بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی ھەرێم، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ٥٩٢ کەسی تر تووشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و سێ توشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و  ٦٤٥ تووشبووی تری ڤایرۆسەکە چاکبوونەتەوە.

بەسەرۆکایەتی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان، جارێکی تر وەفدی ھەرێم سەردانی بەغدادی کردووە و ئامانجی سەردانەکەش گفتوگۆکردنە لەگەڵ لێپرسراوانی حکومەتی عێراق بە تایبەتیش وەزیرانی دارایی و نەوت لەبارەی داڕشتنی میکانیزمی جێبەجێکردنی یاسای بودجەی عێراق و ناردنی پشکی ھەرێم.

پێشتریش حکومەتی ھەرێم پابەندبوونی بە یاسای بودجە دووپاتکردووەتەوە، کە ئەو ئەرک و پابەندییانەی لەسەریەتی وەک خۆی جێبەجێیان دەکات بۆئەوەی حکومەتی عێراق شایستە داراییەکانی ھەرێم بنێرێت.

رێکخراویی ھەنگاوی مەدەنی لە قەزای چەمچەماڵ رایدەگەیەنێت، چەند ساڵێکە کێشەی کەمی ئاوی خواردنەوە و دابەشکردنی ئاو لە شارەکەیان ھەیە و بەشێک لە دانیشتوانەکەی لە رەوشێکی خراپدا دەژین، داوا دەکەن بەرپرسانی ناوچەکە و حکومەتی ھەرێم بە زوویی بەدەم داواکارییەکەیانەوە بچن و چارەسەری بکەن. 

ئەندامانی پەرلەمانیش لە نوسینگەی سلێمانی  پشتیوانییان بۆ داواکاریی ھاوڵاتیانی چەمچەماڵ دەربڕی و بەڵێنیاندا، ھەموو ھەوڵێک بۆ چارەسەری کێشەی کەم ئاوی قەزاکە بدەن.

تۆپخانەکان و فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا گوندەکانی زناری کێستە و ھرور و گوندەکانی بەرواری باڵا بۆردومان دەکەن، بەھۆی ئەو بۆردومانەشەوە ئاگرێکی گەورە لە دارستان و ڕەز و باخ و پوشوپاوانی ھاووڵاتیان کەوتووەتەوە، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیاش بە بەردەوامی بە ئاسمانی ناوچەکەدا دەسوڕێنەوە.

ماوەیەکی زۆرە بە بەردەوامی سوپای تورکیا ناوچە سنورییەکانی ھەرێمی کوردستان بۆردومان و تۆپباران دەکات، لە چەند ناوچەیەکش ھێزی سەربازیی جێگیرکردووە و بنکەی سەربازیی داناوە.

بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی ھەرێم، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ١٩٨ کەسی تر تووشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و ٥ تووشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و  ١٠٤ تووشبووی تری ڤایرۆسەکە چاکبوونەتەوە.

د. پشدەر عەبدوڵا بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی د. جەمال ئەحمەد ڕەشیدی منداڵانی فێرکاری لە سلێمانی ڕایگەیاند، سکچوون و ڕشانەوە لەناو منداڵاندا بڵاوبووەتەوە کە ساڵانە لەگەڵ ھاتنی وەرزی گەرما زۆر زیاد دەکات و بەھۆی کاریگەری بەرزی پلەی گەرما و پیسبوونی سەرچاوەی ئاو و خراپ ھەڵگرتنی خۆراک، لەگەڵ چەند ھۆکارێکی تر.

باسی لەوەشکردووە، ھۆکارەکانی سکچوون و ڕشانەوە لەوانەیە ڤایرۆس، بەکتریا، پاراسایت، خواردنی شیرینی، ھەستیاری بە پڕۆتین، نەخۆشی گەنم و جۆ، ژەھراوی بوون، ھەستیاری بەجۆرە خواردنێک یاخود کۆرۆنا یان چەندین ھۆکاری تر بێت.

بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی (د. جەمال ئەحمەد ڕەشیدی)ی منداڵان لە سلێمانی داواش دەکات ھاوڵاتیان بە بێ ڕاوێژ و سەردانی پزیشکی پسپۆڕ دەرمان بەکارنەھێنن، چونکە ھۆکار و چارەسەرەکانیش جیاوازن.

شیروان میرزا ئەندامێکی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە لێدوانێکدا بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ھەردوو حکومەتی ھەرێم و عێراق رێککەوتن لەنێوانیان ھەیە و رایانگەیاندووە ھەردوولا رازین بە رێککەوتنەکە و کێشەی سیاسی و یاسایی نییە، بەڵام ھۆکاری جێبەجێ نەکردنی یاسای بودجە خەم ساردی ھەردوو حکومەتە و پێویستە حکومەتی ھەرێم زیاتر گرنگی بەو بابەتە بدات بۆ جێبەجێکردنی، چونکە یاساکە راستەوخۆ پەیوەندی بە مووچەی ھاوڵاتیان و پشکی ھەرێمی کوردستانەوەیە. 

