ئابووری

وەزارەتی دارایی ئیسرائیل ڕاپۆرتێکی لەبارەی لێکەوتە ئابوورییەکانی پەتای کۆرۆنا بڵاوکردەوە و تیایدا ئاماژەی بەوەکردوە : ساڵی ڕابردوو حکومەت ٣٢ ملیارو ٢٩٠ ملیۆن دۆلاری بۆ بەرەنگاربوونەوەی پەتای کۆرۆنا خەرجکردووە، وەک پێشکەشکردنی ھاوکاری بۆ ئەو کۆمپانیایانەی کە زیانیان لێکەوتووە لەگەڵ ئەو کەسانەی بێکاربوون , ئەوەش بە بەرزترین ئاست دادەنرێت کە لەدوای دروستبوونی دەوڵەتی ئیسرائیلەوە تۆمار کرابێت . 
بەشێک لەو ھۆکارانەش کە بوونەتە ھۆی زیادبوونی قەرزەکان بڕی ئەو سوودەیە کە لەلایەن بانکەکانەوە خراوەتەسەر قەرزەکان ، چونکە تەنھا لەساڵی ٢٠٢٠ دا نزیکەی ١٢ ملیار دۆلار سوود چۆتەسەر کۆی گشتی قەرزەکانی .
ڕاپۆرتەکەی وەزارەتی دارایی ئیسرائیل باسی لەوەشکردووە: زیادبوونی قەرزەکان وایکردووە کە حکومەت لەچەند ساڵی داھاتوودا بەناچاری باج لەسەر داھاتەکان زیادبکات و خەرجیەکانیش کەمبکاتەوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی کاری ئەمریکا  لە مانگی نیسانی ئەمساڵدا ٩١٦ ھەزار کەس لە ئەمریکا کاریان دەستکەوتووە , لە کەرتەکانی بەرھەمھێنان و ئاوەدانکردنەوە و  پەروەردە و میوانخانەکان تا ئاستێکی باش بووژانەتەوە بەشێوەیەک ٢٨٠ ھەزار کەس لە کەرتی چێشتخانە کاریان دەستکەوتووە و ١٧٦ ھەزار ھەلی کاریش لەڕێستۆرانتەکاندا. 


ڕاپۆرتەکەی وەزارەتی کاری ئەمریکا دەڵێت، لە ماوەی ٩ مانگی ڕابردووەوە ئەوە جاری یەکەمە نزیکەی ملیۆنێک دەرفەتی کاری نوێ لە ئەمریکا دەڕەخسێن , لەکاتێکدا پێشتر پێشبینیان دەکرد ٦٤٧ ھەزار ھەلی کاری نوێ بڕەخسێت،  دروستبوونی دەرفەتی کاریش بەو جۆرەی بڵاوکراوەتەوە ڕێژەی بێکاری لە ئەمریکا بۆ  ٦% دابەزاند کە لە مانگی ئادار دا رێژەکە ٦.٢٪ بوو . 


وەزارەتی کاری ئەمریکا دەڵێت، ھەرچەندە چالاکییە ئابوورییەکان دەستیانپێکردووەتەوە و ژمارەیەکی زۆری خەڵکیش چوونەتەوە سەر کارەکانیان بەڵام  ھێشتا ٨ ملیۆن و ٥٠٠ ھەزار کەس بەراورد بە پێش سەردەمی کۆرۆنا بێکارن کە دەکاتە ٦ ٪ ی کۆی ھێزی کار لە ئەمریکا  . 


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

دوای ئەو پشتیوانییە سەرسەختەی لە دراوی گریمانەیی بتکۆین کردی، (ئیلۆن ماسک) سەرۆکی کۆمپانیای تەسێلا لە ماوەی ئەم ھەفتەیەدا دووچاری زیانێکی ئابووری گەورە بووە کە گۆڤاری فۆربسی ئەمریکی بە زیاتر لە ٢٠ ملیار دۆلار مەزەندەی دەکات.

گۆڤارەکە لە نوێترین راگەیەندراویدا ئاماژەی بە دابەزینی سامانی (ئیلۆن ماسک) سەرۆکی کۆمپانیای تەسێلا کردووە بۆ ١٤٥ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلار، ئەمەش دوای ئەوەی ئیلۆن ماسک تەنھا لەم ھەفتەیەدا ٢٠ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلار زەرەری کرد و پێگەی ئەم گەورە ملیاردێرەی ھێنایە ریزبەندی سێھەمی دەوڵەمەندەکانی جیھان.

