٣ی نیسانی ٢٠٢٣
٢٠٠
یەنس ستۆڵتنبێرگ راگەیاند، بڕیاری دەستبەسەرکردنی رۆژنامەنووسە ئەمرکییەکە مایەی نیگەرانییە و گرنگە رێز لە ئازادی رۆژنامەوانی بگیرێت و ماکەکانی رۆژنامەنووسان بپارێزرێت.
سکرتێری گشتی ناتۆ راشگەیاند، لە کۆبوونەوەکەی رۆژی سێشەممەی وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی ئەندام لە ناتۆ، باسی دەستبەسەرکردنی ئەو رۆژنامەوانە ئەمریکییەی پەیامنێری ۆڵ ستریت جۆرناڵ دەکرێت.
نوێترین هەواڵەکاننەتەوە یەكگرتووەكان دەڵێت رۆژهەڵاتی ناوەڕاست یەكێكە لە مەترسیدارترین ناوچەكانی جیهان بۆ رۆژنامەنووسان بە درێژایی مێژوو.
فۆڵكەر تورك سەرۆكی كۆمیسیۆنی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ مافەكانی مرۆڤ رایگەیاند، بەردەوامی گرژی و ئاڵۆزییەكانی ناوخۆی وڵاتان و لە نێوان وڵاتانیش لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست وایكردووە ئەو ناوچەیە ببێتە یەكێك لە مەترسیدارترین ناوچەكانی جیهان بۆ رۆژنامەنووسان بە درێژایی مێژوو.
وتیشی، تەنها لە ماوەی ئەمساڵدا ٦١ رۆژنامەنووس لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كوژران، كە ئەوەش ژمارەیەك مەرسیدارە و لە ساڵی رابردووش هەر لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ٧١ رۆژنامەنووس و كارمەندی دەزگاكانی راگەیاندن كوژران و زیاتر لە ٣٠٠ رۆژنامەنووسیش زیندانیكردان كە تائێستاش ژمارەیەك ئازادنەكراون و لە زینداندان.
لە ماوەی ئەمساڵدا توركیا ١٨٤ هێرشی كردوەتە سەر ناوچەكانی باكور و رۆژهەڵاتی سوریا و لە ئەنجامدا ٣٨ كەس كوژران و ١١٥ ی دیكەش برینداربوون.
روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ رایگەیاند، توركیا بە فڕۆكەی بێفڕۆكەوان بۆردومانەكانی بۆ ناوچەكانی باكور و رۆژهەڵاتی سوریا چڕتر كردوەتەوە، لە ماوەی ئەمساڵ ١٨٤ هێرشی ئەنجامداوە، بەوهۆیەشەوە ٣٨ كەس كوژراون و ٤٤ سەرباز و ٧١ هاووڵاتیش برینداربوون، لە نێو بریندارەكانیشدا شەش ژن و سێ منداڵیان تێدابووە.
راشیگەیاندوە، توركیا هێرشەكانی بۆسەر ژێرخانی ئابووری چڕكردووەتەوە و وێستگەكانی ئاو و گاز و كارەبا و نانەواخانە و سایلۆكانی دانەوێڵە و دەرمانخانەكانی كردەوەتە ئامانج، لە ٢٣ی تشرینی یەكەمیشەوە توركیا ٣٧ دامەزراوە و ناوەندی گرنگی كردۆتە ئامانج.
ئەندامێكی ئەنجومەنی نوێنەران دەڵێت، ئەگەرهەیە وەرزی یاسادانان مانگێك درێژ بكرێتەوە و لەمەودوا دەستەی سەرۆكایەتی بە رێككەوتن خشتەی دانیشتنەكان دادەنێت.
كاروان یاروەیس ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران سەبارەت بە هەڵبژاردنی سەرۆكی ئەنجومەن بە كوردسات نیوزی راگەیاند، هیچ رێككەوتنێك لەئارادا نەبووە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك، بەڵكو لێكتێگەیشتن هەبوە بۆ ئەوەی نەبوونی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران كرتایی پێبهێنرێت، لەمەودوا دەستەی سەرۆكایەتی بە رێككەوتن خشتەی كاری دانیشتنەكان دادەنێت.
وتیشی، لە نۆی ئەم مانگە وەرزی یاسادانان كۆتایی دێت پشوی ئەنجومەنی نوێنەران دەستپێدەكات تا نۆی كانوونی دووەمی ٢٠٢٥، بەڵام ئەگەر هەیە مانگێك وەرزی یاسادانان درێژبكرێتەوە، لەبەرئەوەی لەم وەرزەدا كەمترین دانیشتن ئەنجامدراوە، هەروەها بۆ ئەوەی پرۆژەیاسا گرنگەكان دەنگی لەسەر بدرێت و تێپەرێنرێن.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