ئەدھەم بارزانی لە پەیامێکدا کە لە پێگەی تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیس بووک بڵاویکردووەتەوە و ئاڕاستەی سەرجەم لایەنەکان و ئەنجوومەنی ئاسایش و یەکێتی ئەوروپا و کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی کردووە  دەڵێت" کوردستان کەوتووەتە بەر گەڕێکی دیکەی داگیرکاری سوپایی و جینۆسایدی ژینگەیی.

لە پەیامەکەیدا دەڵێت" بەپێی ئەزموونی رابردوو سوپای تورکیا، ھەر جوگرافیا و ناوچەیەکی داگیر کردبێت، ھەرگیز پاشەکشەی لێ نەکردووە، لەئێستاشدا دەڤەری بادینان کەوتووەتە بەر شاڵاوێکی چڕی دەستبەسەرداگرتن و سوپای تورکیا تا قوڵایی ٤٠ کیڵۆمەتر سنوری بەزاندووە و خاکی کوردستانی خستووەتە ژێر ھەلومەرجی سەخت و نایاسایی داگیرکاریی سەربازی، گوندەکانیشی بە  دانیشتووانی چۆڵ کردووە و دەیان کەسیش بەو ھۆیەوە شەھید بوون.

ئەدھەم بارزانی بانگی لە دەسەڵات و  ھەموو لایەنەکانی کردووە، کە ھەموو ھەوڵی خۆیان بخەنەگەڕ، چ لەڕێی گفتووگۆ و دانووسانی دوولایەنە یان لەڕێگەی بەغداد یان رێکخراوی نەتەوەیەکگرتوەکان فشاری لەسەر ئەنقەرە دروستبکرێت، کە  سنورێک بۆ ئەو پێشێلکاری و داگیرکاریە دابنێن.

ئەدھەم بارزانی نەیشاردووەتەوە کە کاتی لێدانی زەنگی مەترسی ھاتووە کە ھەموومان بە بێ دوودڵی لێبدەن و  بەھەندی وەربگرن. 

پۆلسی راپەڕین بڵاویکردووەتەوە، کچەکە ناوی (ب.س.ئ)لە دایکبووی ١٩٩١ پیشەی کچی ماڵە، دانیشتووی گوندی بێشیر سەر بەناحیەی ھێرۆ قەزای پشدەرە.

بەوتەی باوکی، کچەکەی لە تەنیشت حەوزێکی ئاودا سەرقاڵی شۆردنی جلەکانی بووە و دواتر کەوتووەتە ناو ئاوەکە و خنکاوە، کە لەوکاتەدا خۆی لە مزگەوت بووە و دایکیشی نوێژی خەوتنانی کردووە. 

پۆلیسی راپەڕین دەڵێت، دۆسیەی لێکۆڵینەوە بۆ رووداوەکە کراوەتەوە و لێکۆڵینەوەش بەردەوامە.

نمایشەکە کە ئێوارەی ئەمڕۆ (٢٧ ئایاری ٢٠٢١) لە ھەولێر کرا، قوباد تاڵەبانی خۆشحاڵی و خۆی دەربڕی کە بەرھەمێکی تەواو کوردی ئەمڕۆ لە بەرچاوی نوێنەری وڵاتان نمایش کراوە و ھیوای خواست ئەمە ببێتە سەرەتا و دەسپێک بۆ بە پیشەسازیکردنی سینەما لە کوردستان و دەرخستنی توانای گەنجانی کورد لە بواری ھونەر.

لە پەراوێزی نمایشەکەدا قوباد تاڵەبانی گفتوگۆی لەگەڵ ستافی بەرھەمھێنەری فیلمەکە کرد کە ئامادەی نمایشەکە بوون و لە بارەی توانای گەنجان و ھونەرمەندانی کورد بیروڕایان گۆڕییەوە و پابەندی حکومەتی ھەرێمی کوردستانی دووپاتکردەوە بۆ پاڵپشتیکردنی توانا نیشتمانییە داھێنەرەکان بە تایبەت بواری ھونەری نواندن و جەختیکردەوە سینەما پردێکە بۆ بەستنەوەی کۆمەڵگای کوردی بە دنیای سەردەم و دەکرێت ببێتە ئاوێنەی نمایشی خەون و خولیا و ئازار و بەسەرھاتەکانی نەتەوەی کورد بۆ ھەموو جیھان.

لە دیدارێکدا دوایین گۆڕانکارییە سیاسی، ئابووری و ئەمنییەکان تاوتوێکران و بیروبۆچوونیان لە بارەوە ئاڵوگۆڕکرا و گرنگی پتەوکردنی ھەماھەنگیی سەربازی و ئەمنی نێوان ھەردوولا دووپاتکرایەوە بە تایبەت لە بوارەکانی پڕچەککردن و ڕاھێنان و پەرەپێدانانی توانا سەربازییەکان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی پاشماوەکانی داعش و سەقامگیرکردنی ئاسایش و ئارامی لە ناوچەکە.

