کوردستان
داواش لە حکومەتی ھەرێمی کوردستان دەکات بۆ ئەوەی باشتر خزمەت بە ھاووڵاتیانی سنورەکە بکەن ھەلی دامەرزاندن بۆ دەرچووانی پەرستاری بڕەخسێنێت.
بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ٣١٧٢ کەسی تر تووشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و ٢٤ تووشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و ٧٤٩ تووشبووی تری ڤایرۆسەکەش چاکبوونەتەوە.
بە پێی ئامارەکانی وەزارەتی تەندروستی، لە ھەرێمی کوردستان ڕۆژانە ١٠ ھەزار کەس لە ١٣٠ بنکە بە ڤاکسینی دژە کۆرۆنا خۆیان دەکوتن، تاوەکو ئێستا ١١٪ـی ھاوڵاتیان ڤاکسینیان وەرگرتووە.
تیمی کوردستانی عێراقی (سی پی تی) ڕاپۆرتێکی لە بارەی دانیشتنی دادگایکردنی ١٢ و ١٣ی تەمووزی ٢٠٢١ چالاکوانانی بادینان بڵاو کردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، خراپ مامەڵە لەگەڵ زیندانیکراوەکان و کەسوکاریان کراوە ئەوەش مەبەستی حکومەتی ھەرێمی کوردستان دەردەخات بۆ ڕێگریکردن و پوکانەوەی چالاکی مەدەنی.
تیمەکە ڕاپۆرتەکەی دەربارەی دادگاییکردنی سزادراوان (شێروان تەھا، سلێمان موسا، جەمال خەلیل، کارگەر عەباس، بەندەوار ئەیوب، مەسعود عەلی، سلێمان کەمال، عامر خالید و فرسەت ئەحمەد) ئامادە کردووە.
"سەربەست سەبری" بەڕێوەبەری ناحیەی کانی ماسێ بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، بە مەبەستی ئارامی لە ناوچەکە، بە تایبەت ئەو گوندانەی ڕۆژانە لەلایەن سوپای تورکیاوە بۆردومان دەکرێت، ھێزێکی پاسەوانی سنوری عێراق خالێکی سەربازی لە نێوان گوندەکانی "ھرور و چەولک و کێستە" لە سنوری ناحیەی کانی ماسێ دادەنێت بە مەبەستی گەڕانەوەی ئارامی بۆ ناوچەکە.
وتیشی، ماوەی چەند مانگێکە فڕۆکە و تۆپخانەکانی سوپای تورکیا بە بیانوی بوونی "پەکەکە" ئەو گوندانە بۆردومان دەکات، ئەوەش بووەتە ھۆی ئاوارەبوونی دانیشتوان و چۆڵکردنی بەشێکی زۆری گوندەکان.
شارەزایانی بواری ئابوریش دەڵێن، کردنەوەی ئەو جۆرە کۆمپانیایە کاریگەری لەسەر گەشەی ئابوری بازاڕ دەبێت، لە ھەرێمی کوردستان بە گشتی و شاری سلێمانی بە تایبەت.
میحوەرەکە بە ناوی میحوەری دەرەوەی شار لە بازنەی یەکی پارێزگای کەرکوک بۆ چاودێریکردنی ھەڵبژاردنی داھاتووی پەرلەمانی عیراق لە پارێزگای کەرکوک پێکھێندراوە و لە پردێ دەستبەکار بووە.
سەرپەرشتیاری میحوەرەکە تەئکیدی کردەوە ھەوڵەکانیان بۆ سەرخستنی لیستی ھاوپەیمانی کوردستان و کاندیداکانی لیستە دەبێت لە پارێزگای کەرکوک.
حکومەتی ھەرێمی کوردستان ڕایگەیاندووە ئامانج لە کرینی ئەو ئەمبوڵانسانە لە پێناو بەرژەوەندی گشتی و سەلامەتی گیانی ھاووڵاتیانە.
ھەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی بە کوردسات نیوزی ڕایگەیاند، دوای بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران بۆ خەرجکردنی ٤ ملیار و ٥٢٧ ملیۆن و ٤٥٤ ھەزار و ٥٠٠ دینار بە مەبەستی بەڕێوەبردن و چاکسازی سێ پڕۆژەی بلواریی لە سلێمانی وەزارەتی دارایی لە ٨ی تەمموز نوسراوی کردووە بۆ وەزارەتی شارەوانی گەشت و گوزار بە مەبەستی تەرخانکردنی پارەکە بەڵام تا ئێستا خەرج نەکراوە.
وتیشی، دواکەوتنی پارەکە ھۆکاری تەکنیکی و کارگێڕییە و ھەرچەندە لە دوای دەرچوونی بڕیارەکە کاریانکردووە، بەھۆی ئەوەی پارەکە ڕاستەوخۆ جەرج نەکراوە و چووەتە قۆناغی تەندەرین دواکەوتووە، ئاشکراشیکرد، لە داھاتوویەکی نزیکدا پارەکە دابین دەکرێت.
جێگری دووەمی سەرۆکی پەرلەمانی عیراقیش دەڵێت، "ئەو ھەوڵە بۆ جوڵاندنی سۆزی شەقامە "بەشیر حەداد" جێگری دووەمی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، ھەوڵدان بۆ کۆکردنەوەی ئیمزا لەناو پەرلەمانی عیراق بە مەبەستی ڕێگریکردن لە ناردنی ٢٠٠ ملیار دینار بۆ ھەرێمی کوردستان تا جێبەجێکردنی یاسای گشتی بودجەی عیراق لەلایەن پەرلەمانتارانەوە بۆ جوڵندنی سۆزی شەقامە.
باسی لەوەشکرد، بڕیاری ناردنی ٢٠٠ ملیار دینارەکە لەلایەن حکومەتی فیدراڵییەوە دراوە و پێویستە حکومەت پابەندبێت پێوەی.
کوردۆ شابان، وتەبێژی وەزارەتی شارەوانی گەشتوگوزاری حکومەتی ھەرێم بە کوردسات نیوز ڕایگەیاند، لە ئەنجومەنی وەزیرانەوە ڕەزامەندی دراوە بە مەبەستی دابینکردنی زەوی بۆ کەسوکاری شەھیدانی شەڕی داعش و چاوەڕێن شارەوانی زەوییەکان دابین بکات.
لەلایەکی ترەوە عادل مەلا ساڵح، بەرێوەبەری ڕاگەیاندن و پەیوەندییەکانی وەزارەتی کاروباری شەھیدان و ئەنفالکراوانی حکومەتی ھەرێم ڕایگەیاند، تا ئێستا بڕیاری دابەشکردنی زەوی بەسەر کەس و کاری شەھیدانی شەڕی داعش نەگەیشتووەتە دەستیان.
بە پێی ڕاگەیەنراوێکی قائیمقامیەتی قەزای شارباژێر، دوای ئەوەی ناوەندی قەزای شارباژێر و گوندەکانی دەوروبەری تووشی گرفتی نەبوونی ئاوی خواردنەوە بوون، بە بڕیاری قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێم و لەسەر بودجەی تایبەتی خۆی کێشەکە چارەسەر کرا.
دوای بڕیارەکەش چەند ڕۆژێکە لە ڕێگەی تانکەرەوە ئاو دەکرێتە خەزانی پڕۆژەی ئاوی خواردنەوەی ناوەندی قەزای شارباژێر و دابەش دەکرێت بەسەر گەڕەکەکانی سەنتەری قەزای چوارتا و چەند گوندێکیش بە ھەمان شێوە بە تانکەر ئاویان پێ دەگات.
دەقی پەیامەکە ...
ئەمڕۆ حەوتەمین ساڵیادی ھێرشی دڕندانەی تیرۆریستانی داعشە بۆ سەر خوشک و برایانی ئێزدی لە شنگال و دەوروبەری، کە بەوھۆیەوە ھەزاران کەس لە دانیشتووانی ئەو دەڤەرە، کۆمەڵکوژ و بێسەروشوێن و ئاوارە کران.
