جیهان
ئەو منداڵانە کە پێشتر دایک و باوکیان پەیوەندیان بە داعشەوە کردووە، لە کەمپی ھۆل و ڕۆژی ڕۆژئاڤای کوردستان نیشتەجێبوون، ئەمرۆش بە پێی پرۆتۆکۆڵە ڕەسمییەکان لەلایەن فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوە لە ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری باکور و خۆرھەڵاتی سوریا، ڕادەستی نوێنەری کۆمسیۆنی مافەکانی منداڵی ڕووسیا کرانەوە.
ژەنەراڵ ئیگۆر کۆناشینکۆڤ وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ڕووسیا ڕایگەیاند، ھێزەکانیان بە تەواوی بەندەری ماریۆپۆلیان کۆنترۆڵکردووە و ھەڕەشەی بە ئامانجکردنی ناوەندەکانی بڕیاری کیێڤیشی کرد، ئەوەش وەک وەڵامێک بۆ ھەوڵەکانی ئۆکراین کە بۆ ئەنجامدانی ھێرشی تێکدەر لەناو خاکی ڕووسیا دەیدات.
ھاوکات، سەرۆکی شارەوانی خارکیێڤ ڕایگەیاندووە، ڕووسیا بۆردوومانەکانی بۆ سەر شارەکە چڕ کردووەتەوە و بەھۆی بۆردوومانەکانەوە ٤ کەس کوژراون و ١٠ کەسی تریش برینداربوون.
لەلایەکی تریشەوە ئۆلکسەندەر شبۆتۆن وتەبێژی سوپای ئۆکراین ڕایگەیاند، تا ئێستا ھەڕەشەی بەردەوام ھەیە کە ڕووسیا چەکی موشەکیی لە سەرجەم ناوچەکانی ئۆکراین بەکاربھێنێت.
وتیشی، گفتوگۆ لە بارەی بە ئەندامبوونیان لە ناتۆ دەکەن و ئەو مەترسییانەش لەبەرچاو دەگرن کە لە ئایندەدا بەھۆی ئەم ھەنگاوەوە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.
پەیامنێری کوردسات نیوز ڕایگەیاند، ئەو دامەزراوانەی لەلایەن ئاسایشی ناوخۆی ڕۆژئاڤا کۆنترۆڵکراون لە چوارگۆشەی ئەمنی سەر بە حکومەتی سوریا بوون لە شاری قامیشلۆ و بەڕێوەبەرایەتی دارایی و سەندیکای مامۆستایان و دامەزراوەی سوری بۆ دانەوێڵە و ناوەندی ڕۆشنبیری و کۆمەڵگەی پەروەردەیی و بانکی کشتوکاڵی و نوسینگەی کارەبا و ڕابیتەی جوتیاران و چەند شوێنێکی تر لە خۆدەگرێت.
ئەو پێشھاتەش دوای ئەوە دێت کە ماوەی ٢٠ ڕۆژە حکومەتی سوریا گەڕەکی "شێخ مەقسود" و "ئەشرەفیە"ی لە شاری "حەلەب" گەمارۆداوە، کە زۆرینەی دانیشتووانەکانیان کوردن و ڕێگری دەکرێت لە چوونە ناوەوەی ئارد و سوتەمەنی و بابەتی خۆراکی بۆ ئەو گەڕەکانە.
لە بەرامبەریشدا ئاسایشی ناوخۆی ڕۆژئاڤا گەمارۆی چوارگۆشەی ئەمنی ھەردوو شاری قامیشلۆ و حەسەکە و فڕۆکەخانەی قامیشلۆی داوە و بەربەستی چیمەنتۆیی لە ڕێگەکان بەرەو دامەزراوە حکومییەکانی سوریا داناوە، ڕووسیاش ھەوڵی نێوەندگیری دەدات بۆ ھێورکردنەوەی ڕەوشەکە، بەڵام تا ئێستا ھەوڵەکانی ھیچ ئەنجامێکی نەبووە.
زاک تەحان ئەمڕۆ تۆمەتبارەکەی بینیوە و لە ڕێگەی ئەو وێنانەی پۆلیسی نیو یۆرک بڵاویکردوونەتەوە، تۆمەتبارەکەی ناسیوەتەوە و یەکسەر پۆلیسی لێئاگادار کردووەتەوە.
