سەرۆککۆمار
بەشداریكردنی د.لەتیف رەشید سەرۆک كۆماری عیراق لە كۆنفرانسی لوتكەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كەشوهەوا لە باكۆی پایتەختی ئازەربایجان بە گرنگییەوە سەیردەكرێت، كە تێیدا جەختی لە كاركردن بۆ بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا و سنوورداركردنی مەترسییەكانی كردەوە.
رۆژی یەكشەممەی رابردوو، د. لەتیف رەشید سەرۆک كۆماری عیراق، بۆ بەشداریكردن لە لوتكەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كەشوهەوا گەیشتە باكۆی پایتەختی ئازەربایجان و لە پەراوێزی لوتكەكەشدا چەندین دیدار و كۆبوونەوەی گرنگی ئەنجامدا، بەڕێوەچوونی لوتكەكەش لەكاتێكدایە، ساڵی ٢٠٢٤ بە گەرمترین ساڵ دانراوە و سەبارەت بە زیاتر گەرمبوونی زەویش هۆشداریی دراوە.
لەمیانی بەشداری لە لوتكەی كەشوهەوا، سەرۆک كۆماری عیراق وتارێكی پێشكەشكرد و رایگەیاند، گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا، هەڕەشە لە ئاسایشی ئاو و خۆراك دەكات و لە ئێستاشدا ئەو گۆڕانكارییانە كاریگەرییان لەسەر عیراق داناوە و وڵاتەكە بە دەست شەپۆلی گەرمای پێوانەیی و خۆڵبارین و كەمبوونەوەی بڕی بارانبارینەوە دەناڵێنێت.
وتیشی، ژمارەی دانیشتووانی جیهان هەشت ملیار كەسی تێپەڕاندووە، ئەوەش وادەكات زیاتر گرنگی بە گۆرانی كەشوهەوا بدرێت، ئەگەر نا كاریگەری لەسەر نەوەی داهاتوو زیاتر دەبێت، لوتكەی كەشوهەوا لە باكۆ گرنگی زۆری هەیە و دەبێت راسپاردەكانی وەك خۆی جێبەجێ بكرێت.
هەر لە بارەگای بەڕێوەچونی لوتكەكەدا، سەرۆک كۆمار سەردانی گۆشەی عیراقی كرد و پێویستی ئەو سەكۆیەی خستەڕوو بەو پێیەی دەرفەتێكی دیكەیە بۆ هەلی كاركردن و هاریكاری لەگەڵ وڵاتانی جیهان لەپێناو بەدیهێنانی بەرژەوەندییە هاوبەشەكان.
د.لەتیف رەشید جەختیكردەوە، عیراق وڵاتێكی مێژوویی دێرینە، بەڵام ئەمڕۆ كەوتووەتە ژێر كاریگەرییە گەورەكانی گۆڕانی كەشوهەوا، كە كاریگەری لەسەر سامانە سروشتییەكان و كۆمەڵگە خۆجێییەكانی هەی و دەبێت بەفیڕۆدانی ئاو چارەسەربكرێت و رێگای تەكنەلۆژی و شێوازی مۆدێرن بگیرێنەبەر بۆ باشتركردنی بەڕێوەبردنی ئاو لە وڵاتدا.
هەر لە چوارچێوەی بەشداریكردنی لە لوتكەی كەشوهەوا (COP29)، سەرۆك كۆمار چاوی بە ژمارەیەك لە سەرۆكی وڵاتان كەوت و جەختیكردەوە، كە نابێت پێشنیارەكان تەنها داڕشتن بن، بەڵكو دەبێت بە كردار لەسەر زەوی جێبەجێبكرێن و بكرێن بە پراكتیكی بۆئەوەی پلەی گەرما لەسەر هەسارەی زەوی دابەزێنرێت و نەوەی ئێستا و داهاتوو بپارێزرێن.
هەر لە چوارچێوەی بەشداریكردنی لە كارەكانی كۆنفرانسەكە، د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق، لەگەڵ ئەنتۆنیۆ گوتێرێس سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتوەكان كۆبووەوە و هاریكاری نێوان عێراق و نەتەوە یەكگرتووەكانیان لە هەموو روویەكەوە تاووتوێ كرد، هەروەها بەشداری لە پانێڵێكی گفتوگۆدا كرد، كە بە چاودێریی رێكخراوی خۆراك و كشتوكاڵ (فاو) و بە ئامادەبونی شو دۆنیۆ بەڕێوەبەری رێكخرابوو.
ئامانجی لوتكەكەش بەرزكردنەوەی داهاتی سندوقی ساڵانەی بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانكاریی كەشوهەوایە بۆ ١٠٠ ملیار دۆلار، كە ساڵانە بۆ یارمەتیدانی وڵاتانی گەشەسەندوو، لە بەرەنگاربوونەوەی كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەوادا بەكاردەهێنرێت.
لەمیانی سەردانەكەی بۆ باكۆ و بەشداریكردنی لە كۆڕبەندی نەتەوەیەكگرتووەكان تایبەت بە گۆڕانی كەشوهەوا، د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ كەناڵی " ئای نیوز" ئەنجامدا و تێیدا، لەبارەی چەند پرسێكی گرنگەوە دوا كە دیارترینیان گۆڕانی كەشوهەوا بوو.
لە دەستپێكی چاوپێكەوتنەكەدا، سەرۆك كۆمار ئاماژەی بەوەدا، بە درێژایی ١٥ ساڵی رابردوو عیراق بە دەست وشكەساڵی و گرتنەوەی هاتنی ئاو لەلایەن وڵاتانی دراوسێوە ناڵاندوویەتی.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، هەموو هەوڵێكیان خستووەتەگەڕ بۆ چارەسەركردنی لێكەوتەكانی گۆڕانی كەشوهەوا و پێداگریشن، لەسەر بەشداریكردن لەو كۆنفرانسانەی تایبەتن بە ژینگە و كەشوهەوا بۆ باشتركردنی ژینگە و كەشوهەوای عیراق.
هەر لە چاوپێكەوتنەكەیدا، لەبارەی پەیوەندییەكانی نێوان عیراق و ئازەربایجان، سەرۆك كۆماری عیراق رایگەیاند، پەیوەندییەكانی نێوان هەردوو وڵات لە ئاستێكی باشدایە و كاردەكەن بۆ فراوانكردنی هەماهەنگییەكانی نێوان هەردولا.
