دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا پێناسی گومرکی بەسەر هاوبەشە بازرگانییەکاندا سەپاند و رایگەیاند پێناسی گومرکی لە ئەمشەوەوە دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.

سەرۆکی ئەمەریکا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند باج بەسەر تەواوی وڵاتانی جیهاندا دەسەپێنێت و بڕیارێکی "مێژوویی" بۆ ئەم مەبەستە ئیمزا دەکات و وتی؛ ئەمە رۆژی رزگاری ئەمریکایە.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا، لە کۆشکی سپی راگەیاندنی بڕیارێکی نوێی ئابوری راگەیاند کە بەگوێرەی وتەکانی، لە مێژووی ئەمەریکادا بێوێنەیە و بە فەرمانێکی مێژوویی ناوی برد.

ترەمپ لەم کۆنفرانسەدا وتی: "ئەمە یەکێکە لە گرنگترین رۆژەکان لە مێژووی ئەمریکادا، ئەمڕۆ ڕۆژی سەربەخۆیی ئابووری ئەمریکایە."

بەپێی ئەم بڕیارە نوێیە، باج بە رێژەی 10% بەسەر هەمو کەلوپەلە هاوردەکاندا دەسەپێنرێت، هەروەها باجی 25% بەسەر ئەو ئۆتۆمبێلانە دادەنرێت کە لە دەرەوەی ئەمەریکا دروست دەکرێن.

سەرۆکی ئەمەریکا ئاماژەی بەوەش کرد کە ئەوروپا هیچ بەرهەمێکی ئەمریکی هاوردە ناکات، بۆیە باجێکی تایبەت بە رێژەی 20% بەسەر ئەوروپادا دەسەپێنێت.

ترەمپ بە توندی جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە "چیتر رێگە نادەین هیچ وڵاتێک سامانی وڵاتەکەمان بدزێت" و وتیشی ئەم بڕیارە ئەوە دەسەلمێنێت کە ئەمەریکا "چیتر بەرانبەر دزینی سامانەکانی بێدەنگ نابێت."

شارەزایانی ئابووری ئاماژە بەوە دەکەن کە ئەم بڕیارە کاریگەریی گەورەی لەسەر بازرگانیی نێودەوڵەتی دەبێت و لەوانەیە وڵاتانی دیکەش هەمان سیاسەت پەیڕەو بکەن، کە ئەمەش دەکرێت ببێتە هۆی جەنگێکی بازرگانی لە نێوان زلهێزەکاندا.

کەمێک پێش ئێستا؛ فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل هێرشیان کردە سەر چەند ناوچەیەک لە سوریا و لە یەک کاتدا ناوەندێکی توێژینەوەی زانستی و فرۆکە خانەی حەمایان بۆردومانکرد.

ئاژانسی هەواڵی فەرمیی سووریا (سانا) بڵاویکردوەتەوە؛ کە فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل هێرشیان کردۆتە سەر دەوروبەری شاری حەما لە ناوەڕاستی سوریا.

هاوکات؛ کەناڵی 12ی ئیسرائیل پشتڕاستی کردەوە کە فڕۆکەخانەی سەربازی T4 لەنێو ئەو ئامانجانەدابوون کە لە سوریا بۆردومان کراون. 

بەرپرسێکی ئیسرائیلیش بە رۆژنامەی ئورشەلیم پۆستی وڵاتەکەی وتووە: هێرشەکانی ئیسرائیل لەسوریا پەیامێکن بۆ تورکیا کە لە سوریا دەست لە کاروبارەکانی ئیسرائیل وەرنەدا.

جێی ئاماژەیە کە ئەمە چەندەمین هێرشی ئیسرائیلە بۆ سەر خاکی سووریا لە ماوەی ئەم ساڵدا بە بیانووی لێدانی بنکە و بارەگاکانی گرووپە چەکدارە هاوپەیمانەکانی ئێران.

حکومەتی بەریتانیا بڕیاری داوە یەک ملیۆن پاوەندی ستەرلینی وەک هاوکاری بداتە حکومەتی هەرێمی کوردستان بە مەبەستی بەرەنگاربونەوەی کۆچی نایاسایی و دەستگیرکردنی باندەکانی قاچاخچێتی.

بەپێی راگەیەندراوێک لە ماڵپەڕی فەرمی حکومەتی بەریتانیا، ئەم بڕە پارەیە بۆ هاوکاریکردنی هەرێمی کوردستانە لە هەوڵەکانی بۆ بەرەنگاربونەوەی باندەکانی قاچاخچێتی و کۆچی نایاسایی.

جگە لە پێشکەشکردنی هاوکاری دارایی، بەریتانیا راهێنان بە زیاتر لە 100کارمەندی سنوری و هێڵی ئاسمانی لە سلێمانی، هەولێر و دهۆک دەکات و ئامێری پسپۆڕی دیاریکردنی بەڵگەنامەی ساختەشیان بەسەردا دابەش کردووە بۆ سەرکوتکردنی باندەکانی قاچاخچێتی و بەرگرتن لە بەکارهێنانی بەڵگەی ساختە لە فڕۆکەخانەکان و سنورەکان.

بەریتانیا کە پێشەنگی جیهانییە لە دۆزینەوەی بەڵگەنامەی ساختە، شارەزایی و ئامێری پسپۆڕی و هەواڵگری هاوبەشی لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا بەکارهێناوە بۆ دابەزاندنی ئەو رێگا سەرەکیانەی کە قاچاخچیەکان بەکاری دەهێنن.

حکومەتی بەریتانیا لە راگەیەندراوەکەیدا جەختی کردووەتەوە کە "هەموو دەسەڵاتێکمان لەبەر دەستدایە و بەکاری دەهێنین بۆ راوکردن و دادگاییکردن و هەڵوەشاندنەوەی باندەکانی قاچاخچیەتی". هەروەها ئاماژەی بەوەش کردووە کە بەریتانیا و عیراق هاوبەشی سەرەکی دەبن لەو هەڵمەتەدا.

ئەم هاوکارییە لە دوای بەشداری نوێنەری حکومەتی هەرێم دێت، لە لوتکەی بەرەنگاربونەوەی کۆچی نایاسایی کە لە چەند رۆژی رابردودا بە بەشداری نوێنەری چل وڵات لە لەندەن بەڕێوەچوو. دوای لوتکەکەش، وەزیری ناوخۆی هەرێم لەگەڵ هاوتا بەریتانییەکەی کۆبووەوە و لەو چوارچێوەیەدا ئەو بڕە پارەیە وەک هاوکاری درایە حکومەتی هەرێم.