سەڵاحەدین دەمیرتاش، ھاوسەرۆکی پێشووتری پارتی دیموکراتی گەلان "ھەدەپە"، کە لە مانگی ١١ی ٢٠١٦وە لە زینداندایە، پەیامێکی لە ژێر ناوی "ئایا دەتوانین بێ ھیوا بژین" بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، پێویستە لە دوای پارتی "داد و گەشەپێدان"ی دەسەڵاتدارەوە، بە بەشداری حزبە چەپەکان دیموکراتی لە تورکیا بنیاد بنرێت.

دەشڵێت، ئەو حزبە و جوڵانەوە چەپانە لە بەردەم ئەرکێکی مێژووییدان و پێویستە بێ گوێدانە لایەنی حزبی یان کەسی کۆببنەوە و تاوتوێی نەھێشتنی ناکۆکیەکانیان تاکو ھەڵبژاردن و چۆنیەتی دروستکردنی ھەڵوێستی ھاوبەش لە ھەڵبژاردندا بکەن.

تورکیا ئامادەکاری بۆ ئەنجامدانی ھەڵبژاردنی گشتیی لە ساڵی داھاتوودا دەکات، سەرەتای ئەم مانگەش پارتی دیموکراتی گەلان "ھەدەپە"، نەخشە ڕێگایەکی بۆ چارەسەری کێشەکانی تورکیا بڵاوکردەوە و داوای گەڕانەوەی بۆ سیستمی پەرلەمانی و چارەسەرکردنی دیموکراسیانەی کێشەی کوردی لە تورکیا کرد.

جین ساکی وتەبێژی کۆشکی سپیی ئەمریکا ڕایگەیاند، پاڵپشتی لە دانوستانی نێوان ھەردوو کۆریا دەکەن و لەگەڵ ھاوتاکانیشیان لە کۆریای باشووری بەردەوام دەبن لە ھەماھەنگیەکانیان بۆ دەستپێکردنەوەی دانوستان لە نێوان کۆریای باکور و باشووردا. وتیشی، ئەمریکا تا ئێستاش لەسەر ئامانجەکەیەتی کە داماڵینی نیمچە دورگەی کۆریایە لە چەکی ئەتۆمی.

وتەبێژی کۆشکی سپی ئاماژەی بەوەشدا، کە ئەمریکا ئامادەیە بۆ ئەنجامدانی دانوستانی بێ مەرج لەگەڵ کۆریای باکور و لەو بارەیەوە پێشنیازێکیان ئاڕاستەی پیۆنگ یانگ کردووە و ئومێد دەکەن بە ئەرێنی وەڵامیان بدرێتەوە.

میدیای ئێران بڵاویکردەوە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٥.٧ پلە بەپێوەری ریختەر و بەقوڵی ١٠ کیلۆمەتری ژێر زەوەی، پارێزگاکانی خوزستان و چوارمەحاڵ و بەختیاری ھەژاندووە و بەپێی ئامارە سەرەتاییەکان، ١٢ کەس لە شاری کوردی پارێزگای چوارمەحاڵ و بەختیاری برینداربوون.

ئیسماعیل نەجاڕ بەڕێوەبەری رێکخراوی کونتڕۆڵکردنی قەیران لە ئێران رایگەیاند، حاڵەتی ئامادەباشیان راگەیاندوە و چەندین تیمی فریاکەوتنیان رەوانەی ئەو ناوچانە کردوە کە بومەلەرزە تیایاندا رویداوە. 

وتیشی، بەھۆی بومەلەرزەکەوە، جگە لە برینداربوونی ژمارەیەک ھاوڵاتی، نزیکەی ٢٠ گوندیش زیانی ماددیان پێگەیشتووە.

میدیای کۆریای باشور بڵاویکردەوە، ئەمڕۆ لێپرسراوانی ھەر دوو کۆریا پاش دوو مانگ، بۆ یەکەم جار بە تەلەفۆن قسەیان کردووە و بە دروستکردنەوەی ھێڵی پەیوەندی باکور- باشور، حکومەتی کۆریای باشور ھەڵسەنگاندن بۆ بەرەوپێشبردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ کۆریای باکور دەکات.

دوو مانگ پێش ئێستا و دوای ناڕەزایەتی پیۆنگ یانگ بە مانۆڕی سەربازی ھاوبەشی کۆریای باشور و ئەمریکا، پەیوەندییەکانی نێوان دوو کۆریا پچڕا و لە ماوەی رابردووشدا، چەند جارێک پەیوەندی نێوان ئەو دوو وڵاتە پچڕاوە و جارێکی تر دەستی پێکردووەتەوە.

