواوی عیراق کردەوە بۆ خۆڕاگری گەلی فەلەستین لە بەرانبەر ئەو هێرشە بەردەوامانەی کە لەلایەن قەوارەی داگیرکەرەوە دژ بە خەڵکی مەدەنی بێچەک و دامەزراوە مەدەنییەکان و شوێنە پیرۆزەکان ئەنجامدراوە.
د.لەتیف رەشید، داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئیسلامی کرد بە خێرایی هەڵوێست وەربگرن و بە یەکگرتوویی و پتەویەوە رووبەڕووی هەموو ئەو پرۆژانە ببنەوە کە داوای دەرکردنی نایاسایی و سیستماتیکی فەلەستینییەکان لە خاک و وڵاتەکەیان دەکەن.
ئەمەی خوارەوە وتاری سەرۆک کۆماری عیراقە لە لووتکەی نائاسایی عەرەبی لە قاهیرە:
خاوەنشکۆ حەمەد بن ئال عیسا
بەڕێز سەرۆک عەبدولفەتاح سیسی، سەرۆک کۆماری میسری عەرەبی
خاوەنشکۆ و پایەداران و بەڕێزان
بەڕێز سکرتێری گشتی کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی
نوێنەرە بەڕێزەکان
سڵاو و دروود و بەرەکەتی خوای گەورەتان لەسەربێت
لە سەرەتای ئەم وتارەدا خۆشحاڵم کە زۆر سوپاس و پێزانینی خۆم ئاراستەی بەڕێزتان و لە رێگەی ئێوەوە بۆ گەلی برای میسر دەرببڕم بۆ میوانداریکردنی کارەکانی ئەم لووتکە بەپەلەیە کە لە هەلومەرجێکی ئاڵۆزی مرۆیی و ئەمنی کە ناوچەکەمان پێیدا تێدەپەڕێت دەبەسترێت و هەوڵێکە بۆ کۆتاییهێنان بە کێشەی فەلەستین و مافی سروشتی فەلەستینییەکان لەسەر خاکەکەیان و مافی گەڕانەوەی پەنابەران و قەرەبووکردنەوەیان، بەپێی بڕیارەکانی شەرعییەتی نێودەوڵەتی لەوانە بڕیارەکانی کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و بڕیارەکانی دادگای نێودەوڵەتی کە هەموویان داوا لە قەوارەی ئیسرائیل دەکەن کار بۆ کۆتاییهێنان بەو دۆخە بکەن. داوا لە دەوڵەتان دەکات دان بە دۆخی نایاسایی بوونی ئەم قەوارەدا نەنێن، وە دان بە هیچ گۆڕانکارییەک نەنێ لە جۆری فیزیکی یان پێکهاتەی دیمۆگرافی ئەو خاکەی کە قەوارەی زایۆنی داگیری کردووە.
لەم مینبەرەوە، عیراق هەڵوێستی پتەوی خۆی دووپات دەکاتەوە و داوای بەدیهێنانی هیواکانی گەلی فەلەستین دەکات بۆ دامەزراندنی دەوڵەتێکی فەلەستینی کە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی دانپێدانراو بە پایتەختی قودسی پیرۆزەوە بێت.
هەروەها بە توندی ئیدانەی بڕیاری قەوارەی ئیسرائیل دەکەین بۆ قەدەغەکردنی کارەکانی ئاژانسی فریاگوزاری و کارکردنی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەرانی فەلەستینی (UNRWA) لە ناوچە داگیرکراوەکان و داواکردنی راگواستنی دوو ملیۆن فەلەستینی لە خاکەکانیان لە غەززە بۆ ناوچەکانی وڵاتانی دیکە کە هەموویان تاوانی جەنگی تەواون.
عیراق پشتیوانی تەواوی خۆی بۆ مافە سروشتییەکانی فەلەستین و خۆڕاگری گەلی فەلەستین دووپات دەکاتەوە لە بەرانبەر ئەو هێرشە بەردەوامانەی کە قەوارەی داگیرکەر لە دژی هاووڵاتیانی بێچەک و دامەزراوە مەدەنییەکان و شوێنە پیرۆزەکان ئەنجام دەدرێت بە بیانووی جۆراوجۆر و درۆ بۆ پاساوهێنانەوەی ئەو کارە قێزەونانەی دژ بە گەلی فەلەستین بە جینۆساید و تاوانی جەنگ لە روانگەی تەواوی جیهاندا، یاسا و رێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان کاتێک لاواز و باوەڕپێنەکراو دەبن و چەمکی مرۆڤایەتی بووەتە دوو بینینی جیاواز .
