جیهان

وەزارەتی تەندروستی ھندستان رایگەیاند ، ئاماری گیان لەدەستدان بە کۆرۆنا لە وڵاتـەکەدا بۆ ٣٠٣ ھەزار و ٧٢٠ کەس بەرزبووەتەوە ، ئەوەش دوای ئەوەی تەنھا لە دوو ھەفتەی رابردوودا زیاتر لە ٥٠ ھەزار توشبوی ڤایرۆسەکە گیانیان لەدەستداوە .

ھەروەھا ئاماژە بۆ ئەوە کراوە کە ئاماری توشبوانی کۆرۆنا لە ھندستان گەیشتووەتە  ٢٦ ملیۆن و ٧٠٠ ھەزار کەس ، بەو شێوەیەش لە دوای ئەمریکا لە پلەی دوەمی وڵاتانی جیھاندایە لەرووی ئامارەکانی کۆرۆناوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
سەعید خەتیب زادە وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند،چاوەڕوانی گۆڕانکارییەکانی سعودیەن لە ڕەفتار وھەڵسوکەوتەکانی بەرامبەر ئێران و پێویستە ئەو وڵاتە بڕیار بدات لەوەی بەردەوام بێت لەسەر سیاسەتەکانی پێشووی، یاخود ڕۆڵێکی بنیادنەر لە ناوچەکە ببینێت، ڕاشیگەیاند، پێشوازی لە بەشداریکردنی سعودیە لە ھەر دانوستانێکی ناوچەکە دەکەن و بڕوایان وایە سعودیە ڕۆڵێکی بنیادنەر لە ناوچەکەدا دەگێڕێت، بەومەرجەی سیاستەکانی بگۆڕێت.
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ئەنجومەنی سوریای دیموکرات لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، پابەند نین بە ھیچ ھەڵبژاردنێک کە ئامانجی سورییەکان و ماف و بوونی سیاسییان نەچەسپێنێت، وتیشی ھەڵبژاردن بەبێ بوونی چارەسەری سیاسی لەسەر بنەمای بڕیارە نێودەوڵەتییەکان و ئازادکردنی دەستگیرکراوان و گەڕانەوەی ئاوارەکان بوونی نییە، بە رەسمیش بەشداری نەکردنی ناوچەکانی ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری لە باکور و خۆرھەڵاتی سوریا لەو ھەڵبژاردنە راگەیاند، سەرباری ئەوەی حکومەتی "دیمەشق" رێگەیپێدابوون کە لە پڕۆسەکە بەشداربن. 
٢٦ی ئەم مانگە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی سوریا بەڕێوەدەچێت، "بەشار ئەسەد" و "عەبدوڵا سەلوم عەبدوڵا" و "مەحمود مەرعی" کاندیدن، ئەمریکا و وڵاتانی ئەوروپا و نەتەوە یەکگرتووەکانیش دان بە پڕۆسەکەدا نانێن.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
(کینس ماکێنزی) رایگەیاند: کاری لە پێشینەیان ڕووبەڕبوونەوەی سەرکوتکردنی ئەو گروپە چەکدارانە دەبێت کە تێوەگلاون لەھێرشەکان بۆسەر ناوچەی سەوز لە بەغداد، ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد"لەماوەی چەند سالێکی کەمدا ژمارەی پەلامارەکان بۆسەر ھێزەکانی ئەمریکا و بالێۆزخانەکەی لە عێراق لە رێگەی درۆنەوە زیادیان کردووە، بەڵام ئەو ھێرشانە نەگەیشتونەتە ئاستێک کە زۆر بەخێرای وەڵام بدرێنەوە.
(کینس ماکێنزی) رایگەیاند: گروپە چەکدارەکان ھیوایان بە کشانەوەی ئەمریکا لە عێراق ھەیە، بەڵام ئەو گەشبینە بەوەی وڵاتەکەی پارێزگاری لەمانەوەی ھێزەکانی دەکات لە عێراق.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ئاژانسی ھەواڵی  رۆیتەرز لەزاری چەند سەرچاوەیەکی ئەمنی عێراق رایگەیاندووە: لەدوای کوژرانی (قاسم سولەیمانی)یەوە، ئێران لە عێراق تاکتیکی خۆی گۆڕیوە و سەدان چەکداری جێی متمانەی خۆی لەنێو گروپە چەکدارەکانی شیعە رێکخستۆتەوە بۆ قەرەبوکردنەوەی لەدەستدانی سولەیمانی.
