جیهان
ئیدارەی ترەمپ قەدەغەكردنی پێدانی ڤیزا بە 41 وڵات تاوتوێ دەكات كە ئەو وڵاتانە پۆلێنكراون بۆ سێ گروپی جیاواز و ئێران و سوریاش لە گروپی یەكەمدان.
ئاژانسی رۆیتەرز رایگەیاند، ئیدارەی ترەمپ لیستێكی ئامادەكردووە بۆ قەدەغەكردنی پێدانی ڤیزا بە 41 وڵات كە بەسەر سێ گروپدا دابەشكراون، گروپەی یەكەم بریتین لە ئێران و سوریا و ئەفغانستان و كوبا و كۆریای باكور، گروپی دووەمیش ئەریتریا و هایتی و لاوس و میانمار و باشوری سودان دەگرێتەوە و تەنانەت خوێندكارانی ئەو وڵاتانەش ناتوانن ڤیزای خوێندن وەربگرن.
وتیشی، گروپی سێیەم لە 26 وڵات پێكهاتوون لە بیلاڕوس و پاكستان و توركمانستان و چەند وڵاتێكی ترن و پێدەچێت گۆڕانكاری لە بەشێكی ئەو وڵاتانەش بكرێت.
ئەوەش لەكاتێكدایە، دۆناڵد ترەمپ لە ساڵی 2018 قەدەغەی ڤیزای بەسەر حەوت وڵاتی مسوڵماندا سەپاند كە هاووڵاتیانی ئەو وڵاتانە نەیاندەتوانی گەشتی ئەمریكا بكەن كە دواتر لە لەلایەن جۆ بایدن سەرۆكی پێشووی ئەمریكاوە هەڵوەشێنرایەوە.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا رایدەگەیەنێت: دوێنێ هەینی جێگری خەلیفەی داعش لە عیراق کوژراوە.
دۆناڵد ترەمپ لە پۆستێکدا لە پلاتفۆرمی تروس سۆشیال بڵاویکردەوە، بە هەماهەنگی لەگەڵ عیراق و هەرێمی کوردستان "سەرکردە هەڵاتووەکەی داعش لە عیراق کوژرا، دەشڵێت، چەکدارە ئازاکانمان بێ وەستان بەدوایدا رۆیشتن".
ترەمپ ئاماژەی بەوەشکرد، لەگەڵ ئەندامێکی دیکەی داعش، کۆتاییان بە ژیانە بێمانەکەیان هێنا.
سەرۆکی ئەمریکا لە کۆتاییدا جەختی لەوە کردەوە، کە ئاشتی هەندێک جار بە زەبری هێز دەسەپێندرێت.
هاوکات دوێنێ هەینی، محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عیراق، ، کوژرانی عەبدوڵڵا مەکی ناسراو بە "ئەبو خەدیجە"ی راگەیاند و بە "یەکێک لە مەترسیدارترین تیرۆریستان لە عیراق و جیهان" وەسفی کرد.
روسیا و چین و ئێران كۆبوونەوە و جەختیان لەوە كردەوە كۆتایی بە سزاكانی وڵاتانی رۆژئاوا بۆ سەر ئێران بهێنرێت، دوای ئەوەی ترەمپ داوای دەستپێكردنەوەی دانوستانی لەگەڵ ئێران كرد.
جێگری وەزیرانی دەرەوەی روسیا و ئێران و حكومەتی چین لە بەیژینگ سەبارەت بە تاوتوێكردنی بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران كۆبوونەوە و وتیان پێویستە هەموو لایەنەكان دەست لە سزاكان و گوشار و هەڕەشەی هێز هەڵبگرن.
كۆبوونەوەكە لە كاتێكدا دێت، لە چەند رۆژی رابردوودا ترەمپ رایگەیاند نامەیەكی ئاڕاستەی رێبەری باڵای ئێران كردووە سەبارەت بە دانوستانكردن و گەیشتن بە رێكەوتنێك كە رێگری بكات لەوەی ئێران ببێتە خاوەن چەكی ئەتۆمی.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا و ڤلادیمیر پوتن، سەرۆکی روسیا، لە گفتوگۆیەکی تەلەفۆنیدا دوێنێ پێنجشەممە، کۆمەڵێک بابەتی گرنگیان تاوتوێ کرد، بەتایبەت دۆخی جەنگی ئۆکرانیا کە لە ساڵی 2022ەوە بەردەوامە.
ترەمپ لە تۆڕی کۆمەڵایەتی "تروث سۆشیال" رایگەیاند: "دوێنێ گفتوگۆیەکی بەرهەمدارم لەگەڵ سەرۆک پوتن کرد. دەرفەتێکی باش هەیە بۆ وەستاندنی ئەو جەنگە خوێناوییە."
هەروەها سەرۆکی ئەمریکا ئاشکرای کرد کە "داوام لە سەرۆک پوتن کرد گیانی ئەو سەربازە ئۆکرایناییانە بپارێزێت کە خۆیان رادەستکردووە."
بەپێی سەرچاوەکان، ئەم گفتوگۆیە پەیوەندیەکی فەرمی نێوان هەردوو سەرۆکە دوای سەرکەوتنی ترەمپ لە هەڵبژاردنەکانی 2024 و گەڕانەوەی بۆ کۆشکی سپی لە 20ـی کانوونی دووەمی 2025.
شایەنی باسە، ترەمپ لە ماوەی بانگەشەی هەڵبژاردنەکەیدا بەڵێنی دابوو کە ئەگەر سەرکەوتوو بێت، هەوڵی وەستاندنی جەنگی ئۆکراین دەدات، و دەستبەجێ گفتوگۆ لەگەڵ پوتن دەکات.
جەنگی ئۆکراین و روسیا، کە لە 24ـی شوباتی 2022 دەستی پێکرد، تا ئێستا بووەتە هۆی کوژرانی دەیان هەزار کەس لە هەردوو لا، سەرەڕای هەوڵەکانی نێوەندگیری نێودەوڵەتی بۆ وەستاندنی.
کرملین تا ئێستا بەشێوەیەکی فەرمی هیچ لێدوانێکی دەربارەی ناوەڕۆکی گفتوگۆکە نەداوە، بەڵام چاوەڕوان دەکرێت لە نزیکترین کاتدا هەڵوێستی خۆی دەربارەی ئەم گفتوگۆیە بڵاوبکاتەوە.
ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی روسیا لە دوایین لێدوانیدا ئاشکرای کرد کە وڵاتەکەی ئامادەیە بۆ پێشنیازی کۆتایی هێنان بە جەنگی ئۆکراین، بەڵام بە مەرجێک کە ببێتە هۆی چەسپاندنی ئاشتی درێژخایەن و چارەسەری ریشەیی قەیرانەکە بکات.
لە راگەیاندراوێکدا، پوتین رایگەیاند کە روسیا پشتگیری لە ئاگربەستی 30 رۆژە دەکات، بەڵام نیگەرانیی جددی هەیە سەبارەت بە چۆنیەتی بەکارهێنانی ئەو ماوەیە لەلایەن کییڤەوە.
"ئەگەری ئەوە هەیە کە ئۆکرانیا ئەم ماوەیە بۆ کۆکردنەوەی زۆرەملێی سەربازی زیاتر و زیادکردنی چەک بەکاربهێنێت، بەتایبەتی لە ناوچەی کورسک," سەرۆکی روسیا وای وت، و پێداگری لەسەر ئەوە کرد کە پێویستە میکانیزمی روون بۆ کۆنترۆڵکردنی ئەو ئەگەرە پێش رەزامەندی کۆتایی پێشکەش بە مۆسکۆ بکرێت.
ئەم لێدوانە لە کاتێکدا دێت کە هەردوو لایەن لە بەرەکانی جەنگدا بەردەوامن و هەوڵەکانی نێوەندگیری نێودەوڵەتی تاکو ئێستا سەرکەوتوو نەبوون لە هێنانەدی ئاگربەستی بەردەوام.
شایەنی باسە، ئەم رۆژانە چەندین وڵاتی ئەوروپی و ئەمریکا پێشنیازی دەستپێشخەرییەکی نوێیان بۆ راگرتنی ئاگربەست لەنێوان روسیا و ئۆکراین خستووەتە رو.
وتەبێژی هێزەكانی باكوری دیموكراتی سەر بە هەسەدە رایگەیاند ، 8 لیژنە پێكدەهێنریت بۆ تاوتوێكردنی چۆنیەتی تێكەڵكردنی هەسەدە لەناو دەزگا ئەمنییەكانی دەوڵەتی سوریادا .
محەمەد حەبیب وتەبێژی هێزەكانی باكوری دیموكراتی سەر بە هەسەدە رایگەیاندوە ، ئەو 8 لیژنەیە دۆسیە ئەمنی و سەربازی و ئیداری و فەرمانگە حكومییەكان و سەرجەم ئەو دۆسیانە تاوتوێ دەكەن كە دەبێت لە چوارچێوەی رێككەوتنەكەی مەزڵوم كۆبانێ و ئەحمەد شەرع تاوتوێ بكرێن بۆ تێكەڵكردنی هەسەدە بە دەزگا ئەمنییەكانی دەوڵەت .
ئاماژەی بەوەشكردووە، هێزەكانی باكوری دیموكرات ، بەشێك دەبێت لە وەزارەتی بەرگری سوریا كە لە ئیستادا نزیكەی روبەرێكی بەرفراوانی خاكی سوریای لەژێر كۆنتڕۆڵدایە لە مونبج و ناوچەكانی دەوروبەری، كە زیندانییانی داعش و كەمپی خێزانەكانیانی تێدایە .
پسپۆڕێکی بواری خۆراک رایگەیاندووە، ساڵانە لە مانگی رەمەزاندا نزیکەی 1.3 ملیار تۆن خۆراک لە سەرانسەری جیهان بەفیڕۆ دەدرێت.
ریم بەنی عەودە پسپۆڕی بواری خۆراک لە لێدوانێکدا بە ماڵپەڕی سکای نیوزی عەرەبی راگەیاندووە، رێژەی ئەو خواردنانەی لە مانگی رەمەزاندا بەفیڕۆ دەدرێت توشی سەرسوڕمانت دەکەن، بەجۆرێک رێژەی 30٪ی خواردنە لێنراوەکان فڕی دەدرێن، لە کاتێکدا بە سەتان ملیۆن کەس لە سەرانسەری جیهاندا بەدەست برسێتییەوە دەناڵێنن.
ئەو پسپۆڕەی بواری خۆراک ئاماژەی بەوەکردووە، ساڵانە لە سەرانسەری جیهان، نزیکەی 1.3 ملیار تۆن خۆراک لە مانگی رەمەزاندا بەفیڕۆ دەدرێت، کە بەهاکەی بە 900 ملیار دۆلار دەخەمڵێنرێت، کە ئەگەر بەراورد بکرێت، بەو بڕە دەتوانرێت خۆراکی یەک ملیار کەسی پێ دابین بکرێت.
ئەوەشی خستە روو، بەهەدەردانی خۆراک جگە لە زیانە مادییەکانی، زیان بە ژینگەش دەگەیەنێت، چونکە بەرهەمهێنانی ئەو خۆراکانە کاتیان پێویستە، هەر لە بەکارهێنانی وزەوە تاوەکو ژینگە و خاک و توانای مرۆیی.
بەپێی وتەکانی ئەو پسپۆڕە، رێژەی بەهەدەردانی خواردن لە مانگی رەمەزاندا 50٪ی سەرجەم مانگەکانی دیکەیە لە ساڵەکەدا.
ئەو پسپۆڕە ئامۆژگاری خەڵکیش دەکات و دەڵێت، تەنها بەشی پێویست خواردن ئامادە بکەن بۆ ژەمەکان بۆئەوەی نەمێنێتەوە، داواشیان لێدەکات، ئەگەر خواردنەکە لێی مایەوە، فڕێی نەدەن و هەڵی بگرن، بۆئەوەی لەکاتێکی دیکەدا بەکاری بهێننەوە.
روونیشیکردووەتەوە، پێویستە بۆ پاراستنی ژینگە، ئەو جۆری کەرستانە بەکاربهێنرێت کە دەتوانرێت بەکاربهێنرێتەوە بۆ چەندین جار، هەروەها دووربن لە بەکارهێنانی پلاستیک.
مانگی رەمەزان بۆ پێداچوونەوەیە بە خوو و رەفتارەکانماندا
لەکۆتاییدا ریم بەنی عەودە وتوویەتی، "مانگی رەمەزان بۆ پێداچوونەوەیە بە خووی خراپ و رەفتارە نەشیاوەکانمان، هەروەها گۆڕینی هەڵسوکەوتمان بەرامبەر بە کەسوکار و هاوڕێکانمان و کۆمەڵگە و ژینگە بۆ باشتر، گۆڕانکاری لەدەستی خۆماندایە، هەموو هەنگاوێکی بچووک جیاوازی دروست دەکات".
وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، ئەمریكا دەیەوێت لە رێككەوتنی نوێدا لەگەڵ ئێران پەیوەندی نێوان تاران و گروپە چەكدارەكان ببڕێت.
سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، وەستاندنی چالاكی و پەیوەندی نێوان تاران و گروپە چەكدارەكان لە عیراق و سوریا و لوبنان یەكێكە لە داواكاریەكانی ئەمریكا لە چوارچێوەی رێككەوتنی نوێی ئەتۆمی و مۆسكۆ لەگەڵ ئەوروپا هەوڵی زیندوكردنەوەی رێككەوتنی ئەتۆمی ئێران دەدەن.
وتیشی، ئەمریكا نیازی ئەوەی هەیە كە ئێران بیسەلمێنێت پاڵپشتی گروپە چەكدارەكان لەو سێ وڵاتەدا ناكات و ئەم مەرجەش لەوانەیە نەیەتەدی.
دەشڵێت، لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپا كار دەكەن بۆ زیندوكردنەوەی رێككەوتننامەی ئەتۆمی كە ترەمپ لە ساڵی 2016 لێی كشایەوە.
ئاژانسی رۆیتەرز رایگەیاند، روسیا لیستی داواكارییەكانی پێشكەش بە ئەمریكا كردووە بۆ كۆتایی هێنان بە شەڕی ئۆكراین و رێكخستنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ واشنتندا.
دوو سەرچاوەی باڵا بە ئاژانسی رۆیتەرزیان رایگەیاند، تاوتوێی پلانی ئەمریكا دەكەن بۆ ئاگربەست لە ئۆكراین و پەلە ناكەن لە وەڵامدانەوەی ئەمریكا.
ئاماژەیان بەوەشكردووە، وەرنەگرتنی ئۆكراین لە ناتۆ و جێگیرنەكردنی هێزی بیانی لە ئۆكراین و دانپێدانانی نێودەوڵەتی بە دەسەڵاتی روسیا لە كریمیا و چوار پارێزگای دیكەی ئۆكراین دەبنە مەرجی سەرەكی مۆسكۆ بۆ گفتوگۆ و راگەیاندنی ئاگربەست.
هاوكات، دیمیتری پێسكۆڤ وتەبێژی كرملن ڕایگەیاند، مۆسكۆ چاوەڕوانی زانیاری ورد لە ئەمریكا دەكات لەبارەی پێشنیازەكەی بۆ راگەیاندنی ئاگربەست و پێویستە پێش ئەوەی هەڵوێست رابگەیەنن، ئەو زانیارییانەیان بەدەست بگات.
ئەوەش لەكاتێكدایە، دوای كۆبوونەوەی وەفدی ئۆكراین و ئەمریكا لە سعودیە، ڤلۆدیمیر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین پلانی ئەمریكای بۆ ئاگربەست پەسەند كرد و دۆناڵد ترەمپیش هەڕەشەی سەپاندنی سزای نوێی بەسەر مۆسكۆدا كرد ئەگەر بێت و پلانەكە قبوڵ نەكەن.
کۆبونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایش بۆ تاوتوێکردنی پرسی چەکی ئەتۆمی ئێران دەستیپێکرد و وەزیری دەرەوەی ئێرانیش دەڵێت: ئەگەر بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی رێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران بدرێت، هەڵوێستمان دەبێت.
کۆبونەوەکە داخراوە و پێشتر بەهۆکاری زیادبوونی بەرهەمهێنانی یۆرانیۆمی پیتێنراو لەلایەن ئێرانەوە، فەرەنسا، یۆنان، پەنەما، ، بەریتانیا و ئەمریکا داوای رێکخستنیان کردبو بۆ گرتنەبەری رێوشوێنی پێویست دژ بە ئێران.
ئەم کۆبوونەوەیە لەپاش راپۆرتی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دێت کە تیایدا هاتبو، ئێران بەشێوەیەكی بەرچاو، خێرا بووە لە پیتاندنی یۆرانیۆم و نزیكبووەتەوە لە بڕی پێویستی یۆرانیۆمی پیتێنراو بۆ بەرهەمهێنانی چەكی ئەتۆمی.
بەوتەی ئەو ئاژانسە، ئێران بەرێژەی 90% نزیكە لە بەرهەمهێنانی چەكی ئەتۆمی، بەو پێیەی پێشتر مانگانە نزیكەی حەوت كیلۆگرام یۆرانیۆمی دەپیتاند، بەڵام ئێستا زیادیكردووە بۆ 30 كیلۆگرام.
هەڵسەنگاندنێکی تەکنیکی راپۆرتەکانی مانگی شوباتی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی مەزەندەی کردووە، کە ئێستا ئێران ئەوەندە یۆرانیۆمی پیتێنراوی هەیە کە ئەگەر زیاتری بکات، دەتوانێت حەوت چەکی ئەتۆمی پێ بەرهەم بهێنێت.
باڵیۆزی بەریتانیا لە ئەنجوومەنی ئاسایش دەڵێت، "ئەگەر پێویست بکات رێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران هەڵدەوەشێنینەوە."
ئیسماعیل بەقایی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لەبارەی کۆبوونەوەکە رایگەیاند: کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایش هیچ بنەمایەکی یاسایی نییە و ئەگەر رێککەوتنەکە هەڵبووەشێتەوە بەتەنیا لە زیانی ئێران نابێت.
وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی عەرەبی و نوێنەری ئەمریكا رێككەوتن لەسەر ئاگربەست لە غەززە ترەمپیش دەڵێت هیچ كەسێك لە غەززە دەرناكرێت.
لە دەوحەی پایتەختی قەتەر وەزیرانی دەرەوەی سعودیە و قەتەر و ئیمارات و ئوردن و میسر و ستیڤ ویتكۆف نوێنەری ئەمریكا لە بارەی ئاوەدانكردنەوەی غەززە كۆبوونەوە و باس لە دەرەنجامەكانی لوتكەی عەرەبی كرا كە لە قاهیرە بەڕێوەچوو لەگەڵ كۆبوونەوەی رێكخراوی هاریكاری ئیسلامی لە سعودیە بۆ پاڵپشتیكردنی گەلی فەلەستین.
لە كۆبوونەوەكەی دەوحە وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی عەرەبی و نوێنەری ئەمریكا رێككەوتن لەسەر ئاگربەست لە غەززە و گەیاندنی هاوكاری بۆ غەززەیەكان و پاڵپشتی خۆیان بۆ پلانی ئاوەدانكردنەوەی غەززە و كۆمەككردنی كەرتەكە دەربڕی.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكاش لە كۆبوونەوەیەكیدا لەگەڵ میكاڵ مارتن سەرۆك وەزیرانی ئێرلەندا رایگەیاند، هیچ كەسێك لە غەززە دەرناكرێت و كەس حەز بە راگواستنیان ناكات.
ئیسماعیل بەقایی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند، بەمزوانە لەلایەن وڵاتێکی عەرەبیەوە پەیامی ترەمپ دەگەیەنرێتە دەستمان.
هەریەک لە بەرپرسانی ئێران، عەباس عیراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران و ئیسماعیل باقایی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران، پەیوەست بەو نامەیەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکاوە، کە ئاراستەی ئێرانکراوە بۆ دانوستان، رایانگەیاند: ئامادەی دانوستانین ئەگەر تیایدا رێز لە ئێران بگیرێت.
ئیسماعیل بەقایی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاندوە: بەمزوانە نامەکەی ترەمپ لەلایەن راوێژکاری دبلۆماسی سعودییەوە دەگاتە دەستمان.
هاوکات عەباس عیراقچی وەزیری دەرەوەی ئێرانیش رایگەیاندبو: تاران هەمیشە ئامادەیە بۆ دانوستان لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی، بەڵام دەبێت، "نامەکە پێگە و کەرامەتی ئێران لەبەرچاوبگرێت".
بەپێی زانیارییە میدیاییەکان، ئەنوەر قەرقاش راوێژکاری دیبلۆماسی سعودیە هەڵگری نامەکەی ترەمپە، و تا ئێستاش هیچ وردەکارییەکی نامەکە لە میدیاکاندا بڵاونەکراوەتەوە.
پێشتر ترەمپ رایگەیاندبو، ئەگەر تاران رازینەبێت بە دانوستان روبەروی هێرشی سەربازی دەبێتەوە، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە دەیەوێت لەگەڵ ئێران بگەنە رێککەوتنێکی نوێ بۆ رێگری لە پەرەپێدانی زیاتری بەرنامە ئەتۆمییەکەی. دۆناڵد ترەمپ لە لێدوانێکیدا بۆ فۆکس بزنس، وتی: “پەیامێکم بۆ ناردن و هیوای خۆمم دەربڕی کە دانوستانمان لەگەڵبکەن، چونکە دەستێوەردانی سەربازی کارەساتبار دەبێت بۆیان”. لای خۆیەوە، خامنەیی رێبەری کۆماری ئیسلامی ئێران لە وەڵامی قسەکانی ترەمپدا رایگەیاند: پێشنیاری ترەمپ بۆ دانوستان تەنیا بۆ فریودانی رای گشتییە.
کۆشکی کرملن ئاشکرایکرد، دەمانەویت ئەمریکا لەبارەی ئەنجامی دانوستانەکانیان لەگەڵ ئۆکراین لە سعودیە ئاگادارمان بکاتەوە، پێش ئەوەی لێدوان لەسەر ئاگربەستی پێشنیارکراو بدات.
دیمیتری پێسکۆڤ، وتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتی کۆماری روسیا (کرملن) لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، ئەگەری پەیوەندی تەلەفۆنی نێوان ڤلادیمێر پوتن و دۆناڵد ترەمپ رەتناکاتەوە، ئاماژەی بەوەشدا ئەگەر پێویست بکات دەتوانرێت زۆر بە خێرایی سەبارەت بە راگرتنی شەڕ لە ئۆکراین ئەو پەیوەندییە رێکبخرێت.
بەپێی ئاژانسی رۆیتەرز، ئەمریکا و ئۆکراین رۆژی سێشەممە لە راگەیەنراوێکی هاوبەشدا ئاشکرایانکرد، کیێڤ رازی بووە بە پێشنیارێکی ئەمریکا بۆ ئاگربەستی خێرا بۆ ماوەی 30 ڕۆژ و هەنگاوەکانی گەڕاندنەوەی ئاشتییەکی هەمیشەیی.
وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایدەگەیەنێت: ئەمریکا پاڵپشتی لە کوردەکانی رۆژئاوا دەکات، رێککەوتنی نێوان هەسەدە و حکومەتی سوریاش گرنگی زۆری هەیە بۆ بنیادنانەوەی سوریایەکی یەکگرتوو.
مارکۆ رۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، واشنتۆن پێشوازی لە رێککەوتنی هێزەکانی سوریای دیموکرات و حکومەتی نوێی سوریا دەکات، دەشڵێت؛ کوردەکانی باکور رۆژهەڵاتی سوریا لەلایەن ئەمریکاوە پاڵپشتی دەکرێن.
روبیۆ ئاشکرایکردووە: ئەو رێککەوتنەکەی نێوان و هێزەکانی سوریای دیموکرات و دەسەڵاتدارانی کاتی سوریادا راگەیەنرا، هەنگاوێکی گرنگە بۆ یەکخستنی باکوری رۆژهەڵاتی سوریا بۆ سوریایەکی یەکگرتوو.
سەرۆکایەتی کۆماری سووریا رۆژی دووشەممە بڵاویکردەوە: هەسەدە و حکومەتی نوێی سوریا رێککەوتنیان ئیمزاکرد بۆ یەکخستنی سەرجەم دامودەزگا مەدەنی و سەربازییەکانی سەر بە خۆبەڕێوەبەریی کورد لە چوارچێوەی دەوڵەتی سوریا.
سەرۆك كۆماری ئێران رێككەوتن لەگەڵ ئەمریكا رەت دەكاتەوە و كۆشكی سپیش جەخت لەوە دەكاتەوە تەنها بژاردەی، رێككەوتن یان هێرشی سەربازیی لەبەردەم ئێراندایە.
دوای ئەوەی مەسعود پزیشكیان، سەرۆك كۆماری ئێران رایگەیاند لە ژێر هەڕەشەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا ئامادەنابن دانوستان و رێككەوتن لەگەڵ واشنتۆن بكەن، وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی كۆشكی سپی جەختی لەو بژاردانە كردەوە كە سەرۆكی ویلایەتەیەكگرتوەكان رایگەیاندبو.
كۆشكی سپی جەختی لەوە كردەوەتەوە كە تەنها بژاردەكانی دانوستان و جەنگ لەبەردەم ئێراندایە و ئەمریكا بە هیچ شێوەیەك رێگە نادات ئێران ببێتە خاوەنی چەكی ئەتۆمیی.
پێشتر پزشكیان وتبوی چونكە دۆناڵد ترەمپ هەڕەشەی كردوە، ئامادە نییە دانوستانی لەگەڵ بكات.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا لە نامەیەكدا بۆ عەلی خامنەیی، رێبەری ئێران داوای دانوستانی لەگەڵ وڵاتەكە كردبو و جەختیشی لەوە كردبوەوە كە ئەو وڵاتە دوو بژاردەی رێككەوتن و جەنگی لەبەردەمدایە و خامنەییش رەتی كردەوە.
كۆبوونەوەكەی جەدە لەنێوان هەردوو وەفدی ئەمریكا و ئۆكراین لەبارەی راگرتنی شەڕ كۆتاییهات و ئۆكراین ئامادەیی نیشاندا، بۆ دەستپێكردنی دانووستانی راستەوخۆ لەگەڵ روسیا بۆ راگرتنی هەمیشەیی شەڕ لە ئۆكراین،
بەگوێرەی راگەیەنراوی كۆتایی كۆبوونەوەكە، ئەمریكا دەستبەجێ ئاڵوگۆڕی زانیارییە هەواڵگرییەكانی لەگەڵ ئۆكراین و هاوكارییە سەربازییەكانی بۆ ئەو وڵاتە دەستپێدەكاتەوە، هەروەها واشنتۆن و كیێڤ گەیشتنە رێككەوتن لەسەر پەرەپێدانی كانزا بەنرخەكانی ئۆكراین و لە نزیكترین كاتیشدا، رێككەوتنی كانزا بەنرخەكان لەنێوان هەردوو وڵاتدا ئیمزابكرێت.
هەریەك لە كۆشكی سپی و ڤۆڵۆدیمێر زیلینسكی سەرۆكی ئۆكراین پێشوازییان لە ئەنجامی كۆبوونەوەكە كرد و رایانگەیاند، كۆبوونەوەكە ئەرێنی و بەرهەمدار بووە، زیلینسكی راشیگەیاند، ئۆكراین پشتیوانی لە پێشنیازەكەی كۆشكی سپی دەكات بۆ راگەیاندنی 30 رۆژ ئاگربەست.
هاوكات، ماركۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند، واشتنۆن و كیێڤ گەیشتنە رێككەوتن بۆ دەستپێكردنی دانووستانەكان بە ئاڕاستەی ئاشتی هەمیشەیی لە ئۆكراین. راشیگەیاند، ئۆكراین هەنگاوی ناوە بەرەو ئاشتی، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا جەختیلەوەشكردەوە، ئۆكراین هەنگاوی ناوە بەرەو ئاشتی.
هەروەها، مایك واڵتز راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا رایگەیاند، لەگەڵ روسیا گفتوگۆدەكات سەبارەت بە پێشنیازەكەی كۆشكی سپی بۆ راگەیاندنی ئاگربەست.