تەحان دەڵیت ھەر کە تەقەکەرەکەم بینیوە وتومە "ئای خوایە، ئەمە ئەو پیاوەیە، دەبێت دەستگیری بکەین."
ئەو پەنابەرە سووریە دەشڵێت "پیاوەکە لەسەر شەقامەکە بەپیادە دەڕۆیشت، ئۆتۆمبێلێکی پۆلیسم بینی. وتم ئەمە ئەو پیاوەیە و دەستگیرمان کرد، سوپاس بۆ خوا."
دادوەری گشتی نیو یۆرک لێتیتا جەیمس لە تویتەر ڤیدیۆیەکی زاک-ی بڵاو کردووەتەوە و دەستخۆشی لێدەکات.
Thank you for your bravery today, Zack.
— NY AG James (@NewYorkStateAG) April 13, 2022
All of New York is grateful. https://t.co/YPcU1EQO7p
ڕۆژی سێ شەممە، پیاوێکی تەمەن ٦٢ ساڵ بە ناوی فرانک جەیمس کە ڕەش پێستە بە چەک و گازی فرمێسکڕێژ ھێرشی بۆسەر وێستگەیەکی شەمەندەفەر لە نیویۆرک ئەنجامدا و ١٠ کەس بە فیشەک بریندار بوون ١٨ کەسی دیکەش ھەر لە ڕووداوەکەدا بریندار بوون.
ئیسماعیل قائانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران رایگەیاند، بە ئاشکرا بە ئیسرائیلیان راگەیاندووە، پشتیوانی لە ھەر گروپ و لایەنێک دەکەن کە دژ بەو وڵاتە دەوەستنەوە و ئەو پشتیوانیانەش بەردەوام دەبن، وتیشی لە ھەمان کاتدا خۆشیان دەست بەستراو نین و لە ھەر شوێنێک مەترسی بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی ئێران دروست ببێت، وەڵامی جددییان دەبێت.
قائانی راشیگەیاند، بەباشیی ئاگاداری شوێن و پێگەی ئیسرائیلییەکانن و لە ھەولێریش زوربەی ئەو کەسانەی دراوسێی ئیسرائیلییەکان بوون، نەیاندەزانی کە ئەو شوێنە بنکەی ئیسرائیلە، بەڵام لە ژێر چاودێری ئێراندا بوون و ئەوان ئاگاداربوون.
زیلینیسکی رایگەیاند، پێشنیار دەکەن بۆ روسیا، ئۆکرانیە دەستگیرکراوەکان ئازاد بکەن و لە بەرامبەریشدا ئۆکراین ئامادەیە ڤیکتۆر میدڤیدشۆکی ملیاردلێری ئۆکرانی کە کەسایەتیەکەی نزیکە لە سەرۆکی روسیاوە، رادەستی مۆسکۆ بکات .
وەزارەتی ناوخۆی ئۆکراین بڵاویکردەوە ، تا ئێستا ٧٢٠ کەس لە شارۆچکەی بوچای نزیک کیێڤی پایتەخت کوژراون و ٢٠٠ کەسیش بێسەروشوێنن ، ئەوە لەکاتێکدا پێشتر دەوترا ئاماری کوژراوان لەو شارۆچکەیە ٣٠٠ کەسە.
لێپرسراوانی شارۆچکەکەش رایانگەیاندووە، پێدەچێت ئامارەکان زیاتر ببن، بەڵام وەزارەتی بەرگری روسیا بەردەوام رەتیدەکاتەوە کە سوپاکەی ھێرشی بۆ سەر مەدەنییەکانی ئەو شارۆچکەیە ئەنجامدابێت.
لەلایەکی ترەوە لێپرسراوانی روسیا رایانگەیاندووە، ھەزار سەربازی ئۆکرانی لە ماریۆپۆل خۆیان رادەستی ھێزەکانی روسیا کردووە.
بەپرسانی ناتۆ دەڵێن لەسەر داواکاری ئۆکراین، وڵاتانی ڕۆژئاوا دەیانەوێت چەکی قورسی وەک تانک و تۆپھاوێژ پێشکەش بە ئۆکراین بکەن.