چەند بەرپرسێکی ئەمنی عێراقی-یش رایانگەیاندووە" (ئیسماعیل قائانی)، فەرماندەی نوێی سوپای قودسی چاوی لە دروستکردنی چەند گروپێکی چەند (سەد) کەسییە کە تەنیا ھاوسۆزییان  بۆ سوپای قودس ھەبێت، چونکە (سوپای قودس) پێیان وایە کە چەند سەرکردەیەکی شیعە، ھاوکار بوون لە ئاشکراکردنی شوێنی (سولەیمانی) و کوژرانی.
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
نیکوس نوریس وەزیری ناوخۆی قوبڕس رایگەیاند: لەماوەی ھەفتەی رابردووە و سەدانی کۆچبەری سوری لە بەندەری تەڕتوسی سورییەوە بە نایاسایی خۆیان گەیاندۆتە کەناراوەکانی ئەو وڵاتە، و لە رۆژی  ھەینییشەوە ھێزی پاسەوانی دەریاییان خستۆتە حاڵەتی ئامادەباشییەوە.
وەزیری ناوخۆی قوبڕس ھۆشداریدا لە سەرھەڵدانەوەی شەپۆلێکی تری کۆچبەرانی سوریا بۆ وڵاتانی ئەوروپا و رایگەیاند" ھۆکاری کۆچەکەش ئابوری و خراپی گوزەرانە لە سوریا.
بەپێی راپۆرتێکی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکانیش، لە ھەر ١٠ کەس لە سوریادا، ٩ کەس لەژێر ھێڵی ھەژارییەوە دەژین و زیاتر لە ٤ ملیۆن و ٣٠٠ ھەزار کەسیش ڕووبەڕووی گرفتەکانی نەبوونی ئاسایشی خۆراک بوونەتەوە، بەھۆی سەپاندی سزای قەیسەڕیش بەسەر حکومەتی دیمەشقدا، لەماوەی پێنچ مانگی رابردوو نرخی پێداویستییەکان و خۆراک بە ڕێژەی لە سەدا (٢٣٠) بەرز بووەتەوە.
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
میدیاکانی ئێران بڵاویانکردەوە، تەقینەوەیەک لە کارگەیەکی کیمیایی و یارییە ئاگرییەکان لە ھەرێمی "ئەسفەھان" روویدا، تەقینەوەکە لە دوای ئاگر کەوتنەوەیەک لەو کارگەیە بووە و بەھۆیەوە ٩ کەس برینداربوون. 
"عەباس عەبدی" وتەبێژی فریاگوزاری لە "ئەسفەھان" وتی، لە کاتی رووداوەکە ٤ ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن و دوو ئۆتۆمبێلی مانگی سور رەوانە کراون، تا ئێستاش لێکۆڵینەوە دەکەن لە ھۆکارەکانی ئەو تەقینەوەیە.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بۆردومانەکانی ئیسرائیل بۆسەر کەرتی غەزە کە ماوەی ١١ رۆژ بەردەوام بوو، جگە لە کوژرانی زیاتر لە ٢٥٠ کەس زیانی گەورەشی بە ژێرخانی ناوچەکە گەیاندوە و سەدان خانوو باڵەخانەی وێران کردوە. کاربەدەستانی فەلەستینی دەڵێن پێویستیان بە دەیان ملیۆن دۆلارە بۆ بنیادنانەوەی شارەکە.
 بایدن لە وتەیەکیدا جگە لە بەڵێنی بنیادنانەوەی کەرتی غەزە، جەختیشی کردۆتەوە لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی ئیسرائیل و فەلەستینیەکان لەسەر بنەمای دوو دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ ھەردولا، و ئەوەشی بە تاکە  رێگەچارە بۆ ئەو کێشەیە ناوبردوە.



