کوردستان
بەپێی رێنماییەکان کە دەست کوردسات نیوز کەوتووە، ھەموو ئەو حزب و لایەنانەی مۆڵەتی کارکردنیان ھەیە لە کۆمسیۆن دەتوانن لەنێوان ٥ بۆ ١٤ی ئەم مانگە ھاوپەیمانێتی تۆماربکەن بۆ بەشداریکردن لە ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کە بڕیارە لە ١٠ ی حوزەیرانی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت.
ھەر بەپێی رێنماییەکان، لایەنەکان دەتوانن بەشێوەی راستەوخۆ یاخود لەرێگەی نوسینگەی دەستەی ھەڵبژاردنەکانەوە لە ھەرێم داواکاری بۆ پێکھێنانی ھاوپەیمانێتی پێشکەش بکەن و نابێت ھاپەیمانێتییەکە بەناوی ھیچ یەکێک لە حزبە پێکھێنەرەکانییەوە ناوبنرێت.
لە رێنماییەکاندا ھەروەھا جەختکراوەتەوە ھیچ حزبێک بۆی نییە لەبازنەیەکی ھەڵبژاردندا بەشداری لە زیاتر لە ھاوپەیمانێتییەکی سیاسی بکات و دروشم و ناوی ھاوپەیمانێتییەکانیش نابێت پێچەوانەی سیستەم و ئادابی گشتی بێت و گوزارشت لە رق و توندوتیژی بکات، یان وێنەی کەسایەتی ئاینی و سەربازییەکان بەکاربھێنرێت.
ناوەڕۆکی کۆبوونەوەی یەکێتی و پارتی لە کەرکوک لەبارەی پێکھێنانی حکومەتی خۆجێیی
رەوەند مەلا مەحمود لێپرسراوی مەڵبەندی یەکێتی لە کەرکوک لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنوسیدا رایگەیاند، لەبەغداد لەسەدا ٧٥ ی کارەکان بۆ پێکھێنانی حکومەتی خۆجێیی کراوە و تا ئێستا کورد نێوماڵی یەکە لەو بارەیەوە و دەبێت سەرەتا ئەنجومەنی پارێزگاکە کارابکرێت.
لای خۆیەوە، محەمەد کەمال لێپرسراوی لقی پارتی لە کەرکوک رایگەیاند، ھەوڵدەدەن بەیەکەوە کاربکەن بۆ دۆزینەوەی کەسێک بۆ پارێزگار کە کورد بێت و جێگەی رەزامەندی ھەموو لایەن و پێکھاتەکان بێت.
دوێنێ محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق و لایەنە براوەکانی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک کۆبوونەوە و رێککەوتن لەماوەی دوو ھەفتەدا بەرنامەیەکی کاری ھاوبەش ئامادە بکەن بۆ ھەڵبژاردنی پارێزگار و سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگا.
سەرۆکی یەکێتی لە دیداری رافیدەین لە بەغداد ئاماژەی بەوەکرد، چەند لایەنێک دەیانەوێت ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق بچنە دەرەوە و گرنگە بەپێی رێککەوتنی نوێ ئەمریکا و بەریتانیا لە عێراق بمێننەوە.
ھەروەھا بە پێویستی زانی حکومەتی عێراق کۆنتڕۆڵی رەوشی ئەمنی بکات بۆ ئەوەی ئاڵۆزییەکان رابگیرێن.
سەرۆکی یەکێتی وتیشی ئەمریکییەکان پێویستە بزانن عێراق دەیەوێت پەیوەندی لەگەڵ سەرجەم وڵاتان دروست بکەن بەشێوەیەک کە لەبەرژەوەندی عێراق بێت و پێویستە واشنتن لە بارودۆخی عێراق تێبگات.
جەختیشیکردەوە ناکرێت وەکو دژمن لەگەڵ بەغدا مامەڵە بکرێت بەڵکو دەبێت بەشێوەیەکی واقیعی مامەڵە بکرێت و ھەماھەنگی لەنێوان ھەردوولادا بێت.
