كۆمپانیای دانەغازی ئیماراتی رایگەیاند، بەرهەمهێنانی رۆژانەی غازی سروشتی لە كیڵگەی كۆرمۆر بۆ زیاتر لە 500 ملیۆن پێ سێجا بەرزبووەتەوە .

كۆمپانیای داناغازی ئیماراتی لەگەڵ هاوبەشەكەی كرێسێنت پترۆلیۆم راگەیەنراوێكی هاوبەشیان بڵاوكردەوە كە تێیدا ئاماژە بۆ ئەوە كراوە، بەرهەمی رۆژانەی كێڵگەی كۆرمۆر لە سەرەتای مانگی ئازاری ئەمساڵەوە گەیشتووەتە 525 ملیۆن پێ سێجا ستانداردی غازی سروشتی، كە هاوتای 500 بەرمیل نەوتی خاوە.

باسی لەوەشکردووە، بەراورد بە ساڵی 2017 بەرێژەی 75% بەرهەمهێنانی غاز شل رۆژانە زیادیكردووە. وتیشی، رۆژانە 10 هەزار و 70 تۆن غازی شل "ئێڵ پی جی" بەرهەمدەهێن، ئەوەشیان بە دەستكەوتێكی گرنگ وەسف کردووە و جەختی لەوەکردووەتەوە، لە هەوڵەكانیان بەردەوام دەبن بۆ بەرزتركردنەوەی ئەو ئاستە .

هەر بەپێی راگەیەنراوەكەی دانە غاز، كێڵگەی غازی كۆرمۆر رۆژانە 75% پێداویستی بەرهەمهێنانی كارەبا لە هەرێمی كوردستان پڕدەكاتەوە، بەمەش زیاتر لە شەش ملیۆن عێراقی لە هەرێم و پارێزگاكانی دیكەی عێراق سوودمەند دەبن.

ئاماژەیان بەوەشكردووە، داهاتی وەبەرهێنانەكانیان لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە سێ ملیار و 500 ملیۆن دۆلاری ئەمریكی، ئەوەش یارمەتیدەر بووە لە رەخساندنی 20 هەزار هەلی كار لە هەرێم بەشێوەی راستەوخۆ و ناراستەخۆ.

"رۆژێكی تەواو بەبێ بازاڕكردن"، دروشمێك كە دەسەڵاتەكەی ئەردۆغانی هێناوەتە لەرزین، دوای دوو هەفتە لە دەستگیركردنی ئیمام ئۆغڵۆ، توركیا ئارامی لەدەستداوە.

ناڕەزاییەكان لەناوخۆی توركیا سەردەكێشن بۆ ئیفلیجكردنی كەرتی ئابوری، حكومەتیش جەهەپە تۆمەتبار دەكات بە تێكدانی ئابوری سەربەخۆ و تیرۆری بازاڕ.

دوای دوو هەفتە لە دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵ، جەهەپە بەردەوامە لە نیشاندانی ناڕەزایی و رێكخستنی گردبونەوە جەماوەرییەكان لە ئەنكەرە و شارەكانی تری توركیا، جەهەپە لە نوێترین هەڵوێستیدا داوای بایكۆتی ئەو كاڵا و خزمەتگوزارییانە دەكات كە پێدەچێت پەیوەندییان بە حكومەتی رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیاوە هەبێت.

بانگەوازەكەی پارتە ئۆپۆزسیۆنەكەی توركیا بۆ ئەوەبوو، كە بایكۆتی بازاڕكردن بكرێت بە دروشمی رۆژێكی تەواو بەبێ بازاڕكردن.

ئەو دروشمە بۆ دەسەڵاتەكەی ئەردۆغان هێندەی تیرۆر مەترسی خستووەتە دڵی حكومەتەكەیەوە، بەهۆی ئەوەی چەند ساڵێكە هەڵاوسان و لەدەستدانی بەهای دراوەكەی، بەرۆكی گرتووە و ئابوریەكەی لەرزۆك كردووە.

بانگەوازەكەی جەهەپە پێشوازییەكی گەورەی لێكراو هەڵمەتی داخستنی دوكان و بازاڕەكانی بەدوای خۆیدا هێنا، وەك هاوسۆزییەك دژ بە دەستگیركردنی ئیمامئۆغڵو.

هەرزوو حكومەتی توركیاش داواكارییەكەی جەهەپەی بۆ بایكۆتی بازاڕ ئیدانە كرد و بە هەوڵێك بۆ تێكدانی ئابوری وەسفی كرد.

هاوکات عومەر پۆڵات وەزیری بازرگانی توركیاش رایگەیاند، داواكردنی بایكۆت مەترسی لەسەر سەقامگیری ئابوری دروستدەكات، لەگەڵ ئەوەشدا چەند وەزیر و كەسایەتییەكی ناودار كە پشتیوانی حكومەتی توركیا دەكەن، بە دروشمی "بایكۆت نییە، بەڵكو زیانێكی نیشتمانییە" بە هاشتاگ لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان هەڵمەتێكیان لە دژی هەنگاوەكەی جەهەپە دەستپێكرد.

رەمەزان بینگۆڵ سەرۆكی كۆمەڵەی چێشتخانە و گەشتوگوزاری توركیاش رایگەیاند، داوای بایكۆت رەنگە براندە ناوخۆییەكان و بزنسە بچوكەكانی توركیا بكەوێتە رەوشێكی سەختەوە و بەتوندی دەكرێنە ئامانج.

داواكاری گشتی توركیاش دەستی بە لێكۆڵینەوە لەو كەسانە كردووە، كە بانگەوازی بایكۆتیان لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان دەستپێكردووە و بە پێشێلكردنی یاساكانی وڵات و و هاندان بۆ دوژمنایەتی وەسفیكردووە.

عومەر یەرلیكا وەزیری ناوخۆی توركیاش وتی، بانگەوازەكەی جەهەپە بۆ تێكدانی سەربەخۆیی ئابوریی توركیایە، تیرۆركردن و كوشتنی ئابوریی نیشتمانییە، بچووكردنەوە و كەمكردنەوەی نانی خەڵكییە، هەوڵی كودەتایەكە بۆ سەر ئابوری.

وتیشی، ناتوانرێت بە هەڕەشە و پەنچە راوەشاندن و بانگەوازی شەقام و بایكۆت وا لە توركیا بكرێت بچەمێتەوە و مل كەچ بكات.

دەستەی خاڵە سنورییەكانی عیراق رایدەگەیەنێت، داهاتی خاڵە سنورییەكان لە ماوەی دوو مانگدا 400 ملیار دیناری تێپەڕاندووە.

عومەر وائیلی سەرۆكی دەستەی خاڵە سنورییەكانی عیراق رایگەیاند، دەستەكە توانیویەتی سەرجەم خاڵە سنورییە وشكانی و ئاوی و ئاسمانییەكان بەیەكەوە ببەستێتەوە بە یەك ناوەندەوە.

دەشڵێت، بەو شێوەیە دەتوانرێت زۆر بە ئاسانی چاودێری خاڵە سنورییەكان بكرێت و ئەنجامی پشكنینی كاڵاكانیش وردبینی بۆ دەكرێتەوە.

وتیشی، ئاماری مانگی یەك و دووی ئەمساڵ دەریدەخات داهاتی خاڵە سنورییەكان 400 ملیار دیناری تێپەڕانردووە و هەوڵی زیادكردنی داهاتیش دەدەن لە چوارچێوەی پلانێكی ستراتیژیدا.