بۆیە عیراق هۆشداری دەدات لە کاریگەرییە خراپەکانی ئەو پرۆژانەی کە ئامانجیان پاکتاوکردنی فەلەستینییەکان و بێبەشکردنیانە لە مافی مانەوەیان لەسەر خاکەکەیان و دەرئەنجامە مەترسیدارەکانی ئەو پرۆژانەی کە بەسەر وڵاتانی ناوچەکەدا دەکەون و هەڕەشە لە سەقامگیری و ئاسایش دەکەن و ناکۆکی زیاتر کۆنتڕۆڵ دەکرێن.
یەکەم: داواکردن لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئیسلامی کە بە خێرایی هەڵوێست وەربگرن و بە یەکگرتوویی و توندی رووبەڕووی هەموو ئەو پرۆژانە ببنەوە کە داوای دەرکردنی نایاسایی و سیستماتیکی فەلەستینییەکان لە خاک و وڵاتەکەیان دەکەن کە دۆخی مرۆیی خراپتر دەکات و رێگری بکەن لە گەڕانەوەیان بۆ ماڵ و حاڵەکانیان لەگەڵ بەردەوامی سیاسەتەکانی جیاکاری رەگەزی و گەمارۆدان و پێشێلکردنی بەها و پرەنسیپە مرۆییەکان.
دووەم: داوا دەکەین کاری بەپەلە بۆ ئاوەدانکردنەوەی کەرتی غەززە بکرێت و داواکارین سندوقێک دابمەزرێ بۆ ئاوەدانکردنەوەی غەززە و هەڵسەنگاندنێکی بیرمەندانە کە پێداویستییەکان دیاری بکات، لەڕێگەی پێکهێنانی تیمێکی نێودەوڵەتی بە هاوکاری نێوان کۆمکاری عەرەبی و نەتەوە یەکگرتووەکان کە کار دەکات بۆ دابەشکردنی ئەرکەکان لەنێوان وڵاتانی بەشداربوو بەشێوەیەکی سیستماتیک و بەردەوام دەبێت لە چڕکردنەوەی هەموو هەوڵەکان بۆ گەیاندنی یارمەتی مرۆیی و پزیشکی بۆ گەلی فەلەستین و فشار خستنە سەر قەوارەی ئیسرائیل بۆ کردنەوەی دەروازە سنوورییەکان و دابینکردنی پێداویستییە سەرەتاییەکان بۆ بەردەوامی ژیان بۆ برایانی فەلەستین بۆ رێگریکردن لە ئاوارەبوونیان بۆ ناوچەکانی تر.
سێیەم: داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکەین لەڕێگەی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە بەتایبەتی ئەنجومەنی ئاسایش بڕیاری پێویست دەربکات کە متمانە بە سیستەمی نێودەوڵەتی دروست بکاتەوە و قەوارەی داگیرکەر ناچار بکات دەستدرێژی لەسەر ناوچەکە رابگرێت و سیاسەتی هەڕەشە بۆ سەر وڵاتانی ناوچەکە بەدوور بگرێت و کۆتایی بەو توندوتیژی و تۆپبارانانە بهێنێت کە دژ بە هاوڵاتیانی مەدەنی دەیکات و هەڕەشەی دیپۆرتکردنەوەیان بکات و ئەنجومەنەکە بەرپرسیارێتییەکانی خۆی بەپێی پەیماننامەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە پاراستنی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی بگرێتە ئەستۆ.
