سەرۆککۆمار
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 29 ی کانوونی دووەمی 2025، سەردانی قاوەخانەی شابەندەری لە شەقامی موتەنەبی بەغدا کرد و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی کۆچکردوو حاجی محەمەد ئەلخەشالی خاوەنی قاوەخانەکە کرد کە کەسایەتییەکی ناسراوی کۆمەڵایەتی و کەلەپووری بوو.
سەرۆک کۆمار ستایشی ڕۆڵی خوالێخۆشبووی کرد لە پاراستنی کەلەپووری بەغدادی پایتەخت، چونکە قاوەخانەکە جێگەیەکی کلتوری و ئەدەبی جیاواز بوو بۆ سەرجەم نەوەکان کە بایەخ بە دیمەنی کەلتوری و ئەدەبی و رۆشنبیری دەدەن.
د.لەتیف رەشید پێویستی پاراستنی ئەم شوێنەی دوپاتکردەوە کە یارمەتیدەرە بۆ بەدۆکیۆمێنتکردنی یادەوەری عێراقی و بەردەوامیدانی.
لای خۆیانەوە بنەماڵەی کۆچکردوو سوپاسگوزاری زۆریان بۆ سەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی، وەک ئاماژەیەکی گرنگ بۆ رێزلێنان لە خوالێخۆشبوو و بەرزنرخاندنی رۆڵەکەی، هەروەک سوپاسی بەڕێزیانیان کرد بۆ پشتیوانی بەردەوامی بۆ دامەزراوە و چالاکییە ڕۆشنبیرییەکان.
سەرۆک کۆماری عیراق لەگەڵ سکرتێری ناوەندی بزوتنەوەی فەتح لە کۆشکی بەغداد کۆبووەوە و باسیان لە دۆخی غەززە کرد.
ئەمڕۆ چوارشەممە، د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە کۆشکی بەغدا لەگەڵ جەنەراڵ جبریل رەجوب ئەمینداری گشتیی کۆمیتەی ناوەندی بزووتنەوەی فەتح کۆبووەوە و لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک کۆمار خەجتی لە هەڵوێستی عێراق کردەوە لەبارەی پرسی فەڵەستین و مافی چارەنووس و راگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆ لەسەر خاکی نیشتمانی خۆیان.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک کۆمار ئاماژەی کرد بە گرنگی بڕیاری ئاگربەست لە غەززە، کە وەک سەرەتایەکە بۆ بەرقەرارکردنی ئاشتی و ئاسایش و سەقامگیری لە ناوچەکەدا.
لەو بارەیەوە جەنەراڵ رەجوب سوپاسی سەرۆک کۆماری کرد بۆ پێشوازیکردن لێیان، هەروەها پشتیوانی بەردەوام و نەگۆڕی سەرۆک کۆماری بۆ دۆزی فەڵەستین بەرز نرخاند و جەختی لەسەر قوڵی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات کردەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق رۆژی یەکشەممە 26ـی کانوونی دووەمی 2025 لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا و وەفدی هاوڕێی کەتیایدا د.فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە ئامادەی دیدارەکە بوو.
لە کۆبونەوەکەدا پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەردوو وڵات و چۆنیەتی پەرەپێدانیان بەشێوەیەک کە یارمەتیدەر بێت بۆ پەرەپێدانی میکانیزمەکانی هاریکاری لەبوارە جیاجیاکاندا باسکرا و سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە عیراق هەر دەستێوەردانێک کاریگەری لەسەر خاکەکەی هەبێت رەتدەکاتەوەو پێویستە رێز لە سەروەری و ئاسایشی نیشتیمانی و سەربەخۆیی عیراق بگرێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە گرنگی پابەندبوونی هەردوو وڵات کرد بەوەی کە هیچ کامیان سەکۆی بازدان نین بۆ هەڕەشە کردن بۆ سەر ئاسایش و سەقامگیری ئەوی تریان و ئاماژەی بەوەدا کە عیراق بەردەوامە لە جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی عیراق.
هەروەها پەرەسەندنەکانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و کاریگەرییەکانی لەسەر ناوچەکە تاوتوێکران و جەختیان لەسەر گرنگی پشتیوانیکردن لە هەوڵەکان بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان و گرتنەبەری دیالۆگی بنیاتنەر بۆ چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان وڵاتانی ناوچەکە لەپێناو بەدیهێنانی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی کرد.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە عیراق بەپەرۆشە بۆ دامەزراندنی پەیوەندییە پێشکەوتووەکان لەگەڵ تورکیا لەسەر بنەمای رێزی هاوبەش و ئاماژەی بەوەشکرد، کە پێویستە ئەو یاداشتنامەیەی لێکتێگەیشتنە کە لە سەردانەکەی سەرۆک کۆماری تورکیا ساڵی رابردوودا بۆ عیراق لەنێوان هەردوو وڵاتدا ئیمزا کرابوو بەمەبەستی خزمەتکردن بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی گەلانی عیراق و تورکیا جێبەجێبکرێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە پێویستی بەردەوامی کاری هاوبەش و هاوکاری ناوچەیی کرد بۆ رووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەی رێکخراوە تیرۆریستییەکانی داعش لەپێناو بەدیهێنانی ئاسایش و سەقامگیری لەسەر ئاستی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی.
سەبارەت بە پێشهاتەکانی سوریا، هیوای خواست ئیدارەی نوێ لە سوریا کار بکات بۆ پاراستنی فرەیی نەتەوەیی و ئایینی و پێکهێنانی حکومەتێک کە نوێنەرایەتی هەمووان بکات و ئاشتی و خۆشگوزەرانی بۆ هەموو پێکهاتەکانی گەلی سوریا بەدی بهێنێت و پارێزگارییان لێ بکات و مافەکانیان بۆ بەشداری سیاسی بپارێزێت بەشێوەیەک کە ئاشتی کۆمەڵایەتی بەهێز بکات و گەشەسەندن و خۆشگوزەرانی بۆ برایانی سوریا بەدی بهێنێت.
لای خۆیەوە وەزیری دەرەوەی تورکیا پشتیوانی حکومەتەکەی بۆ سەقامگیری عیراق و پاراستنی ئاسایش و سەربەخۆیی و گرنگی بەردەوامبوونی هەوڵە هاوبەشەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر دووپاتکردەوە و داوای پێکهێنانی هاوپەیمانێتییەکی کرد کە عیراق و سوریا و ئوردن و تورکیا لەخۆبگرێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی رێکخراوە تیرۆریستییەکانی داعش و لەناوبردنی خاڵە گەرمەکانیان و وشککردنی سەرچاوەی دارایییان بەشێوەیەک کە سەقامگیری وڵاتانی ناوچەکە مسۆگەر بکات.