جینۆسایدی ئێزدییان، تاوانێکی ئەوەندە دڕندانەیە کە ھەمیشە لە ویژدانی گەلی کوردستان و مرۆڤایەتی دەمێنێتەوە، بۆیە پێویستە بەردەوام بە ڕێز و شکۆوە یادی قوربانییانی ئەو کۆمەڵکوژییە بکەینەوە. ھەروەھا بە پێزانینێکی زۆرەوە یادی قوربانیدانەکانی ھێزی پێشمەرگەی کوردستان لە ڕزگارکردنی شنگال دەکەینەوە.
لەم یادە خەمناکەدا، دووپاتی دەکەینەوە، حکومەتی ھەرێمی کوردستان، بەردەوام دەبێت لە ھەوڵەکانی بۆ گەڕاندنەوەی سەربەرزانەی خوشک و برا ئێزدییە ئاوارەکان بۆ شوێنەکانیان و کارکردن لەگەڵ حکومەتی فیدراڵی و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، لە پێناو ئاوەدانکردنەوەی شنگال و دەڤەرەکانی دیکەی خوشک و برا ئێزدییەکان.
ھەروەھا جەخت لە گرنگی جێبەجێکردنی ڕێککەوتننامەی شنگال و ئاساییکردنەوەی دۆخی شنگال دەکەینەوە بۆ زەمینەخۆشکردن بۆ ئەوەی ئاوارەکان بە شێوەیەکی سەربەرزانە، بگەڕێنەوە بۆ زێدی خۆیان و دەڤەرەکەش ئاوەدان بکرێتەوە. لە ھەمانکاتدا ھەوڵەکانیشمان زیاتر چڕ دەکەینەوە بۆ دادگاییکردنی تاوانبارانی داعش و ھاوکارەکانیان و ئاشکراکردنی چارەنووسی تەواوی بێسەروشوێنکراوان .
سەری ڕێز و نەوازش بۆ شەھید و قوربانییانی کۆمەڵکوژی شنگال و سەرجەم شەھیدانی کوردستان دادەنوێنین.
مەسرور بارزانی
سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان
ساڵیادی ئەم تاوانە قێزەونە نامرۆڤانەیە، دەبێت ھاندەریان بێت بۆ ڕێگرتن لە دووبارەبوونەوەی کوشتنی جیاوازییەکان و بە کۆیلەکردن و کوشتاری دڵڕەشانەی مرۆڤ لەسەر بیروباوەڕ و جیاوازی ناسنامە و ڕەچەڵەک.
بە داخەوە ھێشتا ھەنگاوەکانی ساڕێژکردنی ئەم برینە قووڵە لە ئاستی پێویستدا نین، بە ھەموو توانایان پشتیوانی لە کۆی ئەو ھەنگاوە ناوخۆیی و دەرەکیانە دەکەن کە لە پێناو گێڕانەوەی کۆمەڵگەی ئێزدیدا بۆ ژیانی ئاسایی دەگیرێنەبەر، لەمبارەیەوە ھیوا و داواکاری زیاتریان لە دەوڵەتی عێراق و کۆمەڵگای نێودەوڵەتی ھەیە.
ھاوسەرۆکی یەکێتی ئاماژەی بەوەشدا، "یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ئامادەی ھەموو ھاوکاری و پشتیوانییەکە بۆ بووژاندنەوەی شەنگال و بە جینۆساید ناساندنی ئەو تاوانە گەورەیە و بە دەنگەوەھاتنی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی. دەبێت حکومەتی عێراقیش لە ھەوڵەکانی بەردەوام بێت بۆ قەرەبووکردنەوە و ئاساییکردنەوەی ژیان لە شەنگال و چیتر ئەو ناوچەیە نەبێتە مەیدانی ململانێ سیاسییەکان".
دەقی پەیامەکە ...
ئەمڕۆ بە خەمێکی قووڵەوە یادی داگیرکردنی شەنگال و جینۆسایدی ئەو خوشک و برا ئێزیدییانە دەکەینەوە کە بۆ ھەمیشە وەک برینێکی ساڕێژنەبوو لە ویژدانی نەتەوەییماندا دەمێنێتەوە. دروود بۆ رۆحی شەھیدان دەنێرین و ھیوای گەڕانەوە بۆ ئەو خوشک و برایانە دەخوازین کە تاوەکو ئێستا چارەنووسیان نادیارە.
