یەکێک لە مانگرتووانی گەڕەکی عەرەفە بە کوردسات نیوزی راگەیاند، نوێنەری دانیشتووانی گەڕەکەکەیان لەسەر سکاڵای کۆمپانیای نەوتی باکور لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانی بازگەی چیمەن دەستگیرکراوە، داواشی لە لایەنەکان کرد، ھەوڵەکانیان بۆ چارەسەری کێشەکانیان چڕتر بکەنەوە.

لە گەڕەکی عەرەفەی کەرکوک زیاتر لە ٢٥٠ خێزانی کورد دەژین و لەو ئاوارانەن کە لە دوای پڕۆسەی ئازادی عیراقەوە بۆ شارەکەیان گەڕاونەتەوە و لە سنوری ئەو گەڕەکەدا نیشتەجێبوون، وەزارەتی نەوتی عیراق بە موڵکی خۆی دەزانێت.

جومانە غەلای وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، بە بڕیاری وەزارەتی ناوخۆی ھەرێم لیژنەی باڵای ئەمنی بۆ ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان پێکھێنراوە کە بڕیارە ١٠ی حوزەیرانی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراقیش ئەندامە تیایدا.

وتیشی، ئەرکی لیژنەکە پاراستنی ئاسایشی و ئارامی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانە بۆئەوەی بە ئاسانترین شێوە بەڕێوەبچێت لەگەڵ پاراستنی ناوەندەکانی دەنگدان و تۆمارکردن و گەنجینەکانی تایبەت بە کەرەستەکانی دەنگدان بە پاراستنی ئاسایشی دەنگدەرانیشەوە لە رۆژی ھەڵبژاردندا لەگەڵ گواستنەوەی سەرجەم کەرەستە و پێدویستییەکانی دەنگدان.

نەبەز ئیسماعیل وتەبێژی وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئاینی ھەرێم بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، ئێوارەی رۆژی یەکشەممە لیژنەی باڵای بینینی مانگ لە دیوانی وەزارەتی ئەوقاف، بە ھەماھەنگی لەگەڵ لیژنە لاوەکییەکانی بینینی مانگ لە پارێزگاکان و ئیدارە سەربەخۆکان کۆدەبێتەوە و چاودێری بینینی مانگ دەکەن.

وتیشی، ئەگەر ھاتو بە بەڵگەی تەواو مانگ بینرا، ئەوا  رۆژی دووشەممە دەبێتە یەکەم رۆژی مانگی رەمەزان، بەڵام ئەگەر بە بەڵگە مانگ نەبینرا، ئەوا رۆژی دووشەممە تەواوکاری مانگی شەعبان دەبێت و رۆژی سێشەممە دەبێتە یەکەم رۆژی مانگی رەمەزان.

سۆران عومەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوای ئەوەی وەزارەتی دارایی ھەرێم لیستی مووچەی بە زمانی عەرەبی رەوانەی بەغداد کرد، دەرکەوتووە، کە تەنیا موچەخۆری مەدەنی تێدایە و موچەی سەربازی تەنھا کۆی موچەی ناردوە.

وتیشی، ئەگەر عێراق داوای لیستی تەواوی مووچەخۆرانی سەربازی بکات ئەوا گرفت بۆ دابەشکردنی مووچە دروست دەبێت، بەڵام ئەگەر داوای لیستەکە نەکات ئەوا بۆ مانگ  شوبات کێشە و گرفت دروست نابێت.

 سۆران عومەر راشیگەیاند، دەبێت بۆ مانگەکانی داھاتوو، ھەردوو وەزارەتی دارایی عێراق و ھەرێم کۆببنەوە و بەتەواوی رێکبکەون لەسەر دانانی میکانیزمێکی گونجاو بۆ دابەشکردنی مووچە، چونکە بەپێی بڕیاری دادگای فیدراڵی دەبێت دابەشکردنی مووچە تەنیا لە رێگەی بانکە فیدراڵییەکانەوە بێت. 

پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، پێداچونەوە بە لیستی موچەی فەرمانبەرانی ھەرێم لە بەغداد تەواوبوو، بە نوسراوێکیش دەرئەنجامەکەی ئاڕاستەی وەزیری دارایی دەکرێت، دوای رەزامەندی وەزیریش پڕۆسەی تەمویلی مووچە دەستپێدەکات.