وەزیری دەرەوەی تورکیا ئاماژەی بە پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات و پەرۆشی تورکیا بۆ پشتیوانیکردن لە دەرفەتەکانی هاوکاری و هاوبەشی لە بوارەکانی ئابووری و بازرگانی و وەبەرهێنان و ئاو و ژینگە کرد و هیوای خواست ئاستی پەیوەندییە ئابوورییەکان بەرەو ئاسۆیەکی فراوانتر بەرز بکاتەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ شەممە 25-1- 2025، لە شاری داڤۆسی سویسرا، دوای بەشداریکردنی لە کۆبونەوەکانی کۆڕبەندی ئابووریی جیهانی گەڕایەوە بەغدادی پایتەخت.
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی سەرۆک کۆماری عیراق لە چالاکییەکانی کۆڕبەندەکەدا، د.لەتیف رەشید لەگەڵ ژمارەیەک لە سەرۆکی دەوڵەتان و ئابووریناسانی باڵا و بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیا نێودەوڵەتییە بەناوبانگەکان و لێکۆڵەران و پسپۆڕانی کاروباری ئابووری کۆبوەوە کە لە رۆژی دووشەممەوە بەسەردانێک گەیشتە داڤۆس کە دەکاتە رێکەوتی 20-1-2025.
لە یەکەم رۆژی کۆنفرانسەکەدا سەرۆک کۆمار بەبایەخەوە باسی لە بەشداری عیراق و هەرێمی کوردستان کرد لە چالاکییەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، لە پۆستێکیشدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس (X) رایگەیاند: "شانازی بە عیراق و هەرێمی کوردستان دەکەم کە نوێنەرایەتییەکی دیاریانکردوە لە داڤۆس، کە کۆبونەوەیەکی گرنگی ساڵانەی سەرکردە و بیرمەندانی جیهانییە، بۆیە بەشداریکردنمان لەم وتووێژانەدا جەخت لەسەر گەشەسەندنی رۆڵی عیراق دەکاتەوە لەسەر سەکۆی جیهانی و پابەندبوونمان بە ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە هاوبەشەکان لە رێگەی گفتوگۆ و داهێنان و هاریکارییەوە".
سەرۆک کۆمار لە داڤۆس چالاکییەکانی بە سەردانی ماڵی کوردستان دەستپێکرد، لەوێ لەلایەن مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لێکرا و وتارێکی پێشکەش کرد و تیایدا خۆشحاڵی خۆی بە دامەزراندنی ماڵی کوردستان دەربڕی و پیرۆزبایی لێکردن و هیوای سەرکەوتنی بۆ ماڵی کوردستان خواست لە کارەکانیان بۆ راکێشانی وەبەرهێن بۆ هەرێمی کوردستان، ئاماژەی بەوەدا کە عیراق بە گشتی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی پێشکەوتنی ئابووری و گەشەپێدانی بەخۆیەوە بینیوە، ئامادەیی نیشاندا بۆ پێشکەشکردنی هەموو جۆرە پاڵپشتی و هاریکارییەک بە مەبەستی جێبەجێکردنی ئەو پڕۆژە خزمەتگوزاریانەی کە خزمەت بە هاووڵاتیان دەکەن.
سەرۆک کۆمار هەروەها لەگەڵ کێن وێست بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای هۆنیوێڵی ئەمریکی بۆ چارەسەری وزە و بەردەوامیی کۆبوەوە و باسی لە چۆنیەتی پەلەکردنی جێبەجێکردنی پڕۆژە گرنگەکان کرد لە کەرتی وزەی عیراق و کەمکردنەوەی سووتانی غاز و باشترکردنی دۆخی ژینگەیی هەوا و بە مۆدێرنکردنی ژێرخانی ئابووری.
هاوکات سەرۆک کۆمار لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە داڤۆس پێشوازیکرد لە محەمەد جەواد زەریف، یاریدەدەری سەرۆک کۆماری ئێران، کە چوارچێوە گشتییەکانی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و کۆماری ئیسلامی ئێران و چۆنیەتی بەهێزکردن و پەرەپێدانیان لە هەموو بوارەکانی ئەمنی، ئابووری، ژینگەیی و وزەدا تاوتوێکرا و هاوکات دوایین پێشهاتەکانی دۆخی سیاسی و ئەمنی و ئابووری لەسەر گۆڕەپانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو دۆخانە تەوەرێکی تری دیدارەکە بو.
دواتر سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆک کۆماری ئازەربایجان ئیلهام عەلیێف کۆبوەوە و لە دیدارەکەدا باس لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری دووقۆڵی کرا لەسەر ئاستی بازرگانی و ئابووری، هەروەها جەختیشکرایەوە لەسەر سود وەرگرتن لە توانا کانی هەر دوو وڵات و وەبەرهێنانیان بۆ بەدیهێنانی پێشکەوتنی و خۆشگوزەرانی زیاتر .
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ شا لویس فیلیپ لیۆپۆڵد ماری شای بەلجیکا کۆبوەوە و بانگهێشتی کرد کە سەردانی عیراق بکات و ئاستی نوێنەرایەتی دیپلۆماسی بە کردنەوەی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەیان لە بەغداد پەرەپێ بدەن بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی نێوان هەردوو وڵات تاکو ئابووری سەرەکی لە کەرتەکان و گۆڕانکاری لە کەرتی وزەدا بگرێتەوە، جگە لە بەشداریکردنی کۆمپانیا بەلجیکیەکان لە کەرتی وەبەرهێناندا.
لە میانەی سەردانەکەیدا بۆ کۆشکی سویسرا لە کۆڕبەندەکەدا، سەرۆک کۆمار لەگەڵ کارین کێلەر سۆلەر سەرۆکی کۆنفیدراسیۆنی سویسرا کۆبوەوە، کە بەشداریی لە کۆڕبەندەکەدا بەرز نرخاند و جەختیکردەوە لە ویستی سویسرا بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی لەگەڵ عیراق بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندی باڵای هەر دوو وڵاتی دۆست بکات.
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ ئەندرێ پلێنکۆڤیچ سەرۆک وەزیری کرواتیا کۆبوەوە، کە پیرۆزبایی لە کرواتیا کرد بەبۆنەی بون بەئەندام لە وڵاتانی شنگن، هەروەها پشتیوانییەکانی بۆ عیراق لە شەڕی دژی تیرۆر بەبایەخەوە وەسف کرد، هاوکات پەیوەندیی دووقۆڵیی نێوان هەردوو وڵات تاوتوێ کران .
سەرۆک کۆمار پێشنیاری دامەزراندنی ئەنجوومەنی ئابووری عیراقی-کرواتی کرد بە شێوەیەک کە قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی و ئاسۆی هاریکاری لە بوارەکانی گەشتیاری و کشتوکاڵدا فراوانتر بکات.