عیساوی فەریج وەزیری ھارکاریی ھەرێمیی ئیسرائیل رایگەیاندووە، پێدەچێت دەوڵەتێکی تری ئیسلامی لە رێگەی ئەوەدابێت پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئیسرائیل ئاسایی بکاتەوە، ئەو دەوڵەتەش عێراقە. 

بە دوریشی نەزانیوە لە ئەگەری ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکاندا، چەندین رێککەوتن لەگەڵ عێراق ئیمزا بکەن.

لە ٢٤ی مانگی رابردوودا، کۆنگرەی "ئاشتی و گەڕانەوە" بە بەشداری ژمارەیەکی زۆر لە ھۆزە سوننەکان لە ھەولێر رێکخرا، لەو کۆنگرەیەدا داوای ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی عێراق و ئیسرائیل کرا، ئەوەش ناڕەزایی و کاردانەوەی فراوانی لێکەوتەوە. 

روانگەی سوریا بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، ھێزەکانی ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی ئۆپراسیۆنێکیان لەڕێی ھێرشی ئاسمانی و ھەلیکۆپتەری جەنگی بۆ سەر مۆڵگەکانی داعش لە گوندەکانی دەوروبەری رەقە ئەنجامداوە و توانیویانە دوو سەرکردەی گروپەکە و ژمارەیەک ژن کە سەر بە داعش بوون دەستگیر بکەن.

ئاماژەی بەوەشکردووە، ھەر بەھۆی ھێرشەکەوە ھاوڵاتییەکی مەدەنی کوژراوە.

محەمەد پاکپور فەرماندەی ھێزی وشکانی سوپای پاسداران لە سەردانێکی بۆ سنە رایگەیاند، رەوشی ھێزە چەکدارەکانی ئێران لە باشترین ئاستدایە و لە ئامادەیی تەواو دان. 
وتیشی، ئاسایشی سەرتاسەری ئێران و بەتایبەتیش پارێزگای سنە پارێزراوە و ھیچ کێشەیەکیان نییە.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئاسایشی سنورەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران و وڵاتانی دۆست و دراوسێ بابەتێکی گرێدراوە و پەیوەندییان بە یەکەوە ھەیە، بۆیە ئەو پرسە گرنگییەکی تایبەتی بۆ ئەوان ھەیە.

ئیراھیم کاڵن وتەبێژی سەرۆکایەتیی تورکیا ڕایگەیاند، وڵاتەکەی مافی چوونە ناو سوریای ھەیە ھاوشێوەی ڕووسیا و ئەمریکا. وتیشی، چاوەڕێ ناکەن خۆرئاوا ھێز بۆ ناوچەکە بنێرێت لە پێناو پارێزگاریکردن لە ھێزەکانی ئۆپۆزسیۆن لە پارێزگای ئیدلب.

وتەبێژی سەرۆکایەتیی تورکیا ئاماژەی بەوەشکرد، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەو دەرفەتەی لە دەستدا بۆ دروستکردنی ناوچەی دژە فڕین لە پێناو گەڕاندنەوەی سەقامگیری بۆ سوریا، کە تورکیا پێشنیازی کردبوو، بۆیە حکومەتی ئەنقەرە کار دەکات بۆ گەڕاندنەوەی دوو ملیۆن و ٥٠٠ ھەزار ئاوارەی سوری بۆ وڵاتەکەیان.

دوای چەند ڕۆژێک لە سەردانەکەی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆکی تورکیا بۆ ڕووسیا، وێندی شێرمن جێگری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕایگەیاند، چەندین جار داوایان لە تورکیا کردووە، سیستمی بەرگری موشەکی ئێس ٤٠٠ لە ڕووسیا نەکڕێت و خۆی لە کڕینی کەلوپەلی سەربازیی لە مۆسکۆ بە دوور بگرێت.

جەختیشیکردەوە، بەردەوامبوونی تورکیا لە کڕینی کەلوپەلی سەربازیی لە ڕووسیا زیان بە پەیوەندییەکانی نێوان واشنتۆن و ئەنقەرە دەگەیەنێت و دەرەنجامی خراپی لێدەکەوێتەوە.

چەند ڕۆژێک پێش ئێستاش وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکاش ھۆشداری دایە تورکیا و ڕایگەیاند، ئەگەر سیستمی بەرگری موشەکی ئێس ٤٠٠ لە ڕووسیا بکڕێت، ڕووبەڕووی سزا دەبێتەوە.

بۆب مێنێندێز سیناتۆری دیموکرات و سەرۆکی لیژنەی پەیوەندییەکانی دەرەوە لە کۆنگرێسی ئەمریکا ڕەخنەی لە سیاسەتی ئیدارەی جۆو بایدن بۆ زیندووکردنەوەی ڕێککەوتنی ئەتۆمی گرت و ڕایگەیاند، ئێران لە پابەندبوون بە بەندەکانی ناو ڕێککەوتنەکە زۆر دوور کەوتووەتەوە و بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو وڵاتەش پێویستیان بە ستراتیژییەکی گشتگیر ھەیە.