ئەوەش لە کاتێکدایە، چوارشەممەی رابردوو لیستی مووچەی فەرمانبەران بە زمانی عەرەبی لەلایەن وەزارەتی دارایی ھەرێمەوە رەوانەی بەغداد کرا، رۆژی پێنجشەممەش لەلایەن وەزارەتی دارایی عێراقەوە وردبینی لە لیستەکە دەستپێکرد، چاوەڕوانیش دەکرێت سەرەتای ھەفتەی داھاتوو، ٦١٨ ملیار دینار لە بەغدادەوە رەوانەی ھەرێم بکرێت.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان و خێزان ئاماری مانگێکی سەرجەم توندوتیژییەکانی لە ھەرێمی کوردستان بڵاوکردووەتەوە و رایگەیاندووە، لەماوەی نێوان ٢٣/١ی تا ٢٢/٢ی ئەمساڵ کە دەکاتە یەک مانگ ، لە پارێزگای ھەولێر ٢٦٨ حاڵەت و لە پارێزگای دھۆک ٢٨٧ حاڵەت و لە پارێزگای سلێمانی ٢٣٦ حاڵەتی سەرجەم جۆرەکانی توندوتیژی تۆمارکراون.

بەپێی ئامارەکەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان و خێزان لەماوەی ئەو مانگەدا لەسەر ئاستی ھەرێمی کوردستان زۆرترین توندوتیژی لە پارێزگای دھۆک تۆمارکراوە و لە پارێزگای ھەڵەبجەش ھیچ حاڵەتێکی توندوتیژی رووی نەداوە.

دەقی پەیامەکەی...

بە بۆنەی رۆژی جیھانی ژنان، پیرۆزبایی لە تەواوی ژنانی کوردستان دەکەم، ھیوای سەرکەوتنی ھەمیشەییان بۆ دەخوازم و ھەموو کات پاڵپشتتانم.

پاراستنی مافەکانی ژنان ئەرکی ھەموو تاکێکە، ژنانی ئازای ئێمە کلیلی سەرکەوتنەکانمانن، ئەوان ھاوشانی ئێمە لە سەرجەم بارودۆخەکاندا لەگەڵماندا بوون و کوردستانیان بەم رۆژە گەیاندووە.

ژنان رۆژ بە رۆژ پێگە و کەسایەتیان بەھێز و بەھێزتر دەبێت، بۆ کۆمەڵگەیەکی باش و بەھێز باوەڕمان بە یەکسانی و پێکەوە کارکردنی ژنان ھەیە.

بەرز و پیرۆزبێت رۆژی ھەشتی مارس، رۆژی ژنانی جیھان.

دەرباز کۆسرەت رەسوڵ

دەقی پەیامەکەی سەرۆک بافڵ...

رۆژی جیھانیی ژنان لە سەرجەم ژنانی کورد پیرۆزبێت و بەتایبەتی لە قووڵایی دڵمانەوە سڵاوی خۆشەویستی و وەفاداری بۆ دایکانی شەھیدان دەنێرین و سوپاسی لەخۆبوردوویی و خۆڕاگرییان دەکەین.

مێژووی ژنانی کوردستان لە خەبات و شۆڕشە جیاوازەکانی گەلی کورددا ھێندە زێڕین و درەوشاوەیە، کە بۆ ھەمیشە بە پێزانین و قەرزاربارییەوە لەئاست گەورەیی و خۆڕاگرییاندا سەری رێزمان دادەنەوێنین و بەشانازییەوە یادیان دەکەینەوە.

ژنانی کورد ئازا و رەچەشکێن بوون لە خەبات بۆ بەدیھێنانی ماف و ئازادی، قوربانیی زۆریان بەخشیووە لەپێناو یەکسانیی کۆمەڵایەتی و وەستانەوە دژی جیاکاریی رەگەزی، ئێستاش بە خۆشحاڵییەوە رۆڵێکی کاریگەر لە بوارە جیاوازەکانی کۆمەڵگەدا دەگێڕن و بەشداریی فراوانیان ھەیە لە ناوەندەکانی بڕیاردا.

یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ھەمیشە پاڵپشت و پشتیوانی ژنان بووە و شانازیشی پێوەدەکات، لە رابردوودا چۆن پارێزەر و بەدیھێنەری مافەکانیان بووە، لەداھاتووشدا زیاتر جەختیلێدەکەینەوە و دەرگای حزب و ئۆرگانەکانمان بەڕوویاندا دەکەینەوە تاوەکو رۆڵی خۆیان بگێڕن و بەشداریی چالاکانەیان لە بوارە جیاوازەکانی کۆمەڵگەدا ھەبێت.

بەڵێنمان داوە و جارێکیتر دووپاتی دەکەینەوە، دەستبردن بۆ ماف و ئازادییەکانی ژنان ھێڵی سوورە و رێگەنادەین بە ھیچ بیانوویەک و لەژێر ھیچ ناوێکدا مافەکانیان زەوت بکرێت.

بافڵ جەلال تاڵەبانی
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان

پەیامنێری کوردسات نیوز لە بەغداد رایگەیاند، دوای ئەوەی رۆژی چوارشممە لیستی مووچەی فەرمانبەران لەلایەن وەزارەتی دارایی ھەرێمەوە ڕەوانەی بەغداد کرا، بەدرێژایی ئەمڕۆ لەلایەن وەزارەتی دارایی عێراقەوە وردبینی تێدا کراوە و سبەینێش بەردەوامی دەبێت.

