کوردستان
شەوی رابردوو بەھۆی دروستبوونی گرژی لە نێوان لایەنگرانی لایەنێکی دیاریکراو و کاروانێکی لیوای ٦١، ھێزی ئەمنی لە شەقام و گەڕەکەکانی شاری کەرکوک بڵاوەیانپێکرا و ژمارەیەک گەنجیان دەستگیر کرد کە ١٧ یان ئازادکراون و ھێشتا ٣٧ گەنج ماون کە ئازادنەکراون و چاوەڕێی فەرمانی دادگان.
دوای ئەوەی شەوی رابردوو ژمارەیەک گەنج لە کەرکوک دەستگیر کران بەھۆی دروست بونی گرژی لە نێوان لایەنگرانی لایەنێکی دیاریکراو و کاروانێکی لیوای ٦١، ھێزی ئەمنی لە شەقام و گەڕەکەکانی شاری "کەرکوک" بڵاوەیانپێکرا و ژمارەیەک گەنجیان دەستگیر کرد، بەڵام دەست بەجێ بە ھەوڵی بافڵ تاڵەبانی ھەوڵی چارەسەر کردنی ئەو گرژییانە دراو و ھەڵمەتی ھەڵکوتان و گرتنی گەنجانی کەرکوک راگیراو ، لە ئێستاش دا ھەوڵەکانی بافڵ تاڵەبانی بۆ ئاسایی کردنەوەی دۆخەکە بەردەوامە.
دەقی راگەیەندراوەکە...
مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە نیگەرانییەوە لەو دۆخە نەخوازراوە ئەمنییەی کەرکوک دەڕوانێت کە لەماوەی دوو رۆژی رابردوودا دروستکراوە، بۆ ھەموو لایەکی رووندەکەینەوە لە دوێنێ شەوەوە ھەڤاڵ بافڵ تاڵەبانی، ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، بەڕێز مستەفا کازمی، سەرۆک وەزیرانی عێراق لە پەلاماردانی ماڵی کورد و پێشێلکاری ھێزە ئەمنییەکان و دەستگیرکردنی گەنجان ئاگادرکردۆتەوە، لە پەیوەندی بەردەوام بووە لەگەڵ سەرۆک وەزیران و بەرپرسانی باڵا لە بەغدا بۆ چارەسەرکردنی کێشەکە و ئازادکردنی دەستگیرکراوەکان و دووپاتیکردۆتەوە ئەو دۆخە دروستکراوە جێگای قبوڵکردن نییە.
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کەرکوک و کەرکوکییەکان لە ھەر موزایەدەو دروشم بازییەک بە گەورەتر دەزانێت کە ھەندێک لایەن و لە نێوانیاندا ھەندێک لە ئەندامانی مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ مەرام و دەستکەوتی بچووکی حیزبی دۆزی گەورەی کەرکوک و چارەنووسەکەی و دانیشتوانی دەخاتە بەردەم مەترسی و گەمەی سیاسی، کە ئەمە لای ئێمە جوڵەیەکی سیاسی نالۆژیکییە بۆیە یەکێتی ھێزی بەرپرسیارەو پرەنسیپی پاراستنی گیانی پێکەوە ژیان و ئاشتیانە دەگرێتەبەر و پارێزگاری لەو پێکەوە ژیانەی کەرکوک دەکات، ھاوکات پارێزەری ماف و خاک و کوردستانی بوونی شارەکە دەکاتەوە و بەم ستراتیژە کاردەکات و لەھیچ لایەنێکی قبوڵناکات درێژە بەم جۆرە رەشبگیرییە بدات و ژیان و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی بخاتە مەترسییەوە بۆ ھەر ئەگەرێکیش یەکێتی بژاردەی یەکلاکەرەوەی ھەیە.
راگەیەندراوی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کورستان
خالید شوانی ئەندامی سەرکردایەتی یەکێتی نیشتمانی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، راگەیاندنی باری نائاسایی لە ھەندێک ناوچەی کەرکوک جێگەی قبوڵ نییە.
