جیهان
ماسیو میللەر وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بلینکن لە سەردانەکەیدا بۆ رۆژھەڵاتی ناوەڕاست دەچێتە سعودیە و میسر و ھەوڵەکانی نێوەندگیری میسر و قەتەر و گەیاندنی ھاوکاری زیاتر بە غەززە تاوتوێ دەکات. ھەروەھا رەوشی ئەمنی ناوچەکە و بوژانەوەی غەززە لە دوای جەنگ باس دەکرێن.
بە وتەی میللەر، بلینکن بە نیازە دۆسیەی ھێرشی حوسییەکان لە یەمەن بۆ سەر کەشتییە بازرگانییەکان باس بکات، لەپێناو گەڕانەوەی سەقامگیری و ئەمنییەتی دەریای سوور و کەنداوی عەدەن.
ئەمە شەشەمین سەردانی بلینکنە بۆ رۆژھەڵاتی ناوەڕاست لەدوای حەوتی ئۆکتۆبەری ساڵی رابردووەوە کە جەنگی ئیسرائیل و بزووتنەوەی حەماس دەستیپێکردووە، بەڵام سەردانەکەی ئەمجارەی ئیسرائیل لەخۆناگرێت، لەکاتێکدا جارەکانی پێشوو ئەو وڵاتەشی بەسەرکردووەتەوە.
مقاوەمەی ئیسلامی لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ فڕۆکەخانەی "بن گۆریۆن" لە ناو قوڵایی ئیسرائیل بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کراوەتە ئامانج.
جەختیشی کردەوە لەوەی، بەردەوام دەبن لە بۆردوومان کردن و بە ئامانگرتنی پێگەکانی "دوژمن" وەک ئاماژەیەک بۆ ئیسرائیل، ئامادەکاریش دەکەن بۆ قۆناغی دووەمی ھێرشەکانیان، ئەوەش لە وەڵامی ئەو کۆمەڵکوژییەی ئیسرائیل دژی گەلی فەڵەستین ئەنجامی دەدات و بۆ پشتیوانی سەرکەوتنی گەلی غەززە.
لەسەرەتای ئەم مانگەوە، ئەوە دووەم جارە کە مقاوەمەی ئیسلامی عێراق ئەو فڕۆکەخانەیەی ئیسرائیل بە ئامانج دەگرێت.
دەستەی راگەیاندنی ئیسرائیل بڵاویکردەوە، وەفدی ئیسرائیل لە دانوستانەکانی دەوحە پێشنیارێکی رەسمی بۆ وەڵامدانەوەی داواکارییەکانی حەماس پێشکەش کردووە، راشیانگەیاندووە، دانوستانەکان لە بەرەوپێشچووندان بەڵام پێدەچێت چەند ھەفتەیەکی دیکە بەردەوام بێت و خولی دیکەی ھەبێت.
دەستەکە راشیگەیاند، دانوستانکارانی دەوحە ھەوڵدەدەن سەرەتا بگەنە لێکتێگەیشتنێک سەبارەت بە ئازادکردنی زیندانییە ئەمنییەکان، لە بەرامبەر ئازادکردنی نزیکەی ٤٠ دەستگیرکراوی ئیسرائیلی، پاشان باس لە دۆسیەی ئاڵۆزتر دەکەن وەک گەڕانەوەی دانیشتووان بۆ باکوری کەرتی غەززە.
لێپرسراوێکی باڵای ئیسرائیلیش کە ناوەکەی ئاشکرا نەکردووە وتویەتی، سووربوونی حەماس لەسەر گەڕانەوەی دانیشتووان بۆ باکوری کەرتی غەززە، رەنگە دانوستانی ئاڵوگۆڕی بارمتەکان لەناوببات. راشیگەیاندووە، دوای وەڵامی حەماس لەسەر ئەم پێشنیارانە، بۆیان دەردەکەوێت کە ئایا بزووتنەوەکە گرنگی بە ئاگربەست دەدات یاخود کات بەفیڕۆ دەدات.
ھادی تەحان نەزیف، وتەبێژی ئەنجومەنی چاودێری دەستوری ئێران رایگەیاندووە ، ئەنجومەنەکەیان ئەنجامی ھەڵبژاردنی سەرجەم بازنەکانی ئەنجومەنی شارەزایانی پەسەندکردووە.
ئەوەشی خستوەتەڕو، ئەنجومەنەکەیان ئەنجامی ھەڵبژاردنی ١٨٩ بازنەی پەرلەمانی ئێرانیشی پەسەندکردووە و ١٩ بازنەکەی دیکەش کارکردن لە پەسەندکردنی ئەنجامەکانیاندا گەیشتووەتە قۆناغەکانی کۆتایی، بەڵام تائێستا پەسەند نەکراون.
١ی ئەم مانگە دەنگدەرانی ئێران بۆ ھەڵبژاردنی ٢٩٠ ئەندامی پەرلەمان و ٨٨ ئەندامی ئەنجومەنی شارەزایان چوونەسەر سندوقەکانی دەنگدان.
ماتیۆ میلەر وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا سبەینێ دەچێتە سعوودیە و لەگەڵ بەرپرسانی ئەو وڵاتە دەربارەی ئاگربەستی ئیسرائیل و حەماس گفتوگۆ دەکات و دواتر دەچێتە قاھیرە و لەگەڵ بەرپرسانی میسر لەو بارەیەوە کۆدەبێتەوە.
وتیشی، پرسی ھاوکارییە مرۆییەکان و گەیاندنی ھاوکارییەکان بە دانیشتوانی کەرتی غەززە تەوەرێکی دیکەی گفتوگۆکانی بلینکن دەبێت لەگەڵ بەرپرسانی سعودیە و میسر.