٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١
٦٦٨
"عەبدولسەلام دۆڵەمەری" سەرۆکی لیژنەی پەروەردە لە پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند، لەلایەن سەرۆکایەتی پەرلەمانەوە داوایان لێکرابوو راپۆرت بۆ چارەسەرکردنی کێشەی مامۆستایانی وانەبێژ و ٣ یەکەمەکان و فەرمانبەرانی گرێبەست ئامادە بکەن، بەڵام کۆمەڵێک پۆپۆلیست نایانەوێت کێشەکان یەکلابکرێنەوە و مەرامی سیاسی تێکەڵ بە داواکاری مامۆستایانی وانەبێژ دەکەن و پشێوی دەنێنەوە.
نوێترین هەواڵەکانپارتێكی توركیا داوا لە دەمپارتی دەكات دانیشتن و دانوستانەكان لەگەڵ ئۆجەلان دەست پێبكەن.
دەوڵەت بەخچەلی سەرۆكی پارتی بزوتنەوەی نەتەوەپەرستی توركیا (مەهەپە) لە كۆبونەوەی ناوخۆی پارتەكەی داوای لە دەمپارتی كرد سەردانی زیندانی ئیمراڵی بكەن و لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجالان كۆببنەوە.
جەختی لەوەشكردوەتەوە، دانوستان و كۆبونەوە لەگەڵ ئۆجەلان نابێت دوابخرێت و پێویستە دەمپارتی هەنگاو بنێت بۆئەوەی گفتوگۆی لەگەڵ بكەن.
پێشتر ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز بڵاویكردبوەوە، دەوڵەت باخچەلی زۆر جەخت لە دانوستان لەگەڵ ئۆجەلان دەكاتەوە بە پێچەوانەشەوە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا تەنها بەشێوەی زارەكی باسی دەستپێكردنەوەی پرۆسەی چارەسەری ئاشتی پرسی كوردی لە وڵاتەكەی كردووە و هیچ هەنگاوێكی جددی بۆ نەناوە.
عیراق بڕیاریدا بەشی هەرێم لە نەوتی سپی و بەنزین رەوانەی هەرێمی كوردستان بكات.
وەزارەتی سامانە سروشتیەكانی هەرێم بڵاویكردووەتەوە، ئەمڕۆ وەفدێكی هەرێم سەردانی وەزارەتی نەوتی فیدراڵیان كردوەو لەگەڵ بریكاری وەزارەتی نەوت بۆ كاروباری دابەشكردن كۆبونەتەوە.
دەشڵێت، لە كۆبونەوەكەدا باس لە سێ بابەتی سەرەكی كراوە لەوانەش، دابەشكردنی بەشی هەرێم لە نەوتی سپی كە بڕی 50 ملیۆن لیترە، هەروەها تەرخانكردنی بەشێك لە بەنزینی نۆرماڵ.
باسی لەوەشكردووە، لە كۆبونەوەكەدا بڕیاردرا بەشی هەرێم لە نەوتی سپی دەستبەجێ رەوانە بكرێت، هەروەها چاوەڕێ بكرێت بارودۆخی پارێزگاكانی ناوەڕاست و باشور بۆ بەرهەمی بەنزین باش ببێت تاوەكو بەشێك لە بەنزین بۆ هەرێمیش تەرخان بكرێت.
د.لەتیف ڕەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ پێنجشەممە لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە شاندێکی شارەزایانی دەستپێشخەری فێمینیستی یۆرۆ-دەریای ناوەڕاست و تیمی ڕوانگەی ناوچەیی تایبەت بە توندوتیژی دژی بە ژنان و کچان.
لە میانی دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار بەخێرهاتنی شاندی میوانی کرد، کە شارەزایانی (ئەفریقا، ئاسیا و ئەوروپا) لەبواری توندوتیژی دژ بە ژنانی لەخۆگرتبوو، جەختی لەگرنگی بەرەنگاربوونەوەی هەموو جۆرە جیاکاری و توندوتیژی دژ بەژنانی کردەوە، کەبەشێکی سەرەکین لە گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی کۆمەڵگەکانیان، و خۆشحاڵی خۆی نیشاندا بەبەشداربونی عیراق لەو پێوەرە ناوچەییە کە نۆ وڵاتی لەخۆگرتوە.
سەرۆک کۆمار دووپاتی کردەوە کەدەستوور و سیستمی دیموکراسی مافەکانی ژنان دەستەبەر دەکات، هەروەها ئەمڕۆ بۆ عیراقییەکان گەرەنتی دەستووری و یاسایی بۆ هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگە فەراهەم کراوە، ئاماژەشی بەڕۆڵی سەرۆکایەتی کۆمار کرد لە ئامادەکردنی سیستمێکی یاسادانان کە لەگەڵ پێوەرەکانی مافی مرۆڤدا بگونجێت و ژنان بە تایبەتی، هەروەها دامەزراندنی فەرمانگەیەکی کاروباری ژنان لە سەرۆکایەتی و پاڵپشتیکردنی ژنان لە پۆستە باڵاکاندا لە سەرۆکایەتی و جەختیشی کردەوە کەسەرۆکایەتی کۆمار کۆمەڵێک ڕەشنووسی یاسای بۆ ئەنجومەنی نوێنەران ناردوە بەمەبەستی پەسەندکردن، لەوانە (ڕەشنووسی یاسای توندوتیژی خێزانی) و(ڕەشنووسی یاسای دەستەی باڵای بەهێزکردنی ڕۆڵی ژنان) و ئەنجومەنی نوێنەرانیش پێشتر (ڕەشنووسی یاسای ڕزگاربووانی ژنانی ئێزیدی)یان دەرکردبوو کە لەلایەن سەرۆکایەتی کۆمارەوە نێردرابوو، جگە لە پەسەندکردنی زۆرێک لەپەیماننامەکان لەو بارەیەوە، هەروەها بەشداریکردنیان لە ئامادەکردن و نووسینی ستراتیژی نیشتمانی بۆ جێبەجێکردنی ناوەڕۆکی بڕگەکانی بڕیارنامەی ئەنجومەنی ئاسایش (١٣٢٥) کە پەیوەندیی بە پاراستنی ژنانەوە هەیە لە کاتی ململانێی چەکداریدا.
د.لەتیف رەشید باسی لەهەوڵەکانی سەرۆکایەتی کۆمار کرد بۆ بەدواداچوونی دۆسیەی دەستبەسەرکراوان و سزادراوان و کارکردن بۆ ئازادکردنی ئەو کەسانەی کە حوکمەکەیان کۆتایی هاتووە و بەدواداچوون لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکرێت بە مەبەستی ڕەچاوکردنی مافەکانی مرۆڤ لە ناوەندەکانی دەستبەسەرکردندا .
سەرۆک کۆمار ڕۆڵی تیمی کار و هەوڵەکانیان لە بەدواداچوون بۆ واقیعی ژنان و گرنگی پلانەکانی بە ئامانجگرتنی نەوەی ئێستا و نەوەکانی داهاتوو لەڕێگەی شیکارییەکی واقیعی کۆمەڵگەوە بەرز نرخاند، هەروەها گەیاندنی ئازارەکان لەکۆمەڵگەکان بە گشتی و ژنان بە تایبەتی.
هەروەها هەڵوێستی پتەوی عیراقی بۆ پشتیوانی لە دۆزی فەلەستین و مافی چارەنووسی گەلی فەلەستین و ڕەتکردنەوەی دەستدرێژیی ئێستای دژی گەلانی فەلەستین و لوبنانی دوپاتکردەوە و هیوای خواست کەبڕیاری ئاگربەست، هاوکاربێت بۆ بەهێزکردنی چانسی ئاشتی و سەقامگیری و ئاسایش لە ناوچەکەدا.
زۆرترین بینراووەزارەتی تەندروستی ھەرێم رایگەیاند، لەماوەی ٢٤ سەعاتی رابردوو بەھۆی ڤایرۆسی کۆۆنا ژمارەیەکی زۆری مردن و بۆیەکەمین جار بەرزترین رێژەی توشبوون لە سەرەتای سەرھەڵدانی کۆرۆنا تا ئێستا لەکوردستان تۆمارکرا.
راشیگەیاند، بەھۆی ھەڵسوکەوت و بێباکی ئێستا بەرامبەر کۆرۆنا کارەساتی دڵتەزێن بەڕێوەیە.
ئەو سەرچاوەیەی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەم مانگە بەھۆی ئەوەی وادەی دابەشکردنی مووچە دەکەوێتە رۆژی ھەینی لە رۆژی یەک شەممەوە دەست بەدابەشکردنی مووچە دەکرێت و لە وادەیەکی کەمدا مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەشدەکرێت.
ھاوکات سەرچاوەیەکی دیکەی وەزارەتی دارایی جەختی لەوەکردەوە، بۆ ئەم مانگەش ھاوشێوەی مانگەکانی پێشوو مووچە بە لێبڕینی ٢١% بۆ فەرمانبەران و ٥٠% پلە تایبەتەکان دابەشدەکرێت.
سەرچاوەیەک بە کوردسات نیوزی راگەیاند، پارەی پێویست بۆ دابەشکردنی مووچەی مانگی ٥ی فەرمانبەرانی ھەرێم گەیشتووە و ئەو کێشەیەی دروست ببوو چارەسەر کراوە.
سەرچاوەکە راشیگەیاند، ھەفتەی داھاتوو مووچەی سەرجەم وەزارەتەکان دابەش دەکرێت.
دوێنێ مووچەی وەزارەتی تەندروستی و ئەمڕۆ مووچەی دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواکان دابەشکرا و رۆژی یەکشەممەی داھاتووش مووچەی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠ و وەزارەتی دارایی و ئابوری دابەش دەکرێت، دواتریش مووچەی سەرجەم وەزارەتەکانی تر خەرج دەکرێت.