لیو جیون کونسوڵی گشتی چین لە ھەولێر لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە کردووە، خزمەتگوزاری کونسوڵگەرییان راگەیاندووە کە بۆ جێبەجێکردنی زنجیرەیەک ڕێوشوێنی ئاسانکارییە و ئێستا پڕکردنەوەی فۆڕمی داواکاری ڤیزا و فۆڕمی وەرگرتنی وادەی چاوپێکەوتنیان بە شێوەی ئۆنلاین کارا کردووە، کە بەھۆیەوە رێوشوێنی داواکاری ڤیزا زۆر باشترکراوە.
راشیگەیاندووە، بۆ وەرگرتنی ڤیزای بازرگانی و سەردانی خێزان و کارمەندانی فڕۆکەوانی لە پەنجەمۆر بەخشراون لەگەڵ دابینکردنی کەناڵێکی سەوز بۆ گروپەکانی بازرگانی و حاڵەتەکانی فریاگوزاری مرۆیی بۆ سەردانیکردنی چین و دابینکردنی کەمکردنەوە و لێخۆشبوونی قۆناغ بە قۆناغ لە کرێی ڤیزا بە مەبەستی سەردانیکردنی چین.
دەقی پەیامەکە....
با ھەڵبژاردنی داھاتوو بکەینە دەەرفەتی زێڕین بۆ بوژاندنەوەی ئامانجەکانی ڕاپەڕینی دێرین
کەسوکاری سەربەرزی شەھیدان
کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان
یادی ٣٣ ساڵەی راپەڕینی گەلەکەمان لە ھەموو کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان پیرۆز بێت، بە تایبەتی لە کچان و کوڕانی کوردەواری کە لە سایەی ئەزموونی خۆبەخۆ و دیموکراتی وڵاتەکەماندا پێگەییون و ئەمڕۆش دیمەنی ھەرە گەشی پرۆسەی سیاسی وڵاتەکەمان پێکدێنن.
لە ٥ی ئازاری دەروازەی راپەڕین، لە رانیەوە بۆ زەماوەندی رزگاری لە سلێمانی و روخانی قەڵای ستەمی بەعس لە ھەولێری ھۆلاکۆ بەزێن و دھۆکی رەنگین و خانەقینی بووکی گەرمسێر و تەواوی شار و شارۆچکەکانی تر تا نەورۆزی ڕزگاری کەرکوکی قودسی کوردستان، ھەڵمەتی راپەرین داستانێکی نیشتمانیی گەلەکەمان بوو بە ڕابەرایەتی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و جەماوەری خۆراگری بەعس بەزێن.
ئەمڕۆش دوای زیاتر لە سێ دەیە لە راپەڕین و پرۆسەی سیاسیی کوردستان وا لە حوزەیرانی ئەمساڵدا روومان لە ھەڵبژاردنی داھاتووی پەرلەمانی کوردستانە و دەرفەتێکی زێڕین ھاتۆتەکایەوە تا بە گیانی پڕ جۆشوخرۆشی سەرەتاکانی راپەڕینی دێرینەوە و بە دەنگدانی دیموکراتی لە ھەڵبژاردنێکی پاک و بێگەردا ئەزموونی خۆماڵیمان مشتوماڵ بکەینەوە و پێکەوە بە بەشداری فراوان و کارای نەوە تازەکانی کوردەواری رێڕەوی حکومڕانیمان چاکتر و گەشەپێبدەین و ئەوەی ماوە لە ئامانجە ستراتیژییەکانی راپەڕین بەدیبھێنین، بە جۆرێک ھەڵبژاردنی داھاتوو بکەینە دەرفەتی زێرین بۆ بوژاندنەوەی ئامانجەکانی راپەڕینی دێرین.
لە بیرەوەری ھەمیشە گەشاوەی بڵێسەی راپەڕیندا
سڵاو لە شەھیدانی ڕاپەڕین و سەرجەم شەھیدانی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی گەلەکەمان و خەباتی دیموکراتی لە عیراقدا
سڵاو لە پێشمەرگە قارەمانەکان و رێکخستنەکانی داینەمۆی راپەڕین.
گەلی کوردستانیش، بە ھەموو پێکھاتەکانییەوە، ھەر شاد و سەربەرز و سەرکەوتووبن
مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
٥-٣-٢٠٢٤
کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، لە سبەینێوە دەرگای پێشکەشکردنی داواکاری بۆ تۆمارکردنی پارت و ھاوپەیمانێتییە سیاسییەکان بۆ ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەکرێتەوە و تا کۆتایی دەوامی رەسمی لە رۆژی ١٤ی ئادار بەردەوام دەبێت.