ھەفتەی ڕابردوو لە کۆبوونەوەیەکدا وەزیرانی دەرەوەی ناتۆ لەبارەی ناردنی فڕۆکەی جەنگی بۆ ئۆکراین قسەیان کرد، و بە وتەی سەرچاوەیەک کە ئامادەی کۆبوونەوەکە بووە ھەوڵێک ھەیە کە دەکرێت ببێتە خاڵی وەرچەرخان لەبارەی جۆری ئەو چەکانەی کە پێشکەش بە ئۆکراین دەکرێن.
ئەمڕۆ سەرۆکی ئۆکراین ڤۆلۆدیمێر زێلێنسکی لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند "دەبێت ئازادی باشتر لە ستەمکاری پڕچەک بکرێت. وڵاتانی ڕۆژئاوا ھەموو شتێکیان ھەیە بۆ بەدیھێنانی ئەمە."
١٤ سیناتۆری کۆمارییەکان لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا، نامەیەکیان ئاڕاستەی جۆو بایدن سەرۆکی وڵاتەکەیان کرد و ئاماژەیان بەوەکرد، سوپای پاسدارانی ئێران بەرپرسیارە لە کوشتنی لانی کەم ٦٠٠ سەربازی ئەمریکی لە عێراق و لە ڕێگەی پڕچەککردنی گرووپە میلیشیاکانەوە، و بە مەبەست ھێرشی کردووەتە سەر ھێزەکانی ئەمریکا.
ئاماژەیان بەوەشکرد، سوپای پاسداران تا ئێستاش بەردەوامە لە ھەوڵەکانی بۆ کوشتنی بەرپرسانی ئەمریکی لە خاکی ئەمریکا، لەوان پلاندانان بۆ تیرۆرکردنی "مایک پۆمپیۆ" وەزیری پێشووی دەرەوەی ئەمریکا، ھۆشداریشیان بە بایدندا و ڕایانگەیاند، لابردنی سوپای پاسداران لە لیستی تیرۆر نەک ھەر ھەڵەیەکی گەورەیە، بەڵکو ناپاکییە لە ھاوبەش و ھاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە ناوچەکە، بە تایبەت لە ئیسڕائیل و وڵاتانی کەنداو.
مانگی ڕابردوو، ئەمریکا لە ڕێگەی وڵاتانی ئەوروپاوە، ئەو پەیامەی بۆ ئێران ناردووە، کە ئامادەیە بۆ سڕینەوەی ناوی سوپای پاسداران لە لیستی تیرۆر، بەو مەرجەی ئێران گرژییەکانی لەگەڵ ئیسڕائیل و ھەوڵەکانی بۆ ناسەقامگیرکردنی ناوچەکە کەمبکاتەوە.
تەقینەوەکە بەرەبەیانی ئەمڕۆ لە کۆگایەکی کۆنی چەک و تەقەمەنی لە شارۆچکەی "بەنعەفول" لە قەزای "سەیدا" لە باشوری لوبنان ڕوویداوە، دەنگی تەقینەوەکە لە دووری ٥ کیلۆمەترەوە بیستراوە و زیانی بە بیناکە و شوێنەکانی دەوروبەریشی گەیاندووە.
میدیاکانی لوبنانیش ڕایانگەیاندووە، بەھۆی تەقینەوەکە کەسێک کوژراوە کە کوڕی سەرۆکی شارەوانی شارۆچکەکەیە و سەر بە بزووتنەوەی "ئەمەل"ە کە لەلایەن "نەبی بەری" سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی لوبنان سەرۆکایەتی دەکرێت، ھەروەھا ٧ کەسی تر برینداربوون و باری تەندروستی ٤یان مەترسیدارە.
"زیلینسکی" بە سەرکردەکانی جیھانی ڕاگەیاند، ئەگەری بەکارھێنانی چەکی کیمیایی لەلایەن ڕووسیاوە ھەیە، ئەگەر پاکێجی نوێی سزاکانیش کە وڵاتانی ڕۆژئاوا دژی ڕووسیا ئامادەی دەکەن کەرتی نەوت نەگرێتەوە، ھیچ سودی نابێت بۆ ڕاگرتنی جەنگ.
نیگەرانیشی دەربڕی لەوەی چەکی پێویستیان لەلایەن وڵاتەوە بەدەست نەگەیشتووە، ئەگەر نا دەیانتوانی شاری "ماریۆپوڵ" لە داگیرکەران ڕزگار بکەنەوە.
