حەمید نایف وتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق، ھۆکاری بڵاوبوونەوەی ئەنفلۆنزای باڵندەی لە پارێزگای بەسڕە ئاشکرا کرد و ڕایگەیاند، گەیشتنی ئەنفلۆنزای باڵندە بە بەسڕە، دەگەڕێتەوە بۆ کۆچی باڵندەکان لە سەرتاسەری جیھانەوە بۆ عێراق، لەگەڵ ھێنانی ماددەی قاچاخی وەک مریشکی نەخۆش یان عەلەف بە شێوەی نایاسایی.

وتیشی، زۆرینەی ئەو ماددە نایاساییانە لە ڕێگەی پارێزگای بەسڕەوە ھاوردە دەکرێن و ئەوەش ھۆکاری دەرکەوتنی ئەنفلۆنزای باڵندەیە لە بەشێکی ناوچەکانی بەسڕە. ڕاشیگەیاند، ئەو نەخۆشییە بۆ مرۆڤ ناگوازرێتەوە و ڕێکاری پێویستیان گرتووەتەبەر.

وەزارەتی بەرگری ئەمریکا "پنتاگۆن" ڕایگەیاند، بەردەوام دەبن لە کارکردن لەگەڵ ھاوبەشەکانیان لە عێراق، بۆ بەرەنگاربوونەوە و ڕێگریکردن لە سەرھەڵدانەوەی گرووپی تیرۆرستی داعش لە عێراق.

دوای دەرکەوتنی گرووپی تیرۆریستی داعش لە ساڵی ٢٠١٤، ئەمریکا لە چوارچێوەی ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش، ھێزی سەربازیی ڕەوانەی عێراق کرد و ڕۆڵی لە کۆتاییھێنان بە ئەو گرووپە ھەبوو.

میدیاکانی عێراق لە زاری چەند سەرچاوەیەکەوە ئاشکرایان کرد، "قاسم موسڵیح" فەرماندە دەستگیرکراوەکەی حەشدی شەعبی ئازاد کراوە، ئەوەش بە فەرمانێکی دادوەری و بەھۆی نەبوونی بەڵگەی پێویست لەسەر ئەو تۆمەتانەی کە ئاڕاستەی کراوە، ھەرچەندە سەرچاوەیەک لە دەستەی حەشدی شەعبی ئازاد کردنی "قاسم موسڵیح"ی بۆ میدیاکان پشتڕاست کردووەتەوە، بەڵام تا ئێستا ھیچ لایەنێکی ڕەسمی ھەڵوێستی لەسەر ئەو بابەتە ڕانەگەیاندووە.

قاسم موسڵیح فەرماندەی حەشدی شەعبی، ٢٦ی مانگی ڕابردوو بە فەرمانی مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق و بە تۆمەتی تێوەگلان لە ھێرشی سەر بنکە سەربازییەکانی ئەمریکا لە ئەنبار دەستگیر کرا، ئەوەش نیگەرانی گەورەی لێکەوتەوە.

ماکێنزی ئاماژەی بۆ ئەوە کردووە، گروپە چەکدارەکانی عێراق لە ڕێی فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانەوە ھەڕەشەی گەورە لەسەر ھێزەکانی ئەمریکا دروست دەکەن، بەڵام ھێزەکانیان کۆمەڵێک ڕێکاریان بۆ بەرگریکردن لە خۆیان گرتووەتەبەر.

دەشڵێت، ڕووبەڕووی فشارێکی زۆر دەبنەوە لەلایەن گروپە چەکدارەکانەوە بۆ کشانەوە لە عێراق، بەڵام ھێزەکانیان لەسەر داوای حکومەتی عێراق لەو وڵاتەن و لە ئێستاشدا ئەرکیان شەڕکردن نییە و تەنھا ھاوکاری ھێزە عێراقییەکان دەکەن.

ئەندامەکەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ھێرشی توندی کردووەتە سەر حکومەتەکەی کازمی و ڕایگەیاندووە، سەرباری بەڵێنەکان، حکومەتەکەی کازمی تا ئێستا نەیتوانیوە بکوژانی چالاکوانان ئاشکرا بکات، جگە لەوەش زۆرینەی ئەو چالاکوانانەی تیرۆر کراون، لە سەردەمی حکومەتەکەی کازمیدا بووە.

