سەرۆککۆمار
د.لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق لە راگەیەندراوێکدا بە بۆنەی کۆتاییھاتنی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان پەیامێکی بڵاوکردەوە و پیرۆزبایی سەرکەوتنی ھەڵبژاردنەکە لە ھاووڵاتییان کرد و ئاماژەی بەوەدا، ئەو ھەڵبژاردنە پێداویستییەکی ئیداری گرنگە بۆ خزمەتکردنی ھاووڵاتییان.
سەرۆککۆماری عێراق ستاشی لایەنە بەشدارەکانی ھەڵبژاردن کرد و وتی، ھەڵبژاردنەکە بژاردەیەکی ئاشتییانە و دیموکراسییە بۆ ھاووڵاتییان.
لە ڕێوڕەسمێکی شکۆداردا، سەرۆککۆمار لەلایەن نیکۆس خریستۆدۆلیدس سەرۆککۆماری قوبرس لە کۆشکی سەرۆکایەتی بە بەڕێوەچونی رێورەسمی تایبەت، پێشوازی لێکرا.
لە کۆبوونەوەیەکی دوو قۆڵیدا، بارودۆخی گشتی سیاسی و ئەمنی و ئابووری و گەشەپێدان لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی تاوتوێ کرا.
سەرۆککۆمار سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ سەرۆککۆماری قوبرس دەربڕی بۆ ئەو بانگھێشتنامەیەی کە پێشکەشی کردبوو، ھاوکات ستایشی پەرۆشی قوبرسی کرد بۆ پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان و جەختیکردەوە کە عێراق ویستی لایەنی قوبرسی بە گرنگ وەردەگرێت بۆ باشترکردنی پەیوەندییەکان بە شێوەیەک کە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکان بەدیبھێنێت.
سەرۆککۆمار روونی کردەوە کە عێراق ئەمڕۆ سەقامگیری ئەمنی و سیاسی و ئابووری بەخۆوە بینیوە و زەمینەیەکی لەبارە بۆ ھەموو جۆرە وەبەرھێنانێک رەخساوە، ئاماژەشیکرد بە دەرفەتەکان بۆ فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاریی بنیاتنەری دووقۆڵی، ھەروەھا جەختیکردەوە لە ویستی عێراق بۆ بەشداری پێکردنی کۆمپانیا قوبرسییەکان لە جێبەجێکردنی پڕۆژەکانی گەشەپێدان لە بوارە جیاوازەکانی ئابووری و بازرگانی و گەشتیاریدا.
ھەروەھا ھەردوو سەرۆک کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی ھاوبەشیان لە کۆشکی سەرۆکایەتی لە قوبرس سازکرد و تێیدا سەرۆککۆمار ئاماژەی بەوەدا ئەم سەردانە دانانی بەردی بناغەی دەستپێکردنی سەردەمێکی نوێی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان ھەردوو وڵاتە، جەختیشیکردەوە لەسەر خواستی عێراق کە بە شێوەیەکی ھەمەلایەنە پەیوەندییەکان لەگەڵ کۆماری قوبرس پتەو و فراوان دەکات.
سەرۆککۆمار ھەوڵەکانی عێراقی بۆ کارکردن و ڕەخساندنی ھەلومەرجی گونجاو بۆ زیاتر ھاندانی کۆمپانیا حکومییەکان و کەرتی تایبەت لە ھەمو کەرتەکانی بیناسازی و وەبەرھێنان ڕوونکردەوە، ھاوکات ویستی عێراقی دووپاتکردەوە بۆ پێکھێنانی ھاوبەشیەکی ستراتیژی لەگەڵ ھەموو وڵاتانی دۆست بە کۆماری قوبرسیشەوە، لەڕێگەی دامەزراندنی نوێنەرایەتییەکی دیپلۆماسی لە ھەردوو وڵاتدا بە شێوەیەک کە بەشداربێت لە چەسپاندنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان.
ھەر لە چوارچێوەی سەردانەکەیدا، سەرۆککۆمار سەردانی مۆزەخانەی شوێنەوارناسی لە شاری لیماسۆلی قوبرسی کرد و جەختیکردەوە لە گرنگی رۆڵی کلتووری و مێژوویی قوبرس و ئەو شارستانییەتە کە دەوڵەمەندە بە ھونەر و ئەدەب لە کەلەپوری مرۆیی جیھانیدا، ھاوکات ویستی خۆی نیشاندا بۆ بەھێزکردنی پەیوەندییەکانی نێوان قوبرس و عێراق بۆ چەسپاندنی پەیوەندیی دۆستانە و فراوانکردنە گفتوگۆکان کە ھەردوو وڵات و گەلی دۆست پێکەوە کۆدەکەنەوە.
ھەروەھا سەرۆککۆمار لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە قوبرس پێشوازی لە ژمارەیەک باڵیۆزی وڵاتانی عەرەبی کرد لە قوبرس.
لە دیدارەکەدا ،سەرۆککۆمار باسی لەو پێشکەوتنەکان کرد لە ژیانی سیاسی و ئەمنی و ئابووری عێراق بەدیھاتوون جگە لە دیداری لەگەڵ سەرۆک کریستۆدۆلیدس و ئەو ڕێککەوتنانەی کە ئاسۆی ھاریکاریی نێوان ھەر دوو وڵات فراوانتر دەکەن لە بوارەکانی وەبەرھێنان و ئابووری و ڕۆشنبیری و پەروەردە، ھەروەھا بەھێزکردنی میکانیزمی گواستنەوەی ئاسمانی لە ڕێگەی بۆ بوژاندنەوەی کەرتی گەشتیاری و قووڵکردنەوەی پەیوەندیی نێوان گەلانی عێراق و قوبرس.
سەرۆککۆمار سەردانی بارەگای پەرلەمانی قوبرسی کرد و لەوێ لەلایەن ئانیتا دیمیتریۆ سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران پێشوازی لێکرا و پێشھاتەکانی دۆخی سیاسی و مەسەلە نێودەوڵەتییەکانی جێی بایەخی ھەردولایان تاوتوێکرد و ئاماژەیکرد بە پێویستی بەھێزکردنی ھاریکاریی دوو قۆڵی لەسەر ئاستی پەرلەمان و ئاڵوگۆڕی شارەزایی یاسایی لە نێوان پەرلەمانی عێراق وقوبرسدا و ھەروەھا پێکھێنانی لیژنەیەکی دۆستایەتی عێراق و قوبرس بەگرنگ ناوبرد، لەگەڵ چالاککردنی پەیوەندی نێوان ھەردوولا بە شێوەیەک کەپەرە بە کاری پەرلەمانی و یاسادانان بدات.
لە پەراوێزی سەردانەکەدا، سەرۆککۆمار سەردانی زانکۆی قوبرسی کرد و گەشتێکی بەناو بەشەکانی زانکۆکەدا کرد و بەش و کۆلێژەکانی بەسەرکردەوە و گوێی لە روونکردنەوەیەکی وردی دامەزراندنی زانکۆ و پسپۆڕی و کۆلێژەکانی گرت، ئەوچالاکیی و خزمەتگوزارییە گرنگانەی کە پێشکەشی خوێندکاران و کۆمەڵگەی دەکات، جگە لەبەرنامە و ئاسانکاری و پلان و کارە لە پێشینەکان و گرنگترین دەستکەوتە زانستی و ئەکادیمییەکانی کە لە بوارە جیاوازەکاندا بەدەستی ھێناوە.
سەرۆککۆمار ئاماژەی بەوەکرد کە حکومەت گرنگی بە کەرتی پەروەردە لە عێراق دەدات و پەرۆشی بۆ دروستکردنی پردی ھاریکاری لە نێوان زانکۆکانی عێراق و زانکۆکانی قوبرس و دامەزراوە فێرکارییەکان نیشاندەدات لە بوارەکانی ئاڵوگۆڕی ئەزموون و سازکردنی پڕۆژەی توێژینەوەی ھاوبەش، ھەروەھا ھاریکاری لە بواری توێژینەوەدا و پڕۆژەی زانستی و ڕەخساندنی دەرفەتی ئاڵوگۆڕی ئەکادیمی بۆ مامۆستایان و خوێندکاران .
سەرۆککۆمار ھەروەھا سەردانی پەیمانگای قوبرس (CYL)ی کرد کە گەشتێکی بەناو تاقیگەکانی پەیمانگاکەدا کرد و ڕوونیکردەوە کە عێراق لە ماوەی چل ساڵی ڕابردوودا دواکەوتووە لە پەرەپێدانی پەیمانگە و ناوەندە زانستی و توێژینەوەکانیدا بەھۆی جەنگە یەک لە دوای یەکەکانەوە کە لە ھەشتاکانی سەدەی ڕابردووەوە دەستی پێکردوە و پاشان ڕووبەڕووبووی سەختی دژ بە تیرۆر و توندوتیژی بۆتەوە، ئاماژەیدا بە کۆتایھاتنی ئەم قۆناغە و جێگیربوونی سەقامگیری ئەمنی و سیاسی و ئابووری کە عێراق ھەوڵدەدات پەرە بە زانست و توێژینەوەکان بدات.
سەرۆککۆمار پێزانینی خۆی بۆ پەیمانگەی قوبرس و دابینکردنی سکۆلەرشیپ بۆ خوێندکارانی عێراقی نیشاندا بەو پێیەی عێراق ١٠ سکۆلەرشیپی ماستەر و دکتۆرای لە پەیمانگای قوبرس پێبەخشرا وەک پێزانینێک بۆ سەردانەکەی سەرۆککۆمار.
سەرۆککۆمار کۆتایی سەردانەکەی بۆ کۆماری قوبرس ھێنا بە دیدار لەگەڵ ڤالێنتینۆس چارالمبۆس شارەزای پۆرسەلین نێودەوڵەتی و ھونەرمەندی قوبرسی کە زیاتر لە سێ دەیە لە عێراق ژیاوە و کاری کردووە و بانگھێشتی کرد بۆ ئەوەی جارێکی دیکە سەردانی عێراق بکاتەوە و کارەکانی نمایش بکات و چاوپێکەوتن لەگەڵ ھاوکار و خوێندکارەکانی لە بەغداد بکات.
ھەروەھا سەرۆککۆمار، سەردانی قەڵای مێژوویی لیماسۆلی کرد کە لە سەدەکانی ناوەڕاستدا دروستکراوە و ھەوڵەکانی وەزارەتی ڕۆشنبیری قوبرسی لە پاراستنی مێژوویی و ڕەسەنایەتی شوێنەوارەکانی بەرز نرخاند، ئاماژەیکرد بە گرنگی چالاککردنی پەیوەندی و ئاڵوگۆڕی ئەزموون و لێھاتوویی نێوانیان عێراق و قوبرس لە بواری پاراستنی کەلەپوری فیکری و کەلتووری ئەو دوو وڵاتە.
لە ھەموو دیدارەکانیدا، سەرۆککۆمار سەرکۆنەی توندی بەردەوامی دەستدرێژی و جینۆساید دژ بە گەلی فەلەستین لە غەززە کرد و جەختیکردەوە لە مافی گەلی فەلەستین بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان، داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش کرد کار بکات بۆ وەستاندنی دەستدرێژی و رێگەخۆشکردن بۆ گەیاندنی پێداویستی بۆ خەڵکی غەززە.
سەرۆککۆمار گەشتێکی بەناو بەشەکانی زانکۆکەدا کرد و سەردانی بەش و کۆلێژەکانی کرد، ھەروەھا رونکردنەوەیەکی وردی سەبارەت بە دامەزراندنی زانکۆ و پسپۆڕی و گەشەکردنی کۆلێژەکان پێشکەشکرا، ھەروەک گرنگترین چالاکی و خزمەتگوزارییەکانی زانکۆکەی بۆ رونکرایەوە، کە پێشکەشی خوێندکاران و کۆمەڵگای دەکات، سەرەڕای خستنەڕوی بەرنامە و ئاسانکاری و پلان و ئەولەویەت و گرنگترین دەستکەوتە زانستی و ئەکادیمییەکان، کە لە بوارە جیاوازەکاندا زانکۆکە بەدەستیھێناوە.
لە ھۆڵی ئەنجومەنی پیرانیش، سەرۆککۆمار لەگەڵ سەرۆکی زانکۆی قوبرس و سەرۆکی ئەنجومەنەکەی و بریکارانی زانکۆ کۆبونەوەیەکی ئەنجامدا، کە تێیدا رێگاکانی دروستکردن و گەشەپێدانی ھاوکاری ئەکادیمی و کولتوری نێوان زانکۆ و دامودەزگاکانی خوێندنی عیراق تاووتوێ کران.
ھاوکات سەرۆککۆمار باسی لە سەردانەکەی ئێستای بۆ قوبرس و ئەو دەرئەنجامە ئەرێنییانە کرد، کە دێنەئاراوە و لە چەند ئاستێکدا لە بەرژەوەندی ھەردوو وڵاتی دۆستدایە.
سەرۆککۆمار ئاماژەی بە گرنگیپێدانی حکومەت کرد بە کەرتی پەروەردە لە عیراق و ئامادەیی ئەو کەرتە بۆ دروستکردنی پردی ھاریکاری لەنێوان زانکۆکانی عیراق و زانکۆکانی قوبرس و دەزگاکانی خوێندن لە بوارەکانی ئاڵوگۆڕی ئەزموون و ئەنجامدانی پرۆژەی توێژینەوەی ھاوبەش، ھەروەھا ھاوکاری لە پڕۆژە زانستییەکان و دابینکردنی ھەلی ئاڵوگۆڕی ئەکادیمی بۆ مامۆستایان و خوێندکاران.
سەرۆککۆمار باسی لەوەشکرد، کە عیراق خاوەنی چەندین زانکۆی دێرینە و پەیوەندییان لەگەڵ زۆرێک لە زانکۆ و ناوەندەکانی توێژینەوەی نێودەوڵەتی ھەیە. ھەروەھا جەختی لەسەر بوونی زەمینەیەکی گونجاو بۆ ھاریکاری زانستی و تەکنەلۆژی نێوان ھەردوو وڵات کردەوە، کە پێویستە بەھێز بکرێت بۆئەوەی بتوانرێت لەئاستی داخوازی ھەردوو وڵات و گەلانی دۆست بێت بۆ گەشەکردنی خۆشگوزەرانی و پێشکەوتن.
لای خۆیەوە پرۆفیسۆر تاسۆس کریستۆفیدێس خۆشحاڵی خۆی بە سەردانەکەی سەرۆککۆمار دەربڕی و جەختی لەسەر شانازی زانکۆی قوبرس کردەوە بە سەردانی بەڕێزیان، سەرۆکی زانکۆکە لەوتەکەیدا وەک کەسایەتییەکی زانکۆیی پسپۆڕ لە کاروباری زانستیدا وەسفی جەنابیانی کرد و جەختی لەسەر خواستی راستەقینەی زانکۆی قوبرس کردەوە بۆ پتەوکردنی پەیوەندی و ھاریکاری لەگەڵ دامەزراوە زانستییەکان و زانکۆکانی عیراق بەشێوەیەک، کە ئاستی خوێندن و گەشەپێدان لە ھەردوو وڵاتدا بەرزبکاتەوە.
لەسەر بانگھێشتی رەسمی نیکۆس خریستۆدۆلیدس سەرۆکی قوبرس، د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عێراق سەردانی ئەو وڵاتەی کرد و لەکۆشکی سەرۆکایەتی پێشوازی لێکرا.
دواتر سەرۆک کۆماری عێراق تاجە گوڵینەی لەسەر پەیکەری یەکەمین سەرۆک کۆماری قوبرس ئەلقۆس ماکاریۆسی سێیەم دانا.
لەو سەردانەدا، بڕیارە سەرۆک کۆماری عێراق لەگەڵ ھاوتا قوبرسییەکەی کۆببێتەوە و پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان عێراق و قوبرس و رێگاکانی پەرەپێدانیان تاوتوێ بکەن، بە ئامانجی بەدیھێنانی بەرژەوەندییە ھاوبەشەکانی ھەردوو وڵات.
لە دیدارەکەدا، کە ئەمڕۆ دووشەممە ١١-١٢-٢٠٢٣ لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە قوبرس بەڕێوەچوو، سەرۆککۆمار باسی لە پێشکەوتنی سیاسی و ئەمنی و ئابوریی عیراق کرد و ئاماژەیکرد بە سەردانەکەی بۆ قوبرس و دیداری لەگەڵ سەرۆک خریستۆدۆلیدس و ئەو رێککەوتنانەی کراون، کە ئاسۆی ھاریکاری نێوان ھەردوو وڵات لە بوارەکانی وەبەرھێنان و ئابوری و رۆشنبیری و پەروەردە فراوانتر دەکات، سەرەڕای پتەوکردنی میکانیزمەکانی پەیوەندی لەڕێی پێکەوەبەستنەوەی ئاسمانی بۆ چالاککردنی کەرتی گەشتیاری و قوڵکردنەوەی پەیوەندییەکانی نێوان گەلانی عیراق و قوبرس.
لە میانی دیدارەکەدا، سەرۆککۆمار گوێی لە دید و بۆچوون و پرسیاری باڵیۆزەکان گرت، ھەروەھا بارودۆخی گشتیی سیاسی و ئەمنی و ئابوری لەسەر گۆڕەپانی عەرەبی و نێودەوڵەتی تاووتوێ کرا، بەتایبەت دەستدرێژی و پێشێلکارییەکان بۆسەر کەرتی غەزە و دژبە ھاووڵاتیان، لەوبارەیەوە سەرۆککۆمار جەختیکردەوە لەسەر پێویستی یەکخستنی ھەڵوێستی عەرەبی و کارکردن بۆ وەستاندنی شەڕانگێزی دژبە گەلی فەلەستین و دەستەبەرکردنی مافی چارەی خۆنوسین بەپێی رێسا و یاسا نێودەوڵەتییەکان.
سەرۆککۆمار باسی لە دیدگای عێراقیش کرد بۆ فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاریی بونیادنەری نێوان وڵاتانی عەرەبی لە بوارە جیاجیاکاندا، ھەروەھا ئاماژەی بەوەدا، یەکێک لە دیارترین ئاڵنگارییەکان، کە لەئێستادا ناوچەکە و گەلان روبەڕوی دەبێتەوە، گۆڕانی کەشوھەوا و ژینگەیە، کە پەیوەندی نزیکیان بە ھەموو شێوازەکانی ژیانەوە ھەیە و کاریگەری راستەوخۆیان لەسەر ھۆکارەکانی گەشەکردن و پێشکەوتن ھەیە.
سەرۆککۆمار دوپاتیکردەوە، عێراق پەیوەندی باشی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و جیھان ھەیە، کە دامەزراندنی پەیوەندی ھاوسەنگ لەگەڵ ھەمووان لەسەر بنەمای رێزگرتن لە سەروەری عیراق و سەربەخۆیی بڕیاردانی عیراقی و قازانجی ھاوبەش و ھاریکاری بەردەوامی نێوان عیراق و دەوروبەرە عەرەبی و ھەرێمییەکەی، بونیادناوە.
لەسەرەتادا سەرۆککۆماری عێراق سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ سەرۆککۆماری قوبرس دەربڕی بۆ ئەو بانگھێشتنامەیەی پێشکەشی کردبوو بۆ سەردانی کۆماری قوبرس، ئاماژەی بەوەشدا کە دانانی بەردی بناغەی سەردەمێکی نوێی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان ھەردوو وڵاتە و دووپاتکردنەوەی خواستی عیراقی بۆ قوڵکردنەوەی پەیوەندی ھەمەلایەنە و فراوانکردنی لەگەڵ کۆماری قوبرس دەربڕی.
سەرۆککۆمار ھەوڵی عێراقی بۆ کارکردن بۆ دروستکردنی ھەلومەرجی گونجاو و کەشی لەبار بۆ زیاتر ھاندانی کۆمپانیا گشتییەکان و کەرتی تایبەت لە ھەموو کەرتەکانی بیناسازی و وەبەرھێناندا رونکردەوە، ئاماژەی بە بەردەستبوونی دەرفەت و توانای وەبەرھێنانی گەورە لە عیراقدا کرد، وەک چۆن جەختی لەسەر خواستی عیراق کردەوە بۆ دامەزراندنی پەیوەندی ھاوبەشی ستراتیژی لەگەڵ ھەموو وڵاتانی دۆست، لەوانەش کۆماری قوبرس لە رێی دامەزراندنی نوێنەرایەتی دیپلۆماسی نیشتەجێ لە ھەردوو وڵات، کە بەشداردەبێت لە چەسپاندنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان.
هاوکات سەرۆککۆمار جەختی لە پەرۆشی عێراق کردەوە بۆ دامەزراندنی باشترین پەیوەندی دیپلۆماسی لەگەڵ وڵاتانی جیھان، ئەمە جگە لە ئیمزاکردنی رێککەوتنی ھاوکاری و ھاوبەشی لە کۆمەڵێک بواری ئابوری و بازرگانی و رۆشنبیری، کە ھاوبەشییەکان فراوانتر دەکات لە ژێر رۆشنایی ئەو توانا گەورەیەی لەبەردەستی ھەردووکیاندایە و نزیککردنەوەی ھەڵوێست و دیدگای سیاسی سەبارەت بە پرسەکانی بەرژەوەندی ھاوبەش بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان و بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان.
د. لەتیف رەشید ھەڵوێستی عێراقی بۆ ئیدانەی توندی بەردەوامیی دەستدرێژی و جینۆساید دژی گەلی فەلەستین لە غەززە دوپاتکردەوە و جەختی لە مافی گەلی فەلەستین کردەوە بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان لەسەر خاکەکەیان، داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییش کرد کار بۆ راگرتنی شەڕی داسەپاو بکەن و ھەوڵی گەیاندنی پێداویستییەکان بە خەڵک لە غەززە، سەربخەن.
ئەمەی خوارەوە دەقی قسەکانی د. لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراقە لە پرێس کۆنفرانسەکەدا...
جەنابی سەرۆککۆماری قوبرس بەڕێز نیکۆس خریستۆدۆلیدۆس
ئامادەبووانی بەڕێز…
خۆشحاڵین بەدەم ئەو بانگھێشتەوە ھاتین، کە لەلایەن جەنابی سەرۆککۆمارەوە پێشکەشکراوە بۆ سەردانی وڵاتی دۆستمان کۆماری قوبرس.
دەرفەتێکی باشە بۆ پێشخستنی پەیوەندییەکانی نێوان قوبرس و عێراق و پەرەپێدانی بەرەو ئاسۆکانی دۆستایەتی و ھاوکاری و کاری ھاوبەش لە زۆر بواردا، بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندی ھاوبەشی ھەردوو وڵات و گەلی دۆست بکات.
ئێمە بە تەواوی ئامادەین کار بۆ ئەمە بکەین، ئەم ئامانجە لە کۆبوونەوەکەمان لەگەڵ جەنابی سەرۆک کۆمار تێبینیمان کرد و ھەستمانپێکرد.
لە گفتوگۆکەماندا لەگەڵ جەنابی سەرۆککۆمار، ھەوڵی عێراقمان دوپاتکردەوە بۆ کارکردن لەپێناو رەخساندنی ھەلومەرجی گونجاو بۆ ھاندانی کۆمپانیا گشتییەکان و کەرتی تایبەت بۆ زیاتر بەشداریکردن لە سەرجەم کەرتەکانی بیناسازی و وەبەرھێنان لە عیراقدا، بەوپێیەی دەرفەتی وەبەرھێنان و توانای گەورە لە عیراقدا ھەیە دوای ئەوەی سەرکەوتوو بووین لە شکستپێھێنانی تیرۆر و پێشکەوتن لە بەدەستھێنانی ئاسایش و سەقامگیری.
لەم ڕووەوە خواست و پاڵپشتی حکومەتی عێراق دووپاتدەکەینەوە بۆ دروستکردنی رێگەی زیاتری ھاوکاری ھاوبەش لەگەڵ وڵاتانی دۆستی جۆراوجۆر، بەوپێیەی عیراق ئاواتەخوازە ھاوبەشیی ستراتیژی لەگەڵ ھەموو وڵاتانی دۆست بە کۆماری قوبرسیشەوە دابمەزرێنێت بەشێوەیەک، کە بەرژەوەندی ھاوبەش بەدەستبھێنێت.
ھەروەک ئاماژەمان بە گرنگی دامەزراندنی نوێنەرایەتییەکی دیپلۆماسی نیشتەجێ لە ھەردوو وڵاتدا کرد، کە بەشداردەبێت لە چەسپاندنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان ھەردوو وڵاتی دۆست و رێگەی ھاوکاری و کاری ھاوبەش دابین دەکات.
گرنگە پەرۆشیمان لە عێراق پشتڕاست بکەینەوە بۆ ئیمزاکردنی رێککەوتنی ھاوکاری و ھاوبەشی لە کۆمەڵێک بواری ئابووری و بازرگانی و رۆشنبیری، کە ھاوبەشی لەگەڵ وڵاتانی دیکە فراوانتر بکات و لە ژێر رۆشنایی ئەو توانا گەورەیەی لەبەردەستی ھەردوو وڵاتدایە، ھەروەھا ھەڵوێستی سیاسی و دیدگاکان نزیکتر بکەینەوە سەبارەت بە پرسەکانی بەرژەوەندی ھاوبەش بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان و بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان.
ئێمە پشتگیری لە ھەر ھەوڵێک دەکەین کە ھاوکارییەکان فراوانتر بکات و دۆستایەتی نێوان گەلان و وڵاتان پەرەپێبدات.
سەقامگیری ئەمنی و سیاسی بە تایبەتی لە دروستکردنی ژینگەی بنیاتنانەوە و پێشکەوتندا گرنگە. لەم ڕووەوە ئێمە لە عیراق باوەڕمان بە گرنگی چارەسەرکردنی دەردەسەریەکانی گەلی فەلەستین ھەیە بە دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان و گەیشتن بە ئاشتی لەسەر بنەمایەکی دادپەروەرانە کە پابەندبێت بە بڕیارنامە نێودەوڵەتییەکان و رێساکانی مافی مرۆڤەوە.
لە کۆتاییدا سوپاس و پێزانینمان بۆ ئەو بانگھێشتە بەخشندەیە نوێ دەکەینەوە، ھەروەھا پێزانین و رێزی خۆمان ئاراستەی ئێوە جەنابی سەرۆککۆمار و ئەندامانی حکومەتەکەتان و بۆ گەلی دۆستی قوبرس دەکەین بۆ پێشوازی گەرم و شایستەتان، ئێمە تامەزرۆیی خۆمان نوێ دەکەینەوە بۆ بانگھێشتکردنتان بۆ سەردانی عێراق.
ھەروەھا لە پرێس کۆنفرانسەکەدا، نیکۆس خریستۆدۆلیدس سەرۆککۆماری قوبرس وتەیەکی پێشکەشکردو خۆشحاڵی خۆی بە سەردانەکەی سەرۆککۆمار دەربڕی و ئاماژەی بەوەدا، کە یەکەم سەردانی رەسمیی سەرۆککۆماری عێراقە بۆ قوبرس.
جەختیشی لەوە کردەوە، کە ئەم سەردانە لاپەڕەیەکی نوێ و گرنگ لە تۆماری پەیوەندییەکانی نێوان عیراق و قوبرسدا دەکاتەوە، ھەروەھا ئەم سەردانە گرنگییەکی بنەڕەتی و سونبولی ئیرادەی ھاوبەشی ھەیە بۆ زیاتر پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان قوبرس و عێراق و پەرەپێدانی ھاوکارییەکان لەسەرئاستی ھەرێمی و نێودەوڵەتی.
سەرۆک خریستۆدۆلیدۆس ئاماژەی بەوەشکرد قوبرس و عێراق دوو وڵاتن، کە گرنگییەکی زۆر بە پاراستنی یاسا نێودەوڵەتییەکان و رێزگرتن لە سەروەری و یەکپارچەیی خاکی وڵاتان دەدەن، ئاماژەی بەوەشکرد جەنابی سەرۆککۆماری عێراقی لە وردەکارییەکانی پرسی قوبرس ئاگادارکردووەتەوە، ھەروەھا ئیرادە و خواستی خۆیان پیشانداوە بۆ دەستپێکردنەوەی گفتوگۆکان بە زووترین کات، کە دەبێتەھۆی یەکگرتنەوە لە رێگەی چارەسەرێکی ھاوسەنگ لەگەڵ یاسا نێودەوڵەتییەکان و یاساکانی ئەوروپا و بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان.
سەرۆککۆماری قوبرس رونیکردەوە، کە لە میانی دیدارەکەدا لەگەڵ د. لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراق، میکانیزمەکانی پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان و فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاری لە بوارە ئابوورییەکان و پاڵپشتیکردن و پەرەپێدانی وەبەرھێنانەکان تاووتوێ کراوە. ئاماژەی بەوەشکرد، وەزیری دەرەوەی قوبرس لە سەرەتای ساڵی نوێ سەردانی بەغداد دەکات و رێککەوتنێک بۆ رێگریکردن لە باجدانی دوولایەنە ئیمزا دەکرێت، ھەروەھا پاڵنەرێک دەبێت بۆ گەشەکردنی پەیوەندییە ئابووریەکان و وەبەرھێنانەکانی زیاتر لە بوارەکانی رۆشنبیری و کولتوری، بە تایبەت سەبارەت بە گەڕانەوەی گەنجینەی شارستانی و کولتوری دزراو.
سەرۆککۆمار سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ نیکۆس خریستۆدۆلیدس دەربڕی بۆ ئەو بانگھێشتنامەیەی پێشکەشی کردبوو، ھاوکات ستایشی پەرۆشی قوبرسی کرد بۆ پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان، جەختی لە ھەڵوێستی ئەرێنی عیراقیش کردەوە بەرامبەر ویستی لایەنی قوبرسیی بۆ باشترکردنی ئاستی پەیوەندییەکان بە شێوەیەک کە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکان بەدەستبھێنێت.
سەرۆککۆمار روونیکردەوە، کە عیراق ئەمڕۆ سەقامگیری ئەمنی و سیاسی و ئابووری بەخۆوە بینیوە و زەمینەیەکی لەبارە بۆ ھەموو جۆرە وەبەرھێنانێک، ئاماژەیکرد بە دەرفەتە گەورەکان بۆ فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاریی بنیاتنەری نێوان ھەردوولا، ھەروەھا جەختیکردەوە عیراق پێشوازی لە کۆمپانیا قوبرسییەکان دەکات بۆئەوەی بەشداری بکەن لە جێبەجێکردنی پڕۆژەی گەشەپێدان لە بوارە جیاوازەکانی ئابووری و بازرگانی و گەشتیاریدا.
سەرۆککۆمار ئاماژەیکرد بە پێویستی کاراکردنی رێککەوتننامەی راوێژی سیاسی، کە لە ساڵی ٢٠١٥ لە نێوان ھەردوو وڵاتدا ئیمزاکراوە، بە تایبەت کە کۆمەڵێک بابەتی ھاوبەشی وەک بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، پەنابەران، کۆچبەری و ھەڵوێستی ھەر دوو وڵات لەبارەی مەسەلە سیاسییەکان لە ناوچەکەدا لەخۆدەگرێت.
سەرۆککۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی دامەزراندنی لیژنەیەکی دۆستایەتی پەرلەمانی لە نێوان عیراق و قوبرس، ھەروەھا پێویستی تەواوکردنی کارەکان لەسەر جێبەجێکردنی یاداشتەکانی لێکتێگەیشتن لە بوارەکانی ھاوکاری ئەمنی و ڕێککەوتنەکان بۆ رێگریکردن لە خۆدزینەوە لە باج و ھەروەھا ڕێککەوتن بۆ ڕێگریکردن لە کاری یاساغ و کاری ھاوردە و ھەناردەکردنی نایاسایی یان گواستنەوەی خاوەندارێتی موڵک و ماڵی کەلتوری و داواکردنی گەڕانەوەیان. ھاوکات باس لە دروستکردنی پەیوەندی ئاسمانی لە نێوان ھەردوو وڵاتدا کرا ، کە دەبێتەھۆی پەرەپێدانی جوڵەی گەشتیاری و دەستەبەرکردنی پەیوەندی نێوان ھەردوو گەلی دۆست.
ھەروەھا لە کۆبوونەوەکەدا بارودۆخی غەزە تاووتوێ کرا، کە تیایدا جەخت کرایەوە لەسەر ئیدانەکردنی بەردەوامی دەستدرێژی و ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان بۆ سەر ھاوڵاتیانی مەدەنی و ئەو ھەڕەشانەی کە بۆ سەر ژیانی منداڵان و ژنان و بەساڵاچووان دروستبوە، ھەروەھا ئەو زیان و کاولکارییەی کە کاریگەری لەسەر ژێرخانی غەزە دروستکردووە لە ھەموو بوارەکاندا.
لە کۆبوونەوەکەدا ستایشی ھەوڵەکان کرا بە ئامانجی گەیشتن بە ئاگربەستێکی تەواو لە کەرتی غەزە، ھەروەھا ھەردوو سەرۆک جەختیانکردەوە لە پێویستی ھەوڵی کۆمەڵی نێودەوڵەتی بۆ ئەوەی بەرپرسیارێتی لەو روەوە ھەڵبگرێت و ئاماژەیانکرد بە گرنگی کاری چڕوپڕ بۆ ئاسانکاریکردن بۆ گەیاندنی ھاوکارییە مرۆییەکان بۆ دانیشتوانی کەرتی غەزە.
لە بەرامبەردا سەرۆککۆماری قوبرس رۆڵی عیراقی لە دامەزراندنی سەقامگیری لە ناوچەکە و پاڵپشتیکردنی چارەسەری ئاشتیانە بۆ قەیرانەکان و مەسەلە چارەنووسسازەکانی جیھان بەرزنرخاند.
سەرۆککۆماری قوبرس خۆشحاڵی خۆی بە سەردانەکەی د. لەتیف رەشید و پەرۆشی عیراق بۆ چالاککردنی میکانیزمەکانی پەیوەندی و ھاریکاری لەگەڵ قوبرس دەربڕی بە شێوەیەک کە خزمەت بە خۆشگوزەرانی ھەر دوو گەلی دۆست بکات، جەختیشیکردەوە لەسەر پەرۆشی وڵاتەکەی بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی لەگەڵ عێراق لە بوارە جیاجیاکاندا .
ھەروەھا لە دیدارەکەدا ھەردوو سەرۆک، سەرۆکایەتیی کۆبوونەوەکەی وەفدی عێراق و قوبرسیان کرد، کە تیایدا کۆمەڵێک پلانی کارکردنی ستراتیجی تاووتوێ کرا بەو ئومێدەی ئەو ڕێککەوتن و پەیماننامانەی کە لە داھاتوودا لە نێوان ھەردوو وڵات واژۆ دەکرێن جێبەجێ بکرێن.
وەفدی عێراق پێکھاتبوون لە محەمەد حسێن بەحر ئەلعلوم بریکاری وەزیری دەرەوە و ھەیفا حسێن ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران و محەمەد ساڵح باڵیۆزی عیراق لە قوبرس و دکتۆر عەلی شوکری سەرۆکی دەستەی ڕاوێژکاران و پسپۆڕان لە سەرۆکایەتی کۆمار و سەڵاح لەزم شەمخی بەڕێوەبەری گشتیی بەشی یاسایی لە سەرۆکایەتی کۆمار و عەبدولئەمیر حەمود قاسم یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی فەرمانگەی راگەیاندن لە سەرۆکایەتی کۆمار، لە کاتێکدا وەفدی قوبرس پێکھاتبوو لە جۆرج پاپاناستاسیۆ وەزیری وزە و بازرگانی و پیشەسازی و دکتۆر ڤاسیلیکی کاسیانیدۆ بریکاری وەزیری ڕۆشنبیری و میچالیس ئیوانو باڵیۆزی بیانیەکان نیشتەجێی کۆماری قوبرس لە عیراق و ئەندریا پێترانی لێپرسراوی بەشی خۆرھەڵاتی ناوەڕاست و کەنداو و ئەفریقا لە بەڕێوەبەرایەتی سیاسی وەزارەتی دەرەوە، دۆرۆس ڤینیسێس جێگری بەڕێوەبەری فەرمانگەی دیپلۆماسی سەرۆککۆمار.
د.لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق رایگەیاند، لە رۆژی سەرکەوتن بەسەر رێکخراوی تیرۆرستی داعشدا یادی ئەوانە دەکەنەوە کە لە سوپادا خۆیان کردە قوربانی.
دەشڵێت، ئەو قوربانییەی ئەوان بوو بە بەڵگەیەک بۆ بەرگریکردن لە نیشتیمان و پاراستنی شکۆی وڵات.
ئاماژەی بەوەشکردووە، یەکگرتویی بۆ چەسپاندنی ئاسایش جوانترین وەفایە بۆ ئەو خوێنەی لە پێناوی وڵاتدا رێژراوە.
شەش ساڵ لەمەوبەر ھێزەکانی پێشمەرگە و سوپای عێراق سەرکەوتنی تەواوەتیان بەسەر تیرۆریستانی داعش راگەیاندو رۆژی ١٠ی کانونی یەکەمی ھەموو ساڵێکیش یادی ئەو سەرکەوتنە دەکرێتەوە.
دەقی پرسەنامەکە...
برای بەڕێز نێچیرڤان بارزانی
سەرۆکی ھەرێمی کوردستان
بە غەم و پەژارەیەکی زۆرەوە ھەواڵی ئاگرکەوتنەوەکەی ناو باڵەخانەیەکی قەزای سۆران-مان پێگەیشت، بە ئازارێکی زۆرەوە چاودێری ئەنجامەکانی ئەو روداوە تراژیدیایە دەکەین.
ھاوخەمی خۆمان ئاراستەی ئێوە و گەلەکەمان لە ھەرێمی کوردستان بەتایبەتی بنەماڵەی قوربانییەکان دەکەین، لەخودای گەورەش داواکارین سەبوری و ئارامی بە ھەمووان ببەخشێت.
ھەروەھا ھیوای زوو چاکبوونەوە بۆ بریندارەکان دەخوازین.
إنا للە وإنا إلیە راجعون
سەرۆککۆمار
دکتۆر لەتیف جەمال رەشید
د.لەتیف رەشید، سەرۆککۆمار لە پەیامێکدا بەبۆنەی نزیکبوونەوەی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان جەختدەکاتەوە بەشداری کارای ھاوڵاتیان لە ھەڵبژاردن جگەلەوەی دەبێتەھۆی چەسپاندنی دەستور و بنەماکانی دیموکراسیی، ھاوکات گرنگترین ھۆکاریشە بۆ ئاڵوگۆڕی ئاشتیانەی دەسەڵات و دەربڕینی ویستی ئازادانەی ھاوڵاتیان.
سەرۆککۆمار داوا لە سەرجەم ھاوڵاتیان دەکات بەشدارییەکی چالاکانە و گرنگ بکەن لە پرۆسەی ھەڵبژاردندا، چونکە بەشداری کارای ھاوڵاتیان لە ھەڵبژاردن و چاودێری بەردەوامییان بۆ دەسەڵاتە جیاجیاکان، ھاوکار دەبێت لە پێشکەشکردنی خزمەتێکی باشتر و زیاتر ئاوەدانکردنەوەی وڵات.
سەرۆککۆمار لە پەیامەکەیدا داواشی لە ھەموو ئەوانەکردووە کە سەرقاڵی بەڕێوەبردنی پرۆسەی ھەڵبژاردنن بەردەوام بن لەھەوڵەکانیان بۆ بەدیھێنانی پرۆسەیەکی سەرکەوتووی ھەڵبژاردن کە ویستی دەنگدەران بەدیبێنێت و دادپەروەری و یەکسانی و پابەندبوون بە بنەماکانی دەستوور و یاساکانەوە مسۆگەر بکات.
د.لەتیف ڕەشید، سەرۆککۆماری عێراق پێشوازیکرد لە میساک بالاسانیان، بالیۆزی کۆماری ئەرمینیا لە عێراق و لە دیدارەکەدا جەخت کرایەوە لە گرنگی پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەرمینیا بە تایبەتی لەبوارەکانی ئابووری، بازرگانی، تەکنەلۆژیا، پەروەردە و گەشتیاری و ھەروەھا بواری پەرەپێدانی ژێرخانی ئابوری و خزمەتگوزارییەکان بە شێوەیەک کە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکانی ھەردوو وڵات و گەلی دۆست بەدی بێنێت.
ھەروەھا بەڕێزیان باسی لە سەردانەکەی بۆ ئەرمینیا کردو ئەو دەرەنجامە گرنگانەی کە لێھاتە ئاراوە، بەتایبەتی لە چەسپاندنی پەیوەندییە دوو قۆڵییەکانی ھەردوو وڵات، جەختیشی لە گرنگی تەواوکردنی گفتوگۆکان لەبارەی ئەو پرسانە کردەوە کە لەکاتی سەردانەکەدا خرانەروو بە شێوەیەک سوودی ھاوبەش بۆ ھەردو گەلی عێراق و ئەرمینیا دەستەبەر بکات.
لە بەرامبەردا باڵیۆزی ئەرمینیا جەختی لە پەرۆشی حکومەتەکەی کردەوە بۆ پەرەپێدان و بنیاتنانی پەیوەندییە پتەوەکان لەگەڵ عێراق لەسەر بناغەی بەرژەوەندی ھاوبەشی ھەردوو وڵاتی دۆست، ھەروەک ستایشی سەردانەکەی بەڕێزیانی بۆ ئەرمینیا کرد کە بوەھۆی ھاندانی بازرگانان لە یەریڤان و خواستیان بۆ ھاوکاری و کارکردن لە بوارە جیاجیاکان لە عێراق.
لە دیدارەکەدا، باس لە پەیوەندییەکانی نێوان ھەردوو وڵات و چۆنیەتی پەرەپێدانیان و فراوانکردنی ھاریکاری ھاوبەشی نێوان عیراق و شانشینی عەرەبستانی سعودی لەبوارە جیاجیاکاندا کرا، بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکانی ھەردوو گەلی برا بکات.
ھەروەھا سەرۆککۆمار بایەخی یەکخستنی ھەوڵە نێودەوڵەتییەکانی دوپاتکردەوە بۆ پشتیوانیکردنی فەڵەستین و کۆتاییھێنان بە ھێرش و پەلاماردان بۆسەر غەزە و دانیشتوانەکەی، ئاماژەی بە پێویستی رێگەدان بە گەیشتنی یارمەتییە مرۆییەکان بۆ خەڵکی فەڵەستین و دڵنیابوون لە پاراستنی دانیشتوان و ھاووڵاتیانی سڤیلیش کرد.
سەرۆککۆمار سوپاسی و پێزانینی خۆی بۆ ھەوڵەکانی شانشینی عەرەبستانی سعودی بۆ سازکردنی لوتکەی ھاوبەشی عەرەبی–ئیسلامی لە ریازی پایتەخت دەربڕی و بڕیار و ھەڵوێستەکانی کۆنفرانسەکەی سەبارەت بە پشتیوانیکردنی گەلی فەڵەستینی بەرزنرخاند.
لەلایەن خۆیەوە باڵیۆزی سعودیە سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ سەرۆککۆمار دەربڕی بۆ گرنگیدانی بە پەرەپێدان و بەھێزکردنی پەیوەندییە دوو قۆڵییەکان، جەختی لە پەرۆشی وڵاتەکەشی کردەوە بۆ بەردەوامبوون لە ھەماھەنگییە دوو قۆڵییەکان بۆ خزمەتکردنی ئاسایش و سەقامگیری و خۆشگوزەرانی ھەردوو وڵات و ناوچەکە.
د.لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق لە چاوپێککەوتنێکی لە کەناڵی ئەلشەرق رایگەیاند، عێراق رێککەوتنی لەگەڵ ئەمریکا و ھاوپەیمانان کردووە بۆ ئەنجامدانی چەند چالاکییەکی سنوردار و بەپێی رێککەوتنەکە جارێکی تر ھێزەکانی ئەمریکا ناگەڕینەوە بۆ عێراق.
وتیشی، دۆخی بەھای دینار باش دەبێت و چەند بڕیارێکیش بۆ جێگیرکردنی بەھای دینار و ھاوردەکردنی دۆلار لە رێگەی بانکەکانەوە دراوە.
سەرۆککۆمار راشیگەیاند، لەگەڵ ئێران و تورکیا لێکتێگەیشتنیان ھەیە بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ئاو و پلانی جێگرەوەشیان ھەیە.
د.لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق لە چاوپێککەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی سکای نیوزی عەرەبی ئاماژەی بەوەشکرد، دەوڵەتی عێراق پشتیوانی لە دامەزراندنی دەوڵەتی فەڵەستین دەکات و داوای دەستبەجێ راگرتنی شەڕی غەززەش دەکات.
راشیگەیاند، "کێشەی سەرچاوەکانی ئاومان ھەیە بەھۆی ئەوەی زۆربەی سەرچاوەکانی ئاو لەدەرەوە سەرچاوە دەگرن، کەمبوونی ئاو و گۆڕانی کەشوھەواش کاریگەری ھەبووە لەسەر زیادبوونی ئاوارەبوون لە عێراق بەڵام ئێمە بە چەند قۆناغێک ھەوڵمان داوە ئاوارەبوون زۆر کەمبکەینەوە و ئەنجامیشی ھەبووە، لە ھەمان کاتیشدا ھەوڵدەدەین ئاسایشی ئاو لە وڵاتدا دابینبکەین و زۆنگاوەکان ببوژێنینەوە".
د. لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراق بەشداری لە کۆنفرانسی کەشوھەوادا کرد و لەلایەن شێخ محەمەد بن زاید ئال نەھیان سەرۆکی ئیماراتی عەرەبی یەکگرتو و ئەنتۆنیۆ گۆتێرێش سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە پێشوازی لێکرا.
لەو کۆنفرانسەدا، کە بە بەشداریی سەرۆککۆمار و سەرکردەی زیاتر لە ١٨٠ وڵات بەڕێوەچوو، سەرۆککۆمار وتەیەکی پێشکەشکرد و تێیدا داوای پێکھێنانی کۆمەڵەیەکی ناوچەیی کرد، کە ھەشت وڵاتی کەناراوەکانی کەنداو لەخۆبگرێت بۆ روبەڕوبونەوەی ئاڵنگارییەکانی گۆڕانی کەشوھەوا، جەختیشیکردەوە، کە پێویستە دەرئەنجامەکانی کۆنفرانسی دوبەی بۆ کەشوھەوا، گشتگیر و ھاوسەنگ و دادپەروەرانە بێت.
لە وتەکەیدا، سەرۆککۆمار رایگەیاند، لە عیراقدا دەردانی گازی ژەھراوی سنوردارە، بەڵام یەکێکە لەو وڵاتانەی لە جیھاندا زۆر لاوازە بەرامبەر گۆڕانی کەشوھەوا و روبەڕوی قەیرانێکی سەختی ئاو بوەتەوە.
ھەروەھا سەرۆککۆمار چاوی بە یانس ستۆڵتنبێرگ سکرتێری گشتی رێکخراوی پەیمانی باکوری ئەتڵەسی (ناتۆ) کەوت و باسیان لە دۆخی گشتی ئەمنی و سیاسی لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا کردو تاووتوێی ئەو بابەتانەیان کرد، کە لە کۆنفرانسی کەشوھەوا (COP ٢٨)دا خرانەڕوو.
لە پەراوێزی کۆنفرانسەکەدا سەرۆککۆمار بەشی عیراقی لە شاری ئێکسپۆ کردەوە و لە میانەی سیمینارێکی گفتوگۆدا، جەختی لەوە کردەوە، کە ئەم بەشە دەرفەتێک دەرەخسێنێت بۆ فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاری لەگەڵ ئیمارات و وڵاتانی جیھان، بەشێوەیەک کە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکان بەدەستبھێنێت.
ھەر لە کۆنفرانسی کەشوھەوادا سەرۆککۆمار لەگەڵ سیندی ھێنسلی مەککەین بەڕێوەبەری جێبەجێکاری بەرنامەی خۆراکی جیھانیی نەتەوە یەکگرتووەکان کۆبووەوە و بابەتەکانی پەیوەست بە یارمەتییە مرۆییەکان و ئاسایشی خۆراکیان تاووتوێ کرد، ئاماژەی بە گرنگی کارکردن بۆ فراوانکردنی ئاسۆی ھاریکاری نێوان عیراق و بەرنامەی خۆراکی جیھانی و چالاککردنی رۆڵی رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کرد بەتایبەت لە دۆسییەی مرۆیی ئاوارەکان و کۆتاییھێنان بە دۆخی ناھەمواریان.
سەرۆککۆمار بەشداریشی لە کارەکانی لوتکەی (G٧٧ + چین) کرد، کە لە شاری ئێکسپۆی دوبەی ئیماراتی عەرەبی یەکگرتوو بەڕێوەچوو.
ھاوکات لەگەڵ ئەنتۆنیۆ گۆتێرێش سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان کۆبوەوە و دوایین پێشھاتەکانی گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و پێشھاتە سیاسی و ئەمنی و ژینگەییەکانیان تاووتوێ کرد و سەرۆککۆمار ئاماژەیکرد بە پێویستی جێبەجێکردنی دەرئەنجامەکانی کۆبونەوەکانی پێشووی کەشوھەوا و چالاککردنی رێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان بۆئەوەی ببنە واقیعێکی بەرجەستە.
بەبۆنەی ٥٢ەمین رۆژی نیشتمانی (ساڵڕۆژی یەکگرتن)ی ئیماراتی عەرەبی یەکگرتوو، د. لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراق پیرۆزبایی لە شێخ محەمەد بن زاید ئال نەھیان سەرۆکی دەوڵەتی ئیمارات کرد و ھیوای تەندروستییەکی باش و سەرکەوتنی بەردەوامی بۆ خواست لە سەرکردایەتیکردنی وڵاتەکەی، ھەروەھا بۆ گەلی ئیماراتی برا پێشکەوتن و خۆشگوزەرانی زیاتری خواست.
ھەروەھا لە دوبەی چەندین چاوپێکەوتنی رۆژنامەوانی و تەلەفزیۆنی لەگەڵ سەرۆککۆمار ئەنجامدرا، کە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی عیراق و گەشەسەندنی ئەرێنی لە بوارە ئەمنی و سیاسی و ئابورییەکاندا خرانەڕوو.
ھاوکات د. لەتیف رەشید سەرۆککۆمار لەگەڵ ژمارەیەک لە سەرکردە و سەرۆکی وڵاتان و رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کۆبووەوە. لە ھەموو دیدارەکاندا لەگەڵ سەرکردە و سەرۆک و لێپرسراوانی وڵاتان و رێکخراوەکانی بەشدار لە لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوھەوا (COP٢٨)، سەرۆککۆمار ھەڵوێستی عیراقی دووپاتکردەوە بۆ پشتیوانیکردن لە دۆزی فەڵەستین و بەدیھێنانی مافە رەواکانی گەلی فەڵەستین، ئاماژەیشی بە پێویستی ھەڵوێستێکی نێودەوڵەتی راشکاوانە کرد دژی ئەو پێشێلکاریانەی لە کەرتی غەزە رودەدەن.
ھەروەک چاوی بە ئەندامانی وەفدی بەشداربووی عیراق لە کۆنفرانسی کەشوھەوا کەوت و بەشداریکردن و ھەوڵە بەرچاوەکانیانی لە قوڵترکردنی پەیوەندییەکانی عیراق لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ بەدیھێنانی بەرژەوەندییە باڵاکانی وڵات بەرزنرخاند.
د. لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عێراق لە سەردانەکەیدا دوبەی بە مەبەستی بەشداریکردن لە کۆڕبەندی کۆپ ٢٨، بەشی عێراقی لە شاری ئێکسپۆی دوبەی کردەوە و رایگەیاند، کردنەوەی ئەو بەشە ھەلێکی دیکە بۆ فراوانکردنی ھاریکاری لەگەڵ ئیمارات و وڵاتانی جیھان دەڕەخسێنێت.
وتیشی، ئاسایشی ئاو و خۆراک و وزە پەیوەستن بەیەکەوە و روبەڕوبوونەوەی ئەو ئاڵەنگارییانەش لە پێشینەی کارەکانی عێراقە، ئاماژەی بەوەشکرد، کێشەی ژینگە سەرەکیترین کێشەی مرۆڤایەتییە و تەنھا بۆ وڵاتێک نییە و پێویستە ھەنگاو بنرێت بۆ باشکردنی ژینگە و پلانی بۆ دابنرێت و بە بەردەوامی گرنگی پێبدرێت.
سەرۆککۆماری عێراق باسی لەوەشکرد، لە ئێستادا زۆر گرنگە رێککەوتنی نوێی نێودەوڵەتی بکرێت بە تایبەتی بۆ دابەشکردنی ئاوی روبارەکان و بەکارھێنانی، عێراقیش بە دەست کێشەی پشکی ئاوەوە دەناڵێنێت لەگەڵ وڵاتانی دراوسێیدا، بەڵام پێویستی عێراق بۆ ئاو خەمڵاندنی بۆ ناکرێت و کاریگەری لەسەر وڵات ھەیە.