چوارەم: رووبەڕووبوونەوەی بڕیارەکانی قەوارەی ئیسرائیل بۆ رێگرتن لە ئەرکی رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان بەتایبەتی ئاژانسی فریاگوزاری و کارکردنی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەرانی فەلەستینی کە بەهۆی نەبوونی خۆراک و دەرمان و نەمانی ئاوی خواردنەوە و سووتەمەنییەوە ئازاری فەلەستینیانی زیاتر کردووە، پاش ئەوەی داگیرکاری داخستنی دەروازەکانی توندتر کرد و رێگری لە هاتنە ناوەوەی هاوکاری کرد، و دامەزراوەکان و کارمەندانی رێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی کردە ئامانج کە بەڵگەیەکی روونن لەسەر کەمتەرخەمی داگیرکەران بەرانبەر بەو یاسایانە و کەمتەرخەمی لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی.
هەروەها عیراق بە توندی هەر هەوڵێک بۆ دۆزینەوەی شوێنێکی جێگرەوە بۆ فەلەستینییەکان لە دەرەوەی خاکی فەلەستین و دەست بەسەرداگرتنی زەوییەکانیان و بەجوولەکەکردنی ناوچە فەلەستینییەکان و فراوانکردنی دروستکردنی نیشتەجێبوون رەتدەکاتەوە کە قەوارەی داگیرکەر بەدواداچوونی بۆ دەکات و بەردەوامە و هەروەها مافی پەنابەران و کۆچبەرانی فەلەستینی بۆ گەڕانەوە بۆ نیشتیمان و ناوچەکانی سەرەکی خۆیان دووپات دەکاتەوە.
داوا لە وڵاتانی عەرەبی و ئیسلامی و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکەین دان بە شەرعییەتی هەر دۆخێکدا نەنێین کە بەهۆی ئەم کارە نایاساییانەوە سەرهەڵبدات.
خاوەنشکۆ و پایەداران ...
لە کاتێکدا چاوەڕوانی ئەنجامە کردارییەکانی ئەم لووتکە دەکەین لە کۆکردنەوەی پشتیوانی، گەیاندنی یارمەتی مرۆیی و پزیشکی بەپەلە بە شێوەیەکی هەماهەنگی و بنیاتنانەوەی کەرتی غەززە، سوپاس و پێزانینی خۆمان دەردەبڕین
بۆ ئەو وڵات و رێکخراو و کەسایەتیانەی کە دەنگیان لە دژی پێشێلکارییەکانی دەستدرێژی ئیسرائیلیەکان دژ بە گەلی فەلەستین بەرز کردووەتەوە و هەڵوێستی پتەوی عیراق لە پشتیوانی لە دۆزی فەلەستین و گەلی فەلەستین و خەباتی دادپەروەرانەیان بۆ بەدەستهێنانی مافە ڕەواکانیان بۆ دامەزراندنی دەوڵەتەکەیان بە پایتەختی قودسی پیرۆز دووپات دەکەنەوە.
سڵاو و دروود و ڕەحمەت و بەرەکەتی خوای گەورەتان لەسەربێت
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ بەشداری لە دانیشتنی کردنەوەی لووتکەی بەپەلەی عەرەبی لە قاهیرە کرد بۆ تاوتوێکردنی پەرەسەندنەکانی کەرتی غەززە و خاکی فەلەستین.
لە کاتی گەیشتنی بۆ هۆڵی کۆنفرانس لەلایەن عەبدولفەتاح سیسی سەرۆک کۆماری عەرەبی میسر پێشوازی لێکرا و بەخێرهاتنی سەرۆک کۆماری کرد و سوپاسی خۆی دەربڕی بۆ قبووڵکردنی بانگهێشتەکە و بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەکە.
لە دانیشتنی کردنەوەکەدا فوئاد حوسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان و مستەفا غالب مەخیف راوێژکاری سەرۆک کۆمار و باڵیۆزی کۆماری عێراق و نوێنەری هەمیشەیی لە کۆمکاری عەرەبی دکتۆر قحگان ئەلجەنابی یاوەری بوون .
بە بەشداری سەرۆك كۆماری عیراق لوتكەی نائاسایی عەرەبی لە قاهیرە لەبارەی غەززە بەڕێوەدەچێت و تیایدا، هەڵوێستی وڵاتانی عەرەبی لەسەر دوایین پێشهاتەكانی شەڕی غەززە دەخرێتەڕوو.
د.لەتیف رەشید، سەرۆك كۆماری عیراق لە پەراوێزی وتارێكەیدا، هەڵوێستی نەگۆڕی عیراقی بەرانبەر دۆسییەی گەلی فەڵەستین و بەدیهێنانی خواست و داوكارییەكانیان، لە دامەزراندنی دەوڵەتی فەڵەستین خستەڕوو.
