گۆران
١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣
٢٦٦
رێکخراوەکە ئاماژەی بەوەکردووە، تورکیا لەو ناوچانەی لە ساڵی ٢٠١٩ەوە لە باکوری خۆرھەڵاتی سوریا داگیری کردوە، تا ئێستا پاشەکشێی نەکردوە و مامەڵەی خراپ لەگەڵ خەڵکەکەی دەکات.
ھەروەک ئاماژەی کردوە بەوەی بەھۆی بەردەوامی پشتیوانی سەربازی لە لایەن تورکیا و رووسیا و ئێرانەوە بۆ لایەنە شەڕکەرەکانی سوریا، رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان و لیژنەی دەستووری لە ساڵی ٢٠٢٢دا ھیچ بەرەوپێشچوونێکیان تۆمار نەکرد.
نوێترین هەواڵەکانوەزارەتی نەوتی عیراق رایگەیاند، لە چوارچێوەی خولی شەشەمی مۆڵەتی كاركردن لە كێڵگە غازی و نەوتیەكاندا گرێبەستێكیان لەگەڵ دوو كۆمپانیا ئیمزاكردووە بۆ بەرهەمهێنانی ٣٠٠ ملیۆن پێ سێجا غاز لە رۆژێكدا.
وەزارەتی نەوتی عیراق لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، حەیان عەبدولغەنی وەزیری نەوت گرێبەستێكی لەگەڵ دوو كۆمپانیا ئیمزاكردووە بۆ بەرهەمهێنانی ٣٠٠ ملیۆن پێ سێجا غاز لەرۆژێكدا لە كێڵگەی غازی مەنسوریە لە پارێزگای دیالە.
دەشڵێت، كێڵگەی مەنسوریە یەكێكە لە كێڵگە گونجاوەكان كە وزەی پێویست بۆ بەرهەمهێنانی غاز لە وڵاتدا دابیندەكات و كاریگەری دەبێت لەسەر ئابوری وڵات و هەلی كاری زیاتر بۆ هاووڵاتیان دەڕەخسێنێت.
لە مانگی نیسانی ئەمساڵ، عیراق خولی پێنجەم و شەشەمی مۆڵەتی كارپێكردنی بۆ ٢٩ كێلگەی غازی و نەوتی راگەیاند بۆ ئەوەی كۆمپانیا جیهانیەكان بتوانن ركابەری بكەن بۆ بەدەستهێنانی كاركردن.
میدیایەكی ئەمریكی ئاشكرایدەكات، ئێران پێش هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی هێرش دەكاتە سەر ئیسرائیل.
دوای ئەوەی تەلەفزیۆنی سی ئێن ئێنی ئەمریكی لە زاری سەرچاوەیەكەوە كە ناوەكەی ئاشكرا نەكردووە، بڵاویكردەوە ئێران ئامادەكاریی دەكات رۆژێك پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی ئەمریكا هێرش بكاتە سەر ئیسرائیل، واشنتۆن لە رێگەی كۆشكی سپی و وەزارەتی دەرەوەوە هۆشداریی دەداتە ئێران.
كارین ژین پیەر، وتەبێژی كۆشكی سپی رایگەیاندووە، نابێت ئێران هێرش بكاتە سەر ئیسرائیل و ئەمریكا بەهەموو شێوەیەك پشتیوانی لە تەلئەبیب دەكات.
هاوكات ماتیۆ میلەر، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا بە جەختكردنەوە لەوەی كە نابێت ئێران هێرش بكاتەوە سەر ئیسرائیل، رایگەیاند، تاران دەبێت بە باشی لە پەیامە رونەكەی واشنتۆن تێ بگات و هەوڵنەدات ببێتە هۆی دروستبونی گرژی و ئاڵۆزیی زیاتر لە ناوچەكە.
روسیا بە بڕی ٢٠ دیشلیۆن دۆلار، سزای بەسەر كۆمپانیای تەكنەلۆژی گۆگڵدا سەپاند.
بەهۆی بلۆككردنی كەناڵەكانی روسیا لەسەر پلاتفۆرمی یوتیوب، روسیا سزایەكی قورسی دارایی بەسەر گۆگڵدا سەپاند كە دەوترێت یەك لەسەر سێی پارەی هەموو جیهانە.
دیمیتری پێسكۆڤ، وتەبێژی كرێملین سەبارەت بەو داوایەی روسیا لەسەر گۆگڵ وتی، نابێت چیتر گۆگڵ سانسۆر بخاتەسەر پلاتفۆرمەكانیان و سنورداریان بكات.
بەپێی ئامارەكانی سندوقی دراوی نێودەوڵەتی، سەرمایەی كۆمپانیای گۆگڵ، نزیكەی دوو تریلیۆن دۆلارە، لەكاتێكدا سزاكەی روسیا كە بەسەریدا سەپاندویەتی 20 ملیار ترلیۆن ترلیۆن دۆلارە.
دوای لەشكركێشییە بەرفراوانەكەی ڕووسیا بۆ سەر ئۆكراین، گۆگڵ كارەكانی لەو وڵاتەدا كەمكردەوە، دوای چەند مانگێك لە لەشكركێشییەكەش، گۆگڵ ئیفلاسبوونی خۆی لە روسیا راگەیاندو بەشێوەیەكی كاتی زۆربەی كارە بازرگانییەكانی ڕاگرت.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
