جیهان
(کینس ماکێنزی) رایگەیاند: گروپە چەکدارەکان ھیوایان بە کشانەوەی ئەمریکا لە عێراق ھەیە، بەڵام ئەو گەشبینە بەوەی وڵاتەکەی پارێزگاری لەمانەوەی ھێزەکانی دەکات لە عێراق.
چەند بەرپرسێکی ئەمنی عێراقی-یش رایانگەیاندووە" (ئیسماعیل قائانی)، فەرماندەی نوێی سوپای قودسی چاوی لە دروستکردنی چەند گروپێکی چەند (سەد) کەسییە کە تەنیا ھاوسۆزییان بۆ سوپای قودس ھەبێت، چونکە (سوپای قودس) پێیان وایە کە چەند سەرکردەیەکی شیعە، ھاوکار بوون لە ئاشکراکردنی شوێنی (سولەیمانی) و کوژرانی.
وەزیری ناوخۆی قوبڕس ھۆشداریدا لە سەرھەڵدانەوەی شەپۆلێکی تری کۆچبەرانی سوریا بۆ وڵاتانی ئەوروپا و رایگەیاند" ھۆکاری کۆچەکەش ئابوری و خراپی گوزەرانە لە سوریا.
بەپێی راپۆرتێکی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکانیش، لە ھەر ١٠ کەس لە سوریادا، ٩ کەس لەژێر ھێڵی ھەژارییەوە دەژین و زیاتر لە ٤ ملیۆن و ٣٠٠ ھەزار کەسیش ڕووبەڕووی گرفتەکانی نەبوونی ئاسایشی خۆراک بوونەتەوە، بەھۆی سەپاندی سزای قەیسەڕیش بەسەر حکومەتی دیمەشقدا، لەماوەی پێنچ مانگی رابردوو نرخی پێداویستییەکان و خۆراک بە ڕێژەی لە سەدا (٢٣٠) بەرز بووەتەوە.
"عەباس عەبدی" وتەبێژی فریاگوزاری لە "ئەسفەھان" وتی، لە کاتی رووداوەکە ٤ ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن و دوو ئۆتۆمبێلی مانگی سور رەوانە کراون، تا ئێستاش لێکۆڵینەوە دەکەن لە ھۆکارەکانی ئەو تەقینەوەیە.
بایدن لە وتەیەکیدا جگە لە بەڵێنی بنیادنانەوەی کەرتی غەزە، جەختیشی کردۆتەوە لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی ئیسرائیل و فەلەستینیەکان لەسەر بنەمای دوو دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ ھەردولا، و ئەوەشی بە تاکە رێگەچارە بۆ ئەو کێشەیە ناوبردوە.
راوێژکاری ئەڵمانیا بەپێویستیشی زانی رۆڵی رێکخراوی تەندروستی جیھانی لە روبەڕوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا فراوانتر بکرێت.
سەرۆکی ئەمریکا باسی لەوەشکرد: تاکەشێکی گونجاو نەڕەخسێت، ناتوانێت لەگەڵ کیم جۆن ئون سەرۆکی کۆریای باکوور، کۆبێتەوە.
دوابەدوای وەرگرتنی دەسەڵاتی کۆشکی سپی لەلایەن جۆ بایدن، کۆریای باکوور چەند پێشنیارێکی ئەمریکای بۆ دەستپێکردنەوەی دانوستانەکانی نێوان واشنتۆن و پیۆنگ یانگ، رەتکردۆتەوە.
حکومەتی ئیسرائیل رەزامەندی لەسەر پێشنیارێکی میسر پیشاندا بۆ راگەیاندنی ئاگربەست لە غەززە و لە سەعات ٢ی بەیانی ئەمرۆ ھەینییشەوە بڕیارەکە کەوتووەتە بواری جێبەجێکردنەوە، بزوتنەوەی حەماس-یش ڕایگەیاند، تا ئیسرائیل پابەند بێت بە ئاگربەستەوە ھێزەکانی بەرگری غەززەش ئاگربەست دەپارێزێن.
