هەڵوێستی ئێران و روسیا بەرامبەر ئەسەد بووەتە گەرمترین بابەتی میدیاكانی جیهان
هەژار
٩ی کانونی یەکەمی ٢٠٢٤
دیمەنی هەڵكردنی ئاڵای گروپە چەكدارەكانی سوریایە لەباڵیۆزخانەی سوریا لە مۆسكۆی پایتەختی روسیا، رۆژێك دوای روخانی دەسەڵاتی بەشار ئەسەدی هاوپەیمانی روسیا و هەڵهاتنی بۆ مۆسكۆ.
دوای روخانی دەسەڵاتی ئەسەد، یەكێك لەو بابەتانەی ئێستا میدیاكانی جیهان زۆرترین گرنگی پێدەدەن، هەڵوێستی ئێران و روسیایە لە پشتكردنە ئەسەد، رۆژنامەیەكی بەریتانیش باس لەوە دەكەن وەزیری دەرەوەی ئێران راستەوخۆ بە ئەسەدی وتووە كە ناتوانن هێزی بۆ بنێرن، بەڵام ئێران دەڵێت هیچ كاتێك ئەسەد داوای هاوكاری و پشتیوانی لێنەكردوون.
بەپێی راپۆرتێكی پەیمانگای توێژینەوە جەنگییەكان لە ئەمریكا، رووخانی دەسەڵاتەكەی بەشار ئەسەد، كێشەیەكی گەورە بۆ روسیا و ئێران دروست دەكات و دەبێتە گورزێكی كوشندە لە رووی متمانەوە لە بەرامبەر هاوپەیمانەكانی تریان كە دوو وڵاتی هاوپەیمانی سەرەكی سوریا بوون و لە دوای ساڵی ٢٠١١ و ٢٠١٥ەوە هێزێكی زۆریان لە سوریا هەبووە بۆ پشتیوانیكردن و هاوكاریكردنی ئەسەد.
لە بەشێكی راپۆرتەكەدا هاتووە، بە فەرمانی ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا، هێزەكانی ئەو وڵاتە لە سوریا جگە لە پاراستنی خۆیان و تێوەنەگلان لە شەڕ و ئاڵۆزییەكان، هیچ هەنگاوێكی تریان بۆ پشتیوانیكردن لەئەسەد نەنا كە چەندین ساڵە لە سوریا پشتیوانی دیمەشق دەكەن و خۆیان وەك هاوپەیمانێكی سەرەكی ئەو وڵاتە پیشانداوە، ئەوەش روسیا روبەڕوی قەیرانێكی گەورەی متمانە دەكاتەوە وەك هاوپەیمان و هاوبەشێكی ئەمنی باوەڕپێكراو لەسەر ئاستی جیهان، ئەوەش لە كاتێكدا ئێستا هێز و بارەگاكانی روسیا لە سوریا لە ژێر بەزەیی گرووپە چەكدارەكاندان كە پێشتر مۆسكۆ هەموویانی خستووەتە لیستی تیرۆرەوە.
پەیمانگای توێژینەوە جەنگییەكان لە ئەمریكا باسی لەوەشكردووە، لەگەڵ دەستپێكردنی هێرشی گرووپە چەكدارەكان بۆسەر ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی حكومەتی سوریا كە لە ماوەیەكی كەمدا توانییان دەستبەسەر دیمەشقی پایتەختدا بگرن و دەسەڵاتەكەی ئەسەد بڕوخێنن، هەر لەسەرەتای دەستپێكردنی هێرشەكاندا ئێران لە پێناو پاراستنیان سەرجەم فەرماندە و سەربازەكانی لە سوریا كشاندەوە.
رۆژنامەی فاینانشاڵ تایمزی بەریتانیش دەڵێت، هەڵوێستی ئێرانیش لە بەرامبەر هاوپەیمانە سورییەكەی هەمان هەڵوێستی روسیا بووە و بەهەمان شێوە تووشی قەیرانێكی گەورەی متمانە و باوەڕپێكردن دەبێتەوە لە بەرامبەر هاوپەیمانەكانی، چونكە عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران كە لەماوەی رابردوودا سەردانی دیمەشقی كرد و لەگەڵ ئەسەد كۆبووەوە، لەگەڵ ئەوەی هەموو زانیارییەكی لەبارەی دەستپێكردنی هێرشی گرووپە چەكدارەكان پێدابوو، ئاگاداریشی كردبووە رەوشی ئێستای ئێران لەبار نییە بۆئەوەی هێزی بۆ بنێرن و پشتیوانی بكەن بۆ مانەوەی لە دەسەڵاتدا.
رۆژنامەكە جەختیشیكردووەتەوە، هۆكاری ئەو هەڵوێستەی ئێران و پشتكردنە ئەسەد بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە تاران هیچ متمانەیەكی بە دیمەشق نەمابوو و تۆمەتباری كردبوو بە دزەپێكردنی زانیاری لەبارەی فەرماندە سەربازییەكانی ئێران لە سوریا كە بەهۆیەوە ژمارەیەكیان لە ئەنجامی بۆردومانی ئیسرائیل و ئەمریكا كوژران.
لە بەرامبەریشدا وەزیری دەرەوەی ئێران بە تەلەفزیۆنی رەسمی وڵاتەكەی وتووە، هیچ كاتێك بەشار ئەسەد داوای هاوكاری و پشتیوانی لێنەكردوون بۆ بەرنگاربوونەوەی هێرشی گرووپە چەكدارەكان و تووشی سەرسوڕمانیش بوون كە لە ماوەیەكی زۆر كەمدا دەسەڵاتەكەی بەشار ئەسەدیان رووخاند و سوپای سوریاش هیچ بەرگرییەكی نەكرد.