کەمبوونەوەی سامانی (ئیلۆن ماسک) گەورە ملیاردێری ئەمریکی دوای ئەوە دێت کە ساڵی رابردوو  پشتیوانی خۆی و کۆمپانیای تەسێلای بۆ دراوی گریمانەیی بتکۆین نیشاندا و بڕیاریدا ئۆتۆمبیلە کارەباییەکانی بە بتکۆین بفرۆشێت، بەمەش ئەو دراوە گریمانەییە ٢٩%ی بەھاکەی بەرز بوەوە، بەڵام بڕیاری راگرتنی مامەڵەکردنی کۆمپانیاکەی دا بە دراوی گریمانەیی بتکۆین بەھۆی ئەو زیانە ئابوورییە زۆرەی ئەو دراوە بەو ملیاردێرەی گەیاند.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

گروپی کۆمپانیاکانی عەلی بابا کە لەلایەن "جاک ما"ی ملیاردێری چینیەوە خاوەنداریەتی دەکرێت، لە ڕاپۆرتی دارایی خۆیدا سەبارەت بە چارەکی یەکەمی ٢٠٢١ بڕی ٥ ملیار و ٥٠٠ ملیۆن یوان زیانیکردووە کە دەکاتە ٨٣٦ ملیۆن دۆلار و ئەوەش قورسترین دۆخە کە لە ١٠ ساڵی ڕابردوودا تووشی کۆمپانیاکە ھاتووە.


ھۆکارەکەشی بۆ ئەو سزا داراییانە دەگەڕێتەوە کە حکومەتی چین سەپاندی بەسەریدا کە بڕەکەی ٢ ملیار و ٨٠٠ ملیۆن دۆلار بوو، سەرباری ئەوەی کۆتایی ساڵی پار عەلی بابا توانی ببێتە خاوەنی ١ ملیار کڕیاری چالاک بە درێژایی ساڵەکە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بۆ ماوەی ٨ ھەفتەیە لەسەر یەک نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیھان رووی لە بەرزبوونەوە کردووە و نرخی یەک بەرمیل نەوتی برێنتیش گەیشتۆتە ٦٩  دۆلار و ٣٢ سەنت، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی ئەمریکاش بە زیاتر لە ٦٦ دۆلار مامەڵەی پێوە کراوە،  ھۆکاری بەرزبوونەوەی ئەو نرخەش  بەھۆی زۆری خواست لەسەر نەوت و  کەمبوونەوەی بەرچاوی ھەناردەی نەوتی خاوی ئەمریکا  دەگەرێتەوە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
شیکلی ئیسڕائیلی کە ناوی دراوی نیشتمانیە بەرامبەر دۆلاری ئەمریکی بە جۆرێک پاشەکشەی کردووە کە لە ماوەی ٣ ساڵی پێشوودا بەو جۆرە نەبووە , یەک دۆلاری ئەمریکی بەرامبەر بە ٤ شیکل بووە و ئەمڕۆ بەڕێژەی ٠.٨٢ ٪ ی بەھاکەی لە دەست داوە .
زیانەکانی ئیسڕائیل تەنھا خۆی لە بەھای دراوەکەیدا نابینێتەوە بەڵکو کەرتی فڕۆکەوانی مەدەنی و بازرگانی وەستاوە و کەرتی گەشتوگوزار و بازرگانی وەستاون و  پێنوێنی بۆرسەی ئیسڕائیل بەڕێژەی ١.٥٦ ٪ دابەزیووە .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
عێراق لە مانگی نیساندا رۆژانە ٣ ملیۆن و ٩٧ ھەزار بەرمیل نەوتی بەرھەمھێناوە و ئاستی  ھەناردەشی بەرزکردۆتەوە بەوەش پابەندییەکانی پێشێلکردووە و لە دوای ئایاری (٢٠٢٠) ەوە گەیشتوەتە بەرزترین ئاستی بەرھەمھێنان .  
رێکخراوی ئۆپێک لە مانگی رابردوو دا ٢٥ ملیۆن و ٢٨٠ ھەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەی بەرھەمھێناوە بەراورد بە مانگی ئادار ٨٠  ھەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە زیاتر بووە، ھەر یەکە لە ڕووسیا و ھەشت وڵاتە ھاوپەیمانەکەی دەرەوەی ئۆپێک رۆژانە ١٣ ملیۆن و ٢١٠ ھەزار بەرمیلیان بەرھەمھێناوە و بەراورد بە مانگی پێشتر رۆژانە ١٣٠ ھەزار بەرمیل زیاتر بووە .
پابەندی عێراق بە رێککەوتنەکەوە لە ٨٦٪ بووە و ھەروەھا ئێران کە بەخشراوە لە پابەندییەکان ، بە پاڵپشتی چین ئاستی بەرھەمھێنانی بەرزکردووەتەوە، بە گوێرەی سەرچاوەکانی بازاڕ، لە مانگی نیساندا تاران رۆژانە ئاستی بەرھەمھێنانی بۆ ٢ ملیۆن و ٤٣٠ ھەزار  بەرمیل بەرزکردۆتەوە , ئەوەش بەراورد بە مانگی ئادار ١٣٠ ھەزار بەرمیلی رۆژانە زیاتر بووە و بەرزترین ئاستیشی لە دوای مانگی ئایاری ساڵی ٢٠١٩ ەوە بەرھەمھێناوە .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
دابەزینی نرخی نەوت لە کاتێکدایە رێکخراوی ئۆپیک راپۆرتی مانگانەی خۆی بڵاو کردەوە و ئاماژەی بۆ زیادبوونی بڕی ھەناردەی نەوت کرد لە جیھاندا.