‎ھاوسەرۆکان لە بارەی جموجوڵ و مەترسی داعش لە عێراق و سوریا و خۆڕێکخستنەوەیان ھۆشدارییاندا و تەئکیدیان لە ستراتیژێکی نوێی سەربازیکردەوە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و ڕێگریکردن لە ھێنانەدی مەرامەکانیان، بۆ ئەوەش بەردەوامی ھەماھەنگی ئەمنی ھاوبەش لە نێوان ھێزەکانی پێشمەرگە و عێراق و ھاوپەیمانانی نێودەوڵەتی بە گرنگ زانرا و پێکھێنان و چالاککردنی ژووری ئۆپەراسیۆنە ئەمنییەکان لە ناوچە کێشە لەسەرەکان بە ھەنگاوێکی گرنگ لە قەڵەم درا و داواشیان لە ھێزەکانی ھاوپەیمانان کرد ڕۆڵی زیاتر بگێڕن و بەشداربن لە ژوورە ھاوبەشە ئەمنییەکاندا.

‎لە بارەی یەکگرتنەوە و یەکخستنەوەی ھێزەکانی پێشمەرگە و یەکە سەربازییەکان، ھاوسەرۆکان جەختیان لە خستنەگەڕی ھەوڵەکان کردەوە بۆ یەکگرتنەوەی ھێزەکانی پێشمەرگە لەسەر بنەمای ھاوسەنگی و شەراکەت بە لەبەرچاوگرتنی ئینتیمای نیشتمانی و بەرژەوەندی گشتی و ڕاشیانگەیاند، یەکێتی ھەموو ھەوڵێک دەدات بۆ پێکھێنانی ھێزێکی یەکگرتووی مەشقپێکراوی نیشتمانی کوردستانی کە پارێزەری خاک و گەکەکەمان بێت. پشتیوانی و ھاوکاری ھێزەکانی ھاوپەیمانانیشیان لەو ڕووەوە بە پێویست زانی.

‎لە بارەی پرۆسەی سیاسی لە عێراق و پێشھاتەکانی ئەمدواییەی بەغدا، ھاوسەرۆکان بۆچوونی یەکێتییان خستەڕوو تەئکیدیانکردەوە لە چارەسەرکردنی سیاسیانەی تەواوی کێشەکان و لابردنی بەربەستەکانی بەردەم سەقامگیری سیاسی و ڕەوینەوەی گرژییەکان بە تایبەت لەم دۆخەدا کە بەرەو ھەڵبژاردنی پێشوەختە ھەنگاو دەنێین و پێویستە زەمینەی لەبار بۆ ھەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد فەراھەم بکرێت.

بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی تەندروستی ھەرێم، لە ماوەی ٢٤ سەعاتی ڕابردوو لە ھەرێمی کوردستان ٦٣٧ کەسی تر تووشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون و ٨ تووشبووی تری کۆرۆنا گیانیان لە دەستدا و  ٨٦٠ تووشبووی تری ڤایرۆسەکە چاکبوونەتەوە.

"ئاری ئەحمەد" بەڕێوەبەری گشتی ئاو و ئاوەڕۆی ھەرێم لە وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزاری ھەرێم بە کوردسات نیوزی ڕایگەیاند، ڕۆژانە ملیۆنێک و ٩٠٠ بۆ ٢ ملیۆن و ١٥٠ مەتر سێجا ئاو بۆ ھاوبەشانی ئاو بەردەدەنەوە، بەڵام ھۆشیاری پاراستنی ئاو لەناو ھاووڵاتیاندا کەمە و ھەندێک جار تانکی ئاوی ماڵان دوای پڕبوونی بۆ ماوەیەکی زۆر ئاوی لێ دەڕژێت و بە چەند شێوەیەکی تریش ئاو بە ھەدەر دەدرێت. ھەروەھا دیاردەی وشکە ساڵی ڕووی لە ھەرێم و ناوچەکە کردووە، بۆ ئەو مەبەستە بڕیاریانداوە لە دوو ڕۆژدا جارێک و بۆ ماوەی ٢ تاوەکو ٦ سەعات ئاو بۆ ھاووڵاتیان بەربدەنەوە.

وتیشی، ئەو ماڵ و شوێنانەشی لە ڕابردوودا ١٢ تاوەکو ٢٤ سەعات ئاویان ھەبووە ئەوانیش لە ڕۆژێکدا ٦ سەعات ئاویان بۆ دابین دەکرێت، داواش لە ھاووڵاتیان دەکات ئەگەر پێویستیان بە ھەر بڕە ئاوێک نەبوو بەفیڕۆی مەدەن.