سەرۆک کۆمار لەگەڵ دیک شوف سەرۆک وەزیری هۆڵەندا کۆبوەوە و پەیوەندیی دووقۆڵی و میکانیزمی پەرەپێدانیان تاوتوێ کرد و گرنگی پەرەپێدانی ئاستی هەماهەنگی نێوان هەردوو وڵات و زیاترکردن هاریکاری لە بواری ئابووری و وەبەرهێنان، و کارکردن بۆ واژۆکردنی یاداشتێکی لێکتێگەیشتن بۆ دامەزراندنی ئەنجومەنی ئاو و کشتوکاڵی عیراقی و هۆڵەندا روونکردەوە، کە ئاماژەیە بۆ ویستی عیراق بۆ هاریکاری لەگەڵ کۆمپانیا هۆڵەندییەکان لە بواری گەشەپێدان و نۆژەنکردنەوەی کەرتەکانی نەوت و گاز و وزەی نوێبووەوە، هەروەها هاریکاری لە بواری ژینگە و گۆڕانی کەشوهەوا.
سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆکی ئۆکرانیا ڤلادیمێر زێلێنسکی کۆبووەوە و تاوتوێی کۆمەڵێک بابەتی سەرەکی کرد لەسەر گۆڕەپانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی، هەڵوێستی عیراقی دووپاتکردەوە کە داوای رێزگرتن لە سەروەری دەوڵەتان و پێویستی چارەسەرکردن و یەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان دەکات لە رێگەی ئاشتی و پشت بەستن بە بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، جەختییشیکردەوە لەسەر پێویستی وەبەرهێنانکردن لە هەوڵە نێودەوڵەتییە بۆ چارەسەرکردنی ململانێی روسیا، جەختکردنەوە لەسەر ئامادەیی عیراق بۆ کارکردن و لێکنزیککردنەوەی بۆچوونەکانی هەردوولا.
دواتر سەرۆک کۆمار پێشوازیکرد لە عەبدولحەمید دەبەیبە سەرۆک وەزیری لیبیا و باسی لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری کرد لە ئاستی سیاسی، ئەمنی، رۆشنبیری، گەشتیاری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، هاوکات کارکردن لەسەر ئیمزاکردنی یاداشتێکی لێکتێگەیشتن لە نێوان وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی و هاوتا لیبیەکەی و هەڵوێستی عیراقی بۆ پشتیوانی لە یەکڕیزی ڕیزەکانی لیبیا دووپاتکردەوە.
هەر لە پەراوێزی بەشداریکردنی لە کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، سەرۆک کۆمار لەگەڵ کەسایەتییە دیارەکانی دیکە کۆبوەوە، لەوانە مستەفا مەدبولی، سەرۆک وەزیری میسر، ئولف کریستێرسۆن سەرۆک وەزیری سوید، ئەنوەر ئیبراهیم سەرۆک وەزیری مالیزیا و گەیر پیدەرسن، نێردەی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ سوریا، وەزیری دارایی قەتەر عەلی کوڕی ئەحمەد ئال کوواری، و وەزیری گەشەپێدانی بەحرەین نور بنت عەلی خەلیفە، شازادەی جێنشینی بەحرەین سەلمان کوڕی حەمەد ئال خەلیفە، وەزیری دارایی بەحرەین سەلمان کوڕی خەلیفە ئال خەلیفە، وەزیری دەرەوەی سعودیە فەیسەڵ کوڕی فەرحان ئال سعود و وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاریکاری نێودەوڵەتی د.رانیا مەشات و سکرتێری گشتی رێکخراوی هاریکاریی دیجیتاڵی نێودەوڵەتی دیما یەحیا و ژمارەیەک لە سەرکردە و سەرۆکی دەوڵەت و وەفدی دیکەی بەشداربوو لە کۆڕبەندەکەدا.
سەرۆک کۆمار هەروەها لەگەڵ سەرۆک و دامەزرێنەری کۆڕبەندی ئابووری جیهانی کلاوس شواب کۆبوەوە و مەسەلەی ئابووری لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و چۆنیەتی هاندانی بازاڕی جیهانی و باشترکردنی دۆخی ئابووری زۆربەی وڵاتان تاوتوێ کرد.
هاوکات جەختیکردەوە لە گرنگی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ڕۆڵی لە کۆکردنەوەی پێشەنگانی جیهان و سەرۆکی رێکخراوی ئابووریی و کۆمپانیاکان بۆ بەدیهێنانی یەکریزی ئابووری و رێککەوتنەکان کە دەبنە هۆی بەهێزکردنی ئابووری گەلان.
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆکی ئەفریقای باشوور ماتامێلا سیریل کۆبوەوە و پیرۆزبایی لێکرد بەبۆنەی دەستبەکاربوونی لە پۆستی سەرۆکایەتی جی ٢٠، هاوکات تاوتوێی پەیوەندیی دووقۆڵی و چۆنیەیی پێشخستنیان کرا بە شێوەیەک کە هاریکاری لە نێوان هەموواندا پەرەپێبدات، د.لەتیف رەشید ویستی خۆی نیشاندا کە کۆمپانیاکانی ئەفریقای باشوور بەشداری بکەن لە ئاوەدانکردنەوەی عیراق.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی کردنەوەی باڵیۆزخانەی ئەفریقای باشوور لە بەغداد کە دەیان ساڵە داخراوە، هەروەها کاراکردنی رێککەوتنی هاریکاری ئابووری و تەکنیکی کە لە نێوان هەردوو وڵات ئیمزا کراوە، ئەمە جگە لە گرنگی هەماهەنگی هەڵوێستەکان لەسەر مەسەلە نێودەوڵەتییە جیاوازەکان بەتایبەت مەسەلەی فەلەستین.
چەندین چاوپێکەوتنی رۆژنامەوانی و تەلەفزیۆنی لەگەڵ د.لەتیف رەشید کرا، لەو نێوەندەدا سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە سەقامگیریی عیراق لە ئاستی ئەمنی و سیاسی و ئابووریدا، ئەمە جگە لەو دەرفەتە جۆراوجۆرانەی هاتۆتە ئاراوە بۆ وەبەرهێنان و هەوڵەکانی دەوڵەتی عیراق بۆ دابینکردنی خزمەتگوزاری بۆ هەموو هاوڵاتیان و دامەزراندنی سەقامگیری نێوخۆیی، هاوکات هەڵوێستی عێراقی لە دوایین پێشهاتە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان روونکردەوە بۆ گرتنەبەری زمانی دیالۆگ و شێوازی دیپلۆماسی بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکان بەشێوەیەک کە بناغەکانی ئاسایش و ئاشتی لە جیهان دابمەزرێنێت.