د.لەتیف رەشید وتیشی: سیاسەتی ئیسرائیل بەرانبەر فەڵەستینییەكان تاوانی جەنگ و كۆمەڵكوژییە.
سەرۆک کۆماری ئەوەشی خستەڕوو،عیراق ئیدانەی راگرتنی كارەكانی ئاژانسی ئۆنروا لە غەززە و پلانی راگواستنی خەڵكەكەی لەلایەن ئیسرائیلەوە دەكات، هەروەها، عیراق داوا لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئیسرائیل دەكات بەزووترین كات بێنەدەنگ لەسەر پرۆژەكانی راگواستنی خەڵكی غەززە لەسەر خاكی خۆیان و بەشێوەیەكی یەكلاكەرەوانە رایانبگرن.
لەچوارچێوەی بەشداریکردنی لەلووتکەی نائاسایی عەرەبی کە لەقاهیرە بەڕێوەدەچێت، د.لەتیف رەشید، ئەمڕۆ لەگەڵ سەرۆکی لوبنان جەنەراڵ جۆزێف عەون وەفدی یاوەری کۆبووەوە.
لەسەرەتای دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار پیرۆزبایی لەسەرۆک جۆزێف عەون بەبۆنەی وەرگرتنی پۆستی سەرۆک کۆماری لوبنان دووبارەکردەوه و هیوای سەرکەوتنێ بۆ سەرۆک عەون و سەقامگیری و خۆشگوزەرانی زیاتری بۆ گەلی لوبنانی برا خواست.
سەرۆک کۆماری عیراق ئاماژەی بەگرنگی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات و پێویستی فراوانکردنی ئاسۆی هاوکاری دووقۆڵی کرد بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی هەردوو گەل بکەن و دوپاتی لە هەڵوێستی نەگۆڕی عیراقی لە پشتیوانیکردنی ئاسایش و سەقامگیری و سەروەری و یەکپارچەیی خاکی لوبنان کردەوە لەپێناوی دەستەبەرکردنی بەرژەوەندییەکانی گەلەکەیدا.
لەدیدارەکەدا باس لەکارەکانی لووتکەی نائاسایی عەرەبی و دەرئەنجامە ئەرێنییە چاوەڕوانکراوەکانی کرا و تێیدا سەرۆک کۆمار جەختی لەگرنگی هەڵوێستێکی یەکگرتوو و یەکلاکەرەوەی وڵاتانی عەرەبی بەرانبەر بە پرسی فەلەستین کردەوە و سەرکۆنەکردنی عێراقیشی ڕاگەیاند لەدژی ئەو دەستدرێژییەی کە دەکرێتە سەر گەلانی فەلەستین و لوبنان و دوپاتیشی لەپاراستنی مافەکانیان لەژیانێکی سەلامەت پڕ سەقامگیرییدا کردەوە.
لەلای خۆیەوە سەرۆک عەون، سوپاس و پێزانینی خۆی دەربڕی بۆ بایەخدانی سەرۆک کۆمار بەپێشهاتەکانی لوبنان و ناوچەکە و دوپاتی لە پەرۆشی وڵاتەکەی بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییە مێژووییەکان لەگەڵ عێراق و چڕکردنەوەی هاوکارییە دووقۆڵییەکان لە سەرجەم بوارەکاندا کردەوە.
سەرۆك كۆماری عیراق گەیشتە میسر بۆ بەشداریكردن لە لوتكەی عەرەبی، وەزیری دەرەوەی میسریش دەڵێت؛ پلانەكەیان بۆ ئاوەدانكردنەوەی غەززە ئامادەیە.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق بە یاوەری قوباد تاڵەبانی جێگیری سەرۆك وەزیرانی هەرێم گەیشتە میسر بە مەبەستی بەشداریكردن لە لوتكەی عەرەبی لەبارەی پرسی غەززە و فەلەستین كە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا داوایكردبوو خەڵكی غەززە بۆ میسر و ئوردن رابگوازرێن.
