کوردستان
"بافڵ جەلال تاڵەبانی"لە دەباشان پێشوازیكرد لە"د.مەهدی سەفەری"یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئێران بۆ كاروباری دبلۆماسی و بازرگانی و"مەهدی شوشتەری"سەركونسوڵی كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی، لە دیدارێكدا جەخت لە فراوانكردنی هاریكاری ئابووری و بازرگانی لە نێوان هەردوولا كرایەوە.
لە بەشێكی تری دیدارەكەدا گفتوگۆكرا لەسەر رێوشوێنەكانی پەرەپێدانی كاری وەبەرهێنان و جێبەجێكردنی پڕۆژەی ستراتیژی لە هەرێم و كارئاسانی زیاتر بۆ خاوەنكار و سەرمایەدارانی ئێران تا لە هەرێم سەرمایەگوزاری بكەن و بەشداربن لە پێشخستنی ئابووری هەرێم.
"بافڵ جەلال تاڵەبانی"پەرۆشی و پشتیوانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانی بۆ زیاتركردنی ئاستی ئاڵوگۆڕی بارزگانی لە نێوان هەرێمی كوردستان و ئێران دەربڕی و رایگەیاند، كارئاسانی تەواو دەكەن بۆ هەموو جموجۆڵێكی بازرگانی، و دەیانەوێت هاوكاریانبن بۆ جێبەجێكردنی چەندین پڕۆژەی ستراتیژی و گرنگ خزمەتی زیاتر بە هەرێم بكات، هەروەها پشتیوانی یەكێتی دەربڕی بۆ تەواوكردنی رێوشوێنە یاساییەكانی بەرەسمی ناساندنی دەروازەی"كێلی و شوشمێ و پشتە"كە هەزاران هەلی كار لە سنوورەكە دەڕەخسێنێت و كاریگەری دەبێت لە پێشخستنی ئابووری هەرێم.
عەمید سالار عەبدوڵا بەڕێوەبەری پاسپۆرتی پارێزگای سلێمانی بە كوردسات نیوزی راگەیاند : بەهۆی ئەو كێشەیەوە بەڕێوبەرایەتی پاسپۆرتی سلێمانی زیاتر لە هەفتەیەكە گۆڕانكاری بەسەر كاتی دەوامی رەسمیدا هاتووە و لە ئێستادا دەوام لە سەعات 3ی دوای نیوەڕۆ بۆ 7ی ئێوارەیە و تەنیا لەو ماوەیەدا مامەڵەی هاوڵاتیان بەڕێ دەكرێت.
لەو چوارچێوەیەدا مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە مەراسیمێكدا بەردی بناغەی پرۆژەكەی دانا، لە مەراسیمەكەدا فاخر شێخ تەیب سەرۆكی گروپی كۆمپانیاكانی قەیوان رایگەیاند، پشتیوانی لە بەهێزكردنی ئابووری هەرێمی كوردستان و فراوانكردنی دەرفەتی كار دەكەن،هەر لە مەراسیمەكەدا د. ئالان حەمە سەعید وەزیری پەروەردە رایگەیاند، گروپی كۆمپانیاكانی قەیوان لە وەڵامدانەوەی دەستپێشخەرییەكی سەرۆك وەزیراندا خوێندنگەیەكی 18 پۆلی لە گوندی كۆری پێشكەش بە وەزارەتی پەروەردە دەكات.
هاوكات د. هەڤاڵ ئەبوبەكر پارێزگاری سلێمانی سوپاسی هەموو ئەو سەرمایەدارانەی كرد كە پشتیوانی لە كارەكانی حكومەتی خۆجێیی و خزمەتكردنی شاری سلێمانی دەكەن.
لوقمان وەردی سەرۆكی لیژنەی شارەوانی بە كوردسات نیوزی راگەیاند ، لە كۆبونەوەكەدا بابەتی پێوەری ئاوی ماڵان و یاسای تاپۆكردنی ئەو گوندانەی دەكەونە حەرەمی شارەكان و یاسای تایبەت بە خانوە زێدەرەوەكان و نەخشەی خانوو سیتییەكان و پاراستنی سەوزایی شارەكان تاوتوێ دەكرێن .
مەكتەبی سیاسی یەكێتی داوا لە كۆی هێزە عێراقییە نیشتیمانییەكان دەكات پێداگری بكەن لەسەر ئارامی وڵات و سیستمی دیموكراسی فیدراڵی. هەروەك داوای كردووە، لە رەوشی ئێستادا هەڵوێستی یەكڕی دژی هەوڵەكان بۆ گەڕانەوەی كوشتن و تێرۆركردن بوەستن و رێز لە دەستوور و یاسا و پابەندبوون لە دامەزراوە دیموكراسییەكان دووپات بكرێتەوە.
مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاشكراكردنی بەرپرسیارانی پەلامارەكە و دادگاییكردنیانی دووپات كردوەتەوە و پێداگریی كردوە لەسەر ئەوەی كە نابێت بەرپرسیاران ئەو رووداوە بەبێ سزادان دەربازیان ببێت.
بەڕێوبەرایەتی شوێنەواری هەولێر و زانكۆی میلانۆی ئیتاڵی لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، كنە و پشكنین لە هەردوو شوێنەواری گردی "هێلەوە و عەلیاوا" كراوە و چەند گۆڕێك و بەشێك لە پێداویستی ناو ماڵ و جوانكاری ژنان دۆزراوەتەوە. وتیشی، ئەمساڵ 15 تیمی شوێنەواری داواكاری پیچشكەش كردووە بۆ هەڵكۆڵین و لێكۆڵینەوە لە شوێنەوارەكانی هەرێم.
"قوباد تاڵەبانی" جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران لە كۆبوونەوەیەكدا لە‌گە‌ڵ بەڕێوەبەرایەتی گشتی وەبەرهێنانی سلێمانی و بەڕێوەبەرایەتییە گشتییەكان و بە‌ڕێوەبە‌رانی پەیوەست بە وەبەرهێنان، تاوتوێی چۆنییەتی چارەسەركردنی كێشەكانی وەبەرهێنانی كرد و پشتگیری حكومەتی هەرێمی بۆ كەرتی تایبەت دووپات كردەوە و رایگەیاند، لەپێناو هاندانی زیاتری كاری وەبەرهێنان، دەبێت كارئاسانی تەواو بكرێت بۆ وەبەرهێنەران و رۆتین بە تەواوە‌تی كەم بكرێتەوە.
"قوباد تاڵەبانی" وتیشی پشتگیریكردنی كەرتی تایبەت و وەبەرهێنەران لە ئەولەوییەتەكانیانە لەپێناو بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابوری هەرێم، دەشبێت كار بۆ ئەوە بكرێت هانی وەبەرهێنەرانی ناوچەكانی تری عێراق و وەبەرهێنەرانی بیانیش بدرێت بۆ كاری وەبەرهێنان رووبكەنە پارێزگای سلێمانی.
قوباد تاڵەبانی راشیگەیاند، مە‌بە‌ستیانە لە پڕۆژە‌كانی نیشتە‌جێبوون ئە‌‌ولە‌ویە‌ت بدرێت بەو پڕۆژانە‌ی كە تایبەت دە‌بن بە چینی كە‌مدە‌رامە‌ت، جەختیشی كردەوە لەسەر گرنگیدان بە پڕۆژە‌كانی گە‌شتوگوزار و پیشە‌سازی و كشتوكاڵ.
بافڵ جەلال تاڵەبانی پەیامێکی لەبارەی ھێرشەکەی سەر ماڵی مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق بڵاوکردەوە و رایگەیاندوە، بەتوندترین شێوە ئیدانەی ئەو ھێرشە تیرۆریستییە دەکەن و مایەی نیگەرانییە، ئاماژەی بەوەشکردوە، ھەر کارێکی تاوانکاری دژ بە سەقامگیری سیاسی، ئاشتی و پێکەوەژیان بێت رووبەڕووی دەبنەوە و بە ھەموو ھێزیانەوە کار دەکەن بۆ سەروەری و سیادەی عێراق و ھەرێم.
بافڵ جەلال تاڵەبانی راشیگەیاندوە، ئەو روداوە مانای ئەوەیە کە پێویستە ھێز و لایەنە سیاسییە براوەکانی ھەرێم و عێراق پێکەوە لەسەر بنەمای دەستوور و بەرژەوەندی ھاوبەش کار بکەن بۆ پێکھێنانی حکومەتێکی چاکساز و خزمەتگوزار و روبەڕوبوونەوەی ھەموو ئەوانەی پێشێلی یاسا دەکەن و دەبنە ئاستەنگ لەبەردەم پێشکەوتنی وڵات. دووپاتیشیدەکاتەوە، سەقامگیری سیاسی و ئاسایش و ئارامی ھێلی سوورە.
لیژنەی شارەوانی پەرلەمانی کوردستان و وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزاری ھەرێم لەبارەی بەستنی پێوەری ئاوی ماڵان و یاسای تاپۆکردنی ئەو گوندانەی دەکەونە سنوری شارەوانییەکان و یاسای تایبەت بە خانوی زیادەڕۆ کۆبونەوە و بڕیاردرا لیژنەیەکی ھاوبەش لە نێوان ھەردوولا پێکبھێنرێت بە مەبەستی چاودێریکردن و بەدواداچوون بۆ جێبەجێکردنی ئەو رێنماییانەی بۆ یاساکە دەرچووە.