لە كۆتایی چاوپێكەوتنەكەشیدا، سەرۆك كۆماری عیراق جەختیلەوەكردەوە، كەشوهەوا و ژینگە دوو دۆسیەی مەترسیدارن و نابێت پشتگوێ بخرێن.
وتیشی، پێویستە بابەتەكانی كەشوهەوا و ژینگە بكرێنە وانەیەكی سەرەكی و لە سەرجەم قۆناغەكانی خوێندندا بخوێندرێن.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق، رۆژی ١١ـی ئەم مانگە بۆ بەشداریكردن لە كۆڕبەندی نەتەوەیەكگرتووەكان تایبەت بە گۆڕانی كەشوهەوا سەردانی باكۆی پایتەختی ئازەربایجانی كرد تێیدا وتارێكی گرنگی لە بارەی دۆخی ژینگە پێشكەشكرد، لەمیانی سەردانەكەشیدا زنجیرەیەك دیدار و كۆبونەوەی لەگەڵ سەرۆكی وڵاتان و گەورە لێپرسراوان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی ئەنجامدا.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە ساڵیادی بنیادنانی سلێمانیدا پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، سلێمانی قوربانی زۆری لە پێناوی تێكۆشانی نیشتمانی و سەربەستیدا پێشكەش كردوە، دڵنیام وەکو شاری رۆشنبیری و نیشتمانپەروەری هەمیشە بە پێشەنگی دەمێنێتەوەو رۆژ بەڕۆژ بەرەو ئاوەدانی زیاتر و پێشکەوتن دەچێت.
پیرۆزبایی سەرۆك کۆماری عیراق
بە بۆنەی ساڵیادی دامەزراندنی شاری سلێمانی
بەبۆنەی یادکردنەوەی تێپەڕبوونی ٢٤٠ ساڵ بەسەر دروستکردنی شاری (سلێمانی)دا، پیرۆزبایی لە خەڵکی شاری هەڵمەت و قوربانی، پایتەختی رۆشنبیری کوردستان ئەکەم. لەم بۆنەیەدا دروود بۆ رووحی پاکی میری بابان ئیبراهیم پاشا دامەزرێنەری سلێمانی دەنێرم، ئەم شارە هەموو وەختێك شاری نوسەران و ئەدیبان و تێکۆشەران بوە، قوربانی زۆری لە پێناوی تێکۆشانی نیشتمانی و سەربەستیدا پێشکەش کردوە.
بەهەزاران لە رۆڵەکانی لە شێرە ژنان و کوڕانی گیانی خۆیان فیدای سەربەستی و ئازادی کردوە، سلێمانی شاری داهێنان و خۆشەویستی و هونەر و ئازایەتی بوە، بەهەق خەڵکەکەی رۆشنبیر و روخۆش و نیشتمانپەروەرن، لەم یادەدا ئەرکی هەموو لایەکمانە خزمەتی شارەکە بکەین، ، دووبارە پیرۆزە.
د.لەتیف رەشید
سەرۆك کۆماری عیراق
عیراق لەسەر ئاستی جیهان یەكێكە لەو وڵاتانەی لەم چەند ساڵەی دواییدا بەهۆی گۆڕانكارییەكانی كەشوهەواوە زۆرترین زیانی بەركەوتووە و كاركردن و هەوڵدانیش بۆ كەمكردنەوەی كاریگەرییە خراپەكانی ئەو قەیرانە نێودەوڵەتییە، لە پێشینەی كارەكانی سەرۆك كۆماری عیراقە.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە دوای ساڵی ٢٠٠٣ـەوە تا ساڵی ٢٠١٠ كە وەزیری سەرچاوەكانی ئاو بووە، بەردەوام كاری بۆ چارەسەركردنی كێشە و قەیرانە ژینگەییەكان كردووە و ئەو پرسە هەمیشە لە پێشینەی كارەكانی بووە، ئەوەش لە پێناو چارەسەركردنی قەیرانی وشكەساڵی و كەمئاوی و گرفتی عیراق لەگەڵ ئێران و توركیا لەسەر بەشەئاو كە رێگرییەكانی ئەو دوو وڵاتە لە بەردانەوەی بەشەئاوی پێویست بۆ عیراق، بە سەرچاوەیەكی سەرەكی كێشە و قەیرانە ژینگەییەكانی عیراق دادەنرێت.
لەسەرەتای سەرهەڵدانی قەیرانی گۆڕانكارییەكانی كەشوهەواو كاریگەرییە خراپەكانی لەسەر جیهان بە گشتی و عیراق بەتایبەتی، د.لەتیف رەشید رۆڵی گرنگ و دیاری هەبووە لە هەوڵدانی زۆری بە مەبەستی چارەسەركردنی كێشە ژینگەییەكان و قەیرانی ئاو لە عیراق.
سەرۆك كۆماری عیراق بەردەوام جەخیكردووەتەوە لێكەوتەكانی گۆڕانكاری كەشوهەوا كاریگەری خراپی لەسەر هەموو جیهان هەیە و بەرەنگاربوونەوە و هەوڵدان بۆ چارەسەركردنی ئەو قەیرانە نێودەوڵەتییەش بە تەنها وڵاتێك ناكرێت، بەڵكو پێویستی بە كاری پێكەوەیی و هەماهەنگیی نێودەوڵەتی و گرتنەبەری رێكاری هەمەلایەن هەیە.
د.لەتیف رەشید لە دوای هەڵبژادنیشی بە سەرۆك كۆماری عیراق لە ساڵی ٢٠٢٢، یەكێك لەو پرسانەی زۆرترین گرنگی پێداوە و كاری لە پێشینەی بووە، پرسی كاریگەرییە خراپەكانی گۆڕانكاری كەشوهەوا بووە لە عیراق بەو پێیەی یەكێكە لەو پێنج وڵاتەی بەهۆی ئەو قەیرانە نێودەوڵەتییەوە زۆرترین زیانی بەركەوتووە، بۆیە هەوڵەكانی زیاتر چڕكردووە و بەشداری لە زۆربەی كۆنگرە و كۆڕبەند و لوتكە نێودەوڵەتییەكانی تایبەت بە گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا كردووە.
