عێراق
(مستەفا کازمی) سەرۆک وەزیرانی عێراق لە چاوپێکەوتنێکی رۆژنامەوانی لەسەر ووردەکاری گفتوگۆی ستراتیژی نێوان (بەغداد و واشنتۆن) رایگەیاند: تا کۆتایی ئەمساڵ سەرجەم ھێزە شەڕکەرەکانی ئەمریکا خاکی عێراق بەجێدەھڵن، وتیشی پەیوەندییەکانی نێوان (ئەمریکا و عێراق) پێدەنێتە قۆناغێکی نوێوە و دەرفەتی گەورە لەبەردەم وەبەرھێنان و بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابوری وڵاتەکەی دروست دەبێت .
(مستەفا کازمی) وتیشی" لە ماوەیەکی زۆر نزیکدا، ھەفتانە ٤٠٠ ھەزار ڤاکسینی کۆرۆنا لە جۆری فایزەر بە عێراق دەگاتە.
کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، بانگەشەی ھەڵبژاردن لە ٨ی ئەم مانگەوە دەستیپێکردووە و لە سەعات شەشی بەیانی رۆژی ٧ی تشرینی یەکەم کۆتایی دێت.
ئاماژەی بەوەشکردوە، لیژنەیەکیان پێکھێناوە بۆ چاودێریکردنی ھەڵمەتەکانی بانگەشەی کاندیدەکان و ھەماھەنگیشیان لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی شارەوانی شار و شارۆچکەکانی عێراق ھەیە، یاداشتی لێکتێگەیشتنیشیان لەگەڵ دەستەکانی راگەیاندن و پەیوەندیش ئیمزا کردووە، جەختیشیکردووەتەوە ئامادەکارییەکانیان بۆ ھەڵبژاردنی پێشوەخت بەردەوامە.
فەرماندەیی فیرقەی ئیمام عەلی حەشدی شەعبی بڵاویکردەوە، کۆگایەکی چەک و تەقەمەنی ھێزەکانیان لە سەربازگەی دیوک لە خۆرئاوای نەجەف گڕیگرتوەو بەھۆی تەقینەوەی چەک و تەقەمەنییەکان ٣ چەکداربوون،
راشیگەیاند، لیژنەیەکی تایبەتمەندی لە فەرماندەی ئۆپراسیۆنەکانی فوراتی ناوەراستی حەشدی شەعبی پێکھێناوە بۆ ئاشکراکردنی ھۆکارەکانی تەقینەوەکە.
لای خۆشییەوە، فەرماندەیی ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکانی سوپای عێراق رایگەیاند، دوای تەقینەوەکە لیژنەیەکی تایبەتمەند سەردانی شوێنەکەی کردووەو دەرکەوتووە بەھۆی خراپی ھەڵگرتنی چەک و تەقەمەنییەکان و بەرزی پلەکانی گەرما تەقینەوەکە روویداوەو ھیچ بۆردومانێک بە فرۆکەی بێفرۆکەوان تۆمارنەکراوە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەراشیگەیاند، لیژنەیەکی تایبەتمەندی لە فەرماندەی ئۆپراسیۆنەکانی فوراتی ناوەراستی حەشدی شەعبی پێکھێناوە بۆ ئاشکراکردنی ھۆکارەکانی تەقینەوەکە.
لای خۆشییەوە، فەرماندەیی ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکانی سوپای عێراق رایگەیاند، دوای تەقینەوەکە لیژنەیەکی تایبەتمەند سەردانی شوێنەکەی کردووەو دەرکەوتووە بەھۆی خراپی ھەڵگرتنی چەک و تەقەمەنییەکان و بەرزی پلەکانی گەرما تەقینەوەکە روویداوەو ھیچ بۆردومانێک بە فرۆکەی بێفرۆکەوان تۆمارنەکراوە.
لە کۆبوونەوەکەدا مستەفا کازمی خۆشحاڵی خۆی پیشاندا بەبەردەوامی ھەماھەنگییەکانی ھەردوو وڵات و رایگەیاند، پەیوەندییەکانیان چەند بوارێک دەگرێتەوە بەتایبەت تەندروستی و رۆشنبیری.
جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکاش رایگەیاند، پشتگیری ئەنجامدانی ھەڵبژاردنی پێشوەخت لە عێراق دەکەن و ھاوکارییەکانیان بۆ عێراق لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ھاوکتاری ھەواڵگری بەردەوامە دەبێت و و پابەندن بە پتەوکردنی ھاوبەشیەکانیان لەگەڵ عێراق، وتیشی، ٥٠٠ ھەزار دۆز ڤاکسینی کۆرۆنا پێشکەشی عێراق دەکەن.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەجۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکاش رایگەیاند، پشتگیری ئەنجامدانی ھەڵبژاردنی پێشوەخت لە عێراق دەکەن و ھاوکارییەکانیان بۆ عێراق لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ھاوکتاری ھەواڵگری بەردەوامە دەبێت و و پابەندن بە پتەوکردنی ھاوبەشیەکانیان لەگەڵ عێراق، وتیشی، ٥٠٠ ھەزار دۆز ڤاکسینی کۆرۆنا پێشکەشی عێراق دەکەن.
دوای کۆبوونەوەیەکی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بە سەرۆکایەتی "مستەفا کازمی"، رەزامەندی درا لەسەر تەرخان کردنی ٢.١ ملیار دینار بۆ پاراستنی کێڵگەکانی پەلەوەر و دابین کردنی پێداویستییە تەندروستییەکانی تایبەت بە روبەڕوبوونەوەی ئەنفلۆنزای باڵندە.
سەرەتای ئەم مانگە، سەرھەڵدانی ئەنفلۆنزای باڵندە لە کێڵگەیەکی پەلەوەر لە باشوری پارێزگای "بەسرە" راگەیەندرا، کە ئەوە یەکەمین جار بووە لە ساڵی ٢٠١٩ەوە ئەو نەخۆشییە لە عێراق تۆمار بکرێت.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەسەرەتای ئەم مانگە، سەرھەڵدانی ئەنفلۆنزای باڵندە لە کێڵگەیەکی پەلەوەر لە باشوری پارێزگای "بەسرە" راگەیەندرا، کە ئەوە یەکەمین جار بووە لە ساڵی ٢٠١٩ەوە ئەو نەخۆشییە لە عێراق تۆمار بکرێت.
لە ھەڵمەتێکدا لە شاری کەرکوک ژمارەیەک تیرۆریست دەستگیر کران، کە بەرپرسیاری پەلامارە تیرۆریستییەکەی مەدینە سەدرن، دوابەدوای دەستگیرکردنیشیان مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق، رایگەیاند بە ھەوڵی جوامێرانەی دەزگا ئەمنییەکان ئەو تیرۆریستانە دەستگیر کران کە بەرپرسیاری پەلامارە تیرۆریستییەکەن و رووبەرووی دادگا و خەڵک دەکرێنەوە تا بە سزای رەوای خۆیان بگەیەنرێن، بەپێی زانیارییەکانی پەیامنێری کوردستان نیوز دەزگای ھەواڵگری عێراق و ھێزە ئەمنییەکان لە گەڕەکەکانی ئازادی و بارودخانەی کەرکوک ژمارەیەک تیرۆریست دەستگیرکراون، شانەی راگەیاندنی ئەمنی عێراقیش ئاشکرای کردووە، لە پارێزگای ئەنبار چەند تیرۆریستێک دەستگیرکراون کە پەیوەندییان بە ھەمان دۆسیەوە ھەبوە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
کازمی سەرۆکایەتی وەفدێکی حکومیی دەکات و سەردانەکەی چەند رۆژێک دەخایەنێت کە تێیدا لەگەڵ لێپرسراوانی ئەمریکا چەند دۆسیە و پێشھاتێک تاوتوێ دەکات ، بەر لە دەستپێکردنی گەشتەکەشی کازمی رایگەیاند ، سەردانەکەی لە چوارچێوەی ھەوڵەکانی عێراقدایە بۆ باشترکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ ئەمریکا بە جۆرێک کە لەسەر بنەمای رێز و ھاوکاری بێت لە سەرجەم بوارەکاندا ، وتیشی سەردانەکە بەشێکە لە ھەوڵێکی دورودرێژ و دوای چەند خولێکی تری دانوستانی ستراتیژی دێت لە نێوان ئەمریکا و عێراق کە بۆ رێکخستنی پەیوەندییە ئەمنییەکانی نێوان ھەردوو وڵات لەسەر بنەمای بەرژوەندی نیشتمانی عێراق بەرێوەچووە .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە ریاز حەلفی بەڕێوەبەری فەرمانگەی تەندروستی گشتی لە وەزارەتی تەندروستی عێراق رایگەیاندووە، بۆ دانانی سنورێک بۆ بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا و کەمکردنەوەی حاڵەتەکانی گیان لەدەستدان، پێویستە کاتی وەرگرتنی دۆزی دوەمی ڤاکسین دوانەخرێت، چونکە ھەر کەسێک دۆزی یەکەمی ڤاکسینی وەرگرتبێت و لە وادەی خۆیدا دۆزی دوەم وەرنەگرێت، ئەوا بەپێی پێویست بەرگری دژی ڤایرۆسەکە پەیدا ناکات ، ھەروەھا رایگەیاندوە ، وادەی دیاریکراو بۆ وەرگرتنی ھەردوو دۆزی ڤاکسینی فایزەر ٣ بۆ ٦ ھەفتەیە و بۆ ڤاکسینی ئەسترازینیکاش ٨ بۆ ١٢ ھەفتە دیاریکراوە ، ھەروەھا وادەی دیاریکراو بۆ وەرگرتنی ھەردوو دۆزەکەی ڤاکسینی سینۆفارمی چینی ٣ بۆ ٤ ھەفتەیە ، سەبارەت بە گرنگیی وەرگرتنی دۆزی سێیەمی ڤاکسینیش رایگەیاندوە ، تا ئێستا رێکخراوی تەندروستی جیھانیی ھیچ رێنماییەکی لەوبارەیەوە نەداوەتە عێراق .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
(فوئاد حسێن) وەزیری دەرەوەی عێراق لە لێدوانێکدا بۆ بەشی کوردی دەنگی ئەمریکا رایگەیاند، بەغداد توانای نییە بە چەک رێگری لە ھێرشی سەربازیی تورکیا بۆ سەر خاکەکەی بکات، دەشڵێت، عێراق بڕوای بەوە نییە بە ھێز لەبەرامبەر ھێزێکی تر بوەستێت، چونکە عێراق ھێشتا ماویەتی ببێتە خاوەنی دامەزراوەیەکی سەربازیی بەھێز کە بتوانێت بەرگری لە سەرەوەری خۆی بکات.
(فوئاد حسێن) ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ھێرشەکانی تورکیا بۆ سەر بنکە و بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان لەناو سنوری ھەرێمی کوردستان بەبێ رەزامەندی بەغدادە و ھیچ رێککەوتنێکی دوو قۆڵیش نییە کە رێگە بە تورکیا بدات بێتە ناو خاکی عێراق بۆ ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنی سەربازیی.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە(فوئاد حسێن) ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ھێرشەکانی تورکیا بۆ سەر بنکە و بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان لەناو سنوری ھەرێمی کوردستان بەبێ رەزامەندی بەغدادە و ھیچ رێککەوتنێکی دوو قۆڵیش نییە کە رێگە بە تورکیا بدات بێتە ناو خاکی عێراق بۆ ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنی سەربازیی.
سەرچاوەیەکی نزیک لە رەوتی سەدر رایگەیاند، نێوەندگیرییەکان بە تایبەتی لەسەر ئاستی ھەرێمیی کاریگەریان ھەیە بۆ پاشگەزکردنەوەی (موقتەدا سەدر) لە بڕیاری کشانەوە لە پرۆسەی ھەڵبژاردن، ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، لەسەر ئاستی ھەرێمیی پەیوەندی بە موقتەدا سەدرەوە کراوە و بڕیاریشە لەم ھەفتەیەدا بۆ ھەمان بابەت (سەدر) سەردانی لوبنان بکات.
ئەو سەرچاوەیە ئاشکرایکردوە، موقتەدا سەدر، بە مەرجی دورخستنەوەی گروپە چەکدارەکان لە پرۆسەی ھەڵبژاردن، ئەگەری ھەیە بگەڕێتەوە بۆ پرۆسەکە، وتیشی، چاوەڕوان دەکرێت پێش وادەی بەڕێوەچوونی ھەڵبژاردن، (عەلی سیستانی)، گەورە مەرجەعی باڵای شیعە فەتوای بەشداری ھاوڵاتیان لە ھەڵبژاردن بدات، ئەوەش تەواوی ھاوکێشەکان دەگۆڕێت.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەئەو سەرچاوەیە ئاشکرایکردوە، موقتەدا سەدر، بە مەرجی دورخستنەوەی گروپە چەکدارەکان لە پرۆسەی ھەڵبژاردن، ئەگەری ھەیە بگەڕێتەوە بۆ پرۆسەکە، وتیشی، چاوەڕوان دەکرێت پێش وادەی بەڕێوەچوونی ھەڵبژاردن، (عەلی سیستانی)، گەورە مەرجەعی باڵای شیعە فەتوای بەشداری ھاوڵاتیان لە ھەڵبژاردن بدات، ئەوەش تەواوی ھاوکێشەکان دەگۆڕێت.
لەسەر دۆسێی گەڕانەوەی ئاوارەکانی ئەنبار، ماوەی ھەفتەیەکە ناکۆکی قوڵ لە نێوان (محمەد حەلبوسی) سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران و (خەمیس خەنجەر)، سەرۆکای ھاوپەیمانی عەزم سەریھەڵداوە کە ھەردووکیان خۆیان بە نوێنەری زۆرینەی سوننەی عێراق دەزانن.
لە نامەیەکدا، کە میدیا عێراقییەکان ناوەڕۆکەکەیان بڵاوکردووەتەوە، (محەمەد حەلبوسی) ھێرشێکی توندی کردووەتە سەر خەمیس خەنجەر ئەمینداری گشتیی پرۆژەی عەرەبی لە عێراق و سەرۆکی ھاوپەیمانیی (عەزم) و رایگەیاندووە، زۆر جار ھەوڵیداوە بەرژەوەندیی نیشتیمان و کەیسی سوننەکان بخاتە پێشەوە و پرسە بچووکەکان وەلا بنێت، بەڵام ھیچ سوودیان نییە، دەشڵێت، رێگە بە (خەمیس خەنجەر)، نادرێت سازش لەسەر خاک بکات.
(حەلبوسی) بە (خەمیس خەنجەری) راگەیاندووە، روبەڕوی پیلانگێڕییە نەشیاوەکانی دەبێتەوە و رێگە نادات ئەوەی موڵکی ئەو نییە بیفرۆشیت و دەیگەڕێنتەوە بۆ قەبارەی خۆی.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەلە نامەیەکدا، کە میدیا عێراقییەکان ناوەڕۆکەکەیان بڵاوکردووەتەوە، (محەمەد حەلبوسی) ھێرشێکی توندی کردووەتە سەر خەمیس خەنجەر ئەمینداری گشتیی پرۆژەی عەرەبی لە عێراق و سەرۆکی ھاوپەیمانیی (عەزم) و رایگەیاندووە، زۆر جار ھەوڵیداوە بەرژەوەندیی نیشتیمان و کەیسی سوننەکان بخاتە پێشەوە و پرسە بچووکەکان وەلا بنێت، بەڵام ھیچ سوودیان نییە، دەشڵێت، رێگە بە (خەمیس خەنجەر)، نادرێت سازش لەسەر خاک بکات.
(حەلبوسی) بە (خەمیس خەنجەری) راگەیاندووە، روبەڕوی پیلانگێڕییە نەشیاوەکانی دەبێتەوە و رێگە نادات ئەوەی موڵکی ئەو نییە بیفرۆشیت و دەیگەڕێنتەوە بۆ قەبارەی خۆی.
قاسم ئەعرەجی راوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی عێراق کە ئەندامی وەفدی عێراقە بۆ واشنتن لە راگەیەندراوێکدا دەڵێت، بە ئەمریکییەکانیان وتووە، لە ئێستادا عێراق پێویستی بە ھیچ ھێزێکی شەڕکەری ئەمریکا نییە.
ئەمە لە کاتێکدایە فوئاد حسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە واشنتن وتی، عێراق ھێشتا پێویستی بە ھاوکارییەکانی ئەمریکایە لە بواری راھێنان و پڕچەککردن و ھێزی لۆجستیدا.
وەفدێکی عێراق بە سەرۆکایەتی فوئاد حسێن لە ئەمریکایە و بڕیاریشە رۆژی ٢٦ی مانگ مستەفا کازمی، سەرۆک وەزیرانی عێراق لە کۆشکی سپی لەگەڵ جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا کۆببێتەوە و باس لە رێککەوتنی ستراتیژی نێوانیان و کشانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا بکەن.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەئەمە لە کاتێکدایە فوئاد حسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە واشنتن وتی، عێراق ھێشتا پێویستی بە ھاوکارییەکانی ئەمریکایە لە بواری راھێنان و پڕچەککردن و ھێزی لۆجستیدا.
وەفدێکی عێراق بە سەرۆکایەتی فوئاد حسێن لە ئەمریکایە و بڕیاریشە رۆژی ٢٦ی مانگ مستەفا کازمی، سەرۆک وەزیرانی عێراق لە کۆشکی سپی لەگەڵ جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا کۆببێتەوە و باس لە رێککەوتنی ستراتیژی نێوانیان و کشانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا بکەن.
حزبی شیوعی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، رەوشی ئێستای عێراق لە ھەموو روەکانەوە بە ھیچ شێوەیەک لە بار و گونجاو نییە بۆ ئەنجامدانی ھەڵبژاردن و ئەگەر ئەنجامیش بدرێت کاریگەری خراپی لەسەر کۆی پرۆسەی سیاسی عێراق دەبێت.
ئاماژەی بەوەشکرد، تائێستاش لایەنە دەسەڵاتدارەکان لە عێراق جدی نین لە جێبەجێکردنی داواکاری ھاوڵاتیان و چەکی بێمۆڵەت و گروپە چەکدارەکان، ھەڕەشەن لەسەر پرۆسەی سیاسی و ھەڵبژاردنیش.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەئاماژەی بەوەشکرد، تائێستاش لایەنە دەسەڵاتدارەکان لە عێراق جدی نین لە جێبەجێکردنی داواکاری ھاوڵاتیان و چەکی بێمۆڵەت و گروپە چەکدارەکان، ھەڕەشەن لەسەر پرۆسەی سیاسی و ھەڵبژاردنیش.
لێپرسراوانی تەندروستی لە عێراق، داوایان لە حکومەتی عێراق کردووە، بۆ ھەڵگرتنی ئاستەنگەکانی بەردەم کەرتی پەروەردە و پێش دەستپێکردنی ساڵی نوێی خوێندن، ھەڵمەتی وەرگرتنی ڤاکسینی کۆرۆنا بە شێوەی ناچاری لەناو دامەزراوەکانی خوێندن لە زانکۆ و پەیمانگا و خوێندنگەکان دەستپێبکات.
لێپرسراوانی تەندروستی لە عێراق داوایان کردووە، سەرجەم مامۆستایان و خوێندکارانی سەرو ١٨ ساڵ ناچار بکرێن ڤاکسین وەربگرن، بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی کەرکوکیش رایگەیاندوە، ئەو خوێندکارەی کارتی وەرگرتنی ڤاکسین یان ئەنجامی پشکنینی کۆرۆنای پێنەبێت، ناتوانێت بەشداری تاقیکردنەوەی نیشتیمانی بکات.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەلێپرسراوانی تەندروستی لە عێراق داوایان کردووە، سەرجەم مامۆستایان و خوێندکارانی سەرو ١٨ ساڵ ناچار بکرێن ڤاکسین وەربگرن، بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی کەرکوکیش رایگەیاندوە، ئەو خوێندکارەی کارتی وەرگرتنی ڤاکسین یان ئەنجامی پشکنینی کۆرۆنای پێنەبێت، ناتوانێت بەشداری تاقیکردنەوەی نیشتیمانی بکات.
.jpg&w=3840&q=75)
سەرچاوەیەکی باڵای عێراقی لە گفتوگۆی ستراتیژی نێوان (بەغداد و واشنتۆن)، ئاشکرایکرد، لە کۆبوونەوەکانی دوو رۆژی رابروودا و تا ئێستاش، ھەردوو لایەنی دانوستاکار نەگەیشتونەتە رێککەوتن لەسەر کشانەوەی سەرجەم ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق.
ئەو سەرچاوەیە باسی لەوەکردووە، بەغداد دەیەوێت تەنھا راوێژکارانی سەربازیی و تیمی لۆجستی ئەمریکا لە بنکە سەربازییەکانی عێراق بمێننەوە، بەڵام واشنتۆن داوایکردووە بەشێک لە ھێزە شەڕکەرەکانیش لە عێراق بمێننەوە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوەئەو سەرچاوەیە باسی لەوەکردووە، بەغداد دەیەوێت تەنھا راوێژکارانی سەربازیی و تیمی لۆجستی ئەمریکا لە بنکە سەربازییەکانی عێراق بمێننەوە، بەڵام واشنتۆن داوایکردووە بەشێک لە ھێزە شەڕکەرەکانیش لە عێراق بمێننەوە.
کازمی لە تویتەر رایگەیاندوە، فرمێسک و جەرگسوتانی کەسوکاری شەھیدانی مەدینە سەدر بوو بە رێگەیان بۆ ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنی دەستگیرکردنی ئەو تۆڕە تیرۆریستییەی پلاندانەر و ئەنجامدەری ھێرشە ناڕەواکەی بازاڕی وەحیلات بوون .
راشیگەیاند، دەستگیرکراوەکان دەخرێنە بەردەم یاسا و گەل بۆ ئەوەی ببە پەند بیر لەکاری لەو شێوەیە دەکەنەوە .
رۆژی دووشەممەی رابردوو لە ئاکامی تەقینەوەیەک لە بازاڕی وەحێلاتی مەدینە سەدری بەغداد ٣٠ کەس کوژران و ٥٠ی تریش برینداربوون.