بێگەرد تاڵەبانی وەزیری کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاوی حکومەتی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، لە پێناو بەرژەوەندی و پاڵپشتی ڕاستەوخۆی جوتیاران و بە مەبەستی دابین کردنی بنەتۆی گەنم لە تەرزی بەبڕشتی خۆماڵی، بڕیاردرا بە دابەزاندنی نرخی بنەتۆ بۆ(٥٣٠٫٠٠٠) پێنج سەد و سی ھەزار دینار بۆ ھەر تەنێک، کە بە بەراوردی ئەم نرخە لە بازاڕەکانی جیھان و کوردستان لەسەرووی (١٫٠٠٠٫٠٠٠) یەک ملیۆن دینارە.
وتیشی، ئەم بڕیارە بە چاودێری وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو لە چوارچێوەی پرۆژەی بە بازاڕکردنی گەنمی جوتیاران لەلایەن کۆمپانیای جێبەجێکاری قەیوان و خۆشناو جێبەجێ دەکرێت و جوتیاران دەتوانن لە ئێستادا بە نرخی دیاری کراوی سەرەوە ھەرزانتر لە نرخی بازاڕەکان بنەتۆی گەنم بەردەست بکەن، بە کوالێتی بەرز و بەبڕشت و تەرزی خۆماڵی، بەو ڕێژەیەی کە بەرھەم ھێنراوە لە ساڵی پاردا.
پەتایەکی وەرزی لەنێو منداڵان بڵاوبوەتەوە کە نیشانەکانی ھەڵامەت و کۆکە و ئەنفلۆنزایە، بەپێی ئەو ئامارەی لە نەخۆشخانەی جەمال ئەحمەد رەشیدی منداڵان لە سلێمانی بڵاوکراوەتەوە، رۆژانە نزیکەی ٨٥٠ منداڵ سەردانی نەخۆشخانەی منداڵان دەکەن، لەو ژمارەیەش نزیکەی ١٣٠ منداڵ بۆ وەرگرتنی چارەسەری پێویست لە نەخۆشخانە دەمێننەوە.
شیوا قاسمی پور دوای بەسەرکردنەوەی دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ، رەخنەی لە شێوازی بەڕێوەبردنی مەرزەکە گرت و رایگەیاند، بەپێی ئەو راپۆرت و ئامارانەی بەدەستیان گەیشتووە، ئاڵۆزی لەبواری ھەناردەکردنی کاڵا لە دەروازەی باشماخ ھەیە و ھەندێک لە کاڵا خۆراکییەکان بەنایاسایی دەبرێنە درەوە و ئەوەش پێویستی بە رێکخستنەوە ھەیە.
ئاماژەی بەوەشکرد، پرسی رێکخستنەوەی مەرزی باشماخ و ئەو کارانەی لەلایەن خزمەتگوزاری گومرگی ئێران لە مەرزەکە ئەنجام دراون، بەپێی پێویست نەبووە و دەبێت لێکۆڵینەوەیان لەسەر بکرێت.
سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی سنە لە پەرلەمانی ئێران بە پێویستیشی زانی، دەزگاکانی جێبەجێکاری پارێزگای سنە، گرنگی زیاتر بە رەخساندنی ھەلی کار و دروستکردنی ژینگەیەکی تەندروست بۆ گەنجانی مەریوان و دەوروبەری لە دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ بدەن.
بڕیارە لەو پانیڵەدا چەند ڕاپۆرتێکی تایبەت بە قەیرانی ئاو لە ھەرێمی کوردستان بخرێتەڕوو، دوای گفتوگۆکردن و ھەڵسەنگاندن ڕاپۆرتەکان پێشکەشی لایەنە پەیوەندیدارەکان بکرێت.
ھیوا عەلی بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاوی ھەرێم بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، لەو پێشانگە کشتوکاڵییەی بۆ بەرھەمە ئاژەڵییەکان لە ھەولێر کرایەوە، گرێبەستێک لە نێوان وەزارەتی کشتواڵی عێراق و کوشتارگەی مریشکی ئاکرێ بە بەھای ١٠ ملیار دینار ئیمزاکراوە، بۆ ساغکردنەوەی بەرھەمە پەلەوەرییەکان لە شارەکانی ناوەڕاست و خوارووی عێراق.
وتیشی، گواستنەوەی بەرھەمەکان لە ھەرێمەوە بۆ شارەکانی عێراق لە ڕێگەی کۆمپانیای "تلساتی عێراقی" ڕێکدەخرێت و ھەمووی دەکرێت بە یەک پاکێج.
جەختیشیکردەوە، ھەردوو وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێم و عێراق لەسەر ئەوە ڕێککەوتوون ئاستەنگەکانی بەردەم گواستنەوەی بەرھەمەکانی ئاژەڵ و پەلەوەر لاببرێن و نوێنەرایەتی ھەردوولا لە ھەولێر و بەغداد کارا بکرێنەوە و ڕۆتین نەھێڵن.