لە لوتكەكەدا، سەرۆك كۆماری عیراق وتارێك پێشكەش دەكات و هەڵوێستی وڵاتەكەی لەو بارەیەوە ئاشكرا دەكات و زنجیرەیەك دیداریش لەگەڵ سەركردەی وڵاتان ئەنجام دەدات.
هاوكات بڕیارە هەر ئەمشەو د. لەتیف رەشید لەگەڵ مەحمود عەباس سەرۆكی فەلەستین كۆببێتەوە.
بەدر عاتی وەزیری دەرەوەی میسریش رایگەیاند، پلانەكەیان بۆ ئاوەدانكردنەوەی غەززە ئامادەیە و لە كۆبوونەوەی لوتكەی عەرەبی كە رۆژی سێ شەممە بەڕێوەدەچێت، دەیخەنە بەردەم وڵاتانی دیكەی عەرەبی، وتیشی، پلانەكەی میسر دوای ئەوە دێت كە ماركۆ رۆبیۆ وەزیر دەرەوەی ئەمریكا داوایكرد وڵاتانی عەرەبی پێشنیازی خۆیان لەبارەی ئاوەدانكردنەوەی غەززە بخەنەڕوو.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ دووشەممە، بەیاوەری قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم، گەیشتە میسر بۆ بەشداریکردن لە کارەکانی لوتکەی نائاسایی عەرەبی.
بەپێی سەرچاوە رەسمییەکان، کۆبوونەوەی نائاسایی سەرانی وڵاتانی عەرەبی بڕیارە سبەینێ لە قاهیرە دەستپێبکات و تایبەت دەبێت بە دواین پەرەسەندنەکانی کەرتی غەززە و خاکی فەلەستین.
شایانی باسە ژمارەیەک بەرپرسانی حکومەت و راوێژکار و کەسایەتییە سیاسییەکان، لەناویاندا جێگری سەرۆکی حکومەت، قوباد تاڵەبانی، یاوەری سەرۆک کۆمار دەکەن لەم سەردانەدا.
شایەنی ئاماژەپێدانە، لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی قاهیرە، ژمارەیەک لە بەرپرسانی باڵای میسری پێشوازییان لە سەرۆک کۆمار کرد.
بڕیارە سبەینێ د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق سەردانی میسر بکات بۆ بەشداریکردن لە لوتکەی عەرەبی پەلە.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق و چەندین سەرکردەی دیکە، سەبارەت بە رەوشی غەززە بەشداری لە لوتکەی عەرەبی پەلە لە میسر دەکەن.
جێگەی ئاماژەیە، لەدوای لێدوانەکانی ترەمپ بۆ دابەشکردنی خەڵکی غەززە بەسەر ئوردن و میسر، ئەم لوتکەیە بەڕێوەدەچێت، هاوکات سەرۆک کۆماری عیراق لەمیانی دیدارەکەدا وتارێک پێشکەشدەکات.
هەر لە سەردانەکەیدا بۆ میسر، د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق بڕیارە چەندین کۆبوونەوە و دیدار لەگەڵ سەرکردەکانی وڵاتان ئەنجام بدات.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، بە بۆنەی ساڵڕۆژی مامۆستایانی عیراق پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، پیرۆزبایی گەرمیان لێ دەکەین و هیوای سەرکەوتن و باشیان بە ئاوات دەخوازین.
دەقی پەیامەکەی سەرۆک کۆمار..
مامۆستایانی عیراق ئەمینداری ئەرک و پەیامی زانست و پەروەردە بون لە هەلومەرجی سەخت و هەورازو نشێو کە وڵاتەکەمان رووبەڕووی بووەتەوە، بە وردبینی و راستگۆییەوە رۆڵی گرنگی خۆی راپەڕاندووە، ئەمڕۆش بەردەوامن لە ئەرکە بەرزەکانی خۆیان بۆ بنیاتنانی نەوەکانی داهاتوو.
پشتگیری خۆمان دوپات دەکەینەوە بۆ زامنکردنی ئەوەی کە مامۆستایان هەموو مافەکانیان پارێزراوە بۆ جێبەجێکردنی ئەرکە بەرزەکانیان .
ئەم بۆنەیە لە مامۆستایانی عیراق پیرۆز بێت.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق پێشوازیکرد لە سەید عەمار حەکیم سەرۆکی ڕەوتی حیکمەی نیشتمانی.