بەردەوامبە لە خوێندنەوە
مێرکل لە لێدوانێکدا داوای لە یەکێتی ئەوروپا کرد، ھاوشێوەی وڵاتەکەی ڤاکسینی دژە کۆرۆنا بۆ وڵاتانی ھەژار بنێرن، رونیشیکردەوە: وڵاتەکەی بۆ ئەو مەبەستە نزیکەی ١٠٠ ملیۆن یۆرۆی بۆ دابینکردنی ڤاکسین بۆ وڵاتانی کەم دەرامەت تەرخان کردووە.
راوێژکاری ئەڵمانیا بەپێویستیشی زانی رۆڵی رێکخراوی تەندروستی جیھانی لە روبەڕوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا فراوانتر بکرێت. 


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
دوابەدوای کۆبوونەوەی لەگەڵ مۆن جیە ئین سەرۆکی کۆریای باشوور، جۆ بایدن بەپێویستی زانی ھەوڵەکان چڕبکرێنەوە بۆ پاککردنەوەی نیمچە دورگەی کۆریا لە چەکی ئەتۆمی، رونیشیکردەوە:ئەستەمە کۆریای باکوور دەستبەردار چەکی ئەتۆمی بێت، بەوپێیەی سەرۆکەکانی پێش خۆی بۆئەو مەبەستە شکستیان ھێنابوو.
سەرۆکی ئەمریکا باسی لەوەشکرد: تاکەشێکی گونجاو نەڕەخسێت، ناتوانێت لەگەڵ کیم جۆن ئون سەرۆکی کۆریای باکوور، کۆبێتەوە.
دوابەدوای وەرگرتنی دەسەڵاتی کۆشکی سپی لەلایەن جۆ بایدن، کۆریای باکوور چەند پێشنیارێکی ئەمریکای بۆ دەستپێکردنەوەی دانوستانەکانی نێوان واشنتۆن و پیۆنگ یانگ، رەتکردۆتەوە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

حکومەتی ئیسرائیل رەزامەندی لەسەر پێشنیارێکی میسر پیشاندا بۆ راگەیاندنی ئاگربەست لە غەززە و لە سەعات ٢ی بەیانی ئەمرۆ ھەینییشەوە بڕیارەکە کەوتووەتە بواری جێبەجێکردنەوە، بزوتنەوەی حەماس-یش ڕایگەیاند، تا ئیسرائیل پابەند بێت بە ئاگربەستەوە ھێزەکانی بەرگری غەززەش ئاگربەست دەپارێزێن.

سکرتێری گشتی رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان، بڕیارەکەی بە ھەنگاوێکی گەورە ناوبردو داوایکرد ھەردوو لایەنی ناکۆک ھەوڵبدەن بۆ دریژکردنەوەی ئاگربەستەکە، ھاوکات بەریتانیا و فەرەنسا و ئەڵمانیاش پێشوازیان لە بڕیارەکە کردووە و ئاماژەیان بۆ ئەوەکردووە" دووبارە سەرھەڵدانەوەی پێکدادانەکان قبوڵکراو نابێت.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

واشنتۆن رایگەیاند، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە چەند رۆژی داھاتودا بەرەو خۆرھەڵاتی ناوەڕاست بەڕێ دەکەوێت، ئەویش دوای ئەوەی ئیسرائیل و حەماس رازی بون بە ئاگربەستی نێوانیان لە غەززە. 

نێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لەوبارەیەوە رایگەیاندوە، بلینکن بە تەلەفون پەیوەندیی بە ھاوتا ئیسرائیلیەکەی گابی ئەشکینازیەوە کردوە و ئەشکینازی لەو پەیوەندیە تەلەفونیەدا خۆشحاڵی خۆی بەو سەردانەی بلینکن بۆ ناوچەکە دەربڕیوە. 

