عێراق

رۆستەم قاسمی وەزیری رێگەوبان و ئاوەدانکردنەوەی ئێران رایگەیاند، پرۆژەی ھێڵی ئاسنینی نێوان ئێران عێراق دەستپێدەکەن و شارەزایانیش دەستیان کردووە بە لابردنی ئەو بەربەستانەی لەسەر رێگەی پرۆژەکەدا ھەن، ئەو وەزیرەی ئێران ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، پڕۆژەکە بە بەھای نزیکەی ١٢٠ ملیۆن دۆلار جێبەجێ دەکرێت و ھێڵەکەش بۆ گواستنەوەی شتومەک و گەشتیاران بەکار دەھێنرێت، بەتایبەتی ئەوانەی لە ئێرانەوە سەردانی عێراق دەکەن و بەشداریی لە چلەی ئیمام حوسەیندا دەکەن.
ئەو ھێڵە ئاسنییەی نێوان ئێران و عێراق درێژیییەکەی ٣٢ کیلۆمەترە و پرۆژەکەش بە شێوەیەک جێبەجێ دەکرێت لە داھاتوو ببەسترێتەوە بە دەریای ناوەڕاستەوە.
 

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
 حسێن عامری کاندیدی سەرکەوتوو لە بزوتنەوەی حقوق، رایگەیاند، ھەرچەندە دواین کۆبوونەوەی سەرکردەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگیی شیعەکان و موقتەدا سەدر رەوتی سەدر ئەرێنی بووە، بەڵام میکانیزمی پێکھێنانی ھاوپەیمانی یان سەرۆک وەزیرانی داھاویان یەکلایی نەکردووە، بەڵام چەند ناوێک بۆ پۆستی سەرۆک وەزیران لە ئارادان، ئەوانیش "حەیدەر عەبادی و ئەسعەد عیدانی و عەلی شوکری"ن.
تائێستا موقتەدا سەدر و سەرکردەکانی چوارچێوەی ھەماھەنگیی شیعەکان، دوو کۆبوونەوەیان لەبارەی ئەنجامەکانی ھەڵبژاردن و حکوومەتی داھاتوو ئەنجامداوە،  چاوەڕوان دەکرێت لە چەند رۆژی داھاتووشدا کۆبوونەوەی تر ئەنجام بدەن.


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
سەیف بەدر وتەبێژی وەزارەتی تەندروستیی عێراق، رایگەیاند، لە سەرەتای بڵاوبوونەوەی کۆرۆناوە لە عێراق، زیاتر لە ٢٧٠ پزیشک و کارمەندی تەندروستی بەھۆی توشبوونیان بە ڤایرۆسەکە گیانیان لە دەستداوە، کە بەشێکیان لە ھەرێمی کوردستان بوون، راشیگەیاند، لە عێراق بەراورد بە وڵاتانی تری جیھان، رێژەیەکی بەرزی چاکبوونەوەی لە کۆرۆنا ھەیە، کە نزیک دەبێتەوە لە ٩٩٪ و تیمە تەندروستییەکانیش ئەزموونێکی باشیان لە چۆنێتی مامەڵەکردن لەگەڵ کۆرۆنا پەیدا کردووە.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ئەو ئەندامەی چوارچێوەی ھەماھەنگی شیعەکان رایگەیاند، ژمارەیەکی زۆر کورسیان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ھەیە و دەتوانن گەورەترین کوتلە پێکبھێنن و سەرۆک وەزیرانی داھاتووش دیاری بکەن. 
 "کازم رازی" ئەوەشی خستەڕوو، دەبێت رەوتی سەدر و چوارچێوەی ھەماھەنگی ئەم ھەفتەیە بابەتە ناکۆکەکانی نێوانیان چارەسەر بکەن، چونکە وادەی یەکەم دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران نزیکە و یەکشەممەی ھەفتەی داھاتوو یەکەم کۆبوونەوە بەڕێوەدەچێت. 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
دەوڵەتی یاساش رایدەگەیەنێت، ھیچ ئەگەرێک بۆ دواخستنی کۆبوونەوەکە نیە. وائل روکابی سەرکردە لە ھاوپەیمانیی دەوڵەت یاسا، بە سەرۆکایەتی نوری مالکی، رایگەیاند، بە پێی دەستووری عێراق، پێویستە ١٥ رۆژ دوای پەسەندکردنی ئەنجامەکانی ھەڵبژاردن لە لایەن دادگای باڵای فیدڕاڵیەوە، خولی نوێی ئەنجومەنی نوێنەران کۆببێتەوە، لە ئێستادا کە ٩ی ئەم مانگە بۆ یەکەم کۆبوونەوەی خولی پێنجەمی ئەنجومەنی نوێنەران دیاریکراوە، ھیچ ئەگەرێک بۆ دواخستنی کۆبوونەوەکە نیە و تەنھا سەرۆک کۆمار دەسەڵاتی دواخستنی کۆبوونەوەکەی ھەیە تەنھا بۆ ماوەی دوو رۆژ.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بە بڕیاری راکان جبوری پارێزگاری کەرکوک بەوەکالەت زمانی کوردی و تورکمانی لەسەر تابلۆی شەقامەکانی کەرکوک لادەبرێن، تەنھا زمانی عەرەبی و ئینگلیزی لەسەر تابلۆکان ماون، ئەو بریارەش کاردانەوەی توندی کورد و تورکمانی لێکەوتووەتەوە، ئەو بریارەی ئیدارەی کەرکوک لەکاتێکدا لەدوای پرۆسەی ئازادی عێراق ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک بڕیاریداوە تابلۆی سەر شەقامەکانی کەرکوک بەھەر چوار زمانە سەرەکیەکەی کەرکوک بنوسرێنەوە.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە

مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق، فەرمانیکرد بە دەستبەسەرکردنی ژمارەیەک لە ئەفسەرانی پۆلیس و دەزگا ئەمنییەکانی پارێزگای بابل، لە دوای ڕووداوی کوژرانی ٢٠ ئەندامی خێزانێک لە قەزای جبلە سەر بە پارێزگاکە.


شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بە فەرمانی سەرۆک وەزیرانی عێراق، دەزگای ئاسایشی نیشتیمانی، بە ھەماھەنگی لەگەڵ دادگای لێکۆڵینەوەی پارێزگای بابل لێکۆڵینەوە لە دۆسیەکە دەکەن، بە مەبەستی دەستنیشانکردنی کەسانی کەمتەرخەم لە ڕووداوەکە.


شەوی پێنج شەممەی ڕابردوو دوای ئەوەی ھێزە ئەمنییەکان لە ھەوڵی دەستگیرکردنی تۆمەتبارێکی ماددە ھۆشبەرەکاندا بوون لە پارێزگای بابل، ئەو تۆمەتبارە ڕووبەڕووی ھێزە ئەمنییەکان بووەوە و خۆی ڕادەست نەکرد، دوای ئەوەی ھێزە ئەمنییەکان دەچنە ماڵەوە دەبینن ٢٠ ئەندامی خێزانێک بە دەستڕێژی گولـلە کوژراون.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

سەیھود لە لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا ئاشکرایکرد، چاوەڕوان دەکرێت نوری مالکی سەرۆکی ھاوپەیمانییەکە بەشداری کۆبوونەوەکە بکات، بەو پێیەی گەورەترین کوتلەی ناو چوارچێوەی ھەماھەنگییە لە ڕووی ژمارەی کورسییەکانی پەرلەمانەوە.


ڕوونیشیکردەوە، گفتوگۆکان لە ڕێگەی پەیوەندیکردن یان دیداری ڕاستەوخۆوە لە نێوان سەدر و چوارچێوەی ھەماھەنگی درێژەی ھەیە، بە ئامانجی گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی خێرا بەر لە یەکەم کۆبوونەوەی ئەنجومەنی نوێنەران، کە چاوەڕوان دەکرێت بەر لە دانیشتنەکەی پەرلەمان ڕێککەوتن لە نێوان ھەردوولادا بکرێت.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

یەحیا ڕەسوڵ، وتەبێژی فەرماندەی گشتیی ھێزە چەکدارەکانی عێراق ڕایگەیاند، ھیچ ھێزێکی شەڕکەری ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە عێراق نەماوە و ئەوانەی ماونەتەوە ئەرکیان ڕاوێژ و پاڵپشتیکردنە لە بوارەکانی ڕاھێنان و پڕچەککردن و ئاڵوگۆڕی زانیاری ھەواڵگیری، کە لە بنکەکانی ھەریر لە ھەولێر و عەین ئەسەد لە ئەنبار جێگیر بوون و کارکردنیان بە ھەماھەنگی دەبێت لەگەڵ فەرماندەیی ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکان.


وتیشی، ھێزەکانی عێراق پێویستیان بە باشکردنی تواناکانیانە، بە تایبەت لە ڕووی ئاسمانی و بەرگری ئاسمانی و ھێزی فڕۆکەوانی و ھەواڵگیرییەوە، ھەر بۆیە پێویستیان بە فڕۆکەکانی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتییە، بۆ لێدان لە پاشماوەکانی داعش لە ھەندێک ناوچە، بە تایبەت لە سنوورەکانی سوریا.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
شانەی راگەیاندنی ئەمنی بڵاویکردەوە، ئۆپراسیۆنی ئەمنی بۆ کێوماڵکردنی زنجیرە چیای حەمرین لە پارێزگای "دیالە" ٣ رۆژی خایاندووە و ١٤ بۆردوومانی ئاسمانی ئەنجامدراوە، بەھۆیەوە ٥ تیرۆریستی داعش کوژراون و تەرمی دوو رفێندراویش دۆزراوەتەوە، ھەروەھا ٢٣ مۆڵگەی تیرۆریستان و ١٣ بۆمبی چێندراو و چەندین چەک و تەقەمەنی جیاواز دۆزراونەتەوە. 
 لەو ئۆپراسیۆنەدا، فەرماندەی ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکان و کەرتە ئەمنییەکانی سەر بە فەرماندەی ئۆپراسیۆنەکانی "دیالە" و دەزگای روبەڕوبوونەوەی تیرۆر و ھێزە تایبەتەکان و سوپای عێراق و پۆلیس و حەشدی شەعبی، لە چەند میحوەرێکەوە بەشدار بوون.



بەردەوامبە لە خوێندنەوە
خەفاجی لە لێدوانێکدا بۆ تۆڕی ھەواڵی عێراق رایگەیاند، رێککەوتنی نێوان حکومەتی ناوەند و حکومەتی ھەرێم بۆ ئیدارەدانی دۆسیەی ئەمنی شەنگال، بەپێی ئەو پلانەی بۆی دانراوە بەڕێوەدەچێت و حکومەتی ناوەند سورە لەسەر جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە.
وتیشی، سەرەڕای ھەوڵی ھەندێک بۆ کەمکردنەوەی بایەخی رێککەوتنەکە، بەڵام بەپێی ئەو پلانی بۆی دانراوە، رێککەوتنەکە جێبەجێدەکرێت و ھیچ رێگرییەکی لەبەردەمدا نیە.



بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بە پێی فەرمانێکی کۆماریی کە لەلایەن د.بەرھەم ساڵح سەرۆک کۆماری عێراقی دەرکراوە ،  داوای کردوە پاڵپشت بە ھەردوو مادەی (٥٤ و٧٣) لە دەستووری عێراق و پەسندکردنی ئەنجامی کۆتایی ھەڵبژاردنە گشتییەکان بۆ ئەندامیەتی ئەنجومەنی نوێنەران لەلایەن دادگەی باڵای فیدرڵی، رۆژی ٩ی کانونی دووەم یەکەم ، یەکەمین کۆبونەوەی خولی نوێی ئەنجومەنی نوێنەران بە سەرۆکایەتی بە تەمەنترین ئەندامی ئەنجومەنەکە بەرێوەبچێت، ئەوەش ھاتوە، ئەم فەرمانە لەرۆژی دەرچونیەوە جێبەجێ دەکرێت و لەرۆژنامەی فەرمی دەوڵەتدا بڵاودەکرێتەوە.


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
شانەی راگەیاندنی ئەمنی بڵاویکردەوە، دەستگیرکراوەکان دانیان بەوەداناوە، چاودێری شوێنەکەیان کردووە و زانیارییان کۆکردووەتەوە لەبارەی ژمارەی بورجی پاسەوانی بیناکە، ھاوکات یەکێک لە دەستگیرکراوەکان ھەستاوە بە پێدانی ناوی ئەو ھاووڵاتییانەی ھاوکاری ھێزە ئەمنییەکان دەکەن بە داعش، یەکێکی تریان بەڵگەنامەی ساختەی داوە بە داعش بۆ ئەوەی چەکدارەکانی بتوانن ھاتووچۆ بکەن و خۆیان لە ھێزە ئەمنییەکان بشارنەوە.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

خۆپیشاندەران لەسەر داوای ھادی عامری سەرۆکی ھاوپەیمانی فەتح کە پێشتر ئەنجامی ھەڵبژاردنی ڕەتدەکردەوە، کۆتاییان بە خۆپیشاندانەکان ھێنا، ئەوەش دوای ئەوەی عامری داوای لێکردن بگەڕێنەوە ماڵەکانیان.

لە دوای ڕاگەیاندنی ئەنجامی ھەڵبژاردن و ئەو شکستەی ھاوپەیمانی فەتح تۆماری کرد، لایەنگرانی ھاوپەیمانیەکە چەندین خۆپیشاندانیان دژی ئەنجامی ھەڵبژاردن لە بەغداد ڕێکخست و کۆمسیۆنی ھەڵبژاردنەکان و حکومەتییان بە ئەنجامدانی ساختەکاری تۆمەتبارکرد، بەڵام ڕۆژی ٢٧ی ئەم مانگە دادگای فیدراڵی ئەنجامی ھەڵبژاردنەکەی ١٠ی ئۆکتۆبەری پەسەند کرد و ئەو تانانەی ڕەتکردەوە کە ھاوپەیمانی فەتح تۆماری کردبوو.

دووپاتیشیکردەوە کە ڕەوتی سەدر براوەی ھەڵبژاردنە و لە کۆی ٣٢٩ کورسی بووەتە خاوەن ٧٣ کورسی پەرلەمان، ھاوپەیمانی فەتحیش ژمارەی کورسییەکانی لە ٤٨ کورسیەوە بۆ ١٧ کورسی کەمبووەتەوە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

مستەفا کازمی لە بارەی پەیوەندییەکانی بەغداد و ھەولێر دەڵێت، کابینەی حکومەتەکەی باشترین پەیوەندی لەگەڵ ھەرێمی کوردستان ھەیە کە لە دوای ٢٠٠٣وە باشترین پەیوەندییە لە نێوان ھەردوولادا.


وتیشی، شانازیی بە پەیوەندییەکانیان دەکەن لەگەڵ ھەرێم و لە ئێستاشدا ناکۆکییەکانیان لەگەڵ ھەولێر کەمترە و توانیوویانە بە متمانە و گفتوگۆ گرژییەکان کەمبکەنەوە. 


کازمی لە بارەی ھێزە بیانییەکانیشەوە دەڵێت، ھیچ سەربازێکی شەڕکەری ھاوپەیمانان لەسەر خاکی عێراق بوونی نییە و ھەموویان کشاونەتەوە.


لە بەشێکی دیکەی ڕاگەیەندراوەکەیدا کازمی ئاماژەی بەوە کردووە، سەرەڕای بڵاوبوونەوەی پەتای کۆرۆنا و داڕمانی نرخی نەوت و چەندین گرفتی سیاسی دیکە، توانیوویانە پارێزگاری لە ١٢ ملیار دۆلاری یەدەگی بانکی ناوەندی بکەن.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

موزھر محەمەد ساڵح ڕاوێژکاری ئابووریی سەرۆک وەزیرانی عێراق ڕایگەیاند، ڕەشنووسی پڕۆژە یاسای بودجەی ٢٠٢٢ لە لایەن وەزارەتی دارایی و ئابووریەوە ئامادەکراوە، بەڵام بەھۆی ھەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانەوە ڕێکارە یاساییەکانی دواکەوتووە و لە ئێستادا چاوەڕوانی پێکھێنانی حکوومەتی نوێ دەکەن.


ڕاشیگەیاند، حکومەتی نوێ تاوتوێی یاسای بودجە دەکات و گۆڕانکاری تێدا دەکات، کە ڕەنگە لە کاتی گفتوگۆکاندا بە پێی بازاڕی نەوت بەھای دۆلار گۆڕانکاری تێدا بکرێت.


وتیشی، ئەگەر پڕۆژە یاسای بودجەی ساڵی داھاتوو، دوا بکەوێت ئەوا بە پێی یاسای ١ لەسەر ١٢، خەرجییەکان لەسەر بنەمای بودجەی ٢٠٢١ ڕێکدەخرێن.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...271272273274275...338