کوردسات نیوز
٢٢ی شوباتی ٢٠٢٤
١٢٦
تێدرۆس گێبرێسس بەڕێوەبەری رێکخراوی تەندروستی جیھانی بە رۆژنامەنووسانی راگەیاند، ئەوان داوای ئاگربەستێکی مرۆیی بەپەلە و گەیاندنی یارمەتییە مرۆییەکانیان بۆ ھاووڵاتیانی غەززە کردووە، چونکە لەئێستادا غەززە بووەتە ناوچەی مەرگ و بەشێکی زۆری ناوچەکەش وێرانبووە.
ئەوەشی خستووەتەڕوو، زیاتر لە ٢٩ ھەزار مرۆڤ کوژراوە و ژمارەیەکی زۆریش بریندارن، بەدخۆراکیش لە ناوچەکەدا بە خێراییەکی زۆر لە پەرەسەندندایە.
نوێترین هەواڵەکانبەڕێوبەری ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم رایگەیاند، بۆ رێگریكردن لە جەنگ پێویستە ئەنجامی دانوستانە ئەتۆمییەكان باش بن.
رافائیل گرۆسی، دوای كۆبونەوەی لەگەڵ عەباس عیراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە تارانی پایتەختی ئەو وڵاتە رایگەیاند؛ بۆ رێگریی لە جەنگ پێویستە دانوستانە ئەتۆمییەكان لەگەڵ تاران ئەنجامی باشی هەبێت.
ئاماژەی بەوەشكردووە، ئێران ئامادەیی دەربڕیوە بۆ دەستپێكردنەوەی دانوستانە ئەتۆمییەكان و پابەندبون بە پێورەكانی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمی بۆ پیتداندنی یۆرانیۆم لە وێستگە ئەتۆمییەكانی خۆیدا.
بە وتەی گرۆسی ئێران ئامادە نییە لە ژێر هیچ فشارێكدا ئاستی پیتاندنی یۆرانیۆم كەمبكاتەوە، بەڵام ئامادەیی دەربڕیوە بۆ دەستپێكردنەوە دانوستانە ئەتۆمییەكانی لەگەڵ وڵاتانی ٥ كۆ یەك تاوەكو ئاستی پیتاندنی یۆرانیۆم لە ٦٠٪ بۆ رێژەی رێگەپێدراو كەمبكاتەوە.
دەم پارتی و پارتی ئایندە دژی دانانی قەیوم كۆبونەوە و داودئۆغڵوش دەڵێت، ئامادەن بۆ چارەسەری پرسی كورد لەگەڵ سەرجەم پارتەكان دانوستان بكەن.
هەر دوو هاوسەرۆكانی گشتی پارتی یەكسانی و دیموكراسی گەلان دەم پارتی لەگەڵ ئەحمەد داودئۆغلۆ سەرۆكی پارتی ئایندە لە توركیا كۆبونەوە و لە كۆنفرانسێكی هاوبەشدا جەختیان لە چارەسەری پرسی كورد و دانانی قەیوم لە توركیا كردەوە.
حاتەم ئۆغلاری دژایەتی دەمپارتی بۆ قەیوم دەربڕی و رایگەیاند؛ دەبێت سەرجەم لایەنەكانی توركیا تێبكۆشن بۆ ریشەكێشكردنی قەیوم لە توركیا، چونكە وڵاتەكە پێویستی بە ئاشتییە.
داود ئۆغڵوش لە كۆنفڕانسە هاوبەشەكەی لەگەڵ هاوسەرۆكانی دەمپارتی جەختی لە گرنگی پەیوەندی و گفتوگۆی لایەنە سیاسییەكانی توركیا كردەوە و وتی وەك پارتی ئایندە ئامادەن بۆ چارەسەری دیموكراسیانەی پرسی كورد كاری هاوبەش بكەن.
سودانی رایگەیاند، حكومەت گرنگی بە كاركردن لەگەڵ كۆمپانیای نەوتییە جیهانیە گەورەكان دەدات و وەبەرهێنانیش لە غاز و وزە خاوێنەكان لە پێشینەی كارەكانیەتی.
نوسینگەی محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، سودانی پێشوازی لە پیتەر كۆستیلۆ جێگری سەرۆكی جێبەجێكار و بەڕێوەبەری كۆمپانیای شێڵ لە عیراق و ئیمارات كرد و تاوتوێی پەرەپێدانی كەرتی نەوت و غازیان كرد.
دەشڵێت، لە كۆبونەوەكەدا باس لە كارەكانی كۆمپانیای شێڵ كرا لە عیراق لە بواری دەرهێناندا لەگەڵ پەرەپێدانی كەرتی نەوت و غاز و وزەی خاوێن بە لەبەرچاوگرتنی ژینگەی وڵات و هەوڵدان بۆ كەمكردنەوەی دەردانی گازی دووەم ئۆكسیدی كاربۆن.
كۆمپانیای شێڵ كۆمپانیایەكی جیهانییە و كار لە وەبەرهێنانی نەوت و غاز و پرۆكیمیایی دەكات و ساڵی ٢٠١٥ یەكەم گرێبەستی كاركردنی لەگەڵ عیراق ئیمزاكردووە بۆ كاركردن لە پرۆژەی نبراس و ٤٠ هەزا رهەلی كاری رەخساندووە.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