پاش ئەوەی لە شوێنی ڕووداوەکەدا دوکەڵ بەدیکراوە، تیمەکانی ئاگرکوژێنەوە گەیشتوونەتە شوێنەکە و چەند بۆمبێکی نەتەقیویان لە شوێنی ڕووداوەکە بەدیکردووە.
ڕووداوەکە لە وێستگەیەکی شەمەندەفەر بووە و لە ڤیدیۆی ساتی ھێرشەکەدا دەردەکەوێت کە دوکەڵ لەنێو یەکێک لە شەمەندەفەرەکانی وێستگەکە بەرزدەبێتەوە و ژمارەیەکی زۆر ھاوڵاتی ڕا دەکەن.
دوای جیاکردنەوەی ٩٩%ی دەنگەکانی خولی یەکەمی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی فەڕەنسا، "ماکرۆن" ٢٧.٦% و "لوپێن" ٢٣.٤%ی دەنگەکانیان بەدەستھێنا و لە ٢٤ی ئەم مانگەشدا لە خولی دووەمی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی رکابەری دەکەن بۆ وەرگرتنی کورسی دەسەڵات، "ژان لوک میلانشون" کاندیدی چەپی رادیکاڵیش لە پلەی سێیەمدا بووە و ٢١.٩%ی دەنگەکانی بەدەستھێناوە.
لە دوای راگەیاندنی ئەو ئەنجامانە، کاندیدانی راستڕەو و شیوعی و سۆسیالیست و پارتی سەوز پشتیوانیان بۆ "ماکرۆن" لە خولی دووەمدا دەردەبڕن و داوایان لە لایەنگرانیان کردووە دەنگی پێبدەن، کە ئەو لایەنانە نزیکەی ١٥%ی دەنگەکانی خولی یەکەمی ھەڵبژاردنەکەیان پێکھێناوە.
سەعید خەتیب زادە وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە کۆنفڕانسی رۆژنامەوانی ھەفتانەیدا رایگەیاند، دڵنیا نین لە دانوستانەکانی ڤییەننا دەگەنە رێککەوتن یاخود نا، چونکە تا ئێستا ئەمریکای ئیرادەی پێویستی بۆ گەیشتن بە رێککەوتن پیشان نەداوە، وتیشی، ئەگەر ھێڵە سورەکانیان پشتگوێ بخستایە، چەند مانگێک پێش ئێستا دەگەیشتنە رێککەوتن، بەڵام ھەرگیز ئەو کارە ناکەن و بە پێداگری لەسەر ھێڵە سورەکان بەردەوام دەبن لە دانوستان.
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران راشیگەیاند، زیاتر لە یەک بابەت لە نێوان واشنتۆن و تاران ماوە، یەکلاببنەوە و ھێشتا ھیچ دەقێکی دیاریکراو نییە کە بتوانن لەبارەیەوە لێدوان بدەن.
کۆمپانیای "ھێنلی ئاند پارتنەرز" بڵاویکردەوە، لە لیستی چارەکی دووەمی ساڵی ٢٠٢٢ بۆ بەھێزترین پاسپۆرتەکانی جیھان، ئۆکراین پلەیەک ھاتۆتە پێشەوە و لە پلەی ٣٤دایە، ھاووڵاتیانی ئەو وڵاتەش بۆیان ھەیە بەبێ ڤیزا گەشت بۆ ١٤٣ وڵات بکەن، بەڵام روسیا چوار پلە پاشەکشەی کردووە و لە پلەی ٤٩دایە و روسییەکان دەتوانن گەشت بۆ ١١٧ وڵات بکەن بەبێ ڤیزا.
ئەو کۆمپانیایە کە بارەگاکەی لە لەندەنە رایگەیاندووە، لە سەرەتای دەستپێکردنی جەنگی روسیاوە بۆ سەر ئۆکراین، کایەی ئاسمانی زۆرینەی وڵاتان بەڕووی مۆسکۆ داخراوە و سنورەکانیش بەڕووی پەنابەرە ئۆکراینییەکان کراوەتەوە، چەندین وڵاتیش ڤیزا بە ھاووڵاتی روسی نادەن، بەوەش خواست لەسەر پاسپۆرتی روسی کەمبۆتەوە.