لە سەرەتای دیدارەکەدا کە دوێنێ لە بەغداد بەڕێوەچوو ، سەرۆک کۆمار و سەید عەمار حەکیم بەبۆنەی هاتنی مانگی رەمەزانی پیرۆزەوە پیرۆزباییان لە یەکتر کرد و هیوایان خواست کە ئەم مانگە پیرۆزە بە خێر و و ئارامی و ئاسایش بۆ عیراقییەکان و جیهانی ئیسلامی و مرۆڤایەتی بە گشتی بگەڕێتەوە.
هەر لەو دیدارەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنی وڵات و ئەو پێشهاتانەی لە ناوچەکەدا روودەدەن و کاردانەوەکانیان لەسەر گۆڕەپانی عێراق گفتوگۆی لەبارەیەوە کرا.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی بەهێزکردنی یەکڕیزی نیشتمانی و کاری هاوبەشی نێوان هێزە سیاسییەکان بۆ چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری.
سەرۆک کۆمار ئاماژەیکرد بە پێویستی گرتنەبەری رێڕەوی گەشەپێدانی هەمەلایەنە و پلان بۆ باشترکردنی بارودۆخی ژیان و خزمەتگوزاری هاووڵاتیان.
هاوکات بەشێکی تری دیدارەکە تایبەت بو بە هەڵسەنگاندنی بارودۆخی ناوچەکە، هاوکات دەرئەنجامی سەردانەکەی عەمار حەکیم بۆ کۆماری میسری عەرەبی تەوەرێکی تری دیدارەکە بوو.
لای خۆیەوە عەمار حەکیم ستایشی رۆڵی سەرۆک کۆماری کرد لە بەهێزکردنی یەکڕیزی کۆمەڵایەتی نێوان پێکهاتەکانی عێراق و پەرۆشی بەڕێزیان بۆ چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری و پاراستنی بەرژەوەندیی هاووڵاتیان.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لە کۆشکی سەلام لە بەغدا، پێشوازی لە فالح فەیاز، سەرۆکی دەستەی حەشدی شەعبی کرد، جەختی کردەوە لەسەر گرنگی پاراستنی سەقامگیری ئەمنی و سیاسی عیراق و پێشنیازی بۆ پتەوکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ خستەڕوو.
لە میانەی دیدارەکەدا، هەردوو لا گفتوگۆیان لەسەر پەرەسەندنە سیاسی و ئەمنییەکانی ناوخۆی عیراق و دۆخی ئیقلیمی کرد، تیایدا سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر پێویستی بەردەوامبوون لە هەوڵە ئەمنییەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و کارکردن بۆ پاراستنی ئاسایش و بەرژەوەندییەکانی هاووڵاتیان کردەوە.
سەرۆک کۆمار لە وتەکانیدا تیشکی خستە سەر گرنگی پاراستنی ئەو سەقامگیرییە ئەمنی و سیاسییەی کە عیراق لە ئێستادا بەدەستی هێناوە و داوای کرد هەوڵەکان بۆ چەسپاندنی ئەم سەقامگیرییە بەردەوام بن. رایگەیاند کە ئەمە دەبێتە هۆی "مسۆگەرکردنی هەنگاونان بەرەو پێشەوە لە بواری ئاوەدانکردنەوە و بنیاتنان و باشترکردنی دۆخی خزمەتگوزاری".
لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا، سەرۆک کۆمار ستایشی تایبەتی ئاراستەی "قوربانییە گەورەکانی ئەندامانی هێزەکانی حەشدی شەعبی کرد شانبەشانی براکانیان لە تەواوی هێز و پێکهاتە ئەمنی و سەربازییەکان لە بەرگریکردن لە عیراق و گەلەکەی".
هەروەها لە دیدارەکەدا، گفتوگۆ لەسەر دوایین پێشهاتەکانی ناوچەکە کرا، بەتایبەتی دۆخی فەلەستین و گۆڕانکارییەکانی سوریا و هەڵوێستی عیراق بەرامبەریان. هەردوولا جەختیان لەسەر "پێویستی پتەوکردنی پەیوەندییەکانی عیراق لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ کردەوە بە شێوەیەک کە بەرژەوەندی هاوبەش بەدەستبهێنێت".