ھاوکات جومانە غەلای وتەبێژی کۆمیسیۆن بە کوردسات نیوزی راگەیاند، نابێت ھاوپەیمانێتییەکە بەناوی ھیچ یەکێک لە حزبە پێکھێنەرەکانییەوە ناوبنرێت، ھیچ حزبێکیش بۆی نییە لە بازنەیەکی ھەڵبژاردندا بەشداری لە زیاتر لە ھاوپەیمانێتییەکی سیاسی بکات.
وتیشی، دروشم و ناوی ھاوپەیمانێتییەکانیش نابێت پێچەوانەی سیستەم و ئادابی گشتی بێت و گوزارشت لە رق و توندوتیژی بکات، یان وێنەی کەسایەتی ئاینی و سەربازییەکان بەکاربھێنرێت.
ھاوکات ھێمان تەحسین بەڕێوەبەری فەرمانگەی رێکخراو و لایەنەسیاسییەکان لە کۆمیسیۆن راگەیاند، لە رۆژی ١٢ی ئادارەوە دەستدەکرێت بە تۆمارکردنی لیستی کاندیدەکان و بانگەشەی ھەڵبژاردنیش ماوەی مانگێک بەردەوام دەبێت.
ئەوەشی خستەڕوو، لێکنزیکبوونەوەی باش لەنێوان لایەنە براوەکانی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک ھەیە، بۆ دیاریکردنی پارێزگار.
کۆمیسۆنی باڵای ھەڵبژاردنی عێراق–سلێمانی ئاگاداری ھەموو ئەو دەنگدەرانە دەکات، کە لە ٢٢ی شوباتی ٢٠٢٢ تا ٢٠ی ئەیلولی ٢٠٢٣ مامەڵەی تۆماری بایۆمەترییان ئەنجامداوە سەردانی ناوەندەکانی تۆمار بکەن بۆ وەرگرتنەوەی کارتی بایۆمەتری دەنگدانەکانیان.
دەشڵێت، ناوەندەکان رۆژانە لە سەعات ھەشتی بەیانی تا سێی دوانیوەڕۆ کراوەن، ئەو کەسەی دەیەوێت کارتەکەی وەرگرێتەوە پێویستە کارتی نیشتیمانی یان پێناسی باری شارستانی یاخود رەگەزنامە و پاسپۆرتی عێراقی پێبێت.
وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاندووە، سستمی بەرگری ئاسمانی روسیا ٣٨ فرۆکەی بێ فرۆکەوانی ئۆکراینی لە نیمچە دورگەی کریما خستووەتە خوارەوە، بە وتەی لێپرسراوانی روسیاش لە ئێستادا جوڵەی ھاتوچۆ لە نزیک بەندەری فیودۆسیا لە کریما وەستاوە ئەوەش دوای ئەوەی دەنگی تەقینەوەی بەھێز لەناوچەکە بیستراوە .
ھەروەھا جوڵەی ھاتوچۆ لەسەر ئەو پردەش وەستاوە کە نیمچە دورگەی کریما بە رێگەی سەرەکی روسیا دەبەستێتەوە، بەڵام تا ئێستا لێپرسراوانی ئۆکراین ھیچ زانیارییەکیان بڵاونەکردووەتەوە .
رۆژی شەممەش وەزارەتی بەرگری روسیا خستنەخوارەوەی ١٠٧ درۆنی لە دۆنیتسک و لۆگانسک راگەیاند .
بەڕێوەبەرایەتی گشتیی کارەبای سلێمانی رایگەیاند، ئەمڕۆ یەکشەممە ٣/٣/٢٠٢٤ لیژنەی دیاریکردنی نرخی موەلیدە ئەھلییەکان کۆبوونەوە و بەپێی نرخی سوتەمەنی لە بازاڕەکاندا نرخی ھەر سەعاتێک بۆ یەک ئەمپێر ٤١ دینارە، بەمەش نرخی یەک ئەمپێر کارەبای موەلیدەی ئەھلی لە ناو شاری سلێمانی لەنێوان ١٢٠٠٠ بۆ ١٣٠٠٠ دیناردایە، بەو پێیەی موەلیدەکان لە نێوان (٢٨٥ بۆ ٣٢٠) سەعات کاریان کردوە، بەھۆی جیاوازی کارکردنیان، نرخی ئەمپێرێک کارەبای موەلیدەی گەڕەکێک بۆ گەڕەکێکی دیکە جیاواز دەبێت.