وتیشی، لایەنێک خۆی لە لایەنگرەکانی بێبەری کردووە و بافڵ تاڵەبانی لەسەر رەوشی کەرکوک لەگەڵ مستەفا کازمی قسەی کردووە.
خالید شوانی راشیگەیاند، ئەو رەوشەی کەرکوک لای یەکێتی قبوڵکراو نییە و چاوەروانین ئەو گەنجانەی دەستگیرکراون بەزووترین کات ئازاد بکرێن.
لای خۆشیەوە رێبوار تەھا ئەندامی سەرکردایەتی یەکێتی راگەیاند، کوردی کەرکوک سەر بە ھەر لایەنێک بێت نابێت مامەڵەی خراپی لەگەڵ بکرێت و بافڵ تاڵەبانی داوای کردووە بەزووترین کات ئازاد بکرێن.
لەوبارەیەوە بەڕێوەبەری کلینیکی عەلی ناجی تایبەت بە کۆرۆنا رایگەیاند، ژمارەی ئەو ھاوڵاتیانەی رۆژانە سەردانیان دەکەن بەراورد بە پێشتر زیادیکردووە.
نوێنەری کەسوکاری ئەو کۆچبەرانە رایگەیاند، بە ھەوڵی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان و لایەنە پەیوەندیدارەکان و دەزگای لوتکە و باڵوێزخانەی عێراق لە لیبیا، ئامادەکاریکراوە بۆ گەڕانەوەی ئەو کۆچبەرانە.
بافڵ تاڵەبانی لە دیدارەکەدا ڕوونیکردەوە یەکێتی، بزوتنەوەی گۆڕان بە شەریکی ڕاستەقینەی خۆی دەزانێت و وەک ھاوبەشێکی سیاسی گرنگ دەمانەوێت پێکەوە ئاڕاستەی سیاسی بگۆڕین و داکۆکی لە مافەکانی گەلەکەمان بکەین. ووتیشی دەمانەوێت پێکەوە پڕۆژەی نوێمان ھەبێت و بەدیدێکی نوێوە کار بکەین بۆ کوردستانەکەمان.
ھاوسەرۆک ڕاشیگەیاند ئەو کورسیانەی ھاوپەیمانی کوردستان بە دەستیھێناوە بەرھەمی ھەوڵی گۆڕان و یەکێتی بوو کە بەو ژمارە کاندیدەوە دەچێتە بەغدا بۆ داکۆکیکردن لە بەرنامەی کوردستانیی و زامنکردنی شایستە دارایی و سیاسییەکانی کوردستان بە ناوچە دابڕاوەکانیشەوە، ئەرکی داکۆکیکردنی لە مافەکانی گەلی کوردستانی گرتووەتە ئەستۆ و بە یەکڕیزی ھاوپەیمانی لەگەڵ نوێنەرایەتی دیکەی کورد دەتوانین خۆشگوزەرانی زیاتر و ئارامی دابین بکەین.
ھەر لە دیدارەکەدا بافڵ تاڵەبانی ڕوونیکردەوە لە ژیانی سیاسیدا حیزب بە زۆر ھەوراز و نشێودا دەڕوات بەڵام گرنگ ئەوەیە یەکێتی و گۆڕان لە چوارچێوەی ھاوپەیمانی کوردستان بەرەو پڕۆژەی سیاسی ھەنگاو بنێین و خەونی کاک نەوشیروان و سەرۆک مام جەلال جێبەجێ بکەین بۆ گۆڕینی سیستەمی سیاسی و پڕۆژەی ھاوبەشیشمان ھەبێت بۆ چاکسازی و زیاتر خزمەتکردنی خەڵک و گۆڕانکاریی ڕیشەیی لە ئیدارەدان، بەڕێوەبردن، چارەسەرکردنی کەموکوڕییەکان، گلەیی و ڕەخنەکانی کۆمەڵانی خەڵکیش بە ھەند وەربگرین و بیکەینە دەستمایەی سەرکەوتنی داھاتوومان.
ھاوسەرۆک دووپاتیشکردەوە لەگەڵ براکانیان لە گۆڕان پێکەوە دەمێننەوە و کار بۆ ئایندەیەکی گەشتر دەکەن.
