"ترکی جەدعان" رایگەیاند، ئەنجامی کۆبوونەوەکەی سبەینێی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار پێشوەختە یەکلاکراوەتەوە، چونکە ھاوپەیمانی سێ قۆڵی ناتوانن کاندیدەکەیان بەھۆی سێیەکی گەرەنتیکەر تێبپەڕێنن و دەبێت پێداچوونەوە بە ھەڵوێستیان بکەن. وتیشی داوا لە ھاوپەیمانی سێ قۆڵی دەکەن چاویان لە بەژەوەندی نیشتمانی بێت و چەقبەستویی سیاسی چارەسەر بکەن لەڕێی گفتوگۆوە.

ئەو ئەندامەی دەوڵەتی یاسا وتیشی، ھەڵوێستی چوارچێوەی ھەماھەنگی بەھێزە و ئەنجامەکانی  کۆبوونەوەکەی رۆژی شەممەی رابردووش بەھێزتری کردن، جەختیشی کردەوە لەوەی ژمارەی پەرلەمانتارانیان لەگەڵ ھاوپەیمانەکانیان لە ١٤٠ ئەندام نزیک بۆتەوە و رەنگە سبەینێ ژمارەیان بگاتە نیوە کۆ یەک، چونکە زۆرێک لە پەرلەمانتاران متمانەیان بە ھەڵوێستی ئەوان ھەیە. 

نوسینگەی (حاکم زاملی)  بڵاویکردەوە، ئەو لێدوانەی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران، لە کۆبونەوەیەکیدا بووە لەگەڵ ژمارەیەک لە کارمەندانی گرێبەستی وەزارەتی خوێندنی باڵای عێراق.

ڕوونیشکراوەتەوە، وەزارەتی خوێندنی باڵا بە نوسراوی رەسمی لیستی تەواوی فەرمانبەرانی گرێبەستی ڕادەستی ئەنجومەنی نوێنەران کردووە، بۆئەوەی کاریان لەسەر بکرێت.

بەپێی خشتەی کاری کۆبونەوەکەی ئەنجومەنی نوێنەران، ئەمڕۆ خوێندنەوەی دووەم بۆ پرۆژە یاسای پشتگیری فریاگوزاری ئاسایشی خۆراک و گەشەپێدان دەکرێت. 

ئەوە لەکاتێکدایە بڕیارە رۆژی چوارشەممەش کۆبونەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار بەڕێوەیچێت.

جاسم محەمەد ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران رایگەیاندووە، دواخستنی کۆبونەوەکەی ئەنجومەنی نوێنەران لەبارەی ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار بۆ رۆژی چوارشەممە، ھیچ ئەنجامێکی نابێت، چونکە تائێستا ھەڵوێستی سێیەکی پەکخەر جێگیرە و نەگۆڕاوە.

ئیبتیسام ھیلالی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانیش رایگەیاندوە، چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکان و ھاوپەیمانەکانی بەشداری کۆبونەوەکەی رۆژی چوارشەممە ناکەن ئەگەر لایەنەکان لە نێو خۆیاندا نەگەنە لێکتێگەیشتن بۆ دەرچون لەم قەیرانە سیاسییەی عێراقی تێکەوتوە.

بە وتەی حەسەن کەعبی ئەندامی ھاوپەیمانی فەتحیش، کۆبونەوەکەی ئەنجومەنی نوێنەران بە پەراوێزخستنی چوارچێوەی ھەماھەنگی و ھاوپەیمانەکانی تێناپەڕێت، بۆیە قەیرانی سیاسیی بەردەوام دەبێت.

عەبدوڵا خەربیت ئەندامی ھاوپەیمانی سەروەری رایگەیاندووە ، ھێزەکانی نێو چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکان خاوەن سێیەکی پەکخەرن ، ھەربۆیە دەبێت دانوستان لە نێوان لایەنەکان بەرێوەبچێت بۆ لێکتێگەیشتن و پێکھێنانی حکومەت و داھاتوو ، تا لەو رێیەوە ئاستەنگەکان تێبپەرێندرێت و عێراق لەو قەیرانە سیاسیە دەربچێت کە تێیکەوتوە . 

ئەگەرچی بریاربوو لە کۆبونەوەی رۆژی شەممەی ئەنجومەنی نوێنەراندا سەرۆک کۆمار ھەڵبژێرێت ، بەڵام بەھۆی تەواونەبونی رێژەی یاسایی پەرلەمانتارانەوە ، کۆبونەوەکەی  ئەنجومەنی نوێنەران بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار بۆ رۆژی چوارشەممە دواخرا .