ئاماژەی بەوەشکرد، ھەندێک شوێن بەرنامەی کارکردنی موەلیدەکانیان لە سەعات ٧ی بەیانی بۆ سەعات یەکی شەوە، نرخی ئەمپێریان ١٦.٠٠٠ بۆ ١٧.٠٠٠ دینارە و ئەو موەلیدانەش کە کارکردنیان ٢٤ سەعاتییە نرخی ئەمپێریان ٢٠.٠٠٠ دینارە.
راشیگەیاند، خشتەی کارپێکردنی موەلیدە بۆ مانگی ئادار تا ١٠/٣/٢٠٢٤ لەنێوان ١ی پاشنیوەڕۆ تا ١ی شەو ئەگەر کارەبای نیشتمانی کوژایەوە کار دەکەن، بەیانیانیش لە سەعات :٦:٣٠ تا ٨:٠٠ ی بەیانی کاردەکەن، لە مانگی رەمەزانی پیرۆزدا خشتەی کارکردنیان دەگۆڕێت، رۆژانی ھەینی و شەممە و پشووە رەسمییەکان بەیانیان کارناکەن لەبری ئەوە سەعات ١١ی پێشنیوەڕی بۆ سەعات یەکی شەو کاردەکەن.
لیژنەی دیاریکردنی نرخی موەلیدە ئەھلییەکان، لەکۆنووسەکەدا جەختیان لەوە کردوەتەوە کە لەکاتی کوژاندنەوەی کارەبای نیشتمانی نابێت کارپێکردنی موەلیدە و پێدانی کارەبا بەھاوڵاتیان لە (١٠) خولەک زیاتر بخایەنێت، بەپێچەوانەوە خاوەن موەلیدەکە سزا دەدرێت.
د. شوان شاکر بەرێوەبەری نەخۆشخانەی خانەقین رایگەیاند، ئەو تەرمەی گەیەندراوەتە نەخۆشخانە، ژنێکی تەمەن ٣٠ ساڵ بووە و شوێنەواری حەوت گولـلە لەسەر جەستەیەوە بووە.
ئاماژەی بەوەشکرد، سێ گولـلە بەر سەری کەوتووە و ئەوانی دیکە بەر جەستەی کەوتوون، تەرمەکەی رەوانەی پزیشکی دادی دیالە کراوە بۆ لێکۆڵینەوەی زیاتر.
سەرچاوەیەکیش لە پۆلیسی خانەقین ئاشکرایکردووە، رووداوەکە بەھۆی کێشەی کۆمەڵایەتییەوە بووە و دوای ئەنجامدانی تاوانەکە، بکوژەکە خۆی رادەستی پۆلیس کردووە.
سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی حکومەتی ھەرێم بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، زیاتر لە لەسەدا پەنجای وەزارەتەکان لیستی موچەیان ئامادە کردووە و ھێشتا پرۆسەکە بەردەوامە و کۆتایی نەھاتووە ژمارەیەک لە وەزارەتەکان لیستیان ئامادەنەکردووە، بۆیە رەوانەی بەغداد نەکراوە.
وتیشی تا ئێستا ھیچ بڕە پارەیەک بۆ موچەی مانگی شوباتی فەرمانبەران ڕەوانەی ھەرێم نەکراوە.
سەرچاوەکەی وەزارەتی دارایی باسی لەوەشکرد، بڕیارەکەی وەزیری دارای عێراق روونە کە دەڵێت لیستی مووچە بنێرن تا مووچەی فەرمانبەران رەوانە بکات، بۆیە پێویستە لە زوترین کاتدا لیستەکە رەوانەی بەغداد بکرێت.
وەزارەتی دارایی ھەرێم رۆژی ھەینی داوای لە وەزارەتەکان کرد لەماوەی ٢٤ سەعاتدا لیستی موچە بە زمانی عەرەبی ئامادە بکەن تا ئاڕاستەی بەغدادی بکەن بۆ ئەوەی موچەی فەرمانبەران بۆ مانگی شوبات بنێردرێت.