ئەندامانی خانەی ڕاپەڕاندنی بزوتنەوەی گۆڕان دەستیان لەکارکێشایەوە، خانەی ڕاپەڕاندنی بزوتنەوەی گۆڕان لە ڕاگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، وەک ھەڵگرتنی بەرپرسیاریەتی ئەم قۆناغە ھەستیارە، خانەی ڕاپەڕاندنی بزوتنەوەی گۆڕان بڕیاریاندا دەست لە کاربکێشینەوە، لە زووترین کاتدا دەستەیەکی کاتی بۆ بەڕێوەبردنی بزوتنەوەکە پێکدەھێندرێت.
ھاوکات جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان ڕایگەیاند، وەک دروستکردنی پێشینەیەکی سیاسی نوێ و ڕەچەشکێن، ڕێکخەری گشتی و ئەندامانی خانەی ڕاپەڕاندن دەست لە کار کێشانەوەیان پێشکەشکرد و بەرپرسیاریەتی ئەم قۆناغەیان لە ژیانی سیاسی لە ئەستۆ گرت تا دروستکردنی دەستەیەکی کاتی بۆ بەڕێوەبردنی بزوتنەوەکە و ئامادەکاری کۆنفرانسی نیشتمانی. ھەروەھا ستراتیژی بنیاتنانەوەی پایەکانی قۆناغی نوێ لە ڕێگەی داڕشتنەوەی بنەماکانی خەباتی سیاسی و دیپلۆماسی و ڕێکخراوەیی و میدیایی و گوتاری سیاسی و پرسی بەشداری گۆڕان لە حکومەتدا بڕیاریان لێدرا.
"د. ھێرش سەید سەلیم" جێگری بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی سلێمانی بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، ماوەیەکی زۆرە دامەزراندنی سەنتەرێکی پشکنینی پێشوەخت بۆ شێرپەنجە پلانی بۆ دانراوە، پڕۆپۆزەڵی بۆ ئامادەکراوە لە ڕێگەی وەزارەتی تەندروستییەوە بۆ ئەنجومەنی وەزیران بەرزدەکرێتەوە.
وتیشی، دامەزراندنی ئەو سەنتەرە ھاوکارێکی باش دەبێت بۆ نەخۆشخانەی ھیوا، چونکە پێشتر دەستنیشانی نەخۆشییەکە دەکات، بەوەش تێچووی نەخۆشی شێرپەنجە کەمتر دەبێتەوە.
جەختی لەوەشکردەوە بەھۆی گۆڕانی کەش و ھەوا و تێکچوونی ژینگە، ڕێژەی تووشبووانی شێرپەنجە لە جیھان لە بەرزبوونەوەدایە.
چەند جارێک دادگایکردنی ئەو چالاکوانانە دواخراوە، ھاوکات تیمی ڕێکخراوی "سی پی تی" بۆ داکۆکی لە ڕۆژنامەنوسان، داوای دادگاییەکی دەستبەجێ و دادپەروەرانە دەکات بۆ ئەو چالاکانەی بادینان، بۆ ئەوەی بتوانن بە زوویی بە خانەوادەکانیان شادببنەوە کە زیاتر لە ساڵێکە لە یەکتری دابڕاون.
ھەروەھا پێشتر کەسوکاری دەستگیرکراوانی بادینان لە ھەولێر ڕایانگەیاند: دەیانەوێت لە ڕۆژی دادگایکردنەکەدا ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ و فراکسیۆنەکانی پەرلەمان ئامادەی دانیشتنەکە بن و بە چاوی خۆیان ئەو تۆمەتانە ببینن کە دادگا ڕووبەڕووی کەسوکاریان دەکاتەوە.
بە پێی ئەنجامە بەراییەکان ھاوپەیمانی کوردستان لە پارێزگای سلێمانی ٨ کاندیدی سەرکەوتنیان بەدەستھێناوە، کە بریتین لە نەرمین مەعروف، بڕیار ڕەشید، ئاسۆ فەرەیدوون، چرۆ حەمەشەریف، غەریب ئەحمەد، بەدریە حسین، سروە محەمەد، ڕزگار محەمەد.
