وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق ڕایگەیاند، بەشێک لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن دەنگۆی ئاوارەبوونی ژمارەیەک خێزانیان لە گوندەکانی قەزای شارەبان بڵاوکردووەتەوە، کە ئەو دەنگۆیانە دوورن لە ڕاستیەوە و تا ئێستا ھیچ خێزانێکی تر بەھۆی پشێویەکانی ڕۆژانی ڕابردووی ئەو گوندانەوە ئاوارە نەبوون.

ڕۆژی پێنجشەممە وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق، ڕایگەیاند، ٢٢٧ خێزان لە گوندی نەھر ئیمام بەھۆی پەلامارەکانی داعش بەرەو خانەقین ئاوارەبوون، ھاوکات ئەنجومەنی وەزاریی ئاسایشی نیشمانیی عێراق بە سەرۆکایەتی مستەفا کازمی سەرۆک وەزیران و ئامادەبوونی فەرماندە ئەمنی و سەربازییەکان، بۆ تاوتوێکردنی دواین پێشھاتەکانی ڕەوشی گوندەکانی سنووری شارەبان کۆبووەوە.

مستەفا کازمیش ڕایگەیاند، داعش ھەوڵ بۆ کردنەوەی جێپێی خۆی لە پاریزگای دیالە دەدات، بەڵام ھەرگیز ڕێگەیان پێنادەن.

تارق حەرب ڕونیکردۆتەوە، سەرۆکایەتی کۆمار و ئەنجومەنی وەزیران و دادگا، دەسەڵاتی ھەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی ھەڵبژاردنیان نییە، و  بەپێی دەستور ئەو دەسەڵاتە لای ئەنجوومەنی نوێنەرانە. 

ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ھەڵبژاردن گەیشتووەتە قۆناغی کۆتایی، لەبەرئەوەی خولی پێشوو خۆی ھەڵوەشاندۆتەوە، پێویستە چاوەڕوانی کۆبوونەوەی خول نوێی ئەنجومەنی نوێنەران بکرێت کە بڕیاربدات بە ھەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی ھەڵبژاردن، ئەوەش کارێکی ئەستەمە 

لە نوسراوێکدا کە ئیمزای موقتەدا سەدری لەسەرە ھاتووە، لە ھەنگاوی یەکەمدا بۆ داخستنی بارەگاکانی ھێزەکانی سەرایا سەلام، سەرجەم بارەگاکانیان جگەلە بارەگاکانی نەجەف و کەربەلا و سامەڕا و بەغداد دادەخرێن و کارمەندەکانیان وەک ئەندامی رەوتی سەدر دادەنرێنەوە و چەکھەڵگرتنیش تەنھا لە چوارچێوەی ئەو بارەگایانەدا دەبێت.

ھێزەکانی سەرایا سەلام کە گرووپێکی چەکداری سەر بە رەوتی سەدرن و بەشێکیشن لە حەشدی شەعبی، ساڵی ٢٠١٤ دوای سەرھەڵدانی گرووپی تیرۆرستی داعش دروستکران و راستەوخۆ لە ژێر فەرمانی موقتەدا سەدر رێبەری رەتی سەدردان.

فارس عیسا سەرۆکی نوێنەرایەتی حکومەتی ھەرێمی کوردستان لە بەغداد، بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، رۆژی سێ شەممە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بە سەرۆکایەتی مستەفا کازمی و بە ئامادەبوونی وەزیرە کوردەکان کۆدەبێتەوە و  بڕیاردەدرێت لەسەر ڕەوانەکردنی ٢٠٠ ملیارەکە بۆ مووچەی فەرمانبەرانی حکومەتی ھەرێمی کوردستان.

وەزارەتی نەوتی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ئاشکرایکرد، کۆمپانیای سۆمۆ لەمانگی رابردوودا ٩٢ ملیۆن و ٤٢٢ ھەزار و ٤٨٥  بەرمیل نەوتی ھەناردەی وڵاتانی جیھان کردووە و تێکڕای نرخی فرشتنی یەک بەرمیل نەوت ٧٣.٣ دۆلار بووە ، کۆی داھاتەکەشی لەو مانگەدا شەش ملیار و ٧٧٧ ملیۆن و ١٣٤ ھەزار دۆلار بووە.

لەلایەکی ترەوە وەزارەتی ناوخۆی عێراق، دۆسیەیەکی گشتگیری بۆ لێکۆڵینەوە لە ڕووداوەکانی دوو ڕۆژی ڕابردووی پارێزگای دیالە کردەوە، کە بە پێی دواین ئامار ٢١ کەس لە ھەردوو گوندی ڕەشاد و ئیمام نەھرەین کوژراون و نزیکەی ١٥ کەسی تریش برینداربوون.

شەوی رابردوو تیرۆریستانی داعش، لە گوندی "رەشاد" سەر بە قەزای میقدادیە لە سنووری پارێزگای دیالە و دەستڕێژی گوللەیان لە خەڵكی مەدەنی كرد و بەهۆیەوە نزیكەی 14 كەس كوژراون و 15 كەسیش برینداربوون كە ژن و منداڵیشیان لە ناودایە، هاوكات سەرچاوەیەكی ئەمنی بڵاویكردەوە، بەهۆی پەلامارێكی تر لە گوندێكی تر لە هەمان ناوچە، 7 كەس كوژراون.

عیماد محەمەد" ئەندامی دەستەی راگەیاندنی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان بە كوردسات نیوزی راگەیاند، كارەكانی ژماردنەوەی دەنگەكان لە بەغداد ئەنجام دەدرێت و  ئەمرۆ دەنگەكانی وێستگە تانە لێدراوەكانی نەینەوا هەژمار دەكرێنەوە، وتیشی رۆژانە كارەكانی  لە سەعات 8ی بەیانی تا 5 ی ئێوارە بەردەوام دەبێت.

کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنەکان لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، ئەنجومەنی کۆمسیاران وردبینی بۆ ١٠٨ تانەی پێشکەشکراو کردووە و بەھۆی نەبوونی بەڵگەی پێویست ٨٦ تانەیان ڕەتکراونەتەوە.

ڕوونیشیکردووەتەوە، ژماردنەوەی دەستی بۆ دەنگی ژمارەیەک وێستگە دەکرێت کە لە ٢٢ تانەدا ئاماژەیان پێکراوە و دابەشبوون بەسەر پارێزگاکانی بەغداد و بەسڕە و بابل و نەجەف و ھەولێر و سلێمانی و کەرکوک و زیقار و ئەنبار و قادیسە و سەڵاحەدین، بەو پێیەی تانەکان بە بەڵگەوە پێشکەشکراون .

کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنەکان ڕاشیگەیاندووە، لە ڕۆژی ٢٧ی ئەم مانگە ڕێوشوێنەکانی ژماردنەوەی دەستی ژمارەیەک وێستگەی تانە لێدراو لە نەینەوا دەستپێدەکەن و پڕۆسەکەش لە ھەشتی بەیانییەوە بۆ ٤ی پاشنیوەڕۆ بەردەوام دەبێت.

ئیئتیلافی نیشتمانیی کە بایکۆتی ھەڵبژاردنی پێشوەختی کرد، ڕاگەیاندراوێکی لە بارەی نیگەرانی بەشێک لە لایەنە شیعەکان، لە ئەنجامەکانی ھەڵبژاردن بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، پێویستە کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنەکان چاوبخشێنێتەوە بە تانەکان و پابەندبێت بە ژماردنەوەی دەستی ئەو بنکە و وێستگانەی دەنگدان کە تانەیان لێدراوە.

داواشی لە کۆمیسیۆن کرد، ھەنگاوی خێرا بنێت بۆ دوورخستنەوەی عێراق لە قەیران و وەڵامی ھێزە نیشتمانیە ناڕەزایەکان بداتەوە، بە پێچەوانەوە عێراق دەچێتە قۆناغێکەوە کە پێشبینی ئەنجامەکانی ناکرێت.

دوای ڕاگەیاندنی ئەنجامە بەراییەکانی ھەڵبژاردن بەشێکی زۆر لە ھێزە شیعەکان جگە لە ڕەوتی سەدر و چەند لایەنێک نەبێت، ئەنجامەکانی ھەڵبژاردنیان ڕەتکردەوە و داوای ژماردنەوەی دەستی سەرجەم دەنگەکانیان کرد.

وەزارەتی تەندروستی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە کردووە، ئامارەکانی کۆرۆنا لە چەند وڵاتێک زۆر بەرزبوەتەوە وەک بەریتانیا و روسیا و جۆری نوێی ڤایرۆسەکەش سەریھەڵداوە، ھەرچەندە ئەو وڵاتانە لە بەکارھێنانی ڤاکسین لە ئاستێکی بەرزدان.

وتیشی، بەرزبوونەوەی ئامارەکان لەو وڵاتانە ھەڕەشەیە و بڵاوبوونەوەی شەپۆلی چوارەی کۆرۆناش لە عێراق بەدوور نازانن، بە تایبەت کە ھاوڵاتیان پابەندی رێنماییەکان نین و لە وەرگرتنی ڤاکسینیش نەگەیشتونەتە ئاستی پێویست، کە تاکە رێگە بۆ دوور کەوتنەوە لە مەترسییەکانی کۆرۆنا وەرگرتنی ڤاکسینە.

بەپێی دوایین ئامارەکانی وەزارەتی تەندروستی، تا ئێستا نزیکەی پێج ملیۆن و ٦٠٠ ھەزار کەس لە عێراق ڤاکسینیان وەرگرتووە.

حەکیم بە پێویستیشی دەزانێت، ھەمووان بۆ داواکردنی مافەکانیان ڕێگەیەکی یاسایی و ئاشتیانە بگرنە بەر و شکستخواردوو دەبن ئەگەر ڕەوشەکە بەرەو چەقبەستوویی سیاسی بڕوات.

حەکیم داوا لە ھەموو لایەنەکان دەکات لە پێناو عێراق و گەلەکەی سازش بکەن کە چاوەڕێیە ھەڵبژاردن ببێتە مایەی گۆڕینی واقعی باروگوزەران و خزمەتگوزاری.

سەڵاح جبوری وتەبێژی ھاوپەیمانی عەزم کە خەمیس خەنجەر سەرۆکایەتی دەکات لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوەشکردووە، ھاوپەیمانیەتییەکەیان لە گفتوگۆکانی لەگەڵ ھاوپەیمانی تەقەدووم بە سەرۆکایەتی محەمەد حەلبوسی گەیشتوونەتە قۆناغێکی باش لە لێکتێگەیشتن سەبارەت بە کاری داھاتوویان و دەستکەوتەکان و ئەولەویەتی ناوچە ڕزگارکراوەکان لە دەستی تیرۆر و یەکخستنی ڕیزەکانیان لە پێناو گەیشتن بە ئامانجە سەرەکییەکانیان وەک دۆسیەی ئاوارەکان و بێسەرشوێنەکان و ئاوەدانکردنەوەی ناوچە ڕزگارکراوەکان.

ڕوونیشیکردووەتەوە، ھاوپەیمانی عەزم بەردەوام دەبێت لە کرانەوە بە ڕووی سەرجەم ھاوپەیمانیەتییە سەرکەوتووەکانی ھەڵبژاردن.

لە ھەڵبژاردنی پێشوەختی ئەنجومەنی نوێنەران ھاوپەیمانی تەقەدووم ٣٧ کورسی و ھاوپەیمانی عەزمیش ١٢ کورسی بەدەستھێناوە.

بۆ ڕێگریکردنیش لە چوونە ناوەوەی خۆپیشاندەران بۆ ناوچەی سەوز، ھێزێکی ئەمنی زۆر بڵاوکراوەتەوە و باڵیۆزخانەی ئەمریکاش لە بەغداد بەھۆی ناجێگیری ڕەوشەکەوە زەنگی ئاگادارکردنەوەی لێدا.