لە چەند رۆژی رابردووشدا د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە باكۆی پایتەختی ئازەربایجان بەشداریكرد لە كۆڕبەندی كۆپ ٢٩ كە تایبەت بوو بە گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا و لە وتارێكیشدا رایگەیاند، گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا لە عیراق كاریگەرییەكی زۆری دروستكردووە و وڵات بەدەست شەپۆلی گەرما و خۆڵبارین و كەمبوونەوەی بارانبارینەوە دەناڵێنێت و بووەتە هۆی كەمبونەوەی ئاو و روبەری سەوزایی و ئاوارەبوونی دانیشتووانی زۆنگاوەكان.
وتیشی، عیراق كاردەكات بۆ جێبەجێكردنی پابەندبوونەكانی لە چوارچێوەی رێكەوتنی كەشوهەوا و پەیماننامە نێودەوڵەتییەكانی تر، كاریش دەكات بۆ كەمكردنەوەی كاریگەرییەكان لە دەردراوە گازییە گەرمەكان و خۆگونجاندان لەگەڵ كاریگەرییەكانی گۆڕانكاری كەشوهەوا و هەنگاونان بەرەو وزەی نوێبوەوە.
سەرۆك كۆماری عیراق لە چوارچێوەی خەمخۆری بۆ چارەسەركردنی كاریگەرییە خراپەكانی گۆڕانی كەشوهەوا، جگە لە بەشداریكردن لە كۆنگرە و لوتكە و كۆڕەبەندە نێودەوڵەتییەكان، لە كاتی سەردانی وڵاتانیشدا یەكێك لە تەوەرە سەرەكییەكانی گفتوگۆكانی لەگەڵ سەرۆكی ئەو وڵاتانەشی كە سەردانیكردون، پرسی كەشوهەوا و كاریگەرییە خراپەكانی گۆڕانی كەشوهەوا بووە.
د.لەتیف رەشید سەرۆك کۆماری عیراق لە باکۆی پایتەختی ئازەربایجان چاوی بە ئۆدیل رینو باسۆ سەرۆکی بانکی ئەوروپی بۆ ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدان کەوت.
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی لە کۆنفرانسی لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29)، رۆژی چوارشەممە 13-11-2024 لە شوێنی مانەوەی لە باکۆ، سەرۆك کۆمار چاوی بە سەرۆكی بانکی ئەوروپی بۆ ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدان کەوت و لە دیدارەکەدا میکانیزمەکانی پتەوکردنی هاوئاهەنگی و هاریکاری نێوان عێراق و بانکەکە تاووتوێ کران، لەم رووەوە سەرۆك کۆمار دوپاتیکردەوە، ئەمڕۆ عێراق لە ئاسایش و سەقامگیریدایە و دەخوازێت بانکی ئەوروپی رۆڵی گەورە ببینێت لە بواری ئاوەدانکردنەوە و پارەدارکردنی پرۆژەکانی ژێرخان و تەندروستی و وزە و کشتوکاڵ و کارەبا و پەروەردە.
هەروەها سەرۆك کۆمار داوای کاری هاوبەشی نێوان دامەزراوە پەیوەندیدارەکانی عێراق لەگەڵ بانکی ئەوروپی بۆ ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدان و پاڵپشتیکردنی کەرتی تایبەتی کرد لەپێناو پێشخستنی گەشەپێدان و زیادکردنی گەشەی ئابوری و رەخساندنی هەلی نوێی کار بۆ گەنجانی عێراق.
لەلایەن خۆیەوە، ئۆدیل باسۆ ستایشی دیدگای سەرۆك کۆماری کرد بۆ پتەوکردنی هاوبەشی و هاریکاری نێوان عێراق و بانکی ئەوروپی.
دووپاتیشیکردەوە، کە بانکی ئەوروپی پابەندە بە پاڵپشتیکردنی پرۆژەکانی پەرەپێدان و ئاوەدانکردنەوە و پێشکەشکردنی ئەزمون و شارەزایی لەپێناو گەشەپێدانی ئابووریی عێراق.
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی لە کارەکانی کۆنفرانسی لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29)، کە لە باکۆی پایتەختی ئازەربایجان بەڕێوەدەچێت، د.لەتیف رەشید سەرۆك کۆماری عیراق، رۆژی چوارشەممە لەگەڵ ئەنتۆنیۆ گوتێرێس سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتوەکان کۆبووەوە و سەرکەوتنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێم و دەرهاویشتە ئەرێنیەکانی لەسەر بارودۆخی هەرێم و عێراق به گشتی تاووتوێ کرا.
لە کۆبوونەوەکەدا بارودۆخی نێودەوڵەتی تاووتوێ کرا بەتایبەت دەستدرێژییەکانی سەر هەردوو گەلی فەڵەستین و لوبنان، کە هەزاران قوربانیی مەدەنییان لێکەوتووەتەوە، لەم چوارچێوەیەدا سەرۆك کۆمار جەختیکردەوە لەسەر پێویستی یەکخستنی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان و کارکردن بۆ ئاگربەست و پاراستنی ئاسایش و سەقامگیریی ناوچەکە و هەروەها ستایشی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکانی کرد، کە ژمارەیەك کارمەندی بونەتە قوربانی لە کاتی پێشکەشکردنی فریاگوزاری و هاوکاری بە هاووڵاتیانی بێتاوان.
هاوکات سەرۆك کۆمار ستایشی رۆڵی محەمەد ئەلحەسان نێردەی نوێی نەتەوە یەکگرتووەکانی بۆ عێراق کرد و رایگەیاند، هەڵبژاردنی بۆ ئەم ئەرکە بڕیارێکی گرنگی نەتەوە یەکگرتووەکانە.
هەر له کۆبونەوەکەدا، سەرکەوتنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان و دەرهاویشتە ئەرێنیەکانی لەسەر بارودۆخی هەرێم و عێراق به گشتی تاووتوێ کرا و هەروەها ستایشی ئەو هەوڵانه کرا که یارمەتیدەربون بۆ زاڵبوون بەسەر قەیرانی هەڵبژاردنی سەرۆکی نوێی ئەنجومەنی نوێنەران.
لە بەشێکی دیکەی کۆبونەوەکەدا، کارەکانی کۆنفرانسی لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29) تاووتوێکران و سەرۆك کۆمار جەختی لەسەر گرنگی چالاککردنی میکانیزمەکانی هاریکاری نێودەوڵەتی و کارکردن بۆ جێبەجێکردنی راسپاردەکانی لوتکەکە و کۆنفرانسی پاریس کردەوە، بەشێوەیەك کە ژینگە بپارێزێت و ئاسایشی ئاو و خۆراك پتەوبکات و کاریگەرییە نەرێنییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا کەمبکاتەوە.