سەرۆک کۆمار هەروەها باسی لە پەیوەندیی عیراق کرد لەگەڵ وڵاتانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و پەسەندکردنی سیاسەتی رێزگرتن لە کاروباری ناوخۆی وڵاتان و رێگەنەدان بە هیچ لایەنێک بۆ پێشێلکردنی سەروەری وڵاتان، جەختیکردەوە لەسەر هەوڵدان بۆ دامەزراندنی دۆستایەتی و هاریکاری لەگەڵ هەمووان بە شێوەیەک کە بەرژەوەندی باڵای عیراق بەدەست بهێنێت.
سەرۆک کۆمار هەروەها بەشداری لە دانیشتنی دیالۆگ کرد، بە ئامادەبوونی سەرۆکی دەوڵەتان و سەرۆکی وەفدی بەشدار، جگە لە پسپۆرانی ئابووری جیهانی، لەو نێوەندەدا باس لە هەوڵەکانی عیراق کرا لە ساڵانی ململانێ و سەرپێکەوتنەوە و بوژانەوەی، هەروەها بەشداری دیدگای عیراق وەک فاکتەری سەقامگیری لە ناوچەکەدا، رووناکی خستنەسەر گرنگی هاریکاریی ناوچەیی بۆ چارەسەرکردنی ئاستەنگە هاوبەشەکان، بە ئاماژەدان بەو پێشکەوتنانەی عیراق لە دوای کۆتاییهاتنی سەردەمی داعش بەدەستی هێناوە لەڕووی چاکسازیی گرنگ لە بواری ئاسایش و هەمەچەشنکردنی ئابووری و گرنگیدان بە ئاوەدانکردنەوەی وڵات لە رێگەی وەبەرهێنان لە کەرتەکانی خانووبەرە، تەندروستی، پەروەردە، گەشەپێدانی بەردەوام، گۆڕانکاری دیجیتاڵی، چاکسازی لە کەرتی تایبەت و رەخساندنی هەلی کار بۆ پشتگیریکردنی گەشەی ئابووری بەردەوام.
هاوکات دووپاتکردنەوەی پابەندبوونی بەردەوامی عیراق بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ژینگە و ئاڵانگاری کۆمەڵایەتی وەک گۆڕانی کەشوهەوا و بەڕێوەبردنی ئاو و کشتوکاڵی بەردەوام.
سەرۆک کۆمار پابەندبوونی عیراقی بۆ هەوڵی دیپلۆماسی و هاریکاریی ناوچەیی روونکردەوە و ئاماژەی بە هەوڵەکان کرد لە نێوەندگیریکردن نێوان لایەنە ناکۆکیەکانی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پاڵپشتیی جێگیر بۆ دۆزی فەلەستین، جەختیشیکردەوە لە هێنانەدی دادپەروەری و چارەنووسی مافی سەرەتایی بۆ گەلانی چەوساوە.
سەرۆک کۆمار هەروەها ئاماژەی بەوەدا، کە ناوچەکە بۆ ماوەیەکی زۆر بەکارهێنراوە بۆ خزمەتی بەرژەوەندیی ئەوانی تر، وە کاتی ئەوە هاتووە کە لاپەڕەیەکی نوێ لەسەر بنەمای هاوبەشی و ئاشتی و خۆشگوزەرانی دەست پێبکرێت و ئاماژەی بەوەشکرد، "عیراق لە چەند ساڵێکدا دەستکەوتی گەورەی لە ئاشتی بەدەستهێناوە ئەوەی کە نەیتوانی لە دەیان ساڵی پشێویدا بەدەستی بهێنێت".
کۆبونەوەکانی سەرۆک کۆمار کە بە ئامادەبوونی فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیر و وەزیری دەرەوە و دکتۆ عەلی شوکری سەرۆکی دەستەی ڕاوێژکاران و پسپۆڕان لە سەرۆکایەتی کۆمار و د.محەمەد دەباغ لێپرسراوی کاروباری عیراق لە سویسرا بەڕێوەچوون، هاوکات کارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ئەنجامە خوازراوەکانی باسکرا سەبارەت بە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری نێودەوڵەتی لە هەموو بوارەکاندا، جگە لە تاوتوێکردنی پێشهاتی سیاسی و ئەمنی سەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و جەختکردنەوە لەسەر گرنگی یەکخستنی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان بە ئامانجی دامەزراندنی سەقامگیری و ئاشتی جیهانی.
سەرۆك كۆماری عیراق لەگەڵ وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاوكاری نێودەوڵەتی میسر كۆبوەوە و ئاستی ئابووری و بازرگانی نێوان هەردوولا تاوتوێ كرا.
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق، لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووری جیهانی لە داڤۆس، لەگەڵ وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاوكاری نێودەوڵەتی میسر كۆبوەوە، لە كۆبونەوەكەدا پەیوەندییە دووقۆڵییەكانی نێوان عیراق و میسر و ئاستی ئابووری و بازرگانی نێوان هەردوولا تاوتوێ كرا.
سەرۆك كۆمار و وەزیرەكەی میسر، جەختیان لە پەیوەندییە مێژووییەكانی هەردوولا كردەوە لە بوارە جیاجیاكان، هەروەها پتەوكردنی پەیوەندییەكانی هەردوو وڵات بەپێویست زانرا.
د.لەتیف رەشید رایگەیاند؛ عیراق دەوڵەتێکی سەربەخۆیە و ڕێگەنادەین دەستوەردان لە کاروباریدا بکرێت و پەیوەندییەکی باشیشمان لەگەڵ سەرجەم وڵاتانی ناوچەکەدا هەیە.
لەچوارچێوەی بەشداریکردنی لەکارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، د.لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق بەشداری لە دیالۆگ کرد بە ناونیشانی (ڕێگاکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست) جەختی لەسەر گرنگی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کردەوە لەسەر ئاستی جیهانی، ئاماژەی بەو دۆخە کرد کە دانیشتوانی غەززە و گەلی فەلەستین بەگشتی ڕووبەڕووی بوونەتەوە و جەختی لەپێویستی گەیشتن بەچارەسەرێکی کۆتایی و هەمیشەیی بۆ دۆخی فەلەستین کردەوە.
د.لەتیف رەشید ئاماژەی بەبارودۆخی لوبنان و بەشێک لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سوریا کرد کە ناوچەیەکی گرنگە و جەختی لەوە کردەوە کە پێشوازی لە پێشهاتەکانی سوریا دەکات و ئاماژەی بەوەدا کەدەمانەوێت سوریاییەکی دیموکراتی ببینین بۆ ئەوەی هەموو هاووڵاتیانی سوریا بتوانن بەشداری لەپرۆسەی بڕیاردان لەوڵاتەکەیاندا بکەن و ڕوونیکردەوە کە عیراق نوێنەرێکی ناردووە بۆ لای ئیدارەی سوریا و پەیوەندییەکان بەردەوامن، ئێستا عیراق بە وریاییەوە چاودێری هەر پێشهاتێکی نوێ دەکات و داوامان ئەوەیە کە ئیدارەی سوریا نوێنەرایەتی هەمووان بەگشت پێکهاتەکانی وئایینزا و نەتەوەکانیەوە بکات.
هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە لە بەرژەوەندی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدایە کە سوریا ئارامی بەدەست بهێنێت و ڕێوشوێنی پێویست بگرێتەبەر بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشانەی بەدەستیانەوە دەناڵێنێت و جەختی لەوە کردەوە کەعێراق چاودێری بارودۆخی داهاتووی سوریا دەکات و بەدواداچوونی بۆ دەکات.
سەرۆک کۆمار رایگەیاند؛ توانیویەتی بەرەنگاری تیرۆر ببێتەوە و لەناوی ببات و هەمووان دەزانن کەئێمە بەدەست تیرۆری ڕێکخراوەکانی داعش و گروپەکانی ترەوە دەمانناڵاند و ئێستا عیراق لە تیرۆر پارێزراوە، بەڵام دەبینین چەند ناوچەیەک لەدەرەوەی عیراق لەژێر کۆنترۆڵی تیرۆریستانە لەسەر سنووری عیراق و سوریا و نابێت ڕێگە بدەین ئەو گروپانە کۆنتڕۆڵی ئەو ناوچانەبکەن و هێرش بۆسەر عێراق و سوریا بکەن.
دوپاتی لەوەکردەوە کە عیراق دەوڵەتێکی سەربەخۆیە و گەلی عێراق خۆی بڕیار دەدات و ڕێگە نادەین دەستوەردان لە کاروباری عێراق بدرێت و پەیوەندییەکی باشیشمان لەگەڵ سەرجەم وڵاتانی ناوچەکەدا هەیە و سیاسەتمان لەعێراقدا زۆر ڕوونە و پەیڕەوی دەستوورمان دەکەین کە عێراق لەهەر دەستێوەردانێکی دەرەکی دەپارێزێت و دەبێت هەموو وڵاتان مامەڵە لەگەڵ ئەم پرەنسێپە بکەن و هەر دەستتێوەردانێک لەبڕیارە سیاسییەکانمان و شێوازی ژیانمان قبوڵ ناکەین، بەڵکو ئێمە بڕیار دەدەین چی بۆ عێراق گونجاوە.
د. لەتیف رەشید؛ ڕوونیکردەوە کە لەعیراقدا ماوەیەکی زۆرە بەدەست جەنگ و ئاژاوە و ئابڵۆقە و داگیرکاری و تیرۆریشەوە دەماناڵاند، بەڵام بە خۆشحاڵییەوە دەڵێم لەماوەی پێنج شەش ساڵی ڕابردوودا عیراق توانی سەقامگیری بەدەست بهێنێت و ئێمە ئاشتیمان لەنێوان هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگەدا جێگیر کردووە و هەر چوار ساڵ جارێک هەڵبژاردن ئەنجام دەدەین و پەرلەمانێکی نوێمان هەڵبژاردووە کەحکوومەتی پێکهێناوە و نوسینگەیەکی سەرۆکایەتیمان هەیە کەسەرۆک سەرۆکایەتی دەکات وهەروەها سیستمێکی یاساییمان هەیە کەیاساکان تایبەت بەعیراق دەردەکات، ئێمە لەعیراق بڕوامان بە دابەشکردنی دەستەڵات هەیە لە نێوان پێکهاتە جۆراوجۆرەکانی گەلدا، لەڕێگای هەڵبژاردنەوە، ئەوەش رێگا بۆ سەقامگیری لەوڵاتدا خۆش دەکات.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ پێنجشەممە لەگەڵ کلاوس شواب سەرۆکی کۆڕبەندی ئابوری جیهانی لە کاتی بەشداریکردنی لە کارەکانی کۆڕبەندی داڤۆس کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا پرسە ئابوورییەکان لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و چۆنیەتی هاندانی جوڵەی بازاڕی جیهانی و باشترکردنی بارودۆخی ئابووری زۆربەی وڵاتان تاوتوێکران، سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر گرنگی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ڕۆڵەکەی کرد، لە کۆکردنەوەی سەرکردەکانی جیهان و سەرۆکی ڕێکخراوە گەورەکانی ئابووری و کۆمپانیاکان، بۆ بەدیهێنانی یەکخستنی ئابووری و گەیشتن بە رێککەوتنەکان کە یارمەتیدەر بێت بۆ بەهێزکردنی ئابووری خەڵک.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەدا کە عیراق ئارام و سەقامگیری بەخۆوە دەبینێت و بەرەو بەهێزکردنی هەلومەرجی ئابووری لەبوارە جیاجیاکاندا، بەتایبەت ژێرخانی ئابووری و کەرتی وزە و ژینگە و خزمەتگوزاری و باشترکردنی بارودۆخی ژیانی هاووڵاتیان هەنگاو دەنێت، ئاماژەی بەوەدا کە دەوڵەتی عیراق لە رێگەی ئاسانکارییەکانی یاسادانان و جێبەجێکارییەوە کار بۆ بەهێزکردنی ڕۆڵی وەبەرهێنان و کەرتی تایبەت دەکات، تەئکیدی لەوە کردەوە کە عێراق ژینگەیەکی بەپیتە بۆ وەبەرهێنان و هاوکاری ئابووری و بازرگانی.
هەروەها باسیان له پەرەسەندنەکانی روداوەکانی ناوچەکە کرد له هه رێم و کاریگەرییەکانی له سەر سەقامگیری ئابووری و گەشەپێدان.
لای خۆیەوە کلاوس شواب ستایشی بەشداری بەرچاوی عیراقی لە کارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی کرد و تەئکیدیکردەوە، کە عیراق یەکێکە لەوڵاتە گرنگەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوڕاست و جیهان، ئاماژەکانیش پاڵپشتی دەکەن لەبەدیهێنانی پێشکەوتن لەبوارە جۆراوجۆرەکانی ئابووری و کۆمەلایەتیدا.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق بەبۆنەی رۆژی دادوەری عیراق پەیامێکی پیرۆزبایی ئاراستەی دەسەڵاتی دادوەری دەکات.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە بڵاوکراوەیەکیدا لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی (X) بە بۆنەی رۆژی دادوەری عیراقەوە پیرۆزبایی لە دەسەڵاتی دادوەری کردووە.
دەقی پەیامەکە
بەبۆنەی ڕۆژی دادوەری عێراقەوە پیرۆزبای گەرم لە دەسەڵاتی دادوەری و تەواوی فەرمانبەرانی ئەو بوارە دەکەین، جێگەی شانازییە کە ئەو دامەزراوەیە یەکێکە لە کۆنترین سیستمە دادوەرییەکانی ناوچەکە، پاڵپشتی تەواوی خۆمان بۆ سەربەخۆیی و بێلایەنی دەسەڵاتی دادوەری دووپاتدەکەینەوە کە کۆڵەکەیەکی گرنگە بۆ پاراستنی سیستەمی دیموکراسی و چەسپاندنی سەقامگیری سیاسی و کۆمەڵایەتی.