لە ھەولێریش ھاوپەیمانی کوردستان یەک کورسی بەدەستھێناوە و کاندیدی سەرکەوتوو کوردە عومەرە، لە دھۆکیش ھاوپەیمانی کوردستان یەک کاندیدی دەرچووە کە ئیمان عەبدولرەزاقە.
لە کەرکوکیش کورد ٦ کورسی بەدەستھێناوە و سێ کورسیان ھی ھاوپەیمانی کوردستانە و ھەر یەکە لە دیلان غەفور و گەیلان قادر و سەباح حەبیب دەرچوون.
لە پارێزگای سەڵاحەدین کەریم شکور کاندیدی ھاوپەیمانی کوردستان سەرکەوتنی بەدەستھێناوە. لە پارێزگای نەینەواش، دوو کاندیدی ھاوپەیمانی کوردستان دەرچوون کە بریتین لە ئەحلام ڕەمەزان و ڕۆنزی زیاد. لە پارێزگای دیالەش سۆزان مەنسور کاندیدی ھاوپەیمانی کوردستان سەرکەوتنی بەدەستھێناوە.
مەڵبەندی کۆمەڵی دادگەریی کوردستان لە ھەولێر، ڕایگەیاند، بە پێی ئەو ئەنجامانەی لە بریکارەکانیان لە بنکەکانی دەنگدانەوە وەریانگرتووە، دەنگەکانیان بە تایبەت لە بازنەی ٤ی ھەولێر، لەوە زیاترە کە کۆمسیۆنی ھەڵبژاردنەکان بڵاویکردووەتەوە، ھەر بۆیە سکاڵا تۆمار دەکەن و ئەنجامەکانی ھەڵبژاردن ڕەتدەکەنەوە.
ڕاشیگەیاند، دۆسیەی لێکۆڵینەوە بۆ ئەو ڕووداوە کراوەتەوە و پۆلیس سەرقاڵی لێکۆڵینەوەیە بۆ ئەوەی بکەری سەرەکی تاوانەکە دەستگیر بکرێت.
"سیروان محەمەد" ئەندامی ئەنجومەنی شارەوانی سلێمانی ڕایگەیاند، دوای ئەوەی چەند جارێک لەلایەن خاوەن دوکانەکانی ناوبازاڕی سلێمانی نیگەرانی و گلەی گەشتە بەردەستیان لەسەر ئەوەی ھەموو ساڵێک موڵکەکانی شارەوانی زیادکردنی ئاشکرای بۆ کراوە و چەند جارێک کێشەی کۆمەڵایەتی لێکەوتووەتەوە، ئەنجومەنی شارەوانی بڕیاریدا پاڵپشت بە یاسا لەسەر خواستی خۆیان گرێبەستی زیاتر لە پێنج ھەزار و ٦٠٠ کرێچی بۆ ماوەی ١٠ ساڵ درێژبکاتەوە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، پێویستە ماوەی درێژکراوە لەگەڵ ماوەی گرێبەستەکەی ئێستای لە ١٠ ساڵ زیاتر نەبێت و سەرجەم ڕێکارەکانی یاسای ژمارە ١ ساڵی ٢٠٢١ پەیڕەو بکرێت.
تۆڕی چاو ڕوونیکردەوە، ھیچ کارتێک تەزویر نەکراوە کە کاریگەری لەسەر ئەنجامی ھەڵبژاردن ھەبێت، بەڵام لە بەشی ڕاستی نەینەوا لەلایەن ھێزی زێرەڤانییەوە ڕێگری لە چاودێریان کراوە پێداویستی تاییەت بۆ ئامادەکردنی ڕاپۆرتی چاودێری بباتە ناو بنکەکان، ھەروەھا لە ڕۆژی دەنگدان نوێنەری ژمارەیەک کاندید لە نزیک بنکەکانی دەنگدان بانگەشەیان کردووە.
ھاوکات ژمارەیەک ڕێکاری کۆمسیۆن جێبەجێ نەکراوە و ڕێگە بە دەنگدەران دراوە مۆبایل ببەنە ژوورەوە و وێنەی دەنگەکانیان بگرن.