لای خۆیەوە ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس سوپاسی سەرۆك کۆماری کرد بۆ بەشداریکردنی لە کارەکانی کۆنفرانسەکە و تەئکیدیکردەوە، کە نەتەوە یەکگرتووەکان سورە لەسەر فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری بنیاتنەر لەگەڵ عێراق بۆ بەدیهێنانی ئامانجەکانی گەشەسەندنی لە هەموو بوارێکدا.
لە چوارچێوەی دیدارەکانی لە میانی بەشداریکردنی لە کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29)، سەرۆك کۆمار د.لەتیف جەمال رەشید، رۆژی چوارشەممە 13-11-2024، چاوی بە شێخ سوباح خالد ئەلحەمەد موبارەك سوباح شازادەی جێنشینی دەوڵەتی کوەیت کەوت.
لە میانی دیدارەکەدا، کە لە بارەگای کۆنفرانسی لوتکەی کەشوهەوا لە باکۆی پایتەختی ئازەربایجان بەڕێوەچوو، جەختکرایەوە لەسەر قووڵی پەیوەندیی نێوان عیراق و کوەیت و پەرۆشیی بۆ کۆتاییهێنان بە دۆسییە هەڵپەسێردراوەکان لەپێناو پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو حکومەت و گەلی برا.
سەرۆك کۆمار و شازادەی جێنشینی کوەیت باسیان لەوەکرد، کە پێویستە عیراق و کوەیت رۆڵی کارایان هەبێت لە ناوچەکەدا لەڕێی چڕکردنەوەی دیدارە بەردەوامەکان و گەڵاڵەکردنی دیدگا هاوبەشەکان. هاوکات سەرۆك کۆمار بانگهێشتی شازادەی جێنشینی کرد بۆئەوەی سەردانی عیراق بکات و گەشەسەندنی کەرتە جیاوازەکان ببینێت.
هەروەها سەرۆك کۆمار جەختیکردەوە، کە عیراق لەڕووی مێژووییەوە پەیوەندییەکی بەهێزی لەگەڵ کوەیت هەیە و پێویستە هەردوو وڵات ئاستی پەیوەندیی دووقۆڵی پەرەپێبدەن و لە ئاستی ناوچەکەدا پێکەوە کاربکەن.
ئاماژەی بەوەشکرد، ئەوەی لە لوبنان و غەززە رودەدات، لە عیراق و کوەیتەوە دوور نییە، هەربۆیە کارکردن بە دیدێکی گشتگیرەوە لە بەر رۆشنایی ئاڵنگارییەکان، پێویستییەکی هەنوکەییە.
هاوکات هەردوولا رێککەوتن لەسەر پێویستی کاراکردنی لیژنە هاوبەشەکان بۆ دەستپێکردنی کۆبوونەوەکان لەپێناو تاووتوێکردنی تەواوی خاڵەکان.
لای خۆیەوە شێخ سوباح موبارەك ئاماژەی بەوەدا، کوەیت پێشوازی لە پڕۆژەی رێگای پەرەپێدان دەکات، کە عیراق پەسندی کردوە، چونکە هەر گەشەکردنێك یان پێشکەوتنێك کە لە عیراقدا روبدات، گەشەکردن و پێشکەوتنە بۆ کوەیت و بەپێچەوانەشەوە.
هەروەها جەختیکردەوە لەسەر پەرۆشیی بەهێزکردنی پەیوەندیی برایەتی و هاریکاری لەگەڵ عیراق لە بوارە جیاوازەکاندا بۆ هێنانەدی بەرژەوەندیی هەردوو وڵاتی برا.
د.لەتیف جەمال رەشید سەرۆك کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەممە بەشداری لە پانێڵێکی گفتوگۆدا کرد، کە لە بارەگای کۆنفرانسی لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29) لە باکۆی پایتەختی ئازەربایجان بەڕێوەچو.
پانێڵەکە بە چاودێریی رێکخراوی خۆراك و کشتوکاڵ (فاو) لەژێر دروشمی (خێراکردنی پارەدارکردنی کاروباری پەیوەست بە کەشوهەوا لەپێناو خۆڕاگریی سیستمی کشتوکاڵی و خۆراکی لە وڵاتانی لاواز و زیانلێکەوتووی ململانێکان) رێکخرابوو، کە تێیدا کاریگەرییە نەرێنییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر ژیان بەگشتی و چۆنێتی مامەڵەکردن لەگەڵیدا تاووتوێ کرا، لەوبارەیەوە سەرۆك کۆمار جەختیکردەوە، کە ئەو ناونیشانە تەنها دروشمێك نییە، بەڵکو بانگهێشتێکی راشکاوانەیە لەپێناو گرتنەبەری هەنگاوی پراکتیکی بوێرانە بۆ بەرەنگاربونەوەی ئەو ئاڵنگارییانەی کەشوهەوا، کە مەترسی لەسەر سەقامگیریی خۆراك و بژێوی کۆمەڵگەکان هەیە.
سەرۆك کۆمار ئاماژەیکرد بەوەی کە دیاردە توندوتیژەکانی کەشوهەوا، وەك وشکەساڵیی سەخت و لافاوە کتوپڕەکان، زیانێکی زۆر بە کەرتی کشتوکاڵ دەگەیەنن و نەمانی ئاسایشی خۆراك زیاتر دەکەن.
روونیشیکردەوە؛ ئەم پرسە ئاڵنگارییەکی راستەقینەیە بۆ عێراق و کاریگەری زۆری کردۆتە سەر سەرچاوەکانی ئاو و رووبەرێکی بەرفراوان لە زەوییە کشتوکاڵییەکانمان زیانیان بەرکەوتووە، ئەمەش بووەتە مایەی هەڕەشە بۆسەر ژیانی زۆرێك لە گوندەکان، کە بەشێوەیەکی گەورە پشت بە کشتوکاڵ دەبەستن بۆ دەستەبەرکردنی ژیانیان.
سەرۆك کۆمار جەختی لەوە کردەوە، کە پێویستە هەموولایەك لە حکومەت و رێکخراوەکان و هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان پێکەوە کاربکەن بۆ دۆزینەوەی چارەسەری گونجاو و پراکتیکی کە پێویستییەکانی ئێستا دابین بکەن و بناغەیەکی بەهێز بۆ داهاتوویەکی بەردەوامتر دابنێن، ئەمەش پێویستی بە پشتیوانی نێودەوڵەتی هەیە بۆ جێبەجێکردنی ئەم پلانە کاریگەرە.