لەلایەکی تریشەوە عەبدولھادی سەعداوی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ڕایگەیاند، ھەندێک لە وڵاتان دەستیان ھەیە لە تیرۆرکردنی چالاکوانان و دروستکردنی ئاژاوەگێڕی لە عێراق، ھۆکارەکەشی بۆ ئەوە گەڕاندووەتەوە کە ئەو وڵاتانە نایانەوێت عێراق پێگە سیاسییەکەی بەدەستبھێنێتەوە.

مەھدی تەقی ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ڕایگەیاند، بەھۆی بێدەنگی حکومەتەوە، ڕۆژ بە ڕۆژ لەشکرکێشی و پێشلکارییەکانی سوپای تورکیا لە سنوورەکانی عێراق، زیاد دەکەن.

وتیشی، بەمنزیکانە لیژنەکەیان لە بارەی لەشکرکێشییەکانی تورکیاوە کۆدەبێتەوە و نوسینی یاداشتێک بۆ حکومەتی عێراق تاوتوێ دەکەن، بۆ وەڵامدانەوەی پێشێلکارییەکانی تورکیا، بە جۆرێک ئەنجومەنی نوێنەرانیش دەنگی لەسەر بدات و حکومەت ناچار بە جێبەجێکردنی بکات.

عەلی رەزا وتەبێژی وەزارەتی سەرچاوەکانی ئاوی عێراق رایگەیاند، بۆ پاراستنی بەشە ئاوی عێراق لەرێکەوتنی کۆتایی لەگەڵ تورکیا نزیک بوونەتەوە و پێداگریان کردووە لەوەی مافی مێژوویی عێراق لە بەشە ئاوی رووباری دیجلە و فورات پارێزگاری لێ بکەن، وتیشی، ئەو بەنداوانەی تورکیا لە سەر رووباری دیجلە و فورات دروستیکردوون لەماوەی نێوان مانگی نیسان بۆ تەمووزی ئەمساڵ بەراورد بە ھەمان ماوەی ساڵی رابردوو، بەشە ئاوی عێراق ٥٠% کەمیکردووە. لەلایەکی ترەوە بڕیارە مەھدی حەمدانی وەزیری سەرچاوەکانی ئا‌وی عێراق بۆ پاراستنی بەشەئاوی وڵاتەکەی سەردانی ئێران بکات.

مستەفا کازمی دەستەکەوتەکانی ساڵێکی تەمەنی کابینەکەی ئاشکراکرد و ڕایدەگەیاند، لەماوەی ئەو ساڵەدا، سەرەڕای ئەوەی ئاستەنگ و قورسایی گەورە بۆ حکومەتی ئێستا بەمیراتی لەحکومەتەکانی پێشوەوە ماوەتەوە، بەڵام توانیویانە عێراق لەڕوی دارایی و ئابوریەوە لەقەیرانەکان رزگاربکەن و وڵاتیش لە تارامی شەڕ دووربخەنەوە.

(کازمی) ڕایگەیاند، حکومەت لەماوەی ساڵێکی تەمەنیدا، بە سیاسەتی ھاوسەنگی لەگەڵ ھەموو دراوسێکان و وڵاتانی زلھێزی ناوچەیی و نێودەوڵەتیدا  مامەڵەی کردووە.

بەرێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی گشتی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ئاشکرایکرد، لە پێنج مانگی سەرەتای ئەمساڵدا، جگە لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستان، لە پارێزگاکانی عێراق، ١٠ ھەزار و ٧٨٣ روداوی ئاگرکەوتنەوە تۆمار کراوە و ھۆکاری سەرەکی زۆرینەی روداوەکانیش، کەمتەرخەکی بوە لە جێبەجێکردنی مەرجەکانی سەلامەتیدا، جگە لەوەش بەرزبونەوەی پلەکانی گەرما و خراپ بەکارھێنانی کارەباش ھۆکاربون بۆ روداوەکانی ئاگرکەوتنەوە. 

ھەروەھا ئاماژە بۆ ئەوە کراوە کە زیانە داراییەکان بەھۆی روداوەکانی ئاگرکەوتنەوەوە لەو ماوەیەدا  ٢ ملیار و ٨١ ملیۆن و ٩٠٠ ھەزار دینار بوە .

ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، کازمی بریاریداوە بە چاودێریکردنی جێبەجێکردنی ئەو بریار و فەرمانانەی لەلایەن ئەنجومەنی وەزیران یاخود خودی سەرۆک وەزیرانەوە دەردەچێت. 

ھەر بەپێی بریارەکە چاودێری ئەو کەس ولایەنانەش دەکرێت کە رێگری لەبەردەم جێبەجێکردنی بریارەکان دروست دەکەن، تا رێکاری پێویست لە بەرامبەریان بگیرێتەبەر .

