٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣
٥٤٢
وەزیری دەرەوەی ئەمریکا دەڵێت، واشنتۆن ئامانجی ئەوەیە شەڕو پێکدادانەکانی غەززە کۆتاییان پێبێت و ئاشتییەکی ھەمیشەیی لە رۆژھەڵاتی ناوەڕاست بێتەکایەوە.
ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە عەممان لەگەڵ وەزیرانی دەرەوەی سعودییە، میسر، ئوردن، ئیمارات و قەتەر کۆبووەوە، دوای کۆبوونەوەکەش بە رۆژنامەنوسانی راگەیاند، وڵاتەکەی نایەوێت شەڕی غەززە فراوان ببێت و شوێنی دیکەش بگرێتەوە و ئامانجیان ئەوەیە ئەو شەڕە کۆتایی پێبێت.
نوێترین هەواڵەکانوەزارەتی كشتوكاڵی هەرێم بریاریدا بە هەڵگرتنی باج و رێگەدان بە هاوردەكردنی بەرهەمی تەماتە لە دەرەوەی هەرێم.
بێگەر تاڵەبانی وەزیری كشتوكاڵی هەرێم رایگەیاندوە، دوابەدوای بەدواداچوونیان بۆ بەرهەمی تەماتە، دەركەوت ئەو بەرهەمە لە بازاڕەكانی هەرێم كەمبوەتەوە و بەشی پێویستی هاوڵاتیان ناكات، لە هەمانكاتدا نرخیشی بەرزبوەتەوە.
راشیگەیاندوە، لەپێناو بەرژەوەندی گشتی و پاڵپشت بە یاسای پاراستن و پێشخستنی بەرووبوومی كشتوكاڵی و پاڵپشت بە بڕیاری سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران، تایبەت بە پاراستنی بەرهەمی خۆماڵی بڕیاریاندا بە هەڵگرتنی باج و قەدەغە لەسەر هاوردەكردنی بەرهەمی تەماتە لە دەرەوەی وڵات، بۆ ئەو مەبەستەش سەرجەم لایەنە رەسمیەكان ئاگاداركراونەتەوە بۆ گرتنەبەری رێككاری پێویستی كارگێری و یاسایی .
نوسینگەی سەرۆك وەزیرانی عیراق داوای خەرجكردنی ٢٨٤ ملیار دیناری پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێمی كوردستانی ئاڕاستەی ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران دەكات.
هەرێم كەمال ئاغا سەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتی لە ئەنجومەنی نوێنەران بە كوردسات نیوزی راگەیاند، بە هەوڵی سەرجەم فراكسیۆنە كوردستانییەكان و بە تایبەتیش فراكسیۆنی یەكێتی و سۆران عومەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران بە دوو نوسراوی جیا داوایان ئاڕاستەی نوسینگەی سەرۆك وەزیرانی عیراق كردووە بۆ خەرجكردنی پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێم.
وتیشی، نوسینگەی سەرۆك وەزیران داوای لە وەزارەتی بازرگانی كردووە كە ئاگاداریان بكاتەوە لە بڕی ئەو پارەیەی كە تائێستا ماوە و خەرجنەكراوە، لە بەرامبەریشدا وەزارەتی بازرگانی رایگەیاندووە 248 ملیار دیناری پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێم ماوە.
سەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتی ئاماژەی بەوەشكرد، نوسینگەی سەرۆك وەزیران داواكەی ئەوانی بە نوسراو ئاڕاستەی ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران كردووە بۆ خەرجكردنی پارەكە.
ئەمڕۆ دادگای باڵای فیدراڵی عیراق ئەو پێنج سكاڵایەی كە لەدژی هەڵبژاردنی پارێزگار و سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك تۆماركرابوون رەتكردەوە.
كاروان عوسمان، سەرۆكی بەشی سكاڵاكان لە ئەنجومەنی پاریزگای كەركوك به كوردسات نیوزی راگەیاند، ئەمڕۆ دادگای باڵای فیدراڵی لە دانیشتنەكەیدا ئەو پێنج سكاڵایەی كە دژ بە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك تۆماركرابوون رەتكردووەتەوە كە لەلایەن راكان جبوری پارێزگاری پێشووی كەركوك و حەسەن تۆران سەرۆكی بەرەی توركمانی و سەوسەن جەدوعی ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك لەسەر پارێزگار و سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك و سەرۆكایەتی كۆمار تۆماركرابوون.
وتیشی، پێش بڕیارەكەی دادگا ، بەرەی توركمانی سكاڵاكەی خۆی كشاندووەتەوە.
ئامانجی تۆماركردنی سكاڵاكانیش بۆ هەڵوەشاندنەوەی كۆبوونەوەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بوو كە لە رۆژی 10 ی ئابی ئەمساڵ لە بەغداد بەڕێوەچوو و تێیدا پارێزگار و سەرۆكی ئەنجومەنەكە هەڵبژێردران، بەڵام رەتكرانەوە.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