سەرۆك کۆمار وتیشی، "لەم روانگەیەوە، دەمەوێت جەخت لەسەر گرنگی ئەو رۆڵە بکەمەوە کە پشتیوانی دارایی کەشوهەوا دەیگێڕێت لە بەهێزکردنی خۆڕاگریمان. ئێمە ناتوانین سەرکەوتوبین لە رووبەڕووبوونەوەی ئاڵنگارییە ئاڵۆزەکانی کەشوهەوا بەبێ پشتیوانی دارایی پێویست بەشێوەیەك بتوانین ستراتیژی درێژخایەن جێبەجێ بکەین، کە بنیاتنانی سیستەمی کشتوکاڵی و خۆراکی لەخۆدەگرێت و توانای زیاتری هەبێت بۆ خۆگونجاندن و مانەوە".
لە پانێڵەکەدا ژمارەیەك لە سەرۆکی وڵاتانی بەشداربووی (COP29) و شو دونیۆ بەڕێوەبەری گشتیی رێکخراوی خۆراك و کشتوکاڵ و خاتوو ماڤالدا دوارتێ بەڕێوەبەری جێبەجێکاری سندوقی سەوزی کەشوهەوا ئامادەبوون.
د.لەتیف رەشید سەرۆك کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەممە 12-11-2024 بەشداری لە کۆنفرانسی لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا COP29 کرد، کە لە باکۆی پایتەختی ئازەربایجان بەڕێوەدەچێت.
بەیانی ئەمڕۆ سەرۆك کۆمار لەلایەن ئیلهام عەلیێڤ سەرۆك کۆماری ئازەربایجان و ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە پێشوازیی لێکرا و لەمیانەی دانیشتنی کۆنفرانسەکەدا، سەرۆك کۆمار وتەیەکی پێشکەشکرد و سەرەتا هەڵوێستی چەسپاوی عێراقی سەبارەت بە رەتکردنەوەی دەستدرێژییەکانی سەر غەززە و لوبنان دووپاتکردەوە و داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کرد بەرپرسیارێتی خۆی لە سەپاندنی ئاگربەست و داننان بە مافی چارەی خۆنوسین بۆ گەلی فەڵەستین، لەئەستۆ بگرێت.
سەرۆك کۆمار لەوتەکەیدا ئاماژەی بەو ئاڵنگاریانە کرد، کە رووبەڕووی عێراق دەبێتەوە و زیانەکانی بەهۆی کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا وەك وشکەساڵی و بەبیابانبوون و زیادبونی خۆڵبارین و بەرزبوونەوەی پلەی گەرما و کەمی باران و بەفر.
سەرۆك کۆمار جەختیکردەوە، عیراق کاردەکات بۆ جێبەجێکردنی پابەندییەکانی لەچوارچێوەی رێککەوتننامەی کەشوهەوا و پەیماننامە نێودەوڵەتییە پەیوەندیدارەکان، داوای لە وڵاتانی ناوچەکەش کرد لەچوارچێوەی ئەم پرۆسەیەدا گروپێکی دانوستاندن پێکبهێنن بۆ هاوئاهەنگی و پێکەوە کارکردن لەپێناو خۆپاراستن لەمەترسییەکانی گۆرانی کەشوهەوا.
ئەمەش دەقی وتەکەی سەرۆك کۆمارە؛
خاوەنشکۆ و ئامادەبوانی بەڕێز...
سڵاوی خودای گەورەتان لێبێت..
ئێمە لێرەین بۆ بەشداریکردن لە بیست و نۆیەمین کۆنفرانسی لایەنەکانی رێککەوتننامەی کەشوهەوا، کە بابەتێکی مەترسیدار و گرنگ لەخۆدەگرێت و کاریگەری لەسەر هەموومان هەیە، لێرەدا زۆر سوپاسی کۆماری ئازەربایجانیش دەکەین بۆ میوانداریکردنمان و پێشوازیی گەرم و میواندۆستییان.
پاش زیاتر لە ساڵێك لە بۆردومانی بەردەوام و زۆربونی ژمارەی قوربانیانی مەدەنی لە ژنان و منداڵان، وەك چەندین جاری دیکە داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکەم بەرپرسیارێتییەکانی خۆی لەئەستۆبگرێت بۆ سەپاندنی ئاگربەست و پێشکەشکردنی یارمەتی مرۆیی بەپەلە بۆ قوربانیان و داننان بە مافی چارەی خۆنوسینی گەلی فەڵەستین و دامەزراندنی دەوڵەتی خۆیان.
هیوادارین گفتوگۆکانی کۆنفرانسەکە ببنەمایەی دەرچونی راسپاردەی گونجاو لەگەڵ زیادبوونی ئاڵنگارییە جیهانییەکان، کە بەهۆی گۆڕانی کەشوهەواوە هاتونەتەئاراوە و لێکەوتەکانی دەبینین لەو لافاوانەی ناوچەیەکی چڕی دانیشتوانی ئیسپانیا و ناوچەکانی دیکەی جیهانیان گرتەوە و بەداخەوە قوربانی لێکەوتەوە، سەرەخۆشی و هاوخەمی خۆمان بۆ کەسوکارەکانیان دەردەبڕین.
ئەم ئاڵنگاریانە کاریگەرییەکی گەورەیان لەسەر وڵاتانی جیهان بەتایبەتی وڵاتانی تازەگەشەسەندوو هەیە و هەڕەشە لە ئاسایشی ئاو و خۆراك و تەندروستی و کۆمەڵگەکانیان دەکات.
ئێستا کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراقدا دەبینرێن، کە بە دەست شەپۆلی گەرمای بەتین و زیادبونی خۆڵبارین و کەمبونەوەی رێژەی باران بارینەوە دەناڵێنین، کە بونەتەهۆی کەمبونەوەی روبەری ئاوی و سەوزایی و زیادبونی وشکەساڵی و بەبیابانبوون و خراپبونی زەوییە سروشتییەکان و هەمەچەشنەیی بایۆلۆجی، تەنانەت ئەم گۆڕانی کەشوهەوایە بوەتەهۆی ئاوارەبونی دانیشتوانی کۆمەڵگە کەلەپوری و نەریتییە مێژووییەکانی وەک دانیشتوانی زۆنگاوەکانی باشوری عێراق، کە لە لیستی کەلەپوری جیهانیدایە و دابونەریتەکانیان مەترسی لەناوچونیان لەسەرە. هەموو ئەمانە لەکاتێکدایە بەشداریی مێژوویی عێراق لە دەردانی گازی گەرمکەری جیهاندا وەك هەموو وڵاتانی دیکەی تازەگەشەسەندوو، زۆر کەمە.
