عێراق

دەستەی کەشناسی عێراق رایگەیاند: شەپۆلێکی گەرما ناوچە جیاجیاکانی گرتۆتەوە، رۆژی سێ شەممە لە پارێزگاکانی باشور و ناوەڕاستی  نزمترین پلە (٤٣) و بەرزترینیش (٤٩) پلەی سیلیزی بووە،  چاوەڕوانیش دەکرێت لەسەرەتایی ھەفتەی داھاتووە، پلەکانی گەرما بۆ سەرو (٥٠) پلەی سیلزی بەرزببێتەوە.
ھاوکات لەگەڵ بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما، سەعاتەکانی پێدانی کارەبای نیشتیمانی -یش کەبوونەتەوە، وەزارەتی کارەبای عێراقیش رایگەیاندووە، بەھۆی بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما، بزوێنەرەکانی بەرھەمھێنان لە چەند وێزگەیەک لەکارکەوتوون.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەرچاوە ئەمنییەکان رایانگەیاند، دوای بە ئامانجکردنی بنکەی سەربازی "عەین ئەسەد" بە مووشەک، ھەواڵگری عێراق ھەڵمەتێکی ئەمنی لە پارێزگای ئەنبار ئەنجامدا و توانیویانە چوار کەس دەستگیر بکەن، کە تۆمەتی ئەنجامدانی ئەو ھێرشانەیان ئاڕاستە کراوە. 


 لە مانگی ئاداری رابردووەوە، نزیکەی ١٠ مووشەکی کاتیوشا ئاڕاستەی بنکەی عەین ئەسەد کراون، کە ھێزە بیانییەکانیان تێدا جێگیرکراوە، پەنجەی تۆمەتیش ئاڕاستەی گروپە چەکدارەکان دەکرێت.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

لیوا سادق فەرەج بەرێوەبەری پۆلیسی ئینتەرپوڵ لە عێراق رایگەیاندوە، لەگەڵ وەزارەتی دەرەوەدا لە ھەماھەنگی بەردەوامدان بۆ کۆکردنەوەی زانیاری تەواو لەسەر سەرجەم ئەو کەسانەی لە عێراق داواکراون و زۆرینەشیان لە تورکیا و ئیمارات و ئوردنن.


 دوپایشیکردووەتەوە، ھەموو وڵاتان بەرپرسیارن لە رادەستکردنەوەی داواکراوان بە عێراق، لە ئێستاشدا پێشنیاریان کردوە بۆ ئەوەی لیژنەیەکی ھاوبەش لە نێوان دادگای عێراقیی و پۆلیسی ئینتەرپوڵ پێکبھێنرێت بۆ رادەستکردنەوەی داواکراوەکان .


بەرێوەبەری پۆلیسی ئینتەرپوڵ لە عێراق ئاشکراشیکردوە، فنلەندا رادەستکردنەوەی دووان لە تێوەگلاوانی تاوانی کۆمەڵکوژییەکەی سەربازگەی سپایکەری بە حکومەتی عێراق رەتکردووەتەوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

لە کۆبوونەوەکە وەزیرانی دەرەوەی یەکێتییەکە بەشدارن و فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراقیش لەگەڵ وەزیرانی دەرەوە بیروڕاکان ئاڵوگۆڕ دەکات. 


ئەو کۆبوونەوەیە ھاوکاتە لەگەڵ داواکاری عێراق بۆ کردنە دەرەوەی لە لیستی وڵاتە مەترسیدارەکان لە سپی کردنەوەی پارە، عێراق لە ٢٠١٢ەوە خراوەتە ئەو لیستەوە و لە ساڵی ٢٠١٨دا ھێنرایە دەرەوە، بەڵام لە مانگی شوباتی ساڵی ٢٠١٩ەوە جارێکی تر خرایەوە لیستەکە.


یەکێتی ئەوروپا ئەوەشی راگەیاندووە، لە ساڵی ٢٠٠٣ەوە ٣٠٠ بۆ ٥٠٠ ملیار دۆلار بۆ وەبەرھێنان لە عێراق تەرخان کراوە، بەڵام حزبە سیاسییەکان سودمەند بوون لەو پارەیە و ھیچ پڕۆژەیەک نەکراوە، بەھۆی ئەوەشەوە عێراق خراوەتە لیستی مەترسیدارترین وڵاتان کە پارە سپی دەکەنەوە. 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
"فەلاح حەسەن" لە راگەیاندنی وەزارەتی تەندروستییەوە بڵاویکردەوە، وەزارەتەکەیان لیژنە و تیمی پزیشکی پێکھێناوە بۆ بەدواداچوون سەبارەت بە حاڵەتەکانی توشبوون بە کەڕووی رەش، وتیشی ئەگەرچی چەند حاڵەتێکی توشبوون ھەبووە بەڵام نەگەیشتۆتە ئەو ئاستەی ببێتە پەتا و بڵاوبوونەوەی مەترسی دروسا بکات. 
وەزارەتی تەندروستی عێراق داواشی لە ھاووڵاتیان کرد ھەر کاتێک نیشانەکانی توشبوونیان بە نەخۆشییەکە ھەبوو، خێرا سەردانی ناوەندە تەندروستییەکان بکەن بەتایبەت ئەو کەسانەی نەخۆشی درێژخایەت و شەکرەیان و کەمی بەرگرییان ھەیە و زیاتر مەترسی توشبوونیان لەسەرە. 


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
"حەسەن سەلمان" بەرێوەبەری راگەیاندن و پەیوەندییەکان لە کۆمسیۆنی باڵای ھەڵبژاردنەکان رایگەیاندوە ، ھۆکاری دوا کەوتنی پەسەندکردنی ناوی کاندیدەکان تا ئێستا بۆ ئەوە دەگەرێتەوە کە بەپێی یاسای ھەڵبژاردن دەبێت ناوی کاندیدەکان بنێردرێت بۆ چەند لایەنێکی پەیوەندیدار بۆ پەسەندکردنیان ، بەڵام ژمارەیەک لەو لایەنانە دوا کەوتون لە پەسەندکردنی ناوەکاندا ، لە پێش ھەموشیانەوە دەستەی نیشتمانی لێپرسینەوە و دادپەروەری .
لێپرسراوەکەی کۆمسیۆن پێشبینیشی کردوە ئەم ھەفتەیە کۆمسیۆن ناوەکان یەکلا بکاتەوە و کاندیدەکان پەسەند بکات .


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی ھەرێم لە تاران رایگەیاند، لە رۆژانی رابردوودا ئێران رەزامەندیدا  بە لابردنی ڤیزا بۆ گەشتیارانی عێراق و بۆ ئەوەش چاوەڕوانی وەڵامی حکومەتی عیراقی کرد تاوەکو ئەویش رەزامەندی بدات".
راشیگەیاند، بەڵام تا ئێستا حکومەتی عیراق رەزامەندی نەداوە ئەوەش وایکردوە بریارەکە جێبەجێ نەکرێت


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
گۆڤاری سیۆ ۆردی ئەمریکی لە راپۆرتێکدا ئاشکرایکردوە ، لەماوەی ٥ ساڵی رابردوودا لە کۆی ٤٠ دەوڵەت کە زۆرترین چەکیان ھاوردە کردوە ، سعودیە لە پلەی یەکەمدا بوە و رێژەی لە سەدا ١١ ی چەکی لە بازاری جیھانییەوە ھاوردە کردوە ، ھندستانیش بە ھاوردەکردنی رێژەی لە سەدا ٩ پۆینت ٥ ی چەکی جیھان ، لە پلەی دوەمدایە و میسریش لە پلەی سێیەمی ئەو وڵاتانەیە کە زۆرترین چەکی ھاوردە کردوە
ھەر بەپێی راپۆرتەکەی گۆڤاری "سیۆ ۆردی ئەمریکی" ، عێراقیش لە پلەی ١١ ھەمینی ئەو وڵاتانەدایە کە لە ٥ ساڵی رابردوودا زۆرترین چەکی ھاوردە کردوە و رێژەی لە سەدا ٢ پۆینت ٥ ی چەکی جیھانیی کڕیوە  ، رێژەی لە سەدا ٤١ ی ئەو چەکانەش کە عێراق ھاوردەی کردوە لە ئەمریکاوە بووە  .




بەردەوامبە لە خوێندنەوە
"گاتع روکابی" ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری رایگەیاندوە ، ھەفتەی رابردوو بۆ لێکۆڵینەوە و بەدواداچون لە ھێرشەکانی تورکیا و سوتاندنی دارستانەکان ، سەردانی ناوچە سنورییەکانی ھەرێمی کوردستانیان کردوە و راپۆرتی کۆتاییان سەبارەت بە پێشێلکاریی و لەشکرکێشی تورکیا بۆ ناو خاکی عێراق ئامادە کردوە ، ھەفتەی داھاتووش راپۆرتەکە دەدەنە سەرۆکایەتی حکومەت و ئەنجومەنی نوێنەران  ، ھەروەھا ئاشکرایکردوە ، لە راپۆرتەکەدا بە وردی باس لە لەشکرکێشی تورکیا و سوتاندن و بڕینەوەی دارستانەکان و گواستنەوەیان بۆ ناوچەی غازی عەنتابی تورکیا کراوە .




بەردەوامبە لە خوێندنەوە

وەزارەتی نەوتی عێراق ڕایگەیاند، لەگەڵ کۆمپانیای "شلیمبرگ"ی جیھانی گرێبەستێکیان ئیمزاکردووە بۆ ھەڵکەندنی ٩٦ بیرە نەوت لە کێڵگەی نەوتی "قوڕنە" لە پارێزگای بەسڕە.


ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ئامانج لە ئیمزاکردنی ئەو گرێبەستە، زیادکردنی توانای بەرھەمھێنانە لە کێڵگەی نەوتی قوڕنەی یەک، بە تەواوبوونی کارەکەش، ئاستی بەرھەمھێنانی ڕۆژانەی نەوت لەو کێڵگەیە، بە نزیکەی ٢٠٠ ھەزار بەرمیل زیاد دەبێت، پڕۆژەکەش زیاتر لە ٦٠٠ ھەلی کار دەڕەخسێنێت، و دەرفەتی کارکردنیش بۆ ئەو کەسانە دەبێت کە خاوەنی توانا و ئەزموونی کارکردنن لە بواری نەوتدا.


ئەوەش لە کاتێکدایە ئێستا کێڵگەی نەوتی قوڕنەی یەک، ڕۆژانە ٣٨٠ ھەزار بەرمیل نەوت بەرھەمدەھێنێت، توانای ڕاستەقینەی بەرھەمھێنانیش دەگاتە زیاتر لە ٥٠٠ ھەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە، بەرھەمی غازی سروشتیش دەگاتە ١٥٠ ملیۆن پێ سێجا.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەبارەت بە ھاوردەکردنی ئۆتۆمبێل، وەزارەتی پلاندانانی عێراق ڕایگەیاند، لەمەودوا دەبێت ئەو ئۆتۆمبێلانەی ھاوردە دەکرێن بە پێی تایبەتمەندی عێراق بن، بۆ ئەو مەبەستەش لە سەرەتای ئەمساڵەوە ڕێنمایی نوێ بۆ چۆنیەتی ھاوردەکردنی ئۆتۆمبێل و تایبەتمەندییەکانی دەرکراوە و بڕیارەکەش کاراکراوە، بەڵام بەھۆی پێدانی دەرفەت بە ھاوردەکاران بۆ ڕێکخستنەوەی کارەکانیان، لە ڕووی یاسایی و داراییەوە بڕیارەکە دواخراوە.


وەزارەتی پلاندانان ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، بە مەبەستی فەراھەمکردنی ڕێکارەکانی سەلامەتی، لەمەودوا ئەو ئۆتۆمبێلانەی ھاوردە دەکرێن، دەبێت بە پێی تایبەتمەندی عێراق بن، چونکە ئەو ئۆتۆمبێلانەی لە ماوەی ڕابردوودا ھاوردەکراون بە پێچەوانەی تایبەتمەندی عێراقین، لەبەرئەوە دوای جێبەجێکردنی بڕیارەکە ڕێگە نادرێت جگە لە تایبەتمەندی عێراقی، ئۆتۆمبێلی تر ھاوردە بکرێت.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

لە ڕێوڕەسمێکی تایبەت بە حەوتەمین ساڵیادی دامەزراندنی ھێزەکانیان، (فالح فەیاز) سەرۆکی دەستەی حەشدی شەعبی ڕایگەیاند، ھێزەکانیان دامەزراوەیەکی ڕەسمییە و شانبەشانی ھێزە ئەمنییەکان پارێزگاری لە شکۆی عێراق دەکات.


(فالح فەیاز) ڕەتیشیکردەوە ھێزەکانی حەشدی شەعبی بارگرانی بن بەسەر دەوڵەتەوە، بە پێچەوانەوە ھێزەکانیان گەرەنتی مانەوەی دەوڵەتی عێراقن. وتیشی، پیلانەکان لە ناوخۆ بۆ کەمکردنەوەی ڕۆڵی حەشدی شەعبی دژایەتی مەرجەعی باڵایە.


ڕاشیگەیاند، ھەر وڵاتێک دژ و نەیاری حەشدی شەعبی بێت، ناتوانێت لە ھیچ بوارێکدا پەیوەندی و ھەماھەنگی لەگەڵ عێراق ھەبێت.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە


د. بەرھەم ساڵح سەرۆک کۆماری لە بروسکەیەکی پیرۆزبایدا کە ئاڕاستەی ئیبراھیم رەئیسی کردووە ئاماژەی بەوەکرد، بەبۆنەی سەرکەوتنتان لە ھەڵبژاردنە سەرۆکایەتییەکەی کۆماری ئیسلامی ئێران گەرمترین و جوانترین پیرۆزبایتان ئاڕاستە دەکەم. ئومێدەوارم سەرکەوتووبن لەو ئەرکەی دەکەوێتە سەرشانتان لە خزمەتکردنی گەلی ئێرانی دۆست و ھەمیشەش لە پێشکەوتن و ئارامی و گەشەسەندندابن.


دەشڵێت، ئێمە لە عێراق چاومان لەوەیە پەیوەندییەکی باش و تۆکمەمان لەگەڵ گەل و وڵاتی ئێراندا ھەبێت، کە چەندەھا رایەڵەی شارستانی و رۆشنبیری و کۆمەڵایەتی رەسەنی مێژوویی بەیەکەوەمان دەبەستێتەوە، کۆماری ئیسلامی ئێران رۆڵێکی باڵای ھەبووە لە یارمەتیدانی عێراق لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و تیرۆرستان و ئەو لێکەوتانەی ھەڕەشە لە ئاسایشی ناوچەکەمان دەکەن، ھەروەھا ململانێ و تەنگژانەش کە لە ئارادان. لە دوا دیداریشماندا لە بەغدا پەرۆشی و گرنگیپێدانی بەڕێزتانم ھەستپێکرد لە پاراستن و پتەوکردنی ئەو ئەو پەیوەندییانەی لە نێوان ھەردوو گەل و وڵاتی عێراق و ئێراندا ھەن.


راشیگەیاندووە، ناوچەکەمان بە دۆخێکی ھەستیاردا تێدەپەڕێت، ئەم دۆخەش پێویستە بە دانایی و ووریاییەوە مامەڵەی لەگەڵ بکرێت، پێویستی بەوەیە زمانی گفتوگۆ و دانوستان و بەردەوامیدان بە پەیوەندییەکان سیمای سەرەکی و دروشم و سەرمەشق بن، بەوپەڕی پەرۆشی و گرنگییەوە مامەڵە لەگەڵ بەرژەوەندیی و رایەڵە پێکداچووەکانی گەلانی ناوچەکە بکەین و پەرەیان پێبدەین، بەو ئامانجەی ئاسایش و سەقامگیری و ئاشتی ناوچەکە بپارێزین و رێز لە سەرورەی وڵاتەکانی بگرین. 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

نوسینگەی راگەیاندنی  سەرۆک وەزیرانی عێراق بڵاویکردەوە، مستەفا کازمی بە تەلەفۆن پیرۆزبایی سەرکەوتنی، لە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئێران لە ئیبراھیم رەئیسی کردووە و جەختیکردووەتەوە، لە پەرەپێدانی پەیوەندییەکانیان و زیادکردنی ھەماھەنگییە ھاوبەشەکانی نێوان عێراق و ئێران، لە بوارەکانی ئابووری و ئەمنی و روبەروبوونەوەی تیرۆر.


لای خۆشیەوە ئیبراھیم رەئیسی سەرۆک کۆماری ھەڵبژێردراوی ئێران، سوربوونی وڵاتەکەی لەسەر گەشەپێدان و بەرەوپێش بردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ عێراق پیشانداوە و مستەفا کازمیشی بانگھێشت کردووە، تاکو لە نزیکترین کاتدا سەردانی تاران بکات.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
(نوری مالکی) رایگەیاند: پیلانێکی ناوخۆی و دەرەکی لە ئارادایە بۆ کۆتایی ھێنان بە رۆڵی ھێزەکانی حەشدی شەعبی، سیناریۆی دەستگیرکردنی (قاسم موسڵح)یش بەشێک بووە لەو پیلانە، بەدووریشی نەزانی کە ژمارەیەک لە فەرماندە سەربازییەکانی حەشدی شەعبی بکرێنە ئامانجی ئەو پیلانە، ئاشکراشی کرد" دەستپێشخەری کراوە بۆ کۆبوونەوەیەکی باڵا لە نێوان (مستەفا کازمی) و (سەرکردەکانی حەشدی شەعبی) بۆ کۆتایی ھێنان بە ناکۆکییەکانی نێوانیان.
(نوری مالکی) ئاماژەی بۆ ئەوەکرد" ئەگەر وادەی ھەڵبژاردن دوابخرێت،  ئاستەمە پرۆسەکە ئەنجامبدرێت.



بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ئەو ئەفسەرە ناوی محەمەد شموسە یەو بەرپرسبووە لە دەستگیرکردنی ئەو کەسانەی گەندەڵیان ئەنجامدەداو لە لایەن دەستەی دەستپاکیەوە بریاری دەستگیرکردنی بۆ دەردەوو لە پارێزگاکەدا، محەمەد شموس لە بەیانی رۆژی ھەینی لە نزیک ماڵەکەی خۆی دوو چەکدار لە ئوتومبێلێکی کرێ دادەبەزین و تیرۆری دەکەن.


حکومەتی عێراق چەندین ئەفسەری داناوە بۆ دەستگیرکردنی ئەو کەسانەی تێوەگلاون لە بردنەدەرەوەی ٤٥٠ ملیار دۆلار لە ٢٠٠٣ وە شموسیش یەکێک بوە لەو ئەفسەرانە. 


شایەنی باسە مانگی رابردووش بە ھەمان شێوە ئەفسەرێکی تر بە پلەی نەقیب دوای یەک رۆژ لە بەشداری کردنی لەو دەستگیرکردن و لێپەرسینەوە لە گەندەڵکاران تیرۆرکرا.


 بە پێی راپۆرتی رێکخراوی نێودەوڵەتی دەستپاکی ناحکومی وڵاتی عێراق پلەی ٢١ بەردەکەوێت لە وڵاتانی گەندەڵیدا، ھەر ئەوەش وایکرد لە ساڵی ٢٠١٩دا خۆپیشاندانی گەورە لەو وڵاتەدا دەستپێبکات و حکومەتەکەی عادل عبدولمەھدی کۆتایی پێبھێنێت.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...320321322323324...337