سەرۆك كۆماری عیراق لە میانی دیدار و چالاكییەكانی لە كۆڕبەندی ئابوریی داڤۆس، جەختی لەسەر بەهێزكردنی ئابووری عیراق و فراوانكردنی پەیوەندییەكانی كردەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆمار لە وەڵامی پرسیارێكی كوردسات نیوز سەبارەت بە بەردەمی ململانێكان لە رۆژهەڵاتی ناوەراست و گرنگی بەشداریكردن لەو جۆرە كۆڕبەندانە رایگەیاند، زۆرجار ململانێكان دەبنەهۆی هۆكاری پەكخستنی ئەم بۆنە گرنگانە، بەڵام بەخۆشحاڵییە و داڤۆس ساڵانە لە كاتی خۆیدا رێكدەخرێت بۆ قسەكردن لەسەر ئاڵنگاریی و چارەسەرییەكان.
سەرۆك كۆماری عیراق لە بارەی هاتنی كۆمپانیا بیانییەكانیش وتی، زۆر گرنگە هانی كۆمپانیا بیانیەكان بدەن، چونكە عیراق بە كاولكاری زۆردا تێپەڕیوە و بۆ چاككردنی خزمەگوزارییەكان و سەرجەم سێكتەرەكان پێویستیان بە هاوكاری وڵاتان هەیە.
سەبارەت بە هەڵوێستی بەرپرسانی وڵاتانی دیكە لەبارەی عیراق، سەرۆك كۆمار ئاشكرایكرد، هەمووان هەڵویستی ئەرێنییان هەبووە و ئامادەییان دەربڕیوە بۆ ئەوەی هاوكاری پێشكەشی عیراق بكەن.
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق جگە لە بەشداریكردن لە كار و چالاكییە رەسمییەكانی كۆڕبەندی داڤۆس، لە پەراوێزی كۆڕبەندەكەشدا زنجیرەیەك دیدار و كۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆك و بەرپرسانی وڵاتانی دیكە و رۆژنامەنووسان ئەنجامدا و تیایدا جەختی لەسەر پەرەپێدانی پەیوەندییەكان و باشكردنی رەوشی عیراق لەرووی ئابووری و خزمەتگوزارییەكان كردەوە.
لە پەراوێزی سێیەم رۆژی كۆڕبەندی ئابووری جیهانی داڤۆس د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق زنجیرەیەك كۆبونەوە و دیداری لەگەڵ سەرۆك و لێپرسراوانی باڵای وڵاتانی بەشداربوو لە كۆڕبەندەكە ئەنجامدا.
لەو چوارچێوەیەشدا سەرۆك كۆماری عیراق لەگەڵ ڤۆلۆدیمیر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین كۆبووەوە جەختی لەسەر هەڵوێستی عیراق كردەوە، كە داوای رێزگرتن لە سەروەری وڵاتان و پێویستی چارەسەركردن و یەكلاییكردنەوەی ناكۆكییەكان بە رێگای ئاشتیانە كردەوە و ئاماژەی بە بڕیارەكانی نەتەوەیەكگرتووەكان كرد و روونیكردەوە كە لە ململانێ چەكدارییەكاندا هیچ براوەیەك نییە.
سەرۆكی ئۆكراینیش جەختی لەسەر خواستی وڵاتەكەی كردەوە بۆ بەهێزكردنی هاوكارییە دووقۆڵییەكان بەتایبەتیش لە كەرتی كشتوكاڵ و هەناردەكردنی بەرهەمە كشتوكاڵییەكانی ئۆكراین بۆ عیراق.
هەر لە درێژەی كۆبونەوەكانیدا لە كۆڕبەندی ئابوری جیهانی لە داڤۆس، سەرۆك كۆماری عیراق لەگەڵ سەرۆكی یەكێتی سویسرا كۆبووەوە گفتوگۆیانكرد لەسەر پەیوەندییەكانی نێوان هەردوو وڵات، لە بوارەكانی ئابووری و وەبەرهێنان و پەروەردەیی، سەرۆك كۆماری عیراق جەختی لە گرنگی كاركردن بۆ گەڕاندنەوەی پارەی بلۆككراوی عیراق كردەوە، ئاماژەشی بە پێویستی هاریكاریكردن لە بواری دەستپێشخەری ئاشتی شین كە لە مانگی شوباتی 2010 لەلایەن ئاژانسی هاوكاری و گەشەپێدانی سویسرا ئەنجامدراوە، بۆئەوەی ئاو بكرێت بە سەرچاوەیەك بۆ هاریكاری و ئاشتی لە نێوان وڵاتە هەرێمییەكاندا.
سەرۆكی یەكێتی سویسراش جەختیكردەوە لەسەر خواستی وڵاتەكەی بۆ پتەوكردنی پەیوەندییەكان لەگەڵ عیراق بەشێوەیەك كە خزمەت بە بەرژەوەندییە باڵاكانی هەردوو وڵات بكات.
كۆبونەوەیەكی د.لەتیف رەشید لەگەڵ ئەندرێ پلێنكۆڤیچ سەرۆك وەزیری كرواتیا بوو و تیایدا پەیوەندیی دووقۆڵیی نێوانیان تاوتوێكرا و جەختیشیكرایەوە لە گرنگیی بەهێزكردنی پەیوەندییەكان لە بوارە جیاوازەكاندا، سەرۆك كۆماری عیراق داواشیكرد دەرفەت بۆكۆمپانیاكانی كرواتیا بڕەخسێنرێت بۆئەوەی بەشداری لە پرۆژەی ژێرخانی عیراقدا بكەن.
هاوكات د.لەتیف رەشید چاوی كەوت بە دیك شۆف سەرۆك وەزیرانی هۆڵەندا و لە دیدارێكدا باس لە پەیوەندییەكان كرا و چۆنیەتی پەرەپێدانی هاوكارییەكان لە بوارەكانی ئابووری و وەبەرهێنان و كاركردن بۆ ئیمزاكردنی یاداشتنامەی لێكتێگەیشتن، بە مەبەستی دامەزراندنی ئەنجومەنی عیراقی-هۆڵەندی بۆ ئاو و كشتوكاڵ تاوتوێكران.
د.لەتیف رەشید لەگەڵ عەبدولحەمید دەبیبە سەرۆك وەزیرانی لیبیاش كۆبوەوە و لە دیدارێكدا جەختیكرایەوە لەسەر گرنگی پەرەپێدانی هەماهەنگی و هاریكاری هاوبەش، بە مەبەستی دروستكردنی دیدگایەكی یەكگرتوو كە چارەسەری ئاستەنگە سیاسی و ئابوورییەكانی ناوچەكە بكات.