بۆیە پێویستە دادپەروەریی کەشوهەوا لە سەنتەری گفتوگۆکانماندا بێت، کە مافێکی رەوای مرۆڤە و ئێمە نەك تەنها بۆ ئێستای گەلەکانمان داوای دەکەین، بەڵکو بۆ نەوەکانی داهاتوشی داوا دەکەین، کە هێشتا لە دایك نەبون و ئایندەیان بەندە بەو بڕیارانەی ئەمڕۆ دەیدەین. ئێمە دەخوازین دانوستانەکان ببنەمایەی هەنگاوی پراکتیکی و میکانیزمی ڕوون و کاریگەر، بۆ نمونە چالاککردنی سندوقی زەرەرو زیانەکان، کە ساڵی رابردو لە بیست و هەشتەمین کۆنفرانسی لایەنەکاندا بڕیاری دامەزراندنی درا.
لەنێو ئەو پرەنسیپانەی جەختی لەسەر دەکەینەوە، بنەمای دادپەروەری و بەرپرسیارێتی هاوبەشە بەرامبەر گۆڕانی کەشوهەوا. عێراق وەك وڵاتێك کە ئابوریەکەی بەشێوەیەکی گەورە پشت بە سوتەمەنی بەردین دەبەستێت، لەلایەك کەوتۆتە ژێر کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوا و لەلایەکی دیکەشەوە کەوتۆتە ژێر کاریگەری ئەو رێوشوێنانەی بۆ روبەڕوبونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا گیراونەتەبەر. بۆیە داوا لە وڵاتانی ناوچەکە دەکەین، کە وەك ئێمە کاریگەریی گۆڕانی کەشوهەوا و هەوڵەکانی روبەڕوبونەوەیان لەسەرە، لەم پرۆسەیەدا گروپێکی دانوستاندن پێکبهێنن بۆ هاوئاهەنگی و پێکەوە کارکردن بۆئەوەی کاریگەری بەشدارییە بەکۆمەڵەکانمان لە کۆی بەشدارییە تاکەکەسیەکانمان زیاتربێت.
لەسەر هەمان بنەما، داوا لە خاوەن ئابوورییە گەورەکانی جیهان دەکەین پابەندبوونیان بە کاری کەشوهەوا بەهێز بکەن. ئەگەر هەر یەکێك لەم ئابووریانە بڕیاری کشانەوە لەم پرۆسەیە بدات، داوا لە لایەنە کاراکانی ناو ئەو وڵاتانە دەکەین، هەم قەوارە سیاسییە ناوخۆییەکان و هەم کەرتی تایبەت، بەردەوامبن لە پابەندبونەکانیان، چونکە جیهان ناتوانێت بەبێ هەوڵی هەمووان بەرەوپێشەوە بڕوات بۆ بەدەستهێنانی ئایندە.
ئامادەبوانی بەڕێز..
عێراق کاردەکات بۆ جێبەجێکردنی پابەندییەکانی بەپێی رێککەوتننامەی کەشوهەوا و ئەو بەڵگەنامە نێودەوڵەتیانەی دواتر هاتونەتەئاراوە، هەروەها کاردەکات بۆ کەمکردنەوەی بەشداری لە دەردانی گازە گەرمکەرەکان و خۆگونجاندن لەگەڵ کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا و وردە وردە هەنگاونان بەرەو وزەی نوێبووەوە.
حکومەتی عێراق کاری لەسەر ئامادەکردنی کۆمەڵێك بەڵگەنامە و ستراتیژی نیشتمانی کردوە بۆ بەشداریکردن لە جێبەجێکردنی پابەندبونە خۆبەخشەکانی عێراق بە رێککەوتننامەی پاریسەوە، هەروەها ئامادەکردنی بەڵگەنامەی هەڵسەنگاندنی پێداویستییەکانی تەکنەلۆژیا و بەڵگەنامەی کەمکردنەوەی گونجاوی نیشتمانیمان تەواوکردوە، کە ئامانج لێی دیاریکردنی پێداویستییەکانی عێراقە بۆ تەکنەلۆژیای کەشوهەوا لە کەرتە پێشەنگەکاندا. هەروەها نزیکین لە تەواوکردنی پلانی وەبەرهێنانی کەشوهەوا، کە ئامانج لێی رێگەخۆشکردنی ئاراستە پراکتیکییەکانە بۆ هەردوو کەرتی گشتی و تایبەت لەپێناو جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی عێراق بۆ کەشوهەوا لەڕێگەی راکێشانی وەبەرهێنانی ناوخۆیی و بیانی و کۆکردنەوەی سەرچاوە داراییەکان بۆ روبەڕوبونەوەی ئاڵنگارییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا و هەنگاونان بەرەو ئایندەیەکی گونجاوتر.
عێراق هەنگاوی جددی ناوە بۆ کەمکردنەوەی دەردانی گازی میتان، هەروەها یەکەم ئەندامی ئۆپیك بووە، کە چۆتە پاڵ پەیمانی جیهانی لەبارەی گازی میتان.
عێراق بەشداری لە کارەکانی هاوپەیمانێتیی کەشوهەوا و هەوای پاك و روانگەی نێودەوڵەتی بۆ بڵاوبونەوەی گازی میتان دەکات، هەروەها کاردەکەین بۆ بەدیهێنانی ئامانجی سفر سوتانی غازی هاوەڵ تا ساڵی 2028.
لەکۆتاییدا دەمەوێت بە بیری کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بهێنمەوە گرنگی رۆڵی لە بەهێزکردنی ئاسایش و سەقامگیریی ئیقلیمی لە ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و کارکردن بۆ دورخستنەوەی ناوچەکە لەو گرژی و ململانێ نێودەوڵەتیانەی ساڵانێکی زۆرە بەدەست لێکەوتە ئابوری و کۆمەڵایەتییەکانییەوە دەناڵێنین.