کازمی لە کۆنگرەیەک، کە تایبەت کرابوو بە تێپەڕبوونی ساڵێک بەسەر دەرکردن یاسای ڕزگاربوانی ژنان و کچانی ئێزدی لە شەڕی داعش ڕایگەیاند، پێویستە لەسەر ھێزە سیاسییەکان کار بکەن بۆ تێپەڕاندن و پەرٍێنەوە لەم قۆناغە،  کە ئەو قۆناغەکەی بە مەترسیدار ناوبرد.

کازمی جەختیکردەوە، ڕێزگرتن لە کات و ساتە دەستورییەکان، بە مانای ڕێزگرتنە لە خودی دەستور و پێکھاتە و جومگە سەرەکییەکانی دەوڵەت و ڕێزگرتنە لە پێداویستییەکانی خەڵکی.

سەرۆک وەزیرانی عێراق باسی لەوەشکرد، پێویستە لەسەر ھەموو لایەک بەدوای چارەسەری گونجاودا بگەڕێن، بەشێوەیەک ئاماژە بێت بۆ ھەستکردن بە بەرپرسیارێتی لە لایەن ھێزە سیاسییەکانەوە.

کازمی ڕاشیگەیاند، قەیرانی ئێستا سیاسییە و دۆزینەوەی چارەسەریش، بە واتای کارئاسانییە بۆ پێکھێنانی حکومەت، چونکە ھاوڵاتی و وڵاتەکە بەرپرسیارییان کەوتووەتە ئەستۆی ھەمووان.

راوێژکاری ئاسایشی نەتەوەیی عێراق رایگەیاندوە، ١٢٧ کەس لە کەسوکاری تیرۆریستانی داعش لە کەمپی جەدعە لە سنووری پارێزگای نەینەوا، گەڕێندرانەوە بۆ زێدی خۆیان لە پارێزگاکانی کەرکوک و ئەنبار و نەینەوا و دیالە و بەغداد.

ئاماژەی بۆ ئەوەشکردوە، گەڕاندنەوەی ئەو کەسانە بە ھاوکاری وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق بووە، بە ھەماھەنگی لەگەڵ فەرماندەیی پرۆسە ھاوبەشەکانی عێراق و دەزگای ھەواڵگری.

ئەوەش لە کاتێکدایە پێشتر ئەو کەسانە لە کامپی ھۆڵ لە سوریاوە ھێنراونەتەوە بۆ کامپی جەدعە لە سنوری پارێزگای نەینەوا، پێشتریش حکومەتی عێراق بڕیاری دابوو کەسوکاری داعشەکانی عێراق لە کامپی ھۆڵەوە بە چەند قۆناغێک بگەڕێنێتەوە بۆ عێراق.

"ئاری جەلال" بەڕێوەبەری دەزگای لوتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە درێژەی شەپۆلی کۆچی نایاسایی، دوو کۆچبەر لەسەر سنوری نێوان ئێران بۆ تورکیا لەسەرما

رەقبونەتەوە و گیانیان لە دەستداوە.

وتیشی، لە رێگەی نوێنەرایەتی دەزگای لوتکە لە تورکیا لە ھەوڵی ئاشکراکردنی ناسنامەی کۆچبەرەکاندان، بۆئەوەی کاری پێویستی لەسەر بکەن.

سەرکردەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگی و بەشێک لە پەرلەمانتارانی فراکسیۆنەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگیش لە کۆبوونەوەکەدا بەشدارن.

پێشتریش بافڵ جەلال تاڵەبانی و فراکسیۆنی یەکێتی نیشتمانیی کوردستان لە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە بەغداد کۆبوونەوە و ھەردوولا گفتوگۆیان کرد لەبارەی ھەڵوێستی یەکێتی بەرامبەر دواین پێشھات و گۆڕانکارییە سیاسییەکانی عێراق.

بڕیارە ئەمڕۆ کۆبونەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆمار بەڕێوەبچێت، بەڵام تائێستا بەشێکی زۆری فراکسیۆن و پەرلەمانتارە سەربەخۆکان ئامادەنین بەشداری کۆبونەوەکە بکەن، بەھۆی ئەوەی لایەنە سیاسییەکان لەسەر کاندیدی سەرۆک کۆمار و سەرۆک وەزیران نەگەیشتوونە ریککەوتن.