 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

کۆمپانیای دانا غاز تەنھا لە چوار مانگی ئەمساڵ ڕێژەی قازانجەکانی ٤١٪ بەرزبووەتەوە.


لە ڕاپۆرتێکی تایبەتدا کۆمپانیای داناغازی ئیماراتی ڕایگەیاند،دوای بەرز کردنەوەی ئاستی بەرھەمھێنانیان لە ھەرێمی کوردستان،پوختەی قازانجەکانیان لە چارەکی یەکەمی ئەمساڵ بە رێژەی ٤١٪ بەرزبووەتەوە.


لە ڕاپۆرتەکەی داناغازدا ھاتووە کە تەنھا لەم چوار مانگەدا ٢٤ ملیۆن دۆلار قازانجیان کردووە لە کاتێکدا ساڵی رابردوو لە ھەمان وادەدا تەنھا ١٧ ملیۆن دۆلاریان قازانج کردبوو.


لەوبارەیەوە (پاتریک ئالمان وارد) سەرۆکی جێبەجێکاری کۆمپانیای داناغاز ڕایگەیاند ، کۆمپانیاکەیان لە چارەکی یەکەمی ئەمساڵ توانیویانە بەرھەمی خۆیان زیاد بکەن و لە ھەوڵیشدان بەرھەمھێنانی خۆیان لە ھەرێمی کوردستان ھەتا مانگی نیسانی ٢٠٢٣ لە ٤٤٠ ملیۆن پێ سێجاوە بەرزبکەنەوە بۆ ٦٩٠ ملیۆن پێ سێجا.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

 بە پێی لێکۆڵینەوەیەکی مونتەدای ئابووریی جیھانی، ئامێری زیرەک و رۆبۆتەکان لە چەند ساڵی داھاتوو دا جێگای ٨٥ ملیۆن کارمەند دەگرنەوە .


لێکۆڵینەوەکە ئەوەشی دەرخستووە، تاوەکو ساڵی ٢٠٢٥ لە بەشێکی زۆری کاروبارەکاندا پشت بەستن بە ئامێرە ئەلکترۆنییەکان بەڕێژەی  ٥٢ ٪ زیاد دەکات و ڕۆبۆتەکان لە کۆمپانیا گەورە‌و مامناوەندەکاندا جێگەی نزیکەی ٨٥ ملیۆن کرێکار دەگرنەوە .


لێکۆڵینەوەیەکی مونتەدای ئابووریی جیھانی باسی لەوەشکردوە، لە پێنج ساڵی داھاتوودا خاوەنکارەکان کار‌وبارەکانیان بە یەکسانی بەسەر مرۆڤ و ئامێرەکاندا دابەش دەکەن ھاوکات چین دەبێتە یەکەمین وڵاتی جیھان کە زۆرترین کارمەندی بەھۆی رۆبۆتەوە کارەکانیان لە دەست بدەن ، لەدوای ئەویش ھەریەک لە ژاپۆن، ئەڵمانیا دێن .

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

دەستەی ھەناردەی میوە و سەوزەمەنی نوێ لە دەریای ئیجە رایگەیاند، قەبارەی ھەناردەی وڵاتەکەیان لە بەرھەمە سەوزایی و میوەکان لە چاو ساڵی رابردوو گەشەکردنی تەواوی بەخۆیەوە بینیوە.

لەو بارەیەوە خەیرەدین ئۆجاک سەرۆکی دەستەی ھەناردەی میوە و سەوزەمەنی نوێ لە دەریای ئیجە لە راپۆرتێکدا ئاماژەی بۆ ئەوە کردووە، وڵاتەکەیان لە چارەکی یەکەمی ئەمساڵ شیلکیان بۆ ٢٩ وڵات ناردووە کە داھاتەکەی نزیکەی ٥ ملیۆن دۆلار بووە، ئەم داھاتەش بە بەراورد  بە ساڵی رابردوو بە رێژەی لە سەدا ١٦٠ زیادی کردووە، ھەروەھا ئامانجی دەستەکەشیان  ئاشکراکردووە کە بۆ ئەمساڵ داھاتی ھەناردەی شیلک بۆ ٤٠ ملیۆن دۆلار بەرز بکەنەوە.