سوپاستان دەکەم و سڵاوی خودای گەورەتان لێبێت".
سەرۆك کۆمار بۆ بەشداریکردن لە کۆنفرانسی کەشوهەوا بەرەو ئازەربایجان بەڕێکەوت
سەرۆك کۆماری عیراق، ئەمڕۆ دووشەممە بەغدادی پایتەختی بەرەو کۆماری ئازەربایجان بەجێهێشت.
سەردانەکەی د.لەتیف رەشید سەرۆك کۆماری عیراق، لە وەڵامی بانگهێشتی رەسمیی ئیلهام حەیدەر عەلیێڤ سەرۆك کۆماری ئازەربایجانە بۆ بەشداریکردن لە لوتکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کەشوهەوا (COP29)، کە لە باکۆی پایتەختی ئەو وڵاتە بەڕێوەدەچێت.
لەو سەردانەدا، وەفدێکی حکومی و پەرلەمانی یاوەری سەرۆك کۆمار دەکات، کە پێکهاتووە لە د.فوئاد حسێن جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری دەرەوە و د. ساڵح حەسناوی وەزیری تەندروستی، فالح خەزعەلی سەرۆکی لیژنەی کشتوکاڵ و ئاو و زۆنگاوەکانی ئەنجومەنی نوێنەران و ژمارەیەك لە لێپرسراو و راوێژکاران.
د.لەتیف رەشید سەرۆککۆماری عیراق لەگەڵ ئیلبروس کۆتراشێڤ باڵیۆزی روسیای فیدراڵی لە عێراق کۆبووەوە و پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات و پێویستیی بەرەوپێشبردنیان لەپێناو بەدیهێنانی بەرژەوەندییه هاوبەشەکان تاوتوێکرد.
هەروەها د.لەتیف رەشید گرنگی فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاریی دووقۆڵی و بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی دۆستایەتی و چالاککردنی میکانیزمەکانی هاریکاری کولتوری لەڕێگەی ئاڵوگۆڕی سکۆلەرشیپی خوێندن لەنێوان بەغداد و مۆسکۆ لە پسپۆڕییە جۆراوجۆرەکاندا دوپاتکردەوە.
هەر لە دیدارەکەدا، بارودۆخی هەرێمی و نێودەوڵەتی تاووتوێکرا، لە پێشەوەدا دەستدرێژیەکانی دژبە لوبنان و فەڵەستین، لەم چوارچێوەیەدا سەرۆك کۆمار ئاماژەی به گرنگی راگرتنی پەلامارەکانی سەر هەردوو گەلی لوبنان و فەڵەستین کرد و جەختیکردەوە لەسەر کارکردن بۆ پاراستنی خەڵکی سڤیل و بەدیهێنانی ئاسایش و سەقامگیری لەناوچەکەدا. هاوکات هەڵوێستی عێراقی لەبارەی جەنگی روسیا و ئۆکرانیا رونکردەوه، که داوای کۆتاییهێنانی و گرتنەبەری رێگای دیالۆگ و لێکتێگەیشتن دەکات بۆ گەیشتن بە چارەسەری کێشەکانی نێوان هەردوو وڵات لەپێناو خزمەتکردنی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی.
لای خۆیەوە باڵیۆز کۆتراشێڤ پشتیوانی تەواوی روسیای فیدراڵی بۆ سەقامگیریی عێراق و پەرۆشی بۆ بەهێزکردن و پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان لە ئاستە جیاجیاکانی سیاسی و ئەمنی و ئابوری لەپێناو بەرژەوەندی هەردوو گەلی دۆست، دوپاتکردەوە.
بە پاڵپشتی و چاودێری د.لەتیف رەشید سەرۆكکۆمار ، کتێبخانەی یەکێتیی گشتیی ئەدیبان و نوسەران لە عێراق بەناوی ئەدیب و شاعیری کۆچکردو ئەلفرێد سەمعان کرایەوە .
لە مەراسیمی کردنەوەی کتێبخانەکەدا لە بارەگای یەکێتیی ئەدیبان و نوسەران، سەرۆك کۆمار چاوی بە ئەدیب و نوسەرانی عەرەب کەوت، لە کۆشکی بەغدادیش بە ئامادەبونی ژمارەیەك لە نوسەرانی عێراقی، پێشوازی لێکردن.
سەرۆكکۆمار بەخێرهاتنی لە ئەدیبان و نوسەرانی عەرەب کرد و جەختیکردەوە کە عێراق و عێراقییەکان رێز و پێزانینیان بۆ نوسەرانی وڵاتانی عەرەبی هەیە، ئاماژەیکرد بۆ بایەخی کاراکردنی پەیوەندی نێوان رۆشنبیران، بەشێوەیەك کە رۆڵی رۆشنبیران لە گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی و کولتوریدا پەرەپێبدات.
ئاماژەیکرد بە پێویستی چالاککردنی میکانیزمی هاوئاهەنگی و هاریکاری لەگەڵ کتێبخانە و زانکۆ رەسەنە نێودەوڵەتییەکان و فراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری لەگەڵیان بۆ ئاڵوگۆڕی شارەزایی زانستی.
هەروەها سەرۆكکۆمار باسی لە پێشهاتەکانی ناوچەکە کرد، بە تایبەتی بە ئامانجگرتنی بەردەوامی کەسانی بێ تاوان لە فەڵەستین و لوبنان. جەختیشیکردەوە لەسەر پاڵپشتی و پشتیوانیی عێراق بۆ براکانی لە بەیروت و غەزە. هەروەها ئاماژەی بەوەشکرد، کە ئەو بارودۆخە و جەنگەکان، کاریگەری نێگەتیڤ دەکەنەسەر رەوتی رۆشنبیری و ئەدەبی.