وتیشی، ئەگەر لیستەکە کێشەی تێدا نەبێت، سبەینێ یان رۆژی شەممە راستەوخۆ دوای تەواوکردنی وردبینی لیستەکە، ٦١٨ ملیارەکە لە بەغدادەوە رەوانەی ھەرێم دەکرێت.

پێشتر وەزارەتی دارایی عێراق داوای لە وەزارەتی دارایی ھەرێم کردووە بە زمانی عەرەبی لیستی مووچە بۆ مووچەی مانگی شوبات بنێرێت، بۆ ئەو مەبەستەش چەند رۆژێک وەزارەتی دارایی ھەرێم سەرقاڵی ئامادەکردنی لیستی مووچە بوو.

پەیامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی لە رۆژی جیھانی ژناندا...

لە بیرەوەری ھەشتی مارسدا، پیرۆزبایی لە ژنانی کوردستان و تەواوی عێراق و جیھان دەکەین، ئەم یادە دەکەینە دەرفەتی دووپاتکردنەوەی  پشتیوانی ھەمیشەیی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان،  لەسەر رێبازی سەرۆک مام جەلال، بۆ خەباتی ژنان و بزووتنەوەی یەکسانی و نەھێشتنی جیاکاری و فراوانکردنی بەشداری  ژنانی کوردەواری   لە ناوەندەکانی بریار و داڕشتنی سیاسەتدا.

لەم یادەدا سڵاو دەنێرین یۆ رۆحی ئەو ژنە تەوارانەی لەپێناو ئازادی و سەربەخۆیی و وەک یەکی کۆمەڵایەتیدا گیانیان بەخشی، رێز و ئەمەکیش بۆ ژنانی خەباتکاری ئەمرۆ لە رێی بەدیھێنانی ماف و یەکسانیخوازیدا، بەتایبەتیش ھەڤاڵان لە ژنانی تێکۆشەری ریزەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان .

جومانە غەلای، وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەنجومەنی کۆمیسیاران بڕیاریدا بە پێکھێنانی لیژنەیەکی ناوەندی بۆ بەڕێوەبردنی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان و دادوەر عەباس فەرحان حەسەن، سەرۆکی فەرمانگەی ھەڵبژاردنی کۆمیسیۆن سەرۆکایەتی لیژنەکە دەکات، ژمارەیەک لە بەڕێوەبەرانی کاروباری یاسایی و ھونەری و دارایی کۆمیسیۆنیش لە لیژنەکەدا ئەندامن.

ئەوەشی خستوەتەڕوو، ئەرکی لیژنەکە جێبەجێکردنی ھەموو ئەو رێکار و بڕیار و راسپاردانە دەبێت کە ئەنجومەنی کۆمیسیاران تایبەت بە ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەری دەکات.

پەیوەست بە حزبەکانیش، جومانە غەلای وتی، بەگوێرەی پەیڕەوی ناوخۆ ھەموو حزبێک لەماوەیەکی دیاریکراودا دەبێت کۆنگرە ببەستێت و سەرکردایەتی نوێ ھەڵبژێرێت، بۆیە ھەموو ئەو حزبانەی خۆیان تۆمارکردووە دەبێت لەو ماوە یاساییەدا کۆنگرەیان ئەنجام دابێت. 

رۆژی ٧ی ئاداری ١٩٩١ خەڵکی سلێمانی بەپشتیوانی ھێزەکانی پێشمەرگە لە دژی دامودەزگاکانی رژێمی بەعس راپەڕین، ئەوەش دوای ئەوەی راپەڕین دوو رۆژ پێشتر لە رانیەوە دەستیپێکردبوو.

لەو رۆژەدا خەڵک و ھێزەکانی پێشمەرگە دوای شەڕو روبەڕوبونەوەی سەخت لە چەند ناوچەیەکی شارەکە کە دیارترینیان ئەمنە سورەکە بوو، کۆتاییان بە ھێزە ئەمنییەکانی بەعس لە شارەکە ھێنا.

ڕاپەڕین دەنگ و ئیرادەی گەلی کوردستان بوو بۆ رەتکردنەوەی ستەم و خۆسەپاندن بەسەر خواست و چارەنوسیدا، راپەڕین ٥ی ئادار لەرانیە دەستیپێکرد و رۆژی ٢١ی ئاداری ١٩٩١ کە دەکاتە رۆژی نەورۆز کۆتاییپێھات و ھەموو ناوچەکانی باشووری کوردستان لەژێر دەستی رژێمی بەعس رزگارکران.