میدیاکان وێنەیەکی ئەو دیارییەیان بڵاوکردەوە، بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل لە سەردانەکەیدا بۆ ئەمریکا بەخشی بە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا.

 دیارییەکە یەکێک لە جۆرە دیارەکانی ئەو پەیجەرانەبوو کە ڕۆژانی 17 و 18ـی ئەیلولی 2024، لە لوبنان و سوریا بە ئەندامانی حیزبوڵادا تەقییەوە و لە ئەنجامی تەقینەوەی ئەو ئامێرانە 39 کەس کوژران و 3 هەزار کەسی دیکەش بریندار بوون.

سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل 10-11-2024 لە پاش ماوەیەک، دانی بەوەدانا کە سوپای وڵاتەکەی لە پشت تەقاندندەوەی ئامێرە پەیوەندییەکانی پەیجەری بزووتنەوەی حیزبوڵڵای لوبنان بووە.

ناتانیا هۆ رۆژی چوارشەممە وەک یەکەم سەرکردەی ئەوروپی سەردانی کۆشکی سپی کرد و لەگەڵ خۆشیدا پەیکەرێکی نەخشێنراو بە پەیجەری بەدیاری بۆ ترەمپ برد. میدیاکانی جیهان، ئەمەیان بە پەیام و ئیهانە بۆ حیزبوڵای لوبنانی ناوبرد.

زانایان هۆشداریی دەدەن لە نائامادەیی تورکیا بۆ بومەلەرزەکانی داهاتوو، ئەمەش ژیانی سەدان هەزار کەسی خستووەتە مەترسییەوە، ئەم هۆشدارییەی زانایان، دوای دوو ساڵ لە بومەلەرزە وێرانکەرەکان دێت لەو وڵاتە.

دکتۆر ناجی گۆرور، بوومەلەرزەناسی تورکیا، بە ئاژانسی ڕۆژنامەوانی ئەڵمانی راگەیاندووە، تەنها لە ئیستەنبووڵ نزیکەی 100 هەزار بینا مەترسی ڕووخانیان لەسەرە و "سەدان هەزار" باڵەخانە ئەگەری داڕوخانیان هەیە.

ئەو شارەزایە دەڵێت، کاریگەریی دارایی کارەساتێکی لەو شێوەیە، رەنگە بگاتە ملیارەها دۆلار.

گۆرور روونیشیکردەوە، دەسەڵاتداران و دانیشتووانی تورکیا درک بەو مەترسییە ناکەن، ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو رێوشوێنانەی گیراونەتەبەر بۆ ئەوەی شارەکانی تورکیا بەرگەی بوومەلەرزە بگرن، لە ئاستی پێویستدا نین.

موراد کوروم، وەزیری گەشەپێدانی شارەکانی تورکیا رایگەیاند، ئیستەنبووڵ بەرگەی بوومەلەرزە ناگرێت.

ئەم هۆشدارییە لە کاتێکدایە کە وڵاتەکە هێشتا ئاسەواری ئەو دوو بوومەلەرزەیەی مانگی شوباتی ساڵی 2023ـی پێوەدیارە، کە بووە هۆی گیان لەدەست دانی زیاتر لە 53 هەزار کەس و برینداربوونی زیاتر لە 100 هەزار کەس لە تورکیا.

لە ساڵی 1999 بوومەلەرزەیەکیتر بە گوڕی 4.7 پلە، لە ڕۆژهەڵاتی ئیستەنبووڵ ڕوویدا و زیاتر لە17 هەزار کەس گیانیان لەدەست دا.

تورکیا دەکەوێتە سەر هێڵی لاری ئەنادۆڵ کە لە ئیستەنبووڵ پایتەختی تورکیاوە نزیکەو بڕبڕەی پشتی دارایی ئیستەمبووڵە.

دەزگای ئافاد دەڵێت، لەدوای هەردوو بوومەلەرزە بەهێزەکەی رۆژی 6ی شوباتی ساڵی رابردووەوە 56 هەزار و 94 بوومەلەرزە و پاشلەرزە روویانداوە کە 14 یان 6 پلە و 91یان 5 پلە بوون.