بەپێی بەڵگەنامەیەک کە دەست "کوردسات نیوز" کەوتووە، دەردەکەوێت تا ئێستا وەزارەتەکانی پەروەردە و تەندروستی و شارەوانی و داد و پێشمەرگە و ناوخۆ و دارایی، ئاوەدانکردنەوە و خوێندنی باڵا و پلاندانان و کشتوکاڵ و بازرگانی و گواستنەوە لیستی موچەیان ئامادە نەکردووە، لەگەڵ دەستەی ژینگە و دەزگای مین، دەستەی گەشتوگوزار ئەنجومەنی دادوەری و دەزگای ئاسایش و ئەنجومەنی ئاسایش.
سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، چاوەڕواندەکرێت لە کەمتر لە ٢٤ سەعاتدا ئەو لیستانەی ماون ئامادە بکرێن.
"ھێمان تەحسین" بەڕێوەبەری فەرمانگەی رێکخراو و لایەنەسیاسییەکان لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئامادەکارییەکانیان بۆ ھەڵبژاردنی پەرلەمان دەستپێکردووە، ھەڵبژاردنیش بەپێی تۆماری دەنگدەرانی عێراق دەبێت.
وتیشی، لە ١٢ی ئازارەوە دەستدەکرێت بە تۆمارکردنی لیستی کاندیدەکان، بانگەشەی ھەڵبژاردنیش ماوەی مانگێک بەردەوام دەبێت.
سەبارەت بە شێوازی جیاکردنەوەی دەنگەکان، "ھێمان تەحسین" ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، جیاکردنەوەی دەنگەکانی ھەڵبژاردن ھاوشێوەی عێراق دەبێت، ھەرێمی کوردستان بەسەر چوار بازنەدا دابەش دەکرێت و بازنەکانیش بەپێی ژمارەی دانیشتووانی پارێزگاکان دیاری دەکرێن.
راشیگەیاند، ٦٠٠ ھەزار کارتی دەنگدانیان رەوانەی بنکەکانی دەنگدان لە شارەکانی ھەرێم کردوەتەوە.
عەبدولواحید محەمەد، سەرۆکی یەکێتی مامۆستایانی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەو دەنگۆیانەی سەبارەت بە بڕینی دەرماڵەی ١٥٠ ھەزار دینار بۆ مامۆستایان و فەرمانبەرانی پەروەردە بڵاوکراونەتەوە دوورە لە راستییەوە.
وتیشی ئەو دەرماڵەیە لە کاتی خۆیدا لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە یاسایی کراوە، دوای سێ مانگ لە دەرکردنی بڕیارەکە لە ھەرێمی کوردستانیش جێبەجێکراوە.
دوای ئەوەی سەرۆکایەتی ھەرێمی کوردستان رۆژی ١٠ی حوزەیرانی ئەمساڵی دیاریکرد بۆ ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان، کونسوڵخانەی ئەمریکا لە ھەرێم لە راگەیەنراوێکدا پێشوازی لە دیاریکردنی رۆژی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کرد و دەڵێت پاڵپشتی لەئەنجامدانی ھەڵبژاردنی ئازاد و بێگەرد دەکەن.
ھەروەھا کونسوڵخانەی گشتیی بەریتانیا رایگەیاندوە، ھەڵبژاردن گرنگە بۆ دەربڕینی دەنگی خەڵکی ھەرێمی کوردستان و داھاتووی ھەرێمەکە.
ھاوکات" کلۆدیۆ کۆردۆن"جێگری نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کاروباری سیاسی و ھاوکاری ھەڵبژاردن، ھیوای خواست چیتر ئاستەنگ و بەربەست لەبەردەم ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دروستنەکرێت، ئامادەن بەردەوام پشتگیری لە ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بکەن.
ھەروەھا کونسۆلخانەی گشتی فەرەنسا لە ھەرێم پێشوازی لە دیاریکردنی وادەی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کردووە و جەختی لەوەشکردوەتەوە، رێکخستنی ھەڵبژاردنێکی ئازاد لە بەرژەوەندی ھەموو لایەکدایە.