سەرۆك كۆماری عیراق ئاماژەیكرد، بە پێویستی فراوانكردنی هاریكاری سیاسی و ئەمنی و فەرهەنگی و گەشتیاری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و كاركردن لەسەر ئیمزاكردنی یاداشتنامەی لێكتێگەیشتن لە نێوان وەزارەتەكانی خوێندنی باڵای هەردوولا.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ چوارشەممە لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە داڤۆس پێشوازی لە عەبدولحەمید دەبەیبە سەرۆک وەزیری لیبیا کرد و ئاماژەیبە پێویستی فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری ئاستی سیاسی و ئەمنی و فەرهەنگی و گەشتیاری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر کرد.
لە دیدارەکەدا باس لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری لەو بوارانە کرا کە خزمەت بە بەرژەوەندیی هەردوو وڵاتی برا دەکات و پاڵپشتی لە چۆنیەتی گەشەپێدانیان دەکەن، تاوتوێکردنی پێشهاتەکانی بارودۆخی ناوچەیی و نێودەوڵەتی تەوەرێکی تری دیدارەکە بوو.
سەرۆک کۆمار هەڵوێستی عیراقی بۆ پشتیوانی لە یەکڕیزی لیبیا و سەروەری و یەکپارچەیی خاکەکەی دووپاتکردەوە.
لە میانەی دیدارەکەدا، سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە، لە گرنگی پەرەپێدانی هەماهەنگی و هاریکاری هاوبەش، بە مەبەستی دروستکردنی دیدگایەکی یەکگرتوو کە چارەسەری ئاستەنگی سیاسی و ئابووریی ناوچەکە بکات و گرنگی بەردەوامی هەوڵەکانی دووپاتکردەوە بۆ دوورکەوتنەوە لە توندوتیژی و چارەسەری ئاشتیانە بۆ ناکۆکییەکانی ئێستا و خۆ بەدوورگرتن لە هەموو پەرەسەندنێک.
سەرۆک کۆمار ئاماژەیکرد بە پێویستی فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری ئاستی سیاسی و ئەمنی و فەرهەنگی و گەشتیاری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، جگە لە کارکردن لەسەر ئیمزاکردنی یاداشتنامەی لێکتێگەیشتن لەنێوان وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی و هاوتا لیبییەکەی.
لای خۆیەوە سەرۆک وەزیری لیبیا پاڵپشتی لیبیا بۆ هەوڵەکان دووپاتکردەوە بۆ پەروپێدانی هاریکاری لەسەر ئەو مەسەلانەی کە کاریگەرییان لەسەر ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکە هەیە، پەرۆشی وڵاتەکەشی بۆ پەرەپێدانی هاوبەشی لەگەڵ عیراق و وڵاتانی ناوچەکە لە بوارە گرنگەکاندا دووپاتکردەوو، بەتایبەتی لە کەرتی تەندروستی و ژێرخانی وڵات بۆ هێنانەدی بە بەرژەوەندییەکانی هەردوو گەلی برا و بەهێزکردنی پەیوەندی برایەتی نێوان هەردوو وڵات.
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی لە کارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق رۆژی چوارشەممە 22 ی کانوونی دووەمی 2025 لە کۆنگرەی داڤۆس لەگەڵ ڤلادیمیر زیلینسکی سەرۆکی ئۆکراین کۆبوەوە.
لە کۆبونەوەکەدا ژمارەیەک پرسی گرنگ لەسەر گۆڕەپانی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی تاوتوێکران و تێیدا سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر هەڵوێستی عیراق کردەوە کە داوای رێزگرتن لە سەروەری دەوڵەتان و پێویستی چارەسەرکردن و یەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان بە ڕێگای ئاشتیانە دەکات و ئاماژەی بە بڕیارەکانی نەتەوەیەکگرتووەکان کرد و روونیکردەوە کە لە ململانێ چەکدارییەکاندا هیچ براوەیەک نییە .
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەشدا، کە عیراق لەلایەنەکانی ململانێکە وەک یەک دوورە و جەختی له ئامادەیی عیراق کردەوه بۆ کارکردن بۆ نزیککردنەوەی بیروبۆچوونەکانی هەردوولا.
لە بەرانبەردا سەرۆکی ئۆکراین سوپاسی سەرۆک کۆماری کرد بۆ هەڵوێستی بێلایەنی عیراق سەبارەت بە ململانێی ئۆکراین و روسیا و جەختی لەسەر خواستی ئۆکراین کردەوە بۆ بەهێزکردنی هاوکارییە دووقۆڵییەکان، بەتایبەتی لە کەرتی کشتوکاڵ و هەناردەکردنی پێویستی عیراق لە بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی ئۆکراین بە تایبەتی گەنم و دانەوێڵەی جۆ.
لە پەراوێزی بەشداریکردنیدا لە کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ چوارشەممە لە سەنتەری کۆنفرانسەکانی ئێڤرێست لە داڤۆس، چاوی بە دیک شۆف سەرۆک وەزیرانی هۆڵەندا، کەوت.
لەمیانی دیدارەکەدا، که هەریەک لە جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوه، فوئاد حوسێن و سەرۆکی ئەنجومەنی راوێژکاران و پسپۆرانی سەرۆکایەتی کۆمار، د. عەلی شوکری ئامادەیبوون، باس لە پەیوەندییه دووقۆڵییەکان و میکانیزمەکانی پەرەپێدانیان تاوتوێکران بۆ ئەوەی چەند بواری جۆراوجۆر بگرێتەوه و تێیدا سەرۆک کۆمار باسی لە گرنگی بەرزکردنەوەی ئاستی هەماهەنگی نێوان هەردوو وڵات و زیادکردنی هاوکارییەکان لە بواری ئابووری و وەبەرهێنان و کارکردن بۆ ئیمزاکردنی یاداشتنامەی لێکتێگەیشتن بۆ دامەزراندنی ئەنجومەنی عیراقی هۆڵەندی بۆ ئاو و کشتوکاڵ.
هەروەها سەرۆک کۆمار خواستی عیراقی بۆ هاوکاری لەگەڵ کۆمپانیا هۆڵەندییەکان لە بواری گەشەپێدان و ئاوەدانکردنەوەی کەرتەکانی نەوت، گاز، ووزەی نوێبووەوە و هاوکاری لە بواری ژینگە و گۆڕانی کەشوهەوا نیشاندا.
لەلای خۆیەوە دیک شۆڤ، جەختی لەئامادەیی هۆڵەندا و پەرۆشی بۆ فراوانکردنی چوارچێوەکانی هاوکاری دووقۆڵیی بنیاتنەرانەی نێوان هەردوو وڵات کردەوە، بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکان بکات.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 22-1-2025 لە داڤۆس، لەگەڵ ئەندرێ پلێنکۆڤیچ سەرۆک وەزیرانی کرواتیا کۆبووەوە لە میانی بەشداریکردنی سەرۆکی کرواتیا لە کۆڕبەندی ئابووری جیهان.