شایانی باسە، ئەم دیدارە لە چوارچێوەی زنجیرە کۆبوونەوەکانی سەرۆک کۆمار لەگەڵ بەرپرسانی سەربازی و ئەمنی عێراق دێت بۆ هەماهەنگی و گفتوگۆ لەسەر دۆخی ئەمنی وڵات.
سەرۆک کۆمار ستایشی هەوڵە مرۆڤدۆستانەکانی دکتۆر ئەبورەغیف دەکات لە غەززە و پشتگیری بۆ دامەزراندنی نەخۆشخانەیەکی عێراقی لەوێ دەردەبڕێت.
د. لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ پێنجشەممە لە کۆشکی سەلام لە بەغدا، پێشوازی لە دکتۆر محەمەد تاهیر ئەبورەغیف کرد.
لە میانەی دیدارەکەدا، سەرۆک کۆمار هەڵوێستی مرۆڤدۆستانەی دکتۆر ئەبورەغیفی لە ماوەی هێرشەکانی دواییدا بۆ سەر غەززە بەرز نرخاند، کە رەنگدانەوەی رۆحی هاوسۆزی مرۆڤایەتی بوو لەگەڵ دۆزی دادپەروەرانەی گەلی فەلەستین و گوزارشتی لە بەها ڕاستەقینەکانی گەلی عیراق کرد.
سەرۆک کۆمار جەختی کردەوە کە ئەو هەوڵە مرۆییانەی پێشکەش بە گەلی فەلەستین دەکرێن، دەربڕینی ئیرادەی پتەوی عیراقن بۆ پشتیوانی لە برا فەلەستینییەکان و یارمەتیدانیان بۆ تێپەڕاندنی ئەو قەیرانە و رەتکردنەوەی ئەو دەستدرێژییانەی رووبەڕوویان دەبنەوە.
هەروەها، سەرۆک کۆمار راشیگەیاند کە پێشنیاری دامەزراندنی نەخۆشخانەیەکی عیراقی لە غەززە، هەنگاوێکی گرنگ دەبێت بۆ دابینکردنی خزمەتگوزاری پزیشکی و تەندروستی پێویست بۆ خەڵکی فەلەستین. هاوکات پشتگیری تەواوی سەرۆکایەتی کۆمار و حکومەتی عیراقی بۆ ئەم دەستپێشخەرییە و هەموو هەوڵە مرۆییەکانی تر دەربڕی.
لە لایەکی ترەوە، سەرۆک کۆمار ستایشی تایبەتی ئاراستەی هەڵوێستی مرۆڤدۆستانە و پیشەیی دکتۆر ئەبورەغیف کرد بۆ ئەو خزمەتگوزارییە پزیشکییانەی کە پێشکەشی بریندارانی کردووە لە ناوچە جیاجیاکانی کەرتی غەززە.
لای خۆیەوە، دکتۆر محەمەد تاهیر ئەبورەغیف سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ سەرۆک کۆمار دەربڕی و پوختەیەکی لەسەر ئەزموونی خزمەتکردنی لە غەززە و ئەو حاڵەتە تەندروستییانەی کە لەلایەن کادرە عێراقییەکانەوە چارەسەر کراون پێشکەش کرد. دکتۆر ئەبورەغیف جەختی کردەوە کە ئەوەی ئەنجامی داوە ئەرکێکی نیشتمانی، مرۆیی و ئەخلاقییە و وتی: "عیراق هەمیشە وەک نموونەیەکی شەرەفمەندانەی هاوسۆزی و بەخشندەیی مرۆیی دەمێنێتەوە."
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لەگەڵ مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان کۆبووەوە.
لە میانی دیدارەکەدا کە ئەمڕۆ چوارشەممە 26-2- 2025 لە هەولێر بەڕێوەچوو، بارودۆخی گشتی عیراق و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی و هەروەها پێشهاتی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتیی و دۆخی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی تاوتوێ کرا و جەختکرایەوە لە گرنگی پەرەپێدانی هاریکاری و هەماهەنگی نێوان هێزە سیاسییەکان و کارکردن بۆ چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری و باشترکردنی دۆخی خزمەتگوزاریی هاووڵاتیان.
