کوردستان
ئامانج رەحیم سكرتێری ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان رایگەیاند، مانگی 10ی ساڵی رابردوو حكومەت بڕیاریدا بە ڕاستكردنەوەی مانگەكانی پێدانی مووچە، بۆ ئەو مەبەستەش تەواوی مووچەی پێنج مانگی مووچەخۆران كە بڕەكەی سێ ملیار و 159 ملیۆن دۆلارە وەك مووچەی خەرجنەكراو خرایە سەر پابەندییە داراییەكانی هەرێم نەك بەو بڕە پارەیە قەرز كرابێت، چونكە هەرێم بە پێی دەستوور توانای وەرگرتنی قەرزی نیە، بەوەش پابەندیی دارایی حكومەت لە 28 ملیار و 477 ملیۆن دۆلارەوە، گەیشتە 31 ملیار و 636 ملیۆن دۆلار، وتیشی، ئەو ژمارانە رەوانەی دیوانی چاودێری دارایی كراوە و ئێستا لە ژێر ووردبینی و پێداچوونەوەدایە و لەگەڵ تەواوبوونی پرۆسەی ووردبینی، ئەنجامەكەی ڕەوانەی پەرلەمانی كوردستان دەكرێت.
ئەمڕۆ ئاوات محەمەد قائیمقامی سلێمانی لەگەڵ ئەندامانی لیژنەھاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی کۆبووەو رایگەیاند ،لە ماوەی ساڵانی ربردوو لیژنەکان کاری گەورەو گرنگیان کردووە بۆ پارێزگاریکردن لە تەندروستی خەڵک و رێگریکردن لە سەرپێچیکاران و بەھۆی ھەوڵ و ماندوبون و شەونخونی لیژنەکان ئێستا خەڵک بە دڵنیاییەکی زیاترەوە خواردن و پێداویستییەکان بەدەست دەخەن ، ووتیشی خەڵک متمانەیەکی تەواویان بە لیژنەکان ھەیەو رۆژانە لە پەیوەندیدان لەگەڵیان ئەمەش وای کردووە لەھەر شوێنێک سەرپێچی ببینرێت دەست بەجێ بەدواداچونی بۆ دەکرێت و سەرپێچیکاران رووبەرووی رێکاری یاسایی دەکرێنەوە .
ئاماژەی بۆ ئەووشکرد: رۆژانە لە رێگەی ٣٨ لیژنەوە بەدواداچون و پشکنین دەکرێت و لیژنەکان سەردانی ھەموو ئەو شوێنانە دەکەن کەسەرچاوەی پێداویستی رۆژانەی ھاوڵاتیانەو بەھۆی سەردان و چاودێرییەکانی لیژنەکان رێگری لە سەدان تۆن خواردن و مەوادی بەسەرچوو زیان بەخش کراوە و بەھۆیی ئەو چاودێرییە بەردەوامانە ژیان و تەندروستی ھەزاران کەس لە نەخۆشی شێرپەنجەو مەترسی پارێزراوە .
قائیمقامی سلێمانی راشیگەیاند : تەنیا لە ماوەی شەش مانگی رابردوودا لیژنەھاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی زیاتر لە ٣٦ ھەزار سەردانیان ئەنجامداوە و بەدواداچونیان بۆ چۆنیەتی جێبەجێکردنی رێنماییەکان کردووە و سەدان شوێنیان داخستووە و بەھەزارانیان بەھۆی سەرپێچییەوە سزاداوە ، بەڵام ئەگەر بەراورد بکرێت بەوژمارە زۆرەی سەردانی لیژنەکان زۆرینەی شوێنەکان پابەندن و بەدڵنیاییەوە دەتوانین بڵێین سلێمانی یەکێکە لە شارە پاکەکان لەسەر ئاستی عێراق و ھەرێمی کوردستان خەڵکی ئەم شارە دڵنیا دەکەینەوە لیژنەکان ھەمیشە چاوێکی کراوەدەبن و لەھەر شوێنێک سەرپێچی و پابەند نەبوون ھەبوو بەدواداچون دەکرێت و پاراستنی تەندروستی ھاوڵاتیان لە پێشینەی کارەکانیانە ، قائیمقامی سلێمانی ھاوڵاتیانی شارەکە دڵنیا دەکاتەوە گەڕان و بەدواداچونەکانی لیژنەکان بەھەمان ئاست و کاریگەری بەردەوام دەبێت.
سبەینێ لە ھەرێمی کوردستان مووچەی ھیچ وەزارەت و دەستەیەک دابەش ناکرێت. سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، سبەینێ پێنجشەممە مووچەی ھیچ وەزارەت و دەستەیەک دابەش ناکرێت و بانکەکان تەنھا حساباتی کۆتایی مانگ ئەنجام دەدەن، بەڵام لە ڕۆژانی داھاتوو خشتەی دابەش کردنی مووچەی فەرمانبەران بە لێبڕینی ٢١٪ دەست پێدەکاتەوە.
بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ٧٢٣ کەسی تر تووشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و شەش تووشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و ٥٤٩ تووشبووی تری ڤایرۆسەکەش چاکبوونەتەوە.
لە بارەی کۆبوونەوەکەوە عەمید ڕوکن خالید عەبدول سەرۆکی تیمی ئەفسەرانی پێشمەرگە لە کەرکوک ڕایگەیاند لە کۆبوونەوەکەدا ڕاکان جبوری پارێزگاری کەرکوک بە وەکالەت و فەریق عەلی فرێجی فەرماندەی ژووری ئۆپراسیۆنەکانی عیراق لە کەرکوکیش ئامادەبوون.
ئاماژەی بەوەشدا، لەو کوبوونەوەیەدا باس لە ھەماھەنکی و ھاوکاری نێوان پێشمەرگە و سوپا لە کەرکوک کران. وتیشی، لە کۆبوونەوەکەدا فەریق عەلی فرێجی فەرماندەی ژووری ئۆپراسیۆنەکانی عێراق ستایشی ڕۆڵی پێشمەرگەی کرد و ڕایگەیاند ئاستی ھەماھەنگی نێوان سوپا و پێشمەرگە لە کەرکوک باشە و ئۆپراسیۆنی ھاوبەشیش کراوە و ئاڵوگۆڕی زانیاریش دروستبووە. وتیشی، لە بەرامبەردا قاسم ئەعرەجی ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی عێراق خۆشحاڵی دەربڕیوە بۆ ھاوکاری و ھەماھەنگی نێوان پێشمەرگە و سوپا لە کەرکووک و ڕایگەیاندووە دەمانەوێت ئاستی ئەو ھەماھەنگیە باشتریش بێت.
جێی ئاماژەیە ڕۆژی چوارشەممە قاسم ئەعرەجی ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی عێراق بە یاوەری فەریق ڕوکن عەبدولئەمیرشمەری جێگری فەرماندەی ژوری ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکانی عیراق و حەمید شەتری بریکاری ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی عێراق سەردانی کەرکوکی کرد و لەو سەردانەیدا لەگەڵ پارێزگاری کەرکوک بە وەکالەت و فەرماندەی ژووری ئۆپراسیۆنەکانی کەرکوک کۆبوونەوە.
سەبارەت بە سەردانەکەشی بۆ کەرکوک ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی عیراق لە پەیجی فەرمی خۆی بڵاوی کردەوە سەردانەکەمان بۆ کەرکوک بە مەبەستی بەدواداچوونی ڕەوشی ئەمنی و ڕێوشوێنەکانی یەکە سەربازی و ئەمنیەکانە لە پێناو پتەوکردنی ئاسایش و پارێزگاری ژێرخانی ئابوری و دامەزراوە نەوتیەکان و وێستگەکانی کارەبا و تاوەرەکانی گواستنەوەی وزەی کارەبا.
پێشتریش "مەروان عانی" بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی دیوانی پارێزگای کەرکوک ئاشکرایکردبوو سەردانەکەی ئەعرەجی بۆ دروستکردنی ھەماھەنگی ئەمنی و سەربازی و پێکھێنانی ھەماھەنگی ھەواڵگریە و ھەوڵێکیشە بۆ ڕێگرتن لە بە ئامانجکردنی وێستگەکانی کارەبا و تاوەرەکانی گواستنەوەی کارەبا.
پەیامنێری کوردسات نیوز ڕایگەیاند، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا دەوروبەری کەمپی "سەردەشت"یان لەسەر چیای شەنگال بۆردومان کردووە و دوو ئۆتۆمبێلیان کردووەتە ئامانج.
ئاسایشی شەنگالیش ڕایگەیاندووە، بۆردوومانەکە زیانی گیانی لێنەکەوتووەتەوە، تەنھا زیانی ماددی ھەبووە.
ئەوەش لە کاتێکدایە، ماوەیەکە سوپای تورکیا و فڕۆکە جەنگییەکانی ناوبەناو ھێرش دەکەنە سەر ھەرێمی کوردستان و ناوچە سنورییەکان بۆردومان دەکەن، ھاوکات چەند بنکەیەکی سەربازیشیان لە سنوری چیای مەتین لە ئامێدی دامەزراندووە.
بودجەی چارەسەری ئەو بەرکەوتووانەش بەشێکی لەلایەن حکومەتی ھەرێم و بەشێکی لەلایەن ھاوسەرۆکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانەوە دابین دەکرێت.
ئازاد مستەفا بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی ھەڵەبجەش ڕایدەگەیەنێت، لەگەڵ کەمبوونەوەی ئامارەکانی کۆرۆنا لە ئێران تەواوبوونی ئامادەکارییەکان، ئەو بەرکەوتووانە ڕەوانەی ئێران دەکرێن.
ھاوکات داوایان لە سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان کرد، ھەماھەنگ و ھاوکاری ئەنجومەنی پارێزگاکان بێت بە تایبەتی لە دەرکردنی بەشێک لە پڕۆژەیاساکان.
"ھۆگر عەزیز" وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی ھەولێر ڕایگەیاند، باندێکی سێ کەسی لە ھەولێر دەستگیر کراون کە لە ڕێگەی سۆشیال میدیاوە ڕایانگەیاندووە دۆلاری لیبیان ھەیە و دەیانەوێت ئاڵوگۆڕی پێ بکەن بە دۆلاری تر، لە کاتی مامەڵەکردنیش بە ھەڕەشەی چەک نزیکەی ٥٠ ھەزار دۆلاریان لە چەند کەسێک سەندووە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، تۆمەتباران ڕەوانەی دادگا کراون و پۆلیس دەستی بەسەر بڕێک لە پارەکە و دوو ئۆتۆمبێل و کڵاشینکۆفێکدا گرتووە کە تاوانەکەیان پێکراوە.
مقەدەم "بەیار محێدین" لێپرسراوی ڕاگەیاندنی بەرگری شارستانی سۆران لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، لە ماوەی ٦ مانگی ڕابردوودا ٢١٨ ڕووداوی جۆراوجۆر تۆمارکراوە، کە ٢٠٣ ڕووداوی ئاگرکەوتنەوە تۆمار کراوە بەو ھۆیەشەوە ھەزار و ٣٨٢ دۆنم زەوی سوتاوە، ھاوکات بەھۆی شۆرتی کارەباوە زیان بە دووکان و ئۆتۆمبێلی ھاووڵاتییان کەوتووە.
وتیشی، لە سنوری قەزای سۆران ٧ ھاووڵاتی خنکاون، بەشێکی ئەو ھاووڵاتیانەش بە مەبەستی گەشتیاری سەردانی ناوچەی سۆرانیان کردووە.
بە مەبەستی بەدواداچوون بۆ بۆردومانی ناوچە سنورییەکان لەلایەن وڵاتانی دراوسێ و لە شکرکێشییەکانی سوپای تورکیا و ئەو کێشە و گرفتانەی لە ناوچە سنورییەکان ھەیە کونسوڵی بەریتانیا سەردانی قەزای سۆرانی کرد.
ئەوەش لە کاتێکدایە بەھۆی بۆردومانەکانەوە تا ئیستا زیاتر لە ١٥٠ گوند لە ناوچە سنورییەکانی قەزای سۆران چۆڵکراون و دانیشتوانەکانیشیان ئاوارە بوون.
سەردانەکەی سەرۆکی ھەرێم لە ئەمڕۆوە دەستپێدەکات و لەگەڵ لایەنەکان تاوتوێی دواین پێشھات و گۆڕانکارییە سیاسیەکانی ھەرێمی کوردستان و عێراق دەکەن، پرسی نوسینەوەی دەستووریش، یەکێکی تر دەبێت لە تەوەری گفتوگۆکان، تەوەرێکی تر نزیکبوونەوەی وادەی بەرێوەچوونی ھەڵبژادنی پێشوەختی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەبێت.
ئازاد محەمەد سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ڕایگەیاند، بە قەزاکردنی بازیان و حاجیاوا بە پێی یاسای ئەنجومەنی پارێزگاکان دەکرێت و ژمارەی دانیشتوانی بازیان گەیشتووەتە ٦٧ ھەزار کەس و دانیشتوانی حاجی ئاواش ٦٥ ھەزار کەسە و لە ڕووی جوگرافیشەوە ڕووبەرێکی فراوانیان ھەیە، بەو جۆرەش ھەردوو ناحیەکە گونجاون بۆ ئەوەی بکرێن بە قەزا.
سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ڕاشیگەیاند، دوای پەسەندکردنیان لە ئەنجومەنی پارێزگا، پێشنیازەکە ڕەوانەی وەزارەتی ناوخۆ دەکرێت و بۆ بڕیاری کۆتاییش ئاڕاستەی ئەنجومەنی وەزیران دەکرێت.