جیهان
دادگای باڵای پێداچوونەوەی میسر سزای زیندانیی ھەتاھەتایی بۆ محەمەد بەدیع رابەری گروپی ئیخوان موسلمینی ئەو وڵاتە و نۆ ئەندامی دیکەی گروپەکە پەسەندکرد، بە تۆمەتی پەیوەندییان بە دۆسیەی ھەڵاتنی زیندانیان و کوشتی ھێزەکانی پۆلیس لە ساڵی ٢٠١١، سزاکەیان بەسەردا سەپێنرابوو.
ھاوکات دادگای باڵای پێداچوونەوەی میسر، ھەشت ئەندامی دیکەی ئیخوان موسلیمینی بە بێتاوان ناساند کە سزای ١٥ ساڵ زیندانییان بەسەردا سەپێنرابوو.
میدیای ئێران بڵاویکردووەتەوە، لە دوو رۆژی رابردوودا نرخی یەک کیلۆ مریشیکی پاککراو گەیشتووەتە ٣٧ ھەزار تمەن و لە ھەندێک شوێنێش بە ٤٠ ھەزار تمەن دەفرۆشرێت، ئەم گرانبوونەش لە مێژووی ئێراندا بێ وێنەیە.
ھاوکات ماڵپەری تیجارەت نیوز لە راپۆرتێکدا ئاماژەی بەوە کردووە، نرخی ھەر کیلۆیەک شەکر بۆ دوو ھێندە بەرزبووەتەوە و گەیشتووەتە ١٨ ھەزار تمەن.
ئەوەشی خستووەتەڕوو، لە بەشێک لە بازاڕی تارانی پایتەخت شەکر کەم بووەتەوە و دەست ناکەوێت.
گەمارۆکانی ئەمریکا و قەیرانی کۆرۆنا، کاریگەری زۆریان لەسەر ئابووری و سیاسەتی ئێراندا دروستکردووە و حکومەت و خەڵکی ئەو وڵاتەیان روبەڕوی کێشە کردووەتەوە.
لە سەرەتای ئەم ھەفتەیەوە شەپۆلێکی بارانبارینی وەرزی، چەند ویلایەتێکی ھندستانی گرتۆتەوە و بەھۆیەوە لافاو لە بەشێک لە ناوچەکانی ئەو وڵاتە دروستبووە، بەپێی ئامارەکان ساڵانە سەدان کەس لە ھندستان بەھۆی ھەورەبروسکەوە گیان لە دەستدەدەن و لە ساڵی ٢٠١٩دا دوو ھەزار و ٩٠٠ کەس بەھۆی ھەورەبروسکەوە گیانیان لە دەستداوە.
ئەوە لە کاتێکدایە ئەمریکا ئێران تۆمەتبار دەکات بە ھاوکاریکردنی گروپە چەکدارەکانی عێراق و سوریا بۆ ئەنجامدانی ھێرش دژی ھێزە ئەمریکییەکان و سێشەممەی رابردووش واشنتۆن ئەنجومەنی ئاسایشی ئاگادارکردەوە لە ھێرشێک کە دژی ئەو گروپانە لە سنورەکانی عێراق و سوریا ئەنجامیداوە تا رێگرییان لێبکات لە بەردەوامییدان بەو ھێرشانەی دژی بەرژوەندییەکانی ئەمریکا ئەنجامی دەدەن .
لە لێدوانێکدا بۆ ئاژانسی ھەواڵی رۆیتەرز، بەرپرسێکی باڵای وەزارەتی بەرگری ئەمریکا ھەواڵەکەی پشتڕاستکردووەتەوە و رایگەیاندووە، ھێزەکانی ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا کراونەتە ئامانج، بەڵام ھیچ زیانێکیان پێنەگەیشتووە.
لە ھەفتەی رابردوودا ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق و سوریا چەند جارێک کرانە ئامانج و رۆژی پێنجشەممەش وەزارەتی بەرگری ئەمریکا بە توندی نیگەرانی لەو ھێرشانە دەربڕی و رایگەیاند، بێ وەڵام نامێننەوە.