سەرەتای رێوڕەسمەکە بە لێدانی سرودی نیشتمانی دەستیپێکرد، دواتر سەرۆكکۆمار وتەیەکی پێشکەشکرد و ئاماژەی بەوەدا، ئێمە گەلێکین هەر لە سەرەتاوە بایەخمان بۆ کتێب و کتێبخانە، بایەخێکی گرنگ بوە لە قۆناغە جۆراوجۆرەکانی شارستانیەت، کە وڵاتەکەمان بە درێژایی مێژوو پێیدا تێپەڕیوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە کۆشکی بەغداد پێشوازی لە یان سانیدۆڤ باڵیۆزی چیک لە عێراق کرد و رایگەیاند، عێراق بەڕووی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا کراوەیە و بەردەوام لە ھەوڵدایە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکانی لەگەڵ ھەموولایەک لەسەر بنەمای رێزگرتن و بەرژەوەندی ھاوبەش
لە دیدارەکەدا، چۆنیەتی بەرەوپێشبردنی پەیوەندییە دوو قۆڵییەکان و ئامادەکارییە بەردەوامەکان بۆ سەردانی داھاتووی سەرۆک کۆماری چیک بۆ بەغداد تاووتوێکران و سەرۆک کۆمار تەئکیدیکردەوە، کە عێراق پێشوازی لەو سەردانە دەکات بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان و فراوانکردنی چوارچێوەی ھاریکاریی لە چەندین بواردا، بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە ھاوبەشەکان بکات و پاڵپشتی ئابوریی ھەردوو وڵاتی دۆستبکات.
سەرۆک کۆمار روونیکردەوە، عێراق بەڕووی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا کراوەیە و بەردەوام لە ھەوڵدایە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکانی لەگەڵ ھەموولایەک لەسەر بنەمای رێزگرتن و بەرژەوەندی ھاوبەش.
ھەروەھا تەئکیدیکردەوە، کە سەقامگیریی ئەمنی و سیاسی و ئابوریی لە عێراقدا، زەمینەیەکی لەباری بۆ وەبەرھێنانی جۆراوجۆر رەخساندوە بەتایبەتی لەبوارەکانی ئاوەدانکردنەوە و تەندروستی و گەشتیاری و تەکنەلۆژیا و پەرەپێدانی ژێرخانی ئابوری و خزمەتگوزارییەکان.
لای خۆیەوە باڵیۆز سانیدۆڤ پەرۆشی وڵاتەکەی بۆ بەھێزکردنی بنەماکانی دۆستایەتی و ھاریکاری لەگەڵ عێراق دوپاتکردەوە و ھیوای خواست سەردانی سەرۆک کۆماری وڵاتەکەی بۆ عیراق بەرھەمداربێت و یارمەتیدەربێت بۆ پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان ھەردوو وڵات.
د.لەتیف رەشید، سەرککۆماری عیراق پێشوازیکرد لە یاسر مالیکی سەرۆکی فراکسیۆنی دەوڵەتی یاسا لە ئەنجومەنی نوێنەران.
لە میانی دیدارەکەدا، سەرۆكکۆمار جەختیکردەوە لە پێویستی یەکخستنی هەوڵەکان بۆ یەکلاییکردنەوەی هەڵبژاردنی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران لەپێناو بەهێزکردنی رۆڵی یاسادانان و چاودێریکردن، هەروەها پەسندکردنی یاساکان کە کارئاسانی دەکەن بۆ حکومەت لە چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری و هەوڵەکانی بە ئاراستەی باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان.
لای خۆیەوه سەرۆکی فراکسیۆنی دەوڵەتی یاسا لە ئەنجومەنی نوێنەران جەختیکردەوە له گرنگی کارکردن بۆ پاڵپشتیکردنی ئەو پڕۆژە یاسایانەی دەبنەهۆی باشترکردنی دۆخی ئابووری و خزمەتگوزارییەکان بە ئامانجی پەرەپێدانی ئاستی ژێرخانی ئابوری و دەستەبەرکردنی باشترین خزمەتگوزاری بۆ هاووڵاتیان و کۆمەڵگە.
سەرۆككۆماری عیراق جەختدەكاتەوە لە پشتیوانیكردنی وەزارەتی داد لە بەدیهێنانی دادپەروەری و سەروەریی یاسا و جێبەجێكردنی بنەماكانی تایبەت بە مافەكانی مرۆڤ.
د.لەتیف رەشید سەرۆككۆماری عیراق لە كۆشكی سەلام لە بەغداد پێشوازیكرد لە خالید شوانی وەزیری داد و گفتوگۆیانكرد لەبارەی هەوڵەكانی وەزارەتی داد بۆ باشتركردنی رەوشی زیندانەكان و گرنگیدان بە دەزگاكانی دادوەریی و ئاسانكاری لە میكانیزمی ئەو خزمەتگوزارییانەی پێشكەش بە هاووڵاتیان دەكرێن.
سەرۆككۆمار جەختیكردەوە لە پشتیوانی سەرۆكایەتی كۆمار بۆ رێوشوێنەكانی وەزارەتی داد لە بەدیهێنانی دادپەروەری و سەروەریی یاسا و جێبەجێكردنی بنەماكانی تایبەت بە مافەكانی مرۆڤ.
وەزیری دادی عیراقیش پوختەیەكی لەبارەی كاری فەرمانگەكانی دادوەریی و پلانەكانی باشتركردنی كاركردن لە ناو وەزارەتەكەی پێشكەشكرد.
لە وتەی دەستپێکی کۆربەندەکەدا، نوێنەری سەرۆك کۆمار سڵاوی سەرۆکی بە بەشداربوان بەتایبەت گەنجان گەیاند، کە نوێنەرایەتی ئایندەی نیشتمان دەکەن و درێژە بە کاروانی پێشکەوتنی دەدەن.
د.جەمال عەبدولزەهرا محەممەداوی پێزانینی د.لەتیف رەشیدی بۆ توێژی گەنجان و هەوڵەکانیان لەپێناو خزمەتکردنی وڵات دەربڕی و جەختیکردەوە لەسەر باوەڕی بە رۆڵی کارای گەنجان لە بنیاتنانەوە و پەرەپێدانی عێراق.
هاوکات لە وتەکەیدا ئاماژەی بەوەکرد، کە سەرۆك کۆمار گرنگییەکی زۆر بەمجۆرە دیدار و بۆنانە دەدات بەوپێیەی پردێکن بۆ گفتوگۆ و ئاڵوگۆڕی بیروڕا لە نێوان گەنجان و لێپرسراوان، هەروەها پاڵپشتی هەوڵەکانی پێشخستنیان دەکات لە بوارەکانی پەروەردە و کار و پەرەپێدانی توانای سەرکردایەتی، ئاماژەشیکرد بە گرنگی بەشداریکردنی کەرتی تایبەت بۆ بەهێزکردنی ئابوریی عێراق و کردنەوەی ئاسۆی نوێ لەبەردەم گەنجاندا.