هەر لەو دیدارەدا راو بۆچون ئاڵوگۆڕ کرا لەسەر پەیوەندییەکانی نێوان ناوەند و هەرێم لە ئاستی جیاجیا و ئاڵەنگارییەکانی بەردەم پرۆسەی سیاسی و سەقامگیری وڵات، کە تیایدا ئاماژەکرا بە پێویستی پەسەندکردنی پرەنسیپی دیالۆگ و چالاککردنی میکانیزمی هەماهەنگی و کاری هاوبەش بۆ چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان و پتەوکردنی پەیوەندیی نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستان بە شێوەیەک کە دۆخی ئابووری و گەشەسەندن باشتر بکات و خزمەت بە بەرژەوەندییە باڵاکانی هەموو گەل بکات.
سێیەمین كۆربەندی هەولێر لە ژێر ناونیشانی نادڵنیایە كەڵەكبووەكان لە رۆژهەڵاتی ناوەراست دەستیپێكرد و سەرۆك كۆمار لە كۆربەندەكەدا داوای هەماهەنگیی نێوان بەغداد و هەرێمی كوردستانی كرد .
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆاری عیراق لە میانی بەشداریكردنی لە سێیەمین كۆربەندی نادڵنیاییە كەڵەكەبوەكان لە رۆژهەڵاتی ناوەراست كە ئەمرۆ لە هەولێر دەستیپێكرد وتارێكی پێشكەش كرد و رایگەیاند ، پێویستە حكومەت عیراق و هەرێم هەمانگی یەكتربین چونكە ئەوە لە بەرژەوەندی هەموانە، راشیگەیاند، عیراق توانای وەڵامدانەوەی هەیە بۆ هەر كارێك بەرانبەری بكرێت بەڵام هەمیشە دانوستانی دیبلۆماسی هەڵبژاردووە، وتیشی بە هەموو توانایانەوە پشتیوانی لە سوریای نوێ دەكەن كە مافی هەموو پێكهاتەكانی تیدا پارێزراوبێت.
سێهەمین كۆربەندی نادڵنیاییە كەڵەكەبوەكان لە رۆژهەڵاتی ناوەراست ماوەی 3 رۆژ بەردەوام دەبێت و سەركردەكانی عیراق و هەرێم و توركیا و سوریا و وڵاتانی ناوچەكە ئامادەی كۆربەندەكە دەبن .
سەرۆك كۆماری عیراق لە كۆشكی بەغداد لەگەڵ سەرۆكی رێكخراوی بەدر كۆبووەوە و تاوتوێی دوایین دوایین پێشهاتە ناوخۆییەكان كرد.
سەرۆكایەتی كۆماری عیراق بڵاویكردەوە، لە كۆبوونەوەی د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆمار و هادی عامری سەرۆكی رێكخراوی بەدر، گفتوگۆكرا لەبارەی گرنگی هەماهەنگی نێوان هێزە نیشتمانییەكان بۆ بەرەنگاربوونەوەی دوایین گۆڕانكارییە هەرێمییەكان، جەختیشكرایەوە لە یەكخستنەوەی هەوڵەكان بۆ پاراستنی ئاشتی و ئاسایشی ناوچەكە.
هەر لە كۆبوونەوەكەدا، سەرۆك كۆماری عیراق ئاماژەی بە گرنگی پێكەوەژیانی ئاشتییانەی نێوان پێكهاتەكان كرد، جەختیشیكردەوە لە پاراستنی پایەكانی كۆمەڵایەتی و یەكگرتووشی لە وڵاتدا بە پێویست زانی، بەجۆرێك كە سەقامگیری ئاسایشی و سیاسی و ئابووری وڵات بەرەوپێشببات، هاوكات داواكاری و خواستی هاوڵاتییان دابینبكات و ئاستی ژیان و گوزەرانیان و خزمەتگوزاری بەرزبكاتەوە.
لەبەرانبەردا، سەرۆكی رێكخراوی بەدر، هەوڵەكانی سەرۆك كۆماری بەرزنرخاند لە یەكخستنەوەی هێزەكان و كاری پێكەوەیی نیشتمانی، لەپێناو بەرەوپێشبردنی ئاسایش و سەقامگیری عیراق و هاوكات، دابینكردنی داواكارییەكانی هاوڵاتییان و چاكسازی و بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی.