کوردستان
قوباد تاڵەبانی پێشوازیکرد لە وەفدێکی ئەمریکی بە سەرۆکایەتیی پۆڵ گرۆوڤ لە ئەنجومەنی پیران، لە کۆبوونەوەکەدا کە رۆبەرت پالاندینۆ کونسوڵی گشتی ئەمریکا ئامادەبوو، ھەردوولا لەبارەی چۆنییەتی بەڕێوەچوونی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و سیناریۆکانی دوای ھەڵبژاردن گفتوگۆیان کرد و ئاسایش و رەوشی ئابوری عێراقیشیان تاوتوێکرد.
قوباد تاڵەبانی لەبارەی ھەنگاوەکانی چاکسازیکردن لە سیستمی سیاسی عێراق بە گرنگییەوە باسی لە پێویستیی دەرکردنی یاسای نەوت و گاز کرد بۆ باشترکردنی ڕەوشی ئابووری، داواشیکرد ھەنگاوەکانی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر زیاتر چڕ بکرێنەوە و ھەماھەنگییەکانی نێوان ھاوپەیمانان و ھێزە ئەمنییەکانی عێراق و ھەرێمی کوردستان زیاتر بکرێن.
لیژنەی پەیوەندییەکان و رەوەندی کوردستانی پەرلەمانی کوردستان لەگەڵ فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی حکومەتی ھەرێمی کوردستان لەبارەی چارەنووسی ئەو ھاووڵاتییە کوردانەی لە لیتوانیان کۆبوونەوە.
سەفین دزەیی رایگەیاند، لە پەیوەندییەکانیان لەگەڵ لێپرسراوانی لیتوانیا و وەزارەتی دەرەوەی عێراق و رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان بەردەوامن بۆ دیاریکردنی چارەنووسی ئەو پەنابەرە کوردانەی کە ئێستا ٣٧ کەسیان گیریان خواردووە و ئەوانی تریش لەکەمپدان.
بافڵ تاڵەبانی ئاماژەی بە خۆڕێکخستنەوە و چاکسازیکردن لەناو دامەزراوەکانی حیزب کرد و وتی، یەکێتی چەند ھەنگاوێکی بەئاڕاستەی یەکێتی ناو یەکێتی ناوە و گۆڕانکارییەکان لەپێناو پاراستنی شکۆی یەکێتی و پارێزگاریکردن بووە لە دەستکەوتەکان و ئەو بەھا نەتەوەیی و نیشتمانییانەی یەکێتییەکەمان بڕوای پێیانە. ئەم حیزبە بەرھەمی رەنجی تێکۆشەران و خوێنی شەھیدانە و بەھیچ شێوەیەک رێگەنادەین لە رێبازە پیرۆزەکەی مام لابدات.
لە درێژەی کۆبوونەوەکدا ھاوسەرۆک جەختی لەوە کردەوە کە یەکێتی موڵکی ھیچ گرووپ و بەرژەوەندیخوازێک نییە و رێگەنادەین مێژووی پڕ لە سەروەری ئەم حیزبە لەکەدار بکرێت. ئەوەی کردوومانە پاراستنی حیزبی شەھیدان بووە لە ھەڵدێر و بەلاڕێدا بردن. یەکێتی لەھەناوی کۆمەڵانی خەڵکەوە دروستبووە و دەبێت ھەموو ھەوڵەکانیشی لەپێناو خەڵکدا بێت نەوەک کۆمەڵێک کەس کە یەکێتییان بۆ بەرژەوەندی و مەرامی تایبەتی خۆیان بەکاردەھێنا. دڵنیایی دەدەینە یەکێتییە سەربەرزەکان کە جارێکیتر یەکێتی نابێتە قوربانیی مەرامە تایبەت و بەرژەوەندییە شەخسییەکان، ئەوانەشی لەرابردوودا ئەم کارانەیان کردووە نابەخشرێن و رادەستی دادگایەن دەکەین.
لەبارەی ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی عێراقەوە بافڵ تاڵەبانی رایگەیاند، دروستکردنی ھاوپەیمانی کوردستان لەپێناو کۆدەنگی و یەکڕیزی گەلەکەمان بووە، ھەموو ھەوڵەکانیشمان بۆ سەرخستنی دەخەینەگەڕ و پێکەوە لەپێناو کوردستانێکی ئارام و خۆشگوزەران کار دەکەین.
بەپێی راگەیەنراوەکە، لەگەڵ دەستگیرکردنی ئەو کەسانە دەستگیراوە بەسەر ٣٠ گرام ماددەی ھۆشبەر لە جۆری کریستاڵ و ١١ دەنک حەپی سۆمەدرێل و دوو گرام ماددەی جۆری جامایکا و دوو پایپ، تۆمەتبارەکانیش رەوانەی دادگا کراون و پەڕاوی لێکۆڵینەوەیان بۆ کراوەتەوە.
لیوا بەختیار محەمەد راوێژکاری باڵای وەزارەتی پێشمەرگە دەڵێت، لە گفتوگۆدان لەگەڵ وەزارەتی بەرگری عێراق ھێزی ھاوبەش لەو ناوچانە جێگیر بکەن بەمەبەستی نەھێشتنی مەترسییەکانی تیرۆریستان.
دەشڵێت، تا ئێستاش تیرۆرستانی داعش لەو ناوچانە مەترسی و ھەڕەشن.
قوباد تاڵەبانی لەگەڵ تیمەکانی یەکێتی و گۆڕان لە حکومەت و پەرلەمان کۆبووەوە، بە پێویستی زانی لەمەودوا تیمەکانی یەکێتی و گۆڕان چ لە حکومەت و چ لە پەرلەمان ھەماھەنگی و ھاوکاری زیاتر لە نێوانیاندا دروست بکەن بۆ سەرخستنی ھاوپەیمانیی کوردستان.
وتیشی، ھاوپەیمانی کوردستان ڕەنگدانەوەی خەون و خواستی ھاوبەشی یەکێتی و گۆڕانە بۆ دروستکردنی نوێنەرایەتییەکی بەھێزی کوردستانی لە بەغداد، باسی لەوەشکرد، لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا ھەردوولا بۆچوونی ھاوبەش و نزیکیان ھەبووە بۆ چارەسەرکردنی کێشە ھەڵپەسێردراوەکانی نێوان ھەرێم و بەغداد، بۆیە ئەرکی سەرشانی ھەموو کادران و ھەڵسوڕاوان و ئۆرگانەکانی یەکێتی و گۆڕانە لەم ھەڵبژاردنەدا بە ھەموو توانایانەوە کار بکەن بۆ سەرخستنی ھاوپەیمانی کوردستان بۆ ئەوەی بتوانێت مافە دەستورییەکانی ھەرێمی کوردستان دەستەبەر بکات.
لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا قوباد تاڵەبانی داوای لە ئامادەبووان کرد کاری جدی بکەن بۆ پشتگیریکردنی کاندیدەکان و سەرخستنی لیستی ھاوپەیمانی کوردستان.
وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی ھەرێم ڕایگەیاند، بۆ ساڵی نوێی خوێندن و دەستپێکردنەوەی پڕۆسەی خوێندن ئامادەکاری پێویست کراوە، ئەنجومەنی وەزارەتیش بڕیاریداوە خوێندنی ساڵی ٢٠٢١ - ٢٠٢٢ لە زانکۆکانی کوردستان لەناو ھۆڵەکانی خوێندن بێت، بە مەرجێک ڕەوشی تەندروستی بەرەو خراپی نەڕوات.
لە بەشێکی تری ڕاگەیەنراوەکەدا ھاتووە، پڕۆسەی خوێندن لە زانکۆ و پەیمانگەکانی ھەرێمی کوردستان لە ١ی ئەیلول بە دواوە بە پێی ساڵنامەی زانکۆیی زانکۆکان، بە پلان و بەرنامەی گونجاو دەستپێدەکاتەوە، لەگەڵ ئەنجومەنی وەزیرانیش کار کراوە بۆ چارەسەرکردنی گرفتە داراییەکانی زانکۆکان و پڕکردنەوەی پێداویستییەکان، بۆ ئەوەی خوێندن لە ھەرێمی کوردستان سەرکەوتوو بێت.
بافڵ تاڵەبانی ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە بارەگای مەکتەبی سیاسی لە ھەولێر لەگەڵ ژمارەیەک تێکۆشەر و پێشمەرگەی دێرینی ھەولێر کۆبووەوە و ڕایگەیاند، ھەر ھەنگاوێک نراوە بۆ ڕاستکردنەوەی ڕێڕەو و ئاساییکردنەوەی ئەرکەکانی حیزب بووە، و ئەو بارە لارەی بە دەستی ئەنقەست دروستکرابوو ڕاستکراوەتەوە و لەمەودوا بەرپرسیاریەتی و ئەرکی حیزبی بە ڕێگایەکی تەندروستدا تێدەپەڕێت، بافڵ تاڵەبانی ھانی ھەموو لایەکیدا کار بکەن بۆ سەرخستنی ھاوپەیمانی کوردستان و بە گەرموگوڕییەوە بانگەشە بکەن.
ھەر لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆی ھەمەلایەنە لەسەر پێشھاتەکان کرا و پەرۆشی یەکێتی ناو یەکێتی و سەرخستنی لیستی ھاوپەیمانی کوردستان دووپاتکرایەوە.
ھاوسەرۆک لەو بەسەرکردنەوەیەدا تەئکیدیکردەوە یەکێتی بە چاوی ڕێزێکی زۆرەوە دەڕوانێتە خەبات و تێکۆشانی ھەموو ئەو سەرکردە و تێکۆشەر و پێشمەرگانەی لە ڕۆژانی سەختدا بەشدار و کۆڵەکەی شۆڕشی نوێ بوون. ڕاشیگەیاند، لای ئێمە، ئێوە سەرمایەیەکی نیشتمانی و گرنگ و بە نرخی نەک تەنھا میللەتەکەمان بەڵکو یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانیشن و خەباتی ئێوەش بەرپرسیاریەتی ئێمەیە کە یەکێتی بپارێزین و بەھێزتری بکەین.
ئەو ڕێکخراوانە کەمپینێکیان ڕاگەیاندووە بە ناوی "بۆ ئەوەی نەمرن لە تینویەتیدا" و لە نوێترین کاریاندا کامێرای چاودێری و کۆلی ئاو و سۆندە و ماتۆڕی ئاویان گەیاندە دەربەندیخان بۆ ئەوەی ئاژەڵە کوێیەکانی چیای بەرانان لە تینویەتی ڕزگار بکەن، ئەم ئامێر و پێداویستیانەش بە پاڵپشتی مەکتەبی ڕێکخراوە دیموکراتییەکانی یەکێتی دابینکراوە.
بە پێی زانیارییەکان، قۆڵی یەکەم ھێزەکانی کۆماندۆی پێشمەرگە و یەکەیەکی ھێزەکانی فەڕەنسا لە شۆراو ئۆپراسیۆنەکەیان دەستپێکردووە تا گوندەکانی پەڵکانە، لە قۆڵی دووەمیش ھێزێکی ھاوبەشی فیرقەی بەرپەرچدانەوەی خێرا و لیوای ٥٢ی سوپای عێراقی و لیوای ٥٢ی حەشدی شەعبی لە زنجیرە چیای غەرە و گوندی قوریچای دەستیان پێکردووە و تا ئێستا دەستیانگرتووە بەسەر چەند حەشارگەیەکی چەکدارانی داعش و تەقێنراوەتەوە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ماوەی ڕاگرتنی ھاتوچۆی گەشتیاری لە دەروازەی پەروێزخان دیاری نەکراوە، تەنھا ڕێگە بە گەڕانەوەی ھاوڵاتیان دەدرێت.
لە کۆبوونەوەکەدا، خالید شوانی ئامادەکاریەکانی بازنەکەی بۆ سەرخستنی ھەڵبژاردنەکە لە ناوەندی شاری کەرکوک خستەڕوو.
خالی شوانی ڕایگەیاند، لە قۆناغی یەکەم تیمی ھاندانمان بۆ ھەموو کۆمیتەکانی سنوری بازنەی دوو دروستکردووە و قۆناغی داھاتووی ئامادەکاریەکان خۆی لە کاری ھاندانی ھاوڵاتیان بۆ بەشداریکردن لە ھەڵبژاردنەکە دەبینێتەوە، قۆناغی ھاندانیش لە ھەفتەی داھاتووەوە دەست پێدەکەین.
ڕاشیگەیاند، ئەرکی سەرەکی تیمەکان لە ھەفتەی داھاتوودا بریتیە لە ھاندانی چین و توێژەکان بۆ بەشداریکردن لە ھەڵبژاردنەکەدا.
ڕوونیشی کردەوە پێویستە تیمەکانی ھاندان بە باشی بچنە ناو جەماوەرەوە و دەنگدەران لە گرنگی پڕۆسەی ھەڵبژاردنەکە ئاشنا بکەن.
خالید شوانی ڕاشیگەیاند ئەم ھەڵبژاردنە پرۆسەیەکی گرنگە بۆ داھاتووی کەرکوک بەو پێیەی دەنگدەرانی کەرکوک بە دەنگاندانیان بۆ لیستی ھاوپەیمانی کوردستان پیلانی تەعریبچیەکان لە کەرکوک پوچەڵ دەکەنەوە کە دەیانەوێت جارێکی تر پارێزگای کەرکوک تەعریب بکەنەوە.
وتیشی، سەرخستنی کاندیدەکانی لیستی ھاوپەیمانی کوردستانیش لە پارێزگای کەرکوک دەبێتە مایەی زامنکردنی مافەکانی خەڵکی کەرکوک لە بەغداد.
بە مەبەستی دانانی پلان بەرنامەی بانگەشەی ھەڵبژاردن بۆ سەرخستنی کاندیەکانی لیستی ھاوپەیمانی کوردستان دەرباز کۆسرەت ڕەسول ئەندامی دەستەی کارگێری مەکتەبی سیاسی (ی.ن.ک) و سەرپەرشتیاری پارێزگای ھەولێری لیستی ھاوپەیمانی لە سۆران لە کۆبوونەوەیەکی فراوان لەگەڵ کادیران و ئەندامی مەڵبەندی ٦ی سۆران و فەرماندە سەربازیەکانی ھێزەکانی پێشمەرگە ڕێکخست.
لەو کۆبوونەوەیە تیشک خرایە سەر شێوازی دەستپێکردن و ھەڵمەتی بانگەشەی ھەڵبژاردن بۆ سەرخستنی کاندیداکانی لیستی ھاوپەیمانی بۆ ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەدەچێت.
سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و لیژنەی شارەوانییەکانی ئەنجومەنەکە، شەقامی ١٠٠ مەترییان بەسەرکردەوە و "ئازاد محەمەد" سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگا لە لێدوانێکدا بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، کارەکانی پڕۆژەکە زۆر بە باشی بەڕێوەدەچن و ئەو سەرنج و تێبینیانەشی لەسەر کارەکانی پڕۆژەکە ھەیانە دەخرێنەڕوو.
ئاماژەی بەوەشکرد، بەدواداچوون بۆ ڕێکارەکانی قەرەبووکردنەوەی ئەو خاوەن باخ و زەوی و خانوو و پڕۆژانەش دەکەن کە موڵکەکانیان دەکەونە بەر شەقامی ١٠٠ مەتری.