پەیامنێری کوردسات نیوزیش لە بەغداد رایگەیاند، زەنگی چوونە ژوورەوەی پەرلەمانتاران بۆ کۆبونەوەی ئەنجومەنی نوێنەران لێدراوە.

د. بەرھەم ساڵح سەرۆک کۆماری عێراق رایگەیاند، تەواو نەکردنی بەرکەوتە دەستوورییەکان لە کاتی خۆیدا جێگەی داخە و پێویستە لەسەر ھەموو لایەنەکان گفتوگۆی جدی بکەن بۆ کۆتاییھێنان بەم قەیرانە، رێکنەکەوتنی نیشتمانی و بەرێوەنەچوونی کۆبوونەوەی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ تەواو کردنی بەرکەوتە دەستورییەکان لە کاتی دیاریکراوی خۆیدا جێگەی داخە و نیگەرانییە. 

راشیگەیاندووە، دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە پێنج مانگ بەسەر ھەڵبژاردنی پێشوەخت لە کاتێکدا بەردەوامی چەقبەتووی سیاسی و لەناوەراستی ئەو ئاڵنگارییە گەورانەی رووبەرووی وڵاتەکە دەبێتەوە قبوڵنەکراوە، ئامانج لە بەرێوەچوونی ھەڵبژاردنی پێشوەخت بۆ خۆی ئامانجەکە نەبووە بەڵکو رێگەیەک بووە بۆ ئاشتەوایی و دڵنیایی ئارامی سیاسی و کۆمەڵایەتی و باشترکردنی باردۆخە گشتییەکان لە دەوڵەتدا و وەڵامدانەوە داواکاری عێراقییەکان، ھەروەھا ئەنجومەنی نوێنەران ئەرکێکی جیاوازی لەسەر شانە، بەھۆی ئەوەی دوای جوڵەی شەقام و داواکارییەکان بۆ چاکسازی و رێگری لە گەندەڵی  بۆ کۆتاییھێنانی قەیرانەکانە سیاسییەکان ھاتووەتە ئاراوە.

سەرۆک کۆماری عێراق ئاماژەی بەوەشکردووە، ھێزە سیاسییەکان لەبەردەم تاقیکردنەوەیەکی نیشتمانیدان و ئەو باردۆخەی ئێستا ھەیە بەرپرسیارێتی مێژووی دەخاتە سەر ھەمووان و پێویستی بە کارێکی بێ وێنە ھەیە بۆ رزگاربوون لەو قەیرانەی دەگوزەرێت.
رەوایدان بە دابەشکردنی بەرکەوتە نیشتمانییەکان بە پێکھێنانی حکومەتێک توانای ھەبێت و کار بکات بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی دەوڵەت و بەرگری لە سەروەرییەکانی و لە ئاست چاوەڕوانی داخوازییەکاندا بێت.
لە بەشێکی تری پەیامەکەدا دەڵێت، داوا لە ھەموو لایەنە سیاسییە عێراقییەکان دەکات بەشداربن لە گفتوگۆی جدی و کاریگەر بەبێ کەمتەرخەمی و دواخستن بۆ رزگاربوون لەم قەیرانەی ئێستا پێیدا تێدەپەڕن، پێشخستنی بەرژەوەندی عێراق و گەلەکەی و لەبەرچاوگرتنی دۆخە ھەرێم و گۆڕانکارییە نێودەوڵەتییەکان و ئاڵنگارییە ناوخۆیەکانی بەردەمیان بە تایبەت دۆخی ئابووری مەترسیدا، کە پێویستی بە ئاگاداری لە تەبایی ناوخۆ و یەکریزی نیشتمانی بۆ رزگاربوون لەم قەیرانە، بە جۆرێک بێت لە ئاستی داخوازییەکانی ھاوڵاتیان بێت. 

نووسینگەی حەلبوسی بڵاویکردەوە، بەھۆی دواپێشھاتەکان و پابەندبوونی پەرلەمانی و دەستووری حەلبوسی و باری تەندروستی محەمەد قاڵیباف، سەرۆکی ئەنجومەنی شورای ئێران، سەردانەکەی حەلبوسی بۆ تاران دواخراوە.

بڕیاربوو سبەینێ حەلبوسی لەسەر داوای ھاوتا ئێرانییەکەی سەردانی تاران بکات و لەگەڵ ئیبراھیم ڕەئیسی، سەرۆک کۆماری ئیسلامی ئێران و چەند بەرپرسێکی تری ئەو ووڵاتە کۆببێتەوە.