سکرتێری گشتی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان، بڕیارەکەی بە ھەنگاوێکی گەورە ناوبردو داوایکرد ھەردوو لایەنی ناکۆک ھەوڵبدەن بۆ دریژکردنەوەی ئاگربەستەکە، ھاوکات بەریتانیا و فەرەنسا و ئەڵمانیاش پێشوازیان لە بڕیارەکە کردووە و ئاماژەیان بۆ ئەوەکردووە" دووبارە سەرھەڵدانەوەی پێکدادانەکان قبوڵکراو نابێت.
واشنتۆن رایگەیاند، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە چەند رۆژی داھاتودا بەرەو خۆرھەڵاتی ناوەڕاست بەڕێ دەکەوێت، ئەویش دوای ئەوەی ئیسرائیل و حەماس رازی بون بە ئاگربەستی نێوانیان لە غەززە.
نێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لەوبارەیەوە رایگەیاندوە، بلینکن بە تەلەفون پەیوەندیی بە ھاوتا ئیسرائیلیەکەی گابی ئەشکینازیەوە کردوە و ئەشکینازی لەو پەیوەندیە تەلەفونیەدا خۆشحاڵی خۆی بەو سەردانەی بلینکن بۆ ناوچەکە دەربڕیوە.
لەو سەردانەیدا بلینکن لەگەڵ کاربەدەستانی وڵاتانی ناوچەکەدا کۆدەبێتەوە و رێگەکانی ھێورکردنەوەی رەوشەکەیان لە کەرتی غەززە لەگەڵدا تاوتوێ دەکات لەپێناو بەدیێنانی داھاتویەکی باشتر بۆ ئیسرائیل و فەلەستینیەکان.
سیسی جەختی لە پێویستیی راگرتنی بەپەلەی کارە توندوتیژیەکان کردووەتەوە و ئاماژەی بەوەشکردوە وڵاتەکەی لە ھەوڵی بەردەوامدایە لەو پێناوەدا.
لای خۆشیەوە کۆشکی سپی جەختی کردووەتەوە لەوەی ئاماژەی دڵخۆشکەر بەدی دەکرێت بۆ ئاگربەست لەنێوان حەماس و ئیسرائیلدا.
ھاوکات چەندین لایەن خۆشحاڵیی خۆیان دەربڕیوە بەو ئاگربەستەی نێوان حەماس و ئیسرائیل، ئەویش دوای ئەو پەرەسەندە سەربازیانەی ماوەی ١١ رۆژ بەردەوام بو و تائێستا زیاتر لە ٢٣٢ کەس کوژراو ١٩٠٠ برینداری لێکەوتووەتەوە.
بنیامین نەتانیاھۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی رایگەیاند، لە ئۆپراسیۆنەکان بۆسە کەرتی غەززە توانراوە، جموجۆڵ و توانا لۆجستییەکانی بزوتنەوە حەماس لە ناوچەکە سنورداربکەن و موشەکەکانیان لەتونێلەکاندا کردووەتە ئامانج.
بنیامین نەتانیاھۆ ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، ئۆپراسیۆنەکانی سوپای ئیسرائیل سەرکەوتنی بەدەستھێناوە، بەڵام ھێشتا ئەو سەرکەوتنە لەلای بزوتنەوەی حەماس و رای گشتییەوە درکی پێنەکراوە.
وتیشی حەماس گورزی کوشندەی بەرکەوتووە، بە تایبەتی توانراوە دەیان تونیل و کۆگای مووشەکی ئەو بزوتنەوەیە لەناو ببرێن.
روونیشیکردەوە: پلانە نوێیەکەی کۆمپانیای فەیس بووک سەبارەت بەبەکارھێنانی کۆد کاریگەری لەسەر سەدان لێکۆڵینەوەی دژی تیرۆر دەبێت کە لەلایەن دەزگای ھەواڵگریی بەریتانیا ئەنجام دەدرێت، جگەلەوەش ئەم ھەنگاوە کاریگەری لەسەر فراوانبوونی چالاکی باندە تاوانکارییەکان دەبێت.
وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، لەسەر ھەموو ئاستەکان کاردەکەن بۆ ئەوەی سنورێک بۆ ئاڵۆزییەکانی کەرتی غەززە دابنێن و نێردەی ئەمریکاش بۆ ناوچەکە لە کۆبونەوەی بەردەوامدایە لەگەڵ ھەردوو لایەنی ئیسرائیلی و فەڵەستینی بۆ ئەوەی بگەنە ئاگربەست.
ھاوکات جان ئیف لۆردیان وەزیری دەرەوەی فەرەنسا رایگەیاندوە، پێویستە بە زوترین کات ئاگربەست لە کەرتی غەززە رابگەیەندرێت و پاریسیش لە ھەماھەنگیدایە لەگەڵ میسر و ئوردن بۆ ئەوەی ھاوکاری مرۆیی بەپەلە بگەیەننە غەززە.
لەسەر ئاستی مەیدانیش، سوپای ئیسرائیل زنجیرەیەک بۆردومانی تری بۆ سەر کەرتی غەززە ئەنجامدا و بەپێی سەرچاوە پزیشکییەکان بەھۆی ئەو بۆردومانانەوە ١١ فەلەستینی کوژراون و ژمارەیەکی تریش برینداربوون، بەو شێوەیەش کۆی گشتی ژمارەی کوژراوانی فەڵەستین بۆ ٢٢٨ بەرزبووەتەوە کە ٦٥یان منداڵن.
سوپای ئیسرائیل لە راگەیەندراوێکدا ئاشکرایکرد، لە سەرەتای دەستپێکردنەوەی ئالۆزییەکانەوە، چوار ھەزار و ٧٠ موشەک لە کەرتی غەززەوە بەرەو ئیسرائیل ئاراستەکراوە و ٦١٠یان لەناو غەززە کەوتونەتە خوارەوە، ئاماژە بۆ ئەوەشکراوە، رێژەی سەرکەوتنی سیستمی بەرگری کڵاوەی ئاسنین گەیشتووەتە لە سەدا ٩٠.
لەلایەکی تریشەوە ھایکۆ ماس وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانی ھاوبەشدا لەگەڵ ھاوتا ئیسرائیلییەکەی رایگەیاند، پشتگیری ئەو ھەوڵە نێودەوڵەتییانە دەکەن کە بۆ راگەیاندنی ئاگربەست لە کەرتی غەززە ھەیە.
ھەروەھا پشتگیری وڵاتەکەشی بۆ ئیسرائیل دوپاتکردەوە و رایگەیاند، حەماس بە بێ جیاکاری موشەک دەھاوێژێت.
دامەزراوەی تایبەتی حکومەتی ڕووسیا، بۆ ھەناردەکردن و ھاوردەکردنی چەک ئاشکرایکرد، لە نێوان مانگی تشرینی یەکەم تاکو کانوونی یەکەمی ئەمساڵ، یەکەمین پارچەی سیستمی بەرگری ئاسمانی "ئێس ٤٠٠"، بە ھیندستان دەفرۆشن و لە ئێستاشدا تیمە تەکنیکییەکانی ھیندستان، لە ڕووسیا سەرقاڵی ڕاھێنانن لەسەر چۆنیەتی کارپێکردنی سیستمەکە.
ساڵی ٢٠١٨ ڕووسیا و ھیندستان، ڕێککەوتنێکیان بۆ فرۆشتنی پێنج پارچەی سیستمی بەرگری ئاسمانی ئێس ٤٠٠، بە ھیندستان بە بڕی ٥.٤٣ ملیار دۆلار ئیمزا کرد و تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٤یش، سەرجەم پارچەکانی ئێس ٤٠٠ دەگاتە ھیندستان.
ئێس ٤٠٠، سیستمێکی بەرگری ئاسمانی پێشکەوتووی ڕووسیایە، کە لە ساڵی ١٩٩٩ەوە دەست بە دروستکردنی کراوە، ساڵی ٢٠١٩ش بەھۆی کڕینی ئەو سیستمە لە ڕووسیا، ناکۆکی گەورە لە نێوان تورکیا و ئەمریکا و ناتۆ دروستبوو.