فەرەنسا ئەندازیاری رێککەوتنی ھەرێم و بەغداد بوو

04/04/2023
321 جار خوێندراوەتەوە

سالار مەحمود

دەرکەوت بڕیاری دادگای پاریس گرنگ و لەبەرژەوەندی خەڵکی کوردستانە. تورکیاو ھاو ئاوازەکانی تورکیا لێی زەرەرمەندو نیگەران بوون. رێگا دروستەکەی سیاسەتی نەوتی ھەرێم عیراقە، نەک تورکیا. 

راستکردنەوەی ھەڵەی چەند ساڵە درەنگیش بێت ھەر باشە. بەڵام شایستە فیدراڵیەکانی ھەرێم پارێزراو بن.

پرسیاری گرنگ ئەوەیە ئایا بەپێی دەستور قەرەبووی ناوچە زیانلێکەوتوەکان لەم رێکەوتنەدا ھاتوە؟ باسی قەرەبووی قوربانیانی ئەنفال و جینۆساید کراوە؟

باسی گەڕانەوەی موڵک و ماڵی كوردی ناوچە دابڕێنراوەکان کراوە؟

باسی قەرەبووی قوربانیانی ھەڵەبجەو کیمیاباران  فەیلیەکان کراوە؟.

چونکە لە دەستوردا باسی ئەوە ھاتوە لە داھاتی نەوت قەرەبووی ئەو توێژانە بکرێتەوە و بڕیاری دادگای باڵای تاوانەکانی عیراق ھەیە کە پێویستە حکومەتی عیراقی قەرەبویان بکاتەوە.

بەدڵنیایی باس نەکراوە بەڵام با ئەم دۆسیەیە لەناو پرۆژە بودجەی گشتی عیراق جێ بگرێت.

ئەم رێکەوتنە یارمەتیدەرە بۆ شەفافیەت و رونکاری لە پرۆسەی نەوتی لە کوردستان کە نوخبەیەکی کەم لێی سودمەند بوونەو زۆرینەی خەڵکی کوردستان لێ بێبەش بوون.

عیراق بەھەشت بۆ کوردستان مسۆگەر ناکات، بەڵام بە ھەموو پێوەرێک رێکەوتن لەگەڵ عیراق کە ھێشتا کورد بەشێکە لە حوکمڕانی بەغدا ھەزاران جار لەو رێکەوتنە شاراوەو نادروستەی لەگەڵ تورکیای دژ بەکوردو کوردستان باشترە.

لەپشتی پەردەوە فرەنسا رۆڵی ھەبوە لەسەرخستنی ئەم رێکەوتنە.

ئەم رێکەوتنە مەترسی تێکدانی ھەیە لەلایەن تورکیاوە، بەمیکانیزم و رێگای جیاجیا.