پزیشكانی بێسنوور دەڵێت، 70%ی دانیشتووانی سوریا پێویستیان بە هاوكاری بەپەلەی مرۆیی هەیەو رەوشی تەندروستی خەڵکەکە زۆر مەترسیدارە. 

كارلۆس ئاریاس رێكخەری پزیشكیی لە رێكخراوی پزیشكانی بێسنوور لە سوریا رایگەیاند، كاری مرۆیی لە سوریا رووبەڕووی ئاستەنگی گەورە دەبێتەوە، لە كاتێكدا پێداویستییەكانی دانیشتووانەكەشی روو لە زیادبوون دەكات.

وتیشی، زیاتر لە 70%ی دانیشتووانی سوریا هێشتا پێویستیان بە هاوكاری مرۆیی بەپەلە هەیە، لەكاتێكدا تەنها یەك لەسەر سێی بودجەی پێویست دابین دەكرێت بۆ دابینكردنی پێویستییەكان.

ئەو لێپرسراوەی رێكخراوەكە داواشیكرد، بەپەلە قەبارەی ئەو یارمەتییە مرۆییانەی رەوانەی سوریا دەكرێن لەلایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە زیاتر بكرێت، چونكە رەوشی تەندروستی خەڵک لە سوریا زۆر مەترسیدارە، بەتایبەتیش لە حەلەب و دیمەشق.

رۆژی ٨ی ١٢ی ساڵی رابردوو بە رەسمی رووخانی رژێمی بەشار ئەسەد راگەیەنرا و لەو کاتەشەوە سوریا چووەتە قۆناغێکی نوێوە، بەدەر لەوانەش لە چەند ناوچەیەکی سنووری سوریا هێشتا شەڕ و پێکدادان لەنێوان گروپە چەکدارەکان و هێزەکانی سوریادا بەردەوامە، لە رۆژئاوای کوردستانیش بە هەمان شێوە گروپە هاوپەیمانەکانی تورکیا لە هێرشکردنە سەر هاوڵاتیانی مەدەنی ناوچەکە بەردەوامن.

وتەبێژی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایگەیاند، پێویستە هەموو لایەنەکان سەقفی داواکارییەکانیان لەگەڵ دۆخەکەدا بگونجێنن، بەپێچەوانەوە خۆیان توشی کێشە دەکەن. دەشڵێت، وڵاتان تاهەتایە هاوکاریمان ناکەن، ئەوان نوێنەری وڵاتی خۆیانن، نوێنەری کورد؛ کورد خۆیەتی.

سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایگەیاند، "بە لەبەرچاوگرتنی بارودۆخی ناوچەکە لەبەرچاگرتنی ئەو پشتگیرییەی هەمانە لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و و هەستیاری ئەو دۆخە، پێویستە هەموو لایەکمان سەقفی داواکرییەکانمان بگونجێنین لەگەڵ دۆخەکە بەرەو رێککەوتن".

وتیشی، "ئەوە تەنها رێگەیە بۆ ئەوەی سود وەرگرین لەو دۆخە نێودەوڵەتیسازە کە بۆ کورد هاتووەتە پێشەوە، پێویستە كورد یەكڕیز بێت، وڵاتان تاهەتایە هاوکاریمان ناکەن، ئەوان نوێنەری وڵاتی خۆیانن و لە کورد کوردتر نین، نوێنەری کورد؛ کورد خۆیەتی".

ئەوەشی خستە روو، "بەپێچەوانەی ئەوانەوە بەدەستی خۆمان، خۆمان توشی کێشە دەکەین".

سەعدی پیرە ئاماژەی بەوەشکرد، هەڵبژاردنیان کردووە و خەڵک چاوەڕێیە، کێشەکانیان ئەوەند گەورە نین کە چارەسەر نەکرێن.

دوای ئەوەی دوێنێ بە رەسمی تۆڕی کۆمەڵایەتی تیک تۆک لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا راگیرا، ئەمڕۆ کەوتەوە کار و لەئێستادا بەکارهێنەران دەتوانن کاری پێبکەن.

دوێنێ دۆناڵد تڕەمپ سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمریکا کە ئەمڕۆ مەراسیمی سوێندخواردنو دەستبەکاربوونەکەی بەڕێوەدەچێت رایگەیاند، تیک تۆک دەگەڕێنێتەوە بۆ ئەمریکا. 

دوێنێ یەکشەممە، بە رەسمی تیک تۆک لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا راگیرا، شەوی پێش ئەوەش، لە پەڕەی سەرەکی ئەپڵیکەیشنەکە لای ئەو بەکارهێنەرانەی لە ویلایەتە یەکگرتووەکانەوە ئەپەکە بەکاردەهێنن نووسرا، یاساکانی ئەمریکا لە رۆژی ١٩ی مانگەوە تیک تۆک رادەگرن و ئەوان کاردەکەن بۆئەویە چی زووە بتوانن زووتر ئەپڵیکەیشنەکە بخەنەوە کار.

داوای لێبوردنیشیان لە بەکارهێنەرانیان کرد و داوایان لێکردن، لەسەر ئەپەکە بمێننەوە.

بەپێی هەواڵێکی ماڵپەڕی بی بی سی، تیک تۆک 170 ملیۆن بەکارهێنەری هەیە لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکادا.

رۆژی 17ی ئەم مانگە دادگای باڵای ئەمریكا بڕیاری قەدەغەكردنی تیك تۆكیدا، ئەوەش دوای ئەوەی ئیدارەی بایدن بە دادگای باڵای راگەیاند، تیكتۆك زانیاری لەسەر ئاسایشی نیشتمانیی لە بەکارهێنەران كۆدەكاتەوە بۆیە پێویستە قەدەغە بكرێت، چونكە چین دەتوانێت بە نهێنی دەستكاری پلاتفۆڕمەكە بكات بۆ پێشخستنی بەرژەوەندییە سیاسییەكانی و زیان بە ئەمریكا بگەیەنێت.

لەبەرامبەر ئەوەشدا میدیاكانی ئەمریكا باسیان لەوە دەکرد، ترەمپ نایەوێت تیك تۆك لە ئەمریكا قەدەغە بكرێت بەڵكو دەیەوێت ئەپەكە لە چین بكڕێتەوە و ئەمریكا خاوەندارێتی بكات، لەسەر ئەم پرسەش قسەی لەگەڵ سەرۆكی چین كردووە و بڕیار وایە لەماوەی سەرۆكایەتییەكەیدا ئاڵوگۆڕی خاوەندارێتی ئەپەكە ئەنجامبدات.