ھەناردەی بەرھەمی شیلکی تورکی بەشێوەی سروشتی یاخود بەستووە، لە %٥٠ی رەوانەی ھەریەک لە روسیا و رۆمانیا و عێراق دەکرێت و بازاڕی ئەم وڵاتانە لە بەرھەمی شیلکی تورکی خەفە بووە.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

تۆڕی (سی ئێن بی سی) بەریتانی ئاشکرایکردووە، نرخی زێڕ بە رێژەی ١٪ بەرزبووەتەوە لە کاتێکدا گەشەی دەستی کار و پشک و قەواڵە داراییەکانی ئەمریکا داکشانەوەی تەواوی بەخۆیەوە بینوە لەمانگی چواردا.


تۆڕی (سی ئێن بی سی) بەریتانی راشیگەیاندوە، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە مامەڵەی خێرا بە رێژەی ٠.٨٤٪ بەرزبووەتەوە و بە ھەزار و ٨٣٠  دۆلار و ٤١ سەنت فرۆشرا کە لە شەش مانگی ڕابردوودا نرخی لەو جۆرەی بە خۆیەوە نەبینوە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ئەم بەرزبوونەوە بەردەوامەی نرخی نەوت لە بازارەکاندا دوای ئەوە دێت کە گەورە وڵاتە پیشەسازیەکانی جیھان دەستیان کردووەتەوە بە چالاکی ئابووریان و یەکێتی ئەوروپاش کۆت و بەندی گەشتیاری کەمکردوەتەوە،چاوەڕوانیش دەکرێت ھاوینی ئەمساڵ یەک بەرمیل نەوت ٨٠ دۆلار تۆمار بکات.
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

جۆو بایدن سەرۆکی ئەمریکا، ڕایگەیاند، لە مانگی کانونی دووەمی ئەمساڵەوە تاکو مانگی نیسان، زیاتر لە ٢٦٦ ھەزار ھەلی کاریان ڕەخساندووە.


ڕاشیگەیاند، ھەوڵی بەھێزکردنەوەی ئابووری ئەمریکا دەدەن، کە بەھۆی بڵاوبوونەوەی کۆرۆناوە سەدان ملیار دۆلار زیانی بەرکەوتووە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

عسام جیھاد وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق ئاشکرایکردووە، یەکەمجارە لە مێژوودا پاڵاوگەی نەوتی زیقار بە درێژایی ٤٥ ڕۆژ لەسەر یەک دابخرێت، بە جۆرێک لە سەختترین دۆخەکانی سەردەمی جەنگ لە ساڵانی نەوەدەکان و ٢٠٠٣ش بەو شێوەیە داخستنی پاڵاوگەکە درێژەی نەکێشاوە و ھیچ بەرچاو ڕوونییەکیش نییە کەی دەکرێتەوە.


وتیشی، درێژەکێشانی ئەو داخرانە دەرھاویشتەی نەرێنی لەسەر کارکردنی پاڵاوگەکە دەبێت کە پێشتر بە بەردەوامی ٢٤ سەعات کاری دەکرد، ئێستاش بە ھۆی داخستنیەوە بە ڕێژەی ١٠٠٪ کۆی زیانەکانی گەیشتووەتە ٢٠ ملیار دینار.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

کارگێڕی زانیاری وزەی ئەمریکا ڕاپۆرتی ھەفتانەی ھاوردەکردنی نەوتی ئەمریکای خستەڕوو کە تێکڕای ھاوردەکردنی نەوتی خاو لە ھەفتەی ڕابردوودا ٤ ملیۆن و ٨٤١ ھەزار بەرمیلی ڕۆژانە بووە لە ٨ وڵاتی جیاوازەوە، لەوانە کەنەدا ٣ ملیۆن و ٢٣٢ ھەزار بەرمیل، مەکسیک ٤٦٧ ھەزار بەرمیل و ئیکوادۆر ٣١٨ ھەزار بەرمیل و کۆڵۆمبیا ٣٠٧ ھەزار بەرمیلی ڕۆژانە بووە.


ڕاپۆرتەکە ئاماژەی بە ھاوردەکرنی نەوتی عێراق داوە کە ٤١ ھەزار بەرمیلی ڕۆژانە بووە، ئەوەش بەراورد بە ھەفتەی پێشووتر ٢٢٩ ھەزار بەرمیل دابەزیوە کە عێراق ڕۆژانە ٢٧٠ ھەزار بەرمیلی ھەناردەی ئەمریکا کردووە.  

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...1415161718