دووپاتیشی کردەوە کە دەبێت جۆ بایدن ستراتیژێکی نوێ پێشنیاز بکات، تا بە شێوەیەکی راستەقینە رێگە لە ھێرشەکان بگیرێت و کۆتاییان پێبھێنرێت، ئەوەشی راگەیاندووە، کە بەردەوامبوون لەسەر شێوازی ئێستای رووبەروبوونەوە لە بەرامبەر گروپە چەکدارەکان بە شکست کۆتایی دێت، لەبەرامبەردا دیموکراتەکان رایانگەیاندوە، بایدن بەبێ گەڕانەوە بۆ کۆنگرێس ناتوانێت ھیچ ھێرشێک بکاتە سەر گروپە چەکدارەکانی سەر بە ئێران.
وەزیری بەرگری ئوسترالیا ئەوەشی ئاشکرا کردوە، کە زیاتر لە ٣٩ ھەزار سەربازی ئوستورالی بەشدارییان لە ھەڵمەتە سەربازییەکانی ٢٠ ساڵی رابردووی ئەفغانستاندا کردوە. وتیشی بەم دواییانە ژمارەی ھێزەکانیان لە ١٥٠٠ سەربازەوە بۆ ٨٠ سەرباز کەم کردوەتەوە.
جوی ھود یاریدەدەری کاربەڕێکەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، ھێزەکانی وڵاتەکەی بەردەوام دەبن لە ھەماھەنگییەکانیان لەگەڵ ھەسەدە بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش و باکور و خۆرھەڵاتی سوریاش جێناھێڵن.
ڕوونیشیکردەوە، سیاسەتی وڵاتەکەی لە سوریا گۆڕینی حکومەتی دیمەشق نییە، بەڵکو کار بۆ گۆڕینی ڕەفتارەکانی دەکات لە ڕێگەی پڕۆسەیەکی سیاسی بە سەرپەرشتی نەتەوەیەکگرتووەکان لە پێناو پاراستنی گەلی سوریا.
بە پێی ئاژانسەکانی ھەواڵی ئێران، تەقینەوەکە لە نزیک کەناڵی تەلەفزیۆنی ڕەسمی ئێران و دامەزراوەی پەرەپێدانی نوێسازی ڕوویداوە، بەڵام ھیچ زیانێکی گیانی نەبووە، ھیچ زانیارییەکیش لە بارەی ھۆکاری تەقینەوەکە ئاشکرا نەکراوە.
تا ئێستاش ھیچ بەرپرسێکی ئێران لێدوانی ڕەسمی لە بارەی ھۆکاری ڕووداوەکە بڵاونەکردووەتەوە، جێگری پارێزگاری تارانیش بە میدیاکانی ڕاگەیاندووە، لێکۆڵینەوە لە ڕووداوەکە دەکرێت.
دید دانیلا سەرۆکی شارەوانی مەیامی ڕایگەیاند، دوای ئەوەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا ١٤ تەرمیان دۆزیەوە، ڕۆژی ھەینیش تەرمێکی تریان دۆزیوەتەوە و بەم جۆرەش ژمارەی ئەو کەسانەی لە ناو باڵەخانەکەدا گیانیان لە دەستداوە بۆ ٧٩ کەس بەرزبووەوە.
پزیشکی دادوەری شارەکەش لە بارەی ناسنامەی قوربانییەکانەوە ئاماژەی بەوە کردووە، تا ئێستا لە کۆی ٧٩ تەرم ٥٣ کەسیان ناسراونەتەوە و ناسنامەکەنایان ئاشکرا کراوە.
سەرۆکی شارەوانی شارەکە بە نیگەرانییەوە باسی لەوە کردووە، ٦١ کەس لە لیستی دیارنەبووەکاندان و پێشبینیش دەکەن ھەموویان گیانیان لە دەستدابێت.
کۆتایی مانگی ڕابردوو باڵەخانەیەک لە شاری مەیامی ڕووخا و ڕاپۆرتەکانیش باس لەوە دەکەن ساڵی ٢٠١٨ لە بارەی خراپی سیستمی ئاوەڕۆی باڵەخانەکەوە ھۆشداری دراوە کە کاریگەری مەترسیداری لەسەر پایەکانی دەبێت.
