نەوتی ھەرێم لەبەرداشی عێراق و کۆمپانیا نەوتییەکاندا
kurdsatnews.com
وەزارەتی نەوتی عێراق لە رونکردنەوەیەکدا لەبارەی بەردەوامی راگرتنی ھەناردەی نەوتی ھەرێم، کۆمپانیا نەوتییەکان تۆمەتبار دەکات بەوەی رێگرن لەبەردەم دەستپێکردنەوەی پڕۆسەکە و دەڵێت، ئەوان ئامادەنین نەوتی بەرھەمھێنراو بدەنە حکومەتی ھەرێم تا ئەویش رادەستی بەغدادی بکات و بەپێی یاسای بودجە ھەناردە بکرێت.
دەشڵێت، عێراق زەرەرمەندی سەرەکی راگرتنی ھەناردەی نەوتی ھەرێمە و ئەگەر کۆمپانیا نەوتییەکان نەوت رادەست بکەن لە زوترین کاتدا ھەناردە دەستپێدەکاتەوە، جگە لەوەش تا ئێستا ھەرێم و کۆمپانیاکان گرێبەستەکانیان رادەست نەکردووە و بەغداد ئاگاداری ئەو قەرزە یەک ملیار دۆلارییە نییە کە کۆمپانیا نەوتییەکان باسی دەکەن کە پێویستە ھەرێم پێیان بداتەوە.
وەزارەتی نەوت باسی لەوەشکردووە، تێچووی بەرھەمھێنانی بەرمیلێک نەوت لە عێراق ٦.٩ دۆلارە بەڵام کۆمپانیاکان داوای سێ ھێندەی ئەو بڕە دەکەن و ئەوەشیان کردووەتە مەرجی پێشوەختە بۆ دەستپێکردنەوەی پڕۆسەکە، بەڵام ئەوان ناچنە ژێر باری مەرجەکانیانەوە.
رونکردنەوەکەی وەزارەتی نەوتی عێراق وەڵامە بۆ دوایین راگەیەندراوی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان ناسراو بە ئەپیکور کە جەختیکردبووەوە حکومەتی عێراق ھەنگاوی پێویستی نەگرتووەتەبەر بۆ دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوت.
لە ئێستادا کۆمپانیا نەوتییەکان چاویان لەسەر سەردانەکەی ناوەڕاستی مانگی داھاتووی سەرۆکوەزیرانی عێراقە بۆ ئەمریکا و چاوەڕوانن بەرپرسانی واشنتن فشاری لێبکەن بۆ دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم، کە لە ٢٥ ی ئازاری ٢٠٢٣ ەوە و بە بڕیاری دادگای ناوبژیوانی راگیراوە و سەرجەم ھەوڵەکان بۆ دەستپێکردنەوەی بێ ئەنجامبوون.
مایڵز کاگینز، وتەبێژی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان (ئەپیکور) بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەوان لەگەڵ کۆشکی سپی و کۆنگرێس کاردەکەن بۆ ئەوەی فشار بخەنە سەر سەرۆکوەزیرانی عێراق بە ئامانجی دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێمی کوردستان.
بەغداد و ئەنقەرە ماوەی ساڵێکە لە کێشمەکێشێکی یاسایی درێژخایەندان لەبارەی بڕیارەکەی دادگای ناوبژیوانی نێودەوڵەتی بۆ راگرتنی ھەناردەی نەوتی ھەرێم، بەپێی بڕیارەکە ئەنقەرە دەبێت بڕی یەک ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلار بدات بە بەغداد وەک قەرەبووی ھەناردەی نەوتی ھەرێم لە نێوان ساڵانی ٢٠١٤ بۆ ٢٠١٨. ھەروەھا دۆسیەی ناوبژیوانی دووەم کە ھەناردەی نەوت لە لەساڵی ٢٠١٨ بەدواوە دەگرێتەوە ھێشتا بەردەوامە و یەکلایی نەکراوە.
وتەبێژی ئەپیکور دەڵێت، تورکیا لایەنێکی گرنگی پڕۆسەکەیە و لەسەردانە چاوەڕوانکراوەکەی سەرۆک کۆماری ئەو وڵاتە بۆ بەغداد ئەو پرسە تاوتوێ دەکرێت و بەھۆی راگرتنی ھەناردەی نەوتەوە بەغداد دەبێت مانگانە قەرەبووی تورکیا بکاتەوە.
پێش راگرتنی، رۆژانە ٤٥٠ ھەزار بەرمیل نەوت لە ھەرێمی کوردستانەوە ھەناردەدەکرا، بەپێی خەمڵاندنی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان، زیانی راگرتنی ھەناردەی نەوت نزیکەی ١١ بۆ ١٢ ملیار دۆلارە.