سەرکردەیەکی حوسییەکانی یەمەن بە ئاژانسی فرانس پرێسی راگەیاند، کەشتییەکی بازرگانی ئیسرائیلییان لە دەریای سور ڕفاندووە و بردوویانەتە بەندەری سەلیف لە کەناراوەکانی یەمەن.

لای خۆیەوە، بنیامین ناتانیاھۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل ئیدانەی ڕفاندنی ئەو کەشتییە دەکات و دەڵێت، ڕفاندنی کەشتییەکەیان قۆناغێکی نوێیە لە ھێرشەکانی ئێران بۆسەر ئیسرائیل و کاردانەوەی نێودەوڵەتی لەسەر ئاسایشی ھێڵی کەشتییە نێودەوڵەتییەکان لێدەکەوێتەوە.

ئاماژەی بەوەشداوە، ئەو کەشتییە خاوەندارێتی بۆ کۆمپانیایەکی بەڕیتانی دەگەڕێتەوە و لەلایەن کۆمپانیایەکی ژاپۆنییەوە بەڕێوەدەبرێت و ٢٥ سەرنشینی لەناودا بووە لە نەتەوەی جیاواز، بەڵام ھیچ ئیسرائیلییەک لەناو کەشتییەکەدا نەبووە.

میدیاكانی ئیسرائیل، ژمارەیەك راپرسییان لەبارەی چەند كەسایەتییەكی دیار بۆ جێگرتنەوەی ناتانیاهۆ بڵاوكردەوە، بەپێی یەكێك لە راپرسییەكان یوسی كۆهین سەرۆكی پێشووی دەزگای هەواڵگیریی ئیسرائیل-مۆساد، 21%ی دەنگەكانی بەدەستهێناوە بۆئەوەی ببێت بە سەرۆكی پارتی لیكۆدی دەسەڵاتدار، هەروەها جەدعون ساعر 13%ی دەنگەكان و یواڤ گالانت 12% و نیر برەكات 11%ی دەنگەكانیان بەدەستهێناوە.

هاوكات بەپێی قسەی چاودێران، رۆژەكانی ژیانی سیاسیی بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆكوەزیرانی ئیسرائیل لە كۆتایی نزیكبوونەتەوە و هێرشەكەی رۆژی حەوتی مانگی رابردووی حەماس و رفاندنی سەدانی كەس لەلایەن حەماسەوە، فشارێكی گەورەیان لەسەر ناتانیاهۆ دروستكردووە، جگەلەوەش لە ناو لایەنە ئۆپۆزسیۆنەكانی ئیسرائیل، دەنگەكان بۆ دوورخستنەوەی ناتانیاهۆ بەرزبوونەتەوە.

وەزارەتی ھێزە چەکدارەکانی فەڕەنسا رایگەیاند، مووشەکەکە لە جۆری ئێم ٥١.٣ بووە و لە ناوچەی لاند لە باشوری رۆژئاوای فەڕەنسا تاقیکراوەتەوە.

سیباستیان لوکونور وەزیری ھێزە چەکدارەکانیش دەڵێت، ئەوە یەکەم تاقیکردنەوەی مووشەکی بالیستی بووە و سەرکەوتوو بووە، ئاماژەیەکیشە بۆ بەرەوپێشچوونی تواناکانیان لە ھەڵدانی مووشەک. 

مووشەکەکەش لە باکوری زەریای ئەتڵانتیک و بە دووری سەدان کیلۆمەتر لە کەناراوەکان خراوەتەخوارەوە. 

رۆژنامەی واشنتۆن پۆست لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە بڵاویکردەوە، لە رێگەی نێوەندگیری ئەمریکاوە ئیسرائیل و بزوتنەوەی حەماس گەیشتون بە رێککەوتنێکی سەرەتایی لە بارەی ئازادکردنی بارمتەکان و راگەیاندنی ئاگر بەست، بەڵام کۆشکی سپی ئەو زانیارییانە رەتدەکاتەوە.

راشیگەیاندووە، رێککەوتنەکە لە شەش پەڕە پێکھاتووە و دەبێت حەماس لە کۆی ٢٤٠ بارمتە، ٥٠ بارمتە یان زیاتر بەشێوەی گروپ گروپ ئازاد بکات کە زۆرینەیان ژن و منداڵبن لە بەرامبەرداشدا دەبێت ئیسرائیل بۆ ماوەی پێنج رۆژ ئاگربەست رابگەیەنێت.

ھەر بە پێی ئەو رۆژنامەیە، رێککەوتنەکە لە ماوەی چەند رۆژێکی دیکە ئەنجامدەرێت، بەڵام کۆشکی سپی رایگەیاند،  ئیسرائیل و بزوتنەوەی حەماس ھێشتا نەگەیشتون بە رێککەوتنی راگرتنی شەڕ بە شێوەیەکی کاتی.

ھاوکات، بنیامین ناتانیاھۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، ھیچکات ئامادەنین ئاگربەست رابگەیەنن و شەڕ بوەستێنین تا ئەوکاتەی سەرجەم بارمتەکان ئازاد دەکرێن.

برێت مەکگۆرک، نێردەی تایبەتی ئەمریکا بۆ رۆژھەڵاتی ناوەڕاست و باکوری ئەفریقا  لەوتەیەکدا لە کۆڕبەندی مەنامە رایگەیاند، دۆخی خۆرھەڵاتی ناوەڕاست ناگەڕێتەوە پێش ٧ی تشرینی یەکەم کە جەنگی حەماس و ئیسرائیل تێیدا ھەڵگیرسا.

دەشڵێت، ئەوەی یەکەم جار جەنگەکەی ھەڵگیرساندوە حەماس بوو و دەبێ ئارامی و ئاسایش بۆ ئیسرائیل بەردەوام بێت و ئەمریکا کار بۆ ئەوە دەکات لە رۆژھەڵاتی ناوەڕاست بەھێزبێت.

مەکگۆرک راشیگەیاند، دەبێت کێشەی نێوان فەڵەستین و ئیسرائیل چارەسەر بکرێت.

ڤۆلۆدمیر زیلینسکی سەرۆکی ئۆکراین رایگەیاند، لە دوای شەڕی حەماس و ئیسرائلەوە لە غەززە ھاوکاری سەربازی بۆ ئۆکراین کەمیکردووە بە تایبەت تۆپخانە لە بەرەکانی جەنگی خۆرھەڵات و باشوری وڵاتدا.

ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەگەر ئەمریکاش بڕیاربدات ھیچ ھاوکارییەک بۆ ئۆکراین نەنێرێت کاریگەی ناکاتەسەر پەیوەندیەکانیان، چونکە پەیوەندیەکانیان بەھێز و جدیین. 

سەرۆکی ئۆکراین دەشڵێت، لە ئێستادا گرفتی کەمی تۆپخانەی ١٥٥ ملیممان ھەیە و کۆگاکانیان بەرەو بەتاڵبون دەچن یاخود دەگاتە ئاستێک، کە دەوڵەت بەرگەی ئاڵۆزی نەگرێت و نەچێتە ژێرباری دۆخەکەوە. 

ئێوارەی پێنجشەممە، نرخی نەوت بەڕێژەی زیاتر لە ٤٪ دابەزی و نرخی بەرمیلێک نەوتی برێنت گەیشتە ٧٦ دۆلار و ٩٨ سەنت، ھەروەھا نرخی بەرمیلێک نەوتی تەکساس بەڕێژەی ٤.٥٪ دابەزینی تۆمارکرد و بە ٧٢ دۆلار و ٥٨ سەنتەوە مامەڵەی پێوەکرا. 

بەیانی ئەمڕۆش نرخی نەوتی برێنت کەمێک بەرزبوونەوەی تۆمارکرد و گەیشتەوە ٧٧ دۆلار و ٥٢ سەنت، بەڵام نەوتی تەکساس بە نزیکەیی وەک خۆی ماوەتەوە.

بەپێی بەشێک لە داتاکان، ئەم ھەفتەیە خواست لەسەر نەوت زۆر کەمتر بووە لەوەی پێشبینیدەکرا، ھۆکاری دابەزینی نرخی نەوتیش دەگەڕێندرێتەوە بۆ بەرزبوونەوەی کۆگاکانی نەوتی خاوی ئەمریکا و بەردەوامی بەرھەمھێنان بە ئاستێکی پێوانەیی،  ھەروەھا کەمی خواستی چین لەسەر نەوت. 

سابرینا سینگە وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، لە رۆژی ١٧ی تشرینی یەکەمی ئەمساڵەوە تائێستا ھێزەکانیان لە عێراق و سوریا ٥٨ جار ھێرشیان کراوەتەسەر. 

ئاماژەی بەوەشکردوە، لەو مانگەدا ٢٧ ھێرش لە عێراق و ٣١ ھێرش لە سوریاوە ئەنجامدراوە و تەنیا لە ماوەی پێنج رۆژی رابردووشدا پێنج جار ھێرش کراوەتەسەر بنکە سەربازیەکانیان لە سوریا. 
سابرینا دەشڵێت، سەرجەم پێویستی مووشەکی پاتریۆت گەیشتووەتە خۆرھەڵاتی ناوەڕاست بۆ پاراستنی ھێزەکانیان لە عێراق و سوریا و ھەرناوچەیەکی دیکە.

وتەبێژی پنتاگۆن راشیگەیاند، ئەم ھەنگاوە رێکارێکی دیکەی خۆپاراستنە و سیستمی پاتریۆتەکە بەشێوەیەکی باش کاردەکات و مووشەکی سادیش لە ماوەی داھاتوودا دەگاتە ناوچەکە.

توماس وایت بەرپرسی ئۆفیسی غەززە لە ئاژانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ بەھاناوەچوونی پەنابەرانی فەڵەستین تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس رایگەیاند، تەواوبوونی سووتەمەنی لە باشوری کەرتی غەززە قەیرانی ئاوی دروستکردووە، کە بووەتە ھۆی بڵاوبوونەوەی نەخۆشی سکچوونی کوشندە.

راشیگەیاند، لە سێ شاری باشووری غەززە، پەمپی ٧٦ بیری ئاو و دوو دامەزراوەی سەرەکی ئاوی خواردنەوە و ١٥ ئاوەڕۆ راوەستاون، ئەو دۆخەی بەھۆی تەواوبوونی سووتەمەنی سەریھەڵداوە، کاریگەریی لەسەر سەدان ھەزار کەس دروستکردووە.

باسی لەوەشکرد، نەبوونی سووتەمەنی بە واتای نەبوونی ئاو دێت و ئەوەش بووەتە ھۆی زیادبوونی حاڵەتەکانی سکچوون لەنێو ئەو کەسانەی پەنایان ھێناوە بۆ قوتابخانەکانی سەربە نەتەوە یەکگرتووەکان و حاڵەتەکان ٤٠٪؜ زیادیانکردووە، ھەروەھا بەھۆی نەبوونی پاکوخاوێنی و سنوورداربوونی خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان، لە غەززە سکچوون دەبێتە حاڵەتێکی کوشندە.

حکومەتی ئەڵمانیا بڵاویکردەوە، بڕیارە ئەردۆغان لەو سەردانەیدا چاوی بە ئۆلاف شۆڵتز راوێژکاری ئەڵمانیا و فرانک فالتەر شتاینمایەر سەرۆکی ئەڵمانیا لە بەرلین بکەوێت و کۆی پرسە سیاسییەکان تاوتوێ بکرێن، بە تایبەت جەنگی نێوان بزووتنەوەی حەماس و حکومەتی ئیسرائیل. 

ئەوە دەبێتە یەکەم سەردانی ئەردۆغان بۆ ئەڵمانیا لە ساڵی ٢٠٢٠ەوە، پێشبینیشدەکرێت دانوستانەکان لەکاتی باسکردنی جەنگی غەززە گرژی تێبکەوێت، بە تایبەت کە ئەردۆغان ھەڵوێستی خۆی بەڕوونی دەربڕیوە و دژایەتی ئیسرائیل دەکات و ئیدانەی ھێرشەکانی ئیسرائیلیشی بۆسەر غەززە کردووە.  

پارێزگاری ئامەد لە باکوری کوردستان رایگەیاند، بۆ ماوەی چوار ڕۆژ ھەموو جۆرە خۆپیشاندان و رێپێوان و چالاکییەکی بە کۆمەڵ، قەدەغەکراوە و رۆژی ٢٠ی ئەم مانگە قەدەغەکردنەکە ھەڵدەگیرێت.

ئەو بڕیارەی پارێزگاری ئامەد لە کاتێکدایە، کە بڕیاربوو پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان"ھەدەپ"رایگەیاندبوو، ئامادەکاری دەکەن بۆ ئەنجامدانی رێپێوان بۆ پشتگیری لە عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری زیندانیراوی پارتی کرێکارانی کوردستان.

ھاوکات"تونجەر باکرھان"ھاوسەرۆکی "ھەدەپ"رایگەیاندبوو، بەشداری رێپێوانەکە دەکات.

بنیامین ناتانیاھۆ سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، چەند ئاماژەیەکی بەھێزیان دەستکەوبوو لەبارەی بوونی بارمتەکانی ئیسرائیل لە نەخۆشخانەی شیفا و ئەمەش ھۆکاری ھەڵکوتانەسەر نەخۆشخانەکە بوو.
ئاماژەی بەوەشکردووە، حکومەت زانیاری ھەیە لەبارەی بارمتەکانەوە، بەڵام رەتیدەکاتەوە بەڵگەکان ئاشکرابکات و باشترە زۆر قسە لەسەر ئەو بابەتە نەکرێت.

ناتانیاھۆ دەشڵێت، ئیسرائیل ھەوڵی ئەوەدەدات ھاووڵاتییانی سڤیل زیانیان بەرنەکەوێت لەکاتی شەڕەکەیان لەگەڵ حەماسدا لە غەززە.

سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل وتیشی، پێش بۆردومانەکان ھاووڵاتیانی غەززە لەرێگەی کورتەنامەی مۆبایلەوە ئاگاداردەکرێنەوە کە ئەو شوێنە جێبھێڵن، بەڵام ھەوڵەکانیان بۆ کوشتن و زیان گەیاندن بە ھاوڵاتییانی سیڤیل سەرکەوتوو نەبوون.

ئاژانسی ئەنادۆڵ بڵاویکردەوە، رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا لە سەردانەیەکەیدا بۆ بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا سەرەتا لەلایەن فرانک واڵتەر شتاینمایەر سەرۆکی ئەڵمانیاوە لە کۆشکی بێلڤیوی پێشوازی لێکرا و گفتوگۆیان لەبارەی شەڕی غەززە و دوایین پەرەسەندنەکانی ناوچەکە کردووە.

لە دیدارەکەدا، سەرۆک کۆماری تورکیا جەختیلەوەکردەوە،کە دەبێت بە زووترین کات شەڕ لە کەرتی غەززە رابگیرێت و سەرۆکی ئەڵمانیاش ئاماژەی بەوەدا، کە ئیسرائیل مافی پارێزگاریکردن لەخۆی ھەیە، ھەردوولاش رێککەوتن لەسەر ئەوەی ھەوڵەکانیان یەکبخەنەوە بۆ راگرتنی شەڕی کەرتی غەززە.

دواتریش، سەرۆک کۆماری تورکیا  لەگەڵ ئۆڵاف شۆڵتز، راوێژکاری ئەڵمانیا لەسەر ھەمان پرس کۆبووەوە و لە دیدارەکەدا، سەرۆک کۆماری تورکیا جەختی لەوەکردەوە، نابێت ئیسرائیل بەردەوامبێت لە بۆردومانکردنی نەخۆشخانەکان و خەڵکی مەدەنی کەرتی غەززە بە پاساوی پارێزگارکردن لەخۆی.

پەرلەمانی نەرویژ پێشنیازێکی پەسەندکرد، کە تێیدا داوا لە حکومەتی وڵاتەکەی دەکات ئامادەکاری بکات بۆ دانپێدانان بە دەوڵەتی سەربەخۆی فەڵەستین، بۆ ئەوەی ئەو بڕیارە کاریگەری ئەرێنی لەسەر پڕۆسەی ئاشتی لە رۆژھەڵاتی ناوەڕاست ھەبێت. 

ئەو پێشنیازە لەلایەن زۆرینەی پەرلەمانی نەرویژەوە پەسەندکراوە، سەرباری ئەوەی لەلایەن پارتی کرێکاران و ناوەڕاست کە کەمینەن، خراووەتەڕوو.

چەند وڵاتێکی ئەوروپای باکور وەک، ئایسلەندا و سوید و پۆڵەندا و کۆماری چیک و رۆمانیا دانیان بە دەوڵەتی فەڵەستیندا ناوە.

ئەو بڕیارەی پەرلەمانی نەرویژیش لەکاتێکدایە داواکارییەکان بۆ چارەسەری دوو دەوڵەت زیادیکردووە، بۆ ئەوەی سنورێک بۆ جەنگی نێوان حکومەتی ئیسرائیل و بزووتنەوەی حەماس دابنرێت، کە لە حەوتی ئۆکتۆبەری رابردووەوە دەستیپێکردووە. 

بنیامین ناتانیاھۆ رایگەیاند، رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا، ئیسرائیل بە وڵاتێکی تیرۆر ناودەبات، بەڵام خۆی پشتیووانی لە "حەماسی تیرۆریست" دەکات و گوندەکانی وڵاتەکەی خۆی بۆردومان دەکات، ھەربۆیە ئیسرائیل ھیچ ئامۆژگارییەکی لێوەرناگرێت.

رۆژی چوارشەممە، ئەردۆغان لە میانی پێشکەشکردنی وتارێک لە پەرلەمانی وڵاتەکەی رایگەیاند، ئیسرائیل وڵاتی تیرۆرە و کۆمەڵکوژیی لە غەززە دەکات، ھەروەھا حەماسی بە حزبێکی سیاسی و جوڵانەوەیەکی رزگاریخوازی نیشتمانی ناوبرد.

میدیای رەسمی تورکیا بڵاویکردەوە، دوای ئەوەی دوێنێ لە میسر دیدار و کۆبوونەوە لەبارەی ھاوکارییە تەندروستییەکان بۆ غەززە و گواستنەوەی برینداران و نەخۆشەکان بۆ تورکیا ئەنجامدرا، فەخرەددین کۆجا وەزیری تەندروستیی تورکیا لەگەڵ ژمارەیەک لە تووشبووانی شێرپەنجە گەڕایەوە تورکیا.

راشیگەیاند، نەخۆشەکان دوای گواستنەوەیان لە غەززە کە لەژێر بۆردومانی چڕی ئیسرائیلدا بوون، بە ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن گواسترانەوە بۆ فڕۆکەخانەی عریش لە میسر و لەوێشەوە بە فڕۆکەکانی سەربە وەزارەتی بەرگریی گواسترانەوە بۆ تورکیا و لە فڕۆکەخانەی ئەسەنبۆغا لەلایەن تیمی تەندروستییەوە پێشوازیان لێکرا.

وتیشی، لە میانی گواستنەوەی نەخۆشەکاندا بۆ تورکیا، بەردەوام تیمێکی تەندروستیی کە لە نۆ کەسی شارەزا پێکھاتبوو چاودێری دۆخی نەخۆشەکانیان کردووە.