دەزگای ھەواڵگری نیشتمانی عێراق رایگەیاند، ئەفسەرێکی دەزگای ھەواڵگری بە ناوی "نەبراس فەرمان"، کە بە پلەی عەقید یاردەدەری بەرێوەبەری چاودێری بووە، لەلایەن ژمارەیەک چەکداری نەناسراوەوە، لە ناوچەی بەلەدیات لە خۆرئاوای شاری بەغداد، دەستڕێژی گولـلەی لێکراوە و تیرۆرکراوە. 

راشیگەیاند، ئەو ئەفسەرە رۆڵی کاریگەری ھەبووە لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و تاوانە رێکخراوەکان.

تیرۆرکردنی ئەو ئەفسەرە کوردە لە کاتێکدایە، چەند مانگی رابردوو ئەفسەرێکی سوپای عێراق لە بەغداد، لەلایەن ژمارەیەک چەکداری نەناسراوەوە تیرۆر کرا.

لەسەردانەکەیدا لەگەڵ سێ سەرۆکایەتییەکەی عێراق کۆدەبێتەوە، بەپێی وتەی سەرچاوەکان، وەزیری دەرەوەی بەریتانیا دۆسێی مانەوەی ھێزەکانی وڵاتەکە لەچوارچێوەی ھاوپەیمانی نێودەوڵەتیی و پەیوەندییەکانی لەندەن و بەغداد تاوتوێ دەکەن.

لیندا تۆماس گرینفیڵد، باڵیۆزی ئەمریکا لە نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند، رۆژی شەممە، بە روون و راشکاوی بە بەرپرسانی تورکیای وتووە، بەئامانجگرتنی خەڵکی مەدەنی لە کەمپی مەخموور پێشێلکردنی یاسا مرۆیی و نێودەوڵەتییەکانە.
 
باڵیۆزی ئەمریکا داوای لە سەرجەم لایەنەکانیش کردووە رێز لە مافی پەنابەران بگرن و نیگەرانی خۆشی لەو گرژییانە دەربڕیوە کە لە نزیک کەمپەکە روویانداوە.

رۆژی شەممە فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوانی تورکیا بۆردومانی کەمپی مەخموری کرد و لە ئەنجامدا ژمارەیەک ھاوڵاتی شەھید و برینداربوون

ئەمڕۆ "جێپ کۆفۆد" وەزیری دەرەوەی دانیمارک گەیشتە بەغداد و لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانی ھاوبەشدا لەگەڵ ھاوتا عێراقییەکەی ڕایگەیاند، وڵاتەکەی لەگەڵ ھاوپەیمانی ناتۆ پابەندە بە ھاوکاریکردنی عێراق بۆ بەرەنگاربوونەوەی شانە نوستووەکانی داعش و وتیشی لە ماوەی ڕابردوودا بە بڕی ٥٠ ملیۆن دۆلار پشتیوانی عێراقیان کردووە و لە ھەڵبژاردنی پێشوەختی ئەنجومەنی نوێنەرانیش پشتیوانی عێراق دەکەن، ھەروەھا نیگەرانی دەربری لەو ھێرشانەی دژی نێردە و بارەگا بیانییەکان لە عێراق ئەنجام دەدرێن.

 ھەر لەو کۆنفرانسەدا وەزیری دەرەوەی دانیمارک گرنگی پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان ھەردوو وڵاتی لە سەرجەم بوارەکاندا دووپاتکردەوە.

(مستەفا کازمی) سەرۆک وەزیرانی عێراق لە کۆبوونەوەیەکیدا لەگەڵ میدیاکاران ڕایگەیاند، لەسەر حیسابی ھیچ ھاوپەیمانییەک پشتگیری لە ھاوپەیمانییەکی دیکە ناکات و ئەرکی ئەو فراوانکردنی دەرفەتی سەرخستنی پڕۆسەی ھەڵبژاردنێکی پاک و دادپەروەرە لە وادەی خۆیدا، کە  یەکسانی بھێنێتەدی.

وتیشی، بڕیاری داوە، لە نێوان سەرجەم لایەن و پێکھاتەکان بەرەی بێلایەنی ھەڵبژێرێت و، بەشداری لە ھەلبژاردن ناکات، بەڵام ھەندێک کەس و لایەن ھەوڵ دەدەن تۆمەتی بێ بنەما بخەنە پاڵی، بەوەی کە بەشداری لە ھەڵبژاردندا دەکات.