ئاماژەی بەوەشکرد، تاران بە ئاشکرا پیشانی داوە کە نایەوێت بگەڕێتەوە بۆ ڕێککەوتنی ئەتۆمی، بۆیە دەبێت بە ھاوکاری و ھەوڵی ھاوپەیمانەکانیان، لەلایەک گەمارۆی زیاتر بەسەر ئێراندا بسەپێنن و لە لایەکی دیکەشەوە ڕووبەڕووی بەرنامە موشەکییەکەی ببنەوە.

ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا ڕایگەیاند، پرسی کورد کە لەلایەن پارتی کرێکارانی کوردستان و لایەنەکانی دیکەوە باس دەکرێت، بە ھەموو ڕەھەندەکانییەوە لە تورکیا چارەسەرکراون.
وتیشی، ئەوانەی دەیانەوێت جیاببنەوە جگە لە تورکیا، نیشتمان و دەوڵەت و داھاتوویەکی تریان نییە، ئەوانەشی دەیانەوێت جیاببنەوە دەبێت بزانن کە بچووک دەبنەوە.

ئەردۆغان ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، دەستووری نوێی تورکیا ئەگەر بکرێت بە ڕێککەوتنی ھەموو لایەک پەسەند بکرێت، باشترین دیارییە کە دەتوانن لە ساڵی ٢٠٢٣ بیدەن بە گەلی تورکیا.

ھاوپەیمانی عەرەبی بە سەرۆکایەتی سعودیە لە ڕاگەیەنراوێکدا بڵاویکردەوە، سیستمی بەرگری موشەکی سعودیە درۆنێکی بۆمبڕێژکراوی خستووەتە خوارەوە کە لەلایەن چەکدارە حوسییەکانەوە ئاڕاستەی ناوچەی جیزان کراوە.

ھەفتەی ڕابردووش، سیستمی بەرگری موشەکی سعودیە، درۆنێکی بۆمبڕێژکراوی حوسییەکانی خستەخوارەوە.

ڕۆژنامەی واشنتۆن پۆست ئاشکرای کردووە، وەفدەکەی ئەنجومەنی سوریای دیموکرات بە سەرۆکایەتی (ئیلھام ئەحمەد) بۆ واشنتۆن، و کۆبوونەوەی لەگەڵ لێپرسراوانی باڵای وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، داوای لە ئیدارەکەی (جۆو بایدن) کردووە، یاسای قەیسەر کە سەپێندراوە بەسەر حکومەتی دیمەشقدا، لەسەر ناوچەکانی باکوری خۆرھەڵاتی سوریا سوک بکات، تا ئەو وادەیەی گفتوگۆکانی ئاشتی لەگەڵ دیمەشق دەستپێدەکات.

(ئیلھام ئەحمەد) ڕایگەیاندووە، یاسای قەیسەر لێکەوتەی لەسەر ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری ڕۆژئاڤای کوردستان ھەیە، داواشی لە کۆنگرێس کردووە جارێکی تر چاو بە سەپاندنی یاساکەدا بخشێنرێتەوە.

ئەمڕۆ ھاوڵاتیانی قەتەر بۆ ھەڵبژاردنی دوو لەسەر سێی ئەندامانی ئەنجومەنی شورا، چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان، ئەنجومەنی شواری قەتەر لە ٤٥ ئەندام پێکدێت کە ٣٠ کەسیان بە دەنگی ڕاستەوخۆی خەڵک و ١٥شیان لەلایەن میری قەتەرەوە دیاری دەکرێن.

ئەنجومەنی شورای قەتەر سەربەخۆیە لە یاساداناندا و سیاسەتە گشتییەکانی حکومەت و بودجەی وڵات دیاری دەکات.

بۆ ئەم خولەی ھەڵبژاردنیش، ١٨٣ کەس خۆیان بۆ نوێنەرایەتی ئەنجومەنی شورای قەتەر کاندید کردووە کە ١٨یان ژنن.

ئەنتۆنیۆ گوتیرێز ئەمینداری گشتی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ٧٦مین کوبوونەوەی کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای لە وڵاتان کردووە داعش و خێزانەکانیان لە کامپی ھۆڵ وەربگرنەوە، عەبدولکەریم عومەر ھاوسەرۆکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی خۆبەڕێوەبەری ئەو دەستپێشخەریەی نەتەوە یەکگرتووەکانی بە ئەرێنی وەسفکرد.