لەو سەردانەیدا بلینکن لەگەڵ کاربەدەستانی وڵاتانی ناوچەکەدا کۆدەبێتەوە و رێگەکانی ھێورکردنەوەی رەوشەکەیان لە کەرتی غەززە لەگەڵدا تاوتوێ دەکات لەپێناو بەدیێنانی داھاتویەکی باشتر بۆ ئیسرائیل و فەلەستینیەکان.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سیسی جەختی لە پێویستیی راگرتنی بەپەلەی کارە توندوتیژیەکان کردووەتەوە و ئاماژەی بەوەشکردوە وڵاتەکەی لە ھەوڵی بەردەوامدایە  لەو پێناوەدا. 

لای خۆشیەوە کۆشکی سپی جەختی کردووەتەوە لەوەی ئاماژەی دڵخۆشکەر بەدی دەکرێت بۆ ئاگربەست لەنێوان حەماس و ئیسرائیلدا.

ھاوکات چەندین لایەن خۆشحاڵیی خۆیان دەربڕیوە بەو ئاگربەستەی نێوان حەماس و ئیسرائیل، ئەویش دوای ئەو پەرەسەندە سەربازیانەی ماوەی ١١ رۆژ بەردەوام بو و تائێستا زیاتر لە ٢٣٢ کەس کوژراو   ١٩٠٠ برینداری لێکەوتووەتەوە.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بنیامین نەتانیاھۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی رایگەیاند، لە ئۆپراسیۆنەکان بۆسە کەرتی غەززە توانراوە، جموجۆڵ و توانا لۆجستییەکانی بزوتنەوە حەماس لە ناوچەکە سنورداربکەن و موشەکەکانیان لەتونێلەکاندا کردووەتە ئامانج.

بنیامین نەتانیاھۆ ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، ئۆپراسیۆنەکانی سوپای ئیسرائیل سەرکەوتنی بەدەستھێناوە، بەڵام ھێشتا ئەو سەرکەوتنە لەلای بزوتنەوەی حەماس و رای گشتییەوە درکی پێنەکراوە. 

وتیشی حەماس گورزی کوشندەی بەرکەوتووە، بە تایبەتی توانراوە دەیان تونیل و کۆگای مووشەکی ئەو بزوتنەوەیە لەناو ببرێن.

 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
کین ماکالۆم سەرۆکی دەزگای ھەواڵگریی بەریتانیا کە بە "ئێم ئای-٥ " ناسراوە، رایگەیاند: کۆمپانیای فەیسبوکی ئەمریکی، رێگەی بە گروپە تیرۆریستییەکان داوە بە ئاسانی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان جموجۆڵ بکەن.
روونیشیکردەوە: پلانە نوێیەکەی کۆمپانیای فەیس بووک سەبارەت بەبەکارھێنانی کۆد کاریگەری لەسەر سەدان لێکۆڵینەوەی دژی تیرۆر دەبێت کە لەلایەن دەزگای ھەواڵگریی بەریتانیا ئەنجام دەدرێت، جگەلەوەش ئەم ھەنگاوە کاریگەری لەسەر فراوانبوونی چالاکی باندە تاوانکارییەکان دەبێت. 
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بەپێی ھەواڵێکی ئاژانسی میزۆپۆتامیا، تورکیا بۆ بەشداریکردن لە شەڕی پارتی کرێکارانی کوردستان"پەکەکە"  ٥٦٠ چەکداری سوپای ئازادی سوریا کە گرووپێکی سەر بە تورکیان، لە لیبیاوە گەڕاندووتەوە و لە ئێستادا لە ناحیەی ڕووباروکی لە قەزای شەمزینانی سەر بە جوولەمێرگ لە سنووری باکوری کوردستان و ھەرێمی کوردستان جێگیرکراون. ئەو ئاژانسە ئاماژەی بەوەشکردووە، لە ماوەی رابردووشدا تورکیا نزیکەی ١٠٠٠ چەکداری سوپای ئازادی سووریا لە ناحیەی بامەڕنێ لە سنووری قەزای ئامێدی سەر بە دھۆک جێگیر کردووە و شەڕی پارتی کرێکارانی کوردستانی پێکردووە.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...401402403404405...413