بە پێی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی کوردستان لە ڕۆژی چوارشەممەوە دانیشتنەکان دەستپێدەکاتەوە و بڕیارە لە وەرزی نوێی یاساداناندا خوێندنەوە بۆ چەند پڕۆژە و پێشنیازە یاسایەک بکرێت و ژمارەیەک یاساش دەربکرێن.

بە پێی بەدواداچونی کوردسات نیوز، لە ماوەی مانگێکی پشووی پەرلەماندا لیژنەکان ١٩ کۆبوونەوەیان ئەنجامداوە و ڕاپۆرتی خۆیان لەسەر چەند پڕۆژەیاسایەک ئاڕاستەی سەرۆکایەتی پەرلەمان کردووە.

لە سەرەتای ئەمساڵیشەوە تا پشووی یاسادانان لە ٣١ی تەمموز، پەرلەمانی کوردستان ٨ بڕیار و ٩ یاسا و ١٢ فەرمانی دەرکردووە، خوێندنەوەی یەکەمی بۆ ٢٣ پێشنیاز و پڕۆژەیاساش کردووە و خوێندنەوەی دووەمیشی بۆ ٩ پێشنیاز و پڕۆژەیاسا ئەنجامداوە.

وەزارەتی تەندروستی ھەرێم ئاماری ٢٤ سەعاتی ڕابردووی سەبارەت بە کۆرۆنا بڵاوکردەوە، بە پێی ئامارەکە ٧٠٤ توشبووی نوێی کۆرۆنا تۆمارکرا، ٢١٢٣ توشبووش چاکبونەتەوە، ١٨کەسی تریش بە ڤایرۆسکە گیانیان لە دەستدا.

سەبارەت بە ئەو دەنگۆیانەی بڵاو بۆتەوە دەربارەی  لابردنی کتێبی  پەروەردەی ئیسلامی لە قۆناغەکانی خوێندن، ئێمە وەکو وەزارەتی پەروەردە بە ھەموولایەکی ڕادەگەیەنین کە ئەو بابەتە ھیچ بنەمایەکی نییە و دوورە لە ڕاستییەوە کتێبەکانی پەروەردەی ئیسلامی نە لابراوە و نە لاشدەبرێت و نەھیچ بەرنامەیەکیشمان بۆ ئەم بابەتە ھەیە، بەڵکو بایەخ و گرنگی زۆریشی پێدراوە، بەداخەوە ھەندێک کەس  ئەم بانگەشەیە دەکەن  کە وەک کەرەستەیەکی سیاسی و بۆ مەرامی ھەڵبژاردن بەکاری دەھێنن . 

وەزارەتی پەروەردە 
٢٨ی٨ ی٢٠٢١

قوباد تاڵەبانی بە یاوەری شاناز ئیبراھیم ئەحمەد، لەگەڵ ئەندامانی ئەنجومەنی سەرکردایەتی سلێمانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کۆبۆ‌وە بۆ گفتوگۆکردن لەبارەی ئامادەکارییەکانی بانگەشەی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق.

لە کۆبوونەوەکەدا کە دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ ٢٨ی ئابی ٢٠٢١لە ھۆڵی دادە ھێرۆ لە مەڵبەندی ١ی رێکخستنی سلێمانی بەڕێوەچوو، قوباد تاڵەبانی باسی لە ئامادەکارییەکانی ھاوپەیمانی کوردستان کرد بۆ بانگەشەی ھەڵبژاردن و جەختی کردەوە دەبێت تیمەکانی یەکێتی و گۆڕان ھەماھەنگی تەواو لەنێوانیاندا ھەبێت و پێکەوە لە ھەموو بازنەکان کار بکەن بۆ سەرخستنی کاندیدەکانی ھاوپەیمانی کوردستان.

قوباد تاڵەبانی راشیگەیاند، سەرکەوتنی ھاوپەیمانی کوردستان سەرکەوتنی ئیرادەی چارەسەری کێشە ھەڵپەسێردراوەکانی نێوان ھەرێم و بەغدایە، بۆیە پێویستە سەرکردایەتی و کادرانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە ھەموو توانایانەوە کاربکەن بۆ سەرخستنی.

لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا شاناز ئیبراھیم ئەحمەد ئامادەکارییەکانی ھەڵمەتی ھەڵبژاردنی خستەڕوو لەڕووی دابەشکردنی ئەرک و کارەکان و ھەماھەنگی لەگەڵ بزووتنەوەی گۆڕان، لەوبارەیەوە جەختیکردەوە، لەگەڵ دەستپێکردنی ھەڵمەتی بانگەشەی ھاوپەیمانی کوردستان ھەموو تیمەکان دەبێت بەپێی ئەو بەرنامە و پلانەی بۆیان دیاری کراوە بەشێوەیەکی رێکخراو ھەڵمەتی بانگەشەی ھەڵبژاردن بەڕێوەبەرن لەپێناو سەرپێ خستنی پلانی ھاوپەیمانی کوردستان و ناساندن و سەرکەوتنی کاندیدەکانی.

شاناز ئیبراھیم ئەحمەد وتیشی، بەجۆش و خرۆشەوە بانگەشەی ھەڵبژاردن بەڕێوەدەبەین و پێکەوە لەگەڵ بزووتنەوەی گۆڕان دەست لەناو دەست دەبین بۆ سەرخستنی کاندیدەکانی ھاوپەیمانی کوردستان و پاراستنی ھێمنی و ئارامی شاری سلێمانی، تا ئەم ھەڵبژاردنە بکەینە مەشخەڵی سەرکەوتنی  ھاوپەیمانی کوردستان کەبەرھەمی ئەم رێککەوتنەی یەکێتی و گۆڕانیش رۆحی ھەردوو ڕابەری کۆچکردوومان سەرۆک مام جەلال و کاک نەوشیروان، شاد بکات.

دواتر ئامادەبووان سەرنج و تێبینی خۆیان خستەڕوو و جەختیشیان کردەوە ‌ کە ھاوپەیمانی کوردستان لە بەغدا ھۆکارێک دەبێت بۆ بەدیھێنانی مافی رەوای گەلی کوردستان.

لەدیدارێکدا کە قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەت ئامادەبوو، گفتوگۆکرا لەبارەی دۆخی وەرزش و  لاوان و پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی ھەردوولا و جێبەجێکردنی چەند پرۆژەیەکی ھاوبەش کە خزمەت بە بەھێزکردنی ژێرخانی وەرزشی و پەرەپێدانی تواناکانی گەنجان و لاوان بکات لە عێراق و ھەرێمی کوردستان.

لە دیدارەکەدا جەخت لە ھەماھەنگی و ھاریکاری زیاتری نێوان ھەردوولا کرایەوە لەھەموو ئەو بوارانەی کە خزمەتی زیاتری لاوان و وەرزش و بەرەوپێشچوونی دەکات.

بافڵ تاڵەبانی پشتیوانی و ھاوکاری یەکێتی بۆ ھەر پرۆژە و بەرنامەیەک دووپاتکردەوە کە خزمەت بەو توێژە گرنگ و کاریگەرەی کۆمەڵگا بکات و ھەر ھەوڵێکیش کە مەبەست لێی پێشخستنی کەرتی وەرزش بێت.

سەید کەمال حسێنی رایگەیاند، لەئێستادا رۆژانە ١٠٠ بۆ ١٥٠ بارھەڵگر لە سنوری باشماخەوە ھاتووچۆ دەکەن کە زۆربەی بارەکانیان کاشی، سەوزەمەنی، کاھوو، کەلەرم، سیر، پستە و خۆراکە.

ئاماژەی بەوەشکرد، بەراورد بە ساڵانی پێشوو رێژەی ھەناردەکردنی کاڵا لە دەروازەی باشماخەوە کەمیکردووە و ھۆکارەکەشی بۆ کۆرۆنا، داخستنی سنوورەکان، کەمی گۆڕەپانی بەتاڵکردن و بارکردنی کاڵا و پچڕانی کارەبا لە دەروازەکە دەگەڕێتەوە. 

وتیشی، بۆ پەرەپێدانی پڕۆسەی ھەناردەکردنی کاڵا لە سنوری باشماخ، پێویستە رێکخراوی گواستنەوە و رێگاوبانی پارێزگای سنە سەرنجی زیاتر بخاتە سەر ژێرخانەکان.

سەرۆکی ژووری بازرگانی سنە راشیگەیاند، جیاوازی نرخی دراوی ئێران لەگەڵ دیناری عێراقی، کاریگەری بەرچاوی لە دابەزینی ئاستی ھاوردە و ھەناردەکردنی کاڵا لە سنورەکان ھەبووە.

سەرۆکی ئەنجومەنەکە رایگەیاند, سی و چوار ھەزار خێزان ژیانیان لەسەر ئەو ئۆتۆمبیلە بێ سەرەتایانەیەو چاویان لە چارەسەرە.

سەباح حەبیب کاندیدی ھاوپەیمانی کوردستان رایگەیاند خەباتی دەستوری دەکەن بۆ جێبەجێکردنی ماددەی ١٤٠ و ئاساییکردنەوەی رەوشی ناوچە جێناکۆکەکان.

بافڵ تاڵەبانی لە دەباشان لەگەڵ ژمارەیەک کەسایەتی و پیاوماقوڵانی عەشرەتی نەوڕۆڵی کۆبۆوەو  لەبارەی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق و سەرخستنی ھاوپەیمانی کوردستان جەختی لە سیاسەتێکی ھاوبەش و نیشتمانی کردەوە لەبەغداد لەپێناو دەستەبەرکردنی مافەکانی کورد و رایگەیاند، ھەمووان پێکەوە کار بۆ سەرخستنی ھاوپەیمانی کوردستان دەکەن.

روونیشیکردەوە یەکێتی پشتیوان بە خەڵک و دڵسۆزانی رێبازی مام بە سیاسەتێکی نوێ درێژە بە خزمەتەکانی دەدات و لەسەر ھەموو ئاستەکان خزمەتکار دەبێت و کار بۆ بووژاندنەوە و چارەسەرکردنی کێشەکان دەکەن.

لەبارەی دۆخی ناوخۆی یەکێتیش، بافڵ تاڵەبانی رایگەیاند، ھەموو ئەو گۆڕانکارییانەی لەماوەی رابردوودا کردوویانە لەپێناو پاراستنی یەکێتی ناو یەکێتی و پاراستنی رێبازەکەی مام بووە. نایانەوێت یەکێتی بۆ بەرژەوەندی و کاری تایبەت بەکاربھێنرێت و لە ھیچ کەسێکیش قبوڵ ناکەین کاری لەو شێوەیە بکات.

سیروان سەرحەد قائیمقامی دوکان بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، منداڵەکە لەگەڵ خێزانەکەی کە دانیشتووی شاری کەرکوکن و بەرەگەز تورکمانن بەمەبەستی گەشت و سەیران سەردانی دوکانیان کردووە و بەرەبەیانی ئەمرۆ دوای دیارنەمانی کەسوکاری لایەنە پەیوەندیدارەکانیان ئاگادارکردووەتەوە. 

وتیشی، دوای گەڕان تەرمەکەی لە زێی دوکان دۆزراتەوە و رەوانەی پزیشکی دادوەری سلێمانی کرا.

ناوەندی ماڵی ئێزدییەکان ڕایگەیاند: ٢٨٠٠ کچ و ژنی ئێزدی چارەنووسیان بە نادیاری ماوەتەوە و زانیاریش ھەیە، لانی کەم ٢٠٠ کچ و ژن ئێزدی لە کەمپی ھۆڵ بن، بەڵام حکومەتی عێراق و سوریا وەک پێویست بە دەنگ دۆسێکەوە نەھاتوون.

ئاماژەی بەوەشکردووە، ژمارەیەک لە ڕفێنراوە ئێزدییەکان لە سوریاوە گواستراونەتەوە بۆ وڵاتی سێھەم بە تایبەت بۆ تورکیا، بەڵام ھیچ بەڵگەیەکی ڕەسمی نییە کە زانیارییەکە پشتڕاستبکاتەوە. دەشلێت، تا ئێستا زۆرینەی ئەو کچانەی کە ڕزگارکراون، لە دەستی خێزانەکانی کەمپی ھۆڵ بوون.

وەزارەتی تەندروستی ھەرێم ئاماری ٢٤ سەعاتی ڕابردووی سەبارەت بە کۆرۆنا بڵاوکردەوە، بە پێی ئامارەکە ١٥٤٦ تووشبووی نوێی کۆرۆنا تۆمارکرا، ٢٢٤٦ تووشبووش چاکبونەتەوە، ٢٥ کەسی تریش بە ڤایرۆسکە گیانیان لە دەستدا.

میدیاکانی ڕۆژئاڤای کوردستان بڵاویان کردەوە، لە ھەنگاوێکی تری وشککردنی سەرچاوەی داھات و تێکدرانی ژینگەی عەفرین، تورکیا و گروپە چەکدارەکانی سوریای سەر بە ئەو وڵاتە، زیاتر لە ٢ ھەزار داری تریان لە نێوان ناوچەی شیێ و جندرێس بڕیەوە و بە مەبەستی فرۆشتن ڕەوانەی تورکیایان کردووە.

ئاماژەشیان بۆ ئەوەکرد، لە ڕۆژی داگیرکردنی کانتۆنی عەفرینەوە تا ئێستا تورکیا زیاتر لە ٣٢٧ ھەزار داریان بڕیوەتەوە و ١٧ ھەزار داری تریشی سوتاندووە.

لە ماوەی ڕابردووشدا تورکیا دوای داگیرکردنی ناوچە سنورییەکانی پارێزگای دھۆک لە ھەرێمی کوردستان، دار و درەختی دارستانەکانی بڕییەوە و ڕەوانەی وڵاتەکەی کرد.

فەریق جەبار یاوەر ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، مەترسییەکانی داعش لەسەر عیراق و ھەرێمی کوردستان و جیھان بەگشتی ماوە و داعش لەو کاتەی کۆتایی ھاتنی راگەیەنراوە لە کردە تیرۆریستییەکانی بەردەوامە و بەشێوازی جیاجیا درێژە بەمانەوەی خۆیداوە.

باسی لەوەشکرد، لە ساڵی ٢٠١٨ەوە داعش دەستی کردووە بە کردەی تیرۆریستی و لەو ساڵەدا زیاتر لە ٤٥٠ کردەی تیرۆریستی ئەنجامداوەو لە ساڵی ٢٠١٩ داعش ٣٦٠ کردەی تیرۆریستی ئەنجامداوەو لە ساڵی ٢٠٢٠ ژمارەی کردەوە تیرۆریستییەکانی داعش ٢٠٧٠ کردە بووە و لەمساڵیشدا تاوەکو کۆتایی مانگی حەوت ژمارەی کردە تیرۆریستییەکانی داعش ١٣٤ کردەی تیرۆریستی تەنھا لە ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی ھەرێم ئەنجامداوە، بەھۆیەوە ٥٥٢ کەس بوونەتە قوربانی و رفێنراون.

ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە جەختی لەوەشکردەوە، داعش ئێستا لە رووی فکری کردەییەوە ماوە و لە ھەندێک شوێن بە ئاشکرا بارەگای ھەیە بۆیە ناکرێت بوترێت داعش مەترسی نییە و پێویستە کار بکرێت بۆ لەناو بردنی ئەو مەترسییانە.

نەوزاد کامیل بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی لە وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی ھەرێم رایگەیاند،  لەم ڕۆژانەدا بەشی سێیەمی چەکی پارەی گەنمی جوتیاران بۆ ساڵی ٢٠٢١ بەسەر جوتیارانەدا دابەش دەکرێت، کە ئەمساڵ گەنمیان رادەستی سایلۆکان کردوە .

راشیگەیاند، پارێزگای سلێمانی سێ ملیار و ٩٤١ ملیۆن دینار و ھەولێر دوو ملیار و ٥١٧ ملیۆن دینار و پارێزگای دھۆکیش ٣٨١ ملیۆن دیناری بۆ دابینکراوە. 

وتیشی، بڕیارە ھەفتەی داھاتوو رێکارە کارگێڕییەکان دەستپێبکات و دواتر لە رێگەی بەڕێوەبەرایەتییەکانی بازرگانی دانەوێڵە چەکی پارەکە بەسەر جوتیاراندا دابەش دەکرێت.

ئامینە عومەر ھاوسەرۆکی ئەنجوومەنی سوریای دیموکرات رایگەیاند، بۆردوومانەکانی تورکیا درێژەی پیلانەکانی پێشووە، بۆ داڕووخانی ژێرخانی رۆژئاڤای کوردستانە. 

وتیشی، لە بۆردومانەکان جگە لە شەھید بوون و برینداربوونی دەیان کەس، کەرتی کارەباش گەورەترین زیانی بەرکەوتووە.

ئامینە عومەر جەختیشی کردەوە، ئەمریکا و روسیا وەک دوو ھێزی نێودەوڵەتی سەقامگیری لە سوریا، لەئاست بۆردومانەکانی تورکیا بێدەنگن و بەرپرسیارێتی ھەڵناگرن، درێژەکێشانی رەوشەکەش لەبەرژەوەندی تیرۆیسانی داعشە.