کوردسات نیوز
١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١
١٬٤٥٥
نوێنەری بەرنامەی خۆراکی لە عێراق رایگەیاند، پلانی ستراتیژی قەتەری بۆبەرنامەی خۆراکی جیھانی بۆ ساڵانی ٢٠٢٠ -٢٠٢٤ ھێڵەکانی پشتیوانی عێراقی دیاریکردووە کە گونجاوە لەگەڵ دیدگای ساڵی ٢٠٣٠.
رونیشیکردەوە، دیاردەی وشکە ساڵی کاریگەری لەسەر بەرھەمی کشتوکاڵ ھەبووەو بووەتە ھۆی دابەزینی ئاستی بەرھەمی دانەوێڵە بەرێژەی ٣٨٪.
نوێترین هەواڵەکانسەرۆکی ئاژانسی پاراستن و زانیاری/زانیاری رایدەگەیەنێت، هەموو هەوڵەکانیان لە چوارچێوەی یاسا بەرکارەکاندا دەبێت بۆ رێگریکردن لە هەر یاسا شکێنییەک کە زیان بە ئاسایشی نەتەوەیی و هاووڵاتیان بگەیەنێت.
ئەمڕۆ جەلال شێخ ناجی سەرۆکی ئاژانسی پاراستن و زانیاری/زانیاری لە بەغداد لەگەڵ قاسم ئەعرەجی راوێژکاری ئاسایشی نیشتمانیی عیراق کۆبووەوە و لە دیدارێکدا جەخت لە پێویستی بەردەوامی هەماهەنگییە هەواڵگری و ئەمنییەکان لەنێوان هەرێم و عیراق کرایەوە لەپێناو پاراستنی ئاسایش و ئارامی و سەقامگیری زیاتر لە وڵاتدا.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا دواین پێشهاتە ئەمنییەکان، پرسی رووبەڕووبوونەوەی پاشماوەکانی تیرۆریستان و یاسا شکێنان و هەموو ئەوانەی دادگا داوایان دەکات تاوتوێکراو بڕیاری هاریکاری زیاتر لەنێوان هەردوولا درا بە ئاڕاستەی سەروەربوونی یاسا و پاراستنی ئارامی و ژیانی خەڵک.
هاواکات جەلال شێخ ناجی سەرۆکی ئاژانسی پاراستن و زانیاری/زانیاری جەختی لە بەردەوامی هەوڵەکانیان کردەوە بۆ پاراستنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان و رایگەیاند، بوونی پەیوەندی و بەرزکردنەوەی ئاستی هاریکارییە ئەمنییەکان فاکتەرێکی باشتر دەبێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی پێشلکارییەکان.
ئەوەشی خستەڕوو، هەموو هەوڵەکانیان لە چوارچێوەی یاسابەرکارەکاندا دەبێت بۆ رێگریکردن لە هەر یاسا شکێنییەک کە زیان بە ئاسایشی نەتەوەیی و هاووڵاتیان بگەیەنێت، بە توندترین شێوەش رووبەڕووی ئەو کەسانە دەبنەوە کە سنوورەکانی یاسا دەبەزێنن.
سەرۆك وەزیرانی عیراق رایدەگەیەنێت، "ئیسرائیل بە بیانووی بێ بنەما هەڕەشە لە عیراق دەكات و تەنها دەیەوێت شەڕەنگێزی بڵاوبكاتەوە".
محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق، لە رێوڕەسمی یادی ١٠٠ ساڵەی وەزارەتی عیراق رایگەیاند، "عیراق یەكێكە لە دیارترین ئەندامانی دامەزرێنەری رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان، كە ئامادەییەكی نێودەوڵەتی و جێگەی لە زۆرێك لە روداوە گرنگەكانی مێژووی ناوچەكەدا هەبووە".
وتیشی، "ئیسرائیل بە بیانووی ناڕاست و بێ بنەما كە مەبەستیەتی شەڕەنگێزی بڵاوبكاتەوە، هەڕەشەی لە عیراق كردووە و بە دانپێدانانی نەتەوە یەكگرتووەكانیش، عیراق هەموو مەرجەكانی گۆڕانكاری لە دیموكراسی و سیاسی و گەشەپێدان بەدیهێناوە".
سودانی ئاماژەی بەوەشكرد، عیراق بەهۆی سیاسەتەكانی رژێمی دیكتاتۆری پێشوو تووشی گۆشەگیری بوو، بەڵام لەدوای ساڵی ٢٠٠٣ـی وە بە خێرایی پێگەی خۆی بەهێزكردەوە و گەڕایەوە ناو گۆڕەپانە هەرێمی و نێودەوڵەتییەكان.
لە ساڵی داهاتوودا سێ فڕۆكەخانەی نوێ لە عیراق دەكرێنەوە، وەزارەتی گواستنەوە دەڵێت كردنەوەی فڕۆكەخانەكان كاریگەری گەورەیان لەسەر گەشەسەندنی ئابووری دەبێت.
مەیسەم سافی وتەبێژی وەزارەتی گواستنەوەی عیراق رایگەیاند، حكومەتی ئێستا پلان و بەرنامەی ستراتیژی هەیە تایبەت بە بواری گواستنەوە بەتایبەتیش رێگەی گەشەپێدان كە لەناو ١١ پارێزگای عیراقدا تێدەپەڕێت و سێ فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی پەیوەندی راستەوخۆیان لەگەڵ رێگەی گەشەپێداندا دەبێت كە بریتین لە فڕۆكەخانەكانی بەغداد و بەسرە و نەجەف.
وتیشی، لە ئێستادا كاركردن لە فڕۆكەخانەی ناسریە گەیشتووەتە ٧١% و فڕۆكەخانەی نەینەوا گەیشتووەتە ٨٦% و كارەكانی فڕۆكەخانەی كەربەلاش بەرەو كۆتایی دەچێت و بڕیارە لە ساڵی داهاتوودا هەرسێ فڕۆكەخانەكە بكرێنەوە كە كاریگەری گەورەیان دەبێت لەسەر زیاتر گەشەپێدان و بەهێزبوونی كەرتی ئابووری عیراق.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