ڕۆژنامەی (وۆڵ ستریت جۆرناڵ) لەسەر زاری سەرچاوەیەکی باڵا لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ئاشکرایکرد، ئیدارەکەی بایدن پرسی داخستنی باڵیۆزخانەی واشنتۆن لە ئەفغانستان تاوتوێ دەکات.
ڕاشیگەیاندووە، لە ھەفتەی ڕابردووەوە ئەمریکا ژمارەی کارمەندەکانی لە باڵیۆزخانەی واشنتۆن لە کابوڵ لە چوار ھەزارەوە بۆ ھەزار و (٤٠٠) کارمەند کەمکردووەتەوە.
ڕۆژنامەکە ئاشکراشیکردووە، چاوەڕان دەکرێت بەم نزیکانە ئەمریکا ھەزار کارمەندی تری باڵوێزخانەکەی لە ئەفغانستان بۆ وڵاتی سێھەم بگوازێتەوە.
چەکدارانی بزوتنەوەکە بە چەند ئاژانسێکیان وتووە، توانیویانە کۆنترۆڵی شارۆچکەی ئیسلام قەلعە لە سنوری ئێران و شارۆچکەی تورگوندی لە سەر سنوری تورکمانستان بکەن، بەم جۆرەش تاڵیبان کۆنترۆڵی سەرجەم دەروازە سەرەکییەکانی ئەفغانستانی لەگەڵ ئەو دوو وڵاتەدا کردووە.
دەروازە سنورییەکەی ئەفغانستان و ئێران داھاتی مانگانەی ٢٠ ملیۆن دۆلارە و دەروازە سنورییەکەی تورکمانستانیش یەکێکە لە دوو دەروازە سەرەکییەکەی ئەو وڵاتە لەگەڵ ئەفغانستان.
تا ئێستا بزوتنەوەی تاڵیبان دەستی بەسەر دوو لەسەر سێی خاکی ئەفغانستاندا گرتووە کە لە ٤٠٠ ھەرێم پێکھاتووە و ٨٥٪ی ئەو ناوچانە لە ژێر دەستی تاڵیباندایە و ڕۆژ بە ڕۆژ ناوچەی زیاتریش کۆنترۆڵ دەکات.
(ئیبراھیم ڕەئیسی) سەرۆکی ھەڵبژێردراوی ئێران ڕایگەیاند، لە کابینەی حکومەتەکەی پڕۆژەیەکی گشتگیری ھەیە بۆ ئاسایکردنەوەی پەیوەندییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، کە بەژەوەندییەکانی دوو لایەن دەبێت بۆ ئێران و وڵاتی بەرامبەر.
وتیشی، نەخشە ڕێگەیەکی نوێیان دەبێت بۆ گەشەپێدان و چاککردنی ڕەوشی ناوخۆی ئێران، بە تایبەتی ھەڵگرتنی ئەو بارگرانییەی کە کەوتووەتە سەر شانی ئێرانییەکان و بژێوییان، سووریش دەبن لەسەر ئەوەی جارێکی تر حکومەت متمانەی گەلی ئێران بە دەستبھێنێتەوە.
ئەنجومەنی پیرانی ھایتی، (جوزێف لامبرت)ی وەک سەرۆکی نوێی ھایتی بە شێوەی کاتی لە شوێنی (جوفینیڵ مویس) دەستنیشان کرد و بڕیاریشیدا لە ٢٦ی ئەیلول پڕۆسەی ھەڵبژاردنی گشتی بەڕێوەبچێت.
حکومەتی ھایتیش بە ڕەسمی داوای لە ئەمریکا و ئەنجومەنی ئاسایش کردووە، ھێز ڕەوانەی ئەو وڵاتە بکەن بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی ھایتی، کە لە بەردەم مەترسی کۆنتڕۆڵکردنی گروپە مافیاکاندایە، بەڵام ئەمریکا ئەو داواییەی حکومەتی ھایتی ڕەتکردووەتەوە.