ئەمڕۆ کە حەوت ساڵ بەسەر ئەو کارەساتە مێژووییەدا تێدەپەڕێت، بە داخەوە بەشێکی زۆر لە خوشک و براکانمان لە دۆخێکی خراپدا لە کەمپەکان و دوور لە زێدی خۆیان ژیان بەسەر دەبەن و ھیچ ھەوڵێکیش بۆ ئاوەدانکردنەوەی ئەو ناوچەیە نەدراوە و سیمای ژیانی بۆ نەگەڕێنراوەتەوە.
ئەمەش مایەی نیگەرانی ئێمەیە و پێویستە ھەموومان پێکەوە دوور لە موزایەدە و ناکۆکی خەمی جددی شەنگال بخۆین و ھەوڵەکانمان لە پێناو دابینکردنی ژیانێکی شایستە و ئارامی بۆ شەنگال و خەڵکە خۆشەویستەکەی چڕ بکەینەوە.
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ئامادەی ھەموو ھاوکاری و پشتیوانییەکە بۆ بووژاندنەوەی شەنگال و بە جینۆساید ناساندنی ئەو تاوانە گەورەیە و بە دەنگەوەھاتنی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی. دەبێت حکومەتی عێراقیش لە ھەوڵەکانی بەردەوام بێت بۆ قەرەبووکردنەوە و ئاساییکردنەوەی ژیان لە شەنگال و چیتر ئەو ناوچەیە نەبێتە مەیدانی ململانێ سیاسییەکان.
سڵاو لە ڕۆحی پاکی شەھیدان و ھیوای سەرفرازی بۆ خوشک و برایانی ئێزیدی و سەرجەم خەڵکی خۆشەویستی کوردستان.
بافڵ تاڵەبانی
ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
دەقی پەیامەکە...
لە حەوتەمین ساڵڕۆژی کۆمەڵکوژی ئێزیدییەکان و کارەساتی لە بیرنەکراوی شەنگالدا، کە بە داخەوە ئازار و خەموژانی منداڵ و خوشک و برا ئێزیدییەکان ھەر بەردەوامە، دروود بۆ گیانی شەھیدان و قوربانییانی ئەو کارەساتە دەنێرم، جێگای داخ و شەرمە ھێشتا ئاسەوارەکانی ئەو کارەساتە کاولکارییە بە شەنگالی ئازیزەوە دیارە و ھەوڵی لایەنە پەیوەندیدارەکانیش، بۆ بوژاندنەوەی شەنگال و یارمەتیدانی ئێزیدییەکان تا بتوانن ژیانی خۆیان بنیات بنێنەوە، لە ئاست پێویستی ژیانی و چاوەڕوانیاندا نییە.
ئێزدییەکان وەک یەکێک لە پێکھاتە ڕەسەن و دێرینەکانی کوردستان و دانیشتووانی ڕەسەنی ناوچەکە، بە یەکێک لە سیما دیارەکانی پێکەوەژیانی ئایینی و فرە کولتووریی گەلی کوردستان دادەنرێن، بۆیە لە کارکردن بە ئامانجی بەرەوپێشچوونی کەیسەکەیان لە ئاستی نێودەوڵەتی و ناوخۆدا بەردەوام دەبین و بێ درێغی ھەموو پاڵپشتییەکیان لێ دەکەین.
لەم ساڵڕۆژە خەمناکەدا، لە پێناو ڕێگریکردن و دوورخستنەوەی شەنگال لە شەڕ و پێکدادان و کارەساتێکی دیکە، کە بێگومان قوربانییەکانی بە پلەی یەکەم دانیشتووانی ئێزدینشینی ناوچەکە دەبێت، پێویستە کۆمەڵگەی نێودەڵەتی بەوپەڕی گرنگی پێدانەوە ڕاستەوخۆ چاودێریی دۆخی ناوچەکە بکات، تاوەکو بە ھیچ پاساوێک ھیچ ھێز و لایەنێک ئەو مافە بە خۆی نەدات پیلان و کارەساتێکی تر بەسەر ئێزیدییەکاندا بھێنێت.
شاناز ئیبراھیم ئەحمەد