لە سەرەتای دیدارەکەدا ، سەرۆک کۆمار پیرۆزبایی لە پلێنکۆڤیچ کرد بە بۆنەی بەئەندامبونی کرواتیا لە ناوچەی شنگن، هاوکات پەیوەندیی دووقۆڵیی نێوان هەردوو وڵات تاوتوێ کرا و سەرۆک کۆماریش جەختیکردەوە لە گرنگیی بەهێزکردنی ئەو پەیوەندییانە لە بوارە جیاوازەکاندا، هاوکات رۆڵی کرواتیای لە پاڵپشتی عیراق لە شەڕی دژی تیرۆردا بەرز نرخاند.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەدا کە عیراق سەقامگیری ئەمنیی دوای چەندین ساڵ لە ئاستەنگ و سەختیەکان بەخۆوە دەبینێ، ئاماژەیکرد بە هەوڵەکانی حکومەت بۆ چەسپاندنی ئەو سەقامگیرییە و پەرەپێدانی بارودۆخی ئابووری و کردنەوەی دەرگای وەبەرهێنان لە بوارە جیاجیاکاندا، کە ئەمەش وایکردوە کە ببێتە ژینگەیەکی ئومێدبەخشی وەبەرهێنان، ئاماژەیکرد بە دەرفەت بۆ کۆمپانیاکانی کرواتیا تا بەشداری لە پرۆژەی ژێرخانی عیراقدا بکەن.
سەرۆک کۆمار پێشنیاری دامەزراندنی ئەنجوومەنی ئابووری عیراقی کرواتی کرد بۆ پەرەپێدانی قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی و فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری لە بوارەکانی گەشتیاری و کشتوکاڵدا.
سەرۆک کۆمار، ئاماژەیکرد بە گرنگی هاریکاری نێودەوڵەتی بۆ دامەزراندنی ئاسایش و سەقامگیری لە ناوچەکە و جیهان و کارکردن بۆ کۆتایی هێنان بە ململانێ و جەنگ و پەرەپێدانی هاریکاریی سیاسی و ئابووری و بازرگانیی بۆ هێنانەدی بەرژەوەندیی هاوبەش.
لای خۆیەوە ئەندرێ پلێنکۆڤیچ ویستی کرواتیا بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی لەگەڵ عیراق لە بوارە جیاجیاکان و پاڵپشتیکردنی ئاسایش و سەقامگیریی عیراق و دانانی بناغەکانی ئاشتی لە ناوچەکە و جیهان دوپاتکردەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا کە د.فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیر و وەزیری دەرەوە ئامادەی بوو، رێککەوتنێک لەسەر ئاستی وەزیرانی دەرەوە کرا بۆ کاراکردنی پەیوەندیی دووقۆڵیی نێوان هەردوو وڵاتی دۆست.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق بەهۆی روداوی کەوتنەوە ئاگر لە کۆمەڵگەیەکی گەشتیاری پارێزگای بۆلۆ و گیانلەدەستدانی 76 کەس، سەرەخۆشی لە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا دەکات.
د. لەتیف رەشید رایگەیاندووە، "پرسە و سەرەخۆشی دڵسۆزی خۆمان ئاڕاستەی ئێوە و لەڕێگەی ئێوەوەشەوە لە گەلی دۆستی تورکیا دەکەین و هاوخەمی خۆمان لەگەڵ کەسوکاری قوربانیانی ئاگرکەوتنەوەکەی هاوینەهەواری پارێزگای بۆلۆ لە تورکیا دەردەبڕین".
ئەوەشی خستووەتە روو، "داوا لەخودای گەورە دەکەین کە قوربانیان بەر رەحمەتی خۆی بخات و سەبوری و دڵنەوایی بەخانەوادەکانیان ببەخشێت و هیوای زووتر چاکبوونەوە بۆ بریندارەکان دەخوازین".
بەرەبەیانی دوێنێ ئاگر لە هۆتێلی کۆمەڵگەیەکی گەشتیاریی لە پارێزگای بۆلۆی تورکیا کەوتەوە و بەهۆیەوە ٧٦ کەس گیانیان لەدەستدا.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەمە 21-1-2025 لە سەنتەری کۆنفراسەکانی داڤۆس، لەگەڵ لویس فیلیپ لیۆپۆڵد ماری پادشای بەلجیکا کۆبوەوە، لە پەراوێزی کۆڕبەندی داڤۆس لە سویسرا، بەئامادەبوونی جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە، دکتۆر فوئاد حوسێن .
لە دیدارەکەدا بوارەکانی هاوکاری ئابووری و بازرگانی نێوان هەردوو وڵات و میکانیزمەکانی پاڵپشتیکردنیان تاوتوێکران و سەرۆک کۆمار بەرەسمی بانگێشتی خاوەن شکۆ، لویس فیلیپی کرد بۆ سەردانی عیراق و دووپاتی خواستی وڵاتەکەی کردەوە بۆ بەهێزکردنی هاوکاری دووقۆڵیی لەگەڵ بەلجیکا لە بوارە سەرەکییەکانی ئابووری و ووزە و سوودوەرگرتن لە دەرفەتی وەبەرهێنان لە عیراق لەپێناو بەدیهێنانی گەشەپێدانی بەردەوام.
لە کۆبونەوەکەدا سەرۆک کۆمار داوای لە لویس فیلیپ کرد وڵاتەکەی ئاستی نوێنەرایەتی دبلۆماسی لە عیراق بەرز بکاتەوە بە کردنەوەی باڵیۆزخانەی بەلجیکا لە عیراق، لە پێناو گەشەکردنی پەیوەندیەکانی هەردوو وڵات.
هەروەها ئاماژەی بە گرنگی هەماهەنگی نێوان هەردوو وڵات کرد لەبارەی پرسە جۆراوجۆرەکانی گۆڕەپانی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکان بکات و یارمەتیدەر بێت بۆ بەهێزکردنی ئاشتی و ئاسایشی جیهانی.
هەر لە دیدارەکەدا، سەرۆک کۆمار و پادشای بەلجیکا، تاوتوێی ئەو پرس و بابەتانەیان کرد کە لە کۆڕبەندی داڤۆس خراونەتەڕوو و پێویستی هەبوونی دیدێکی هاوبەش سەبارەت بەگۆڕانی کەش و هەوا و ژینگە و گەیشتن بە بڕیارێک کە یارمەتیدەری دۆزینەوەی ڕێگەچارەبێت بۆ پرسە ئابووری و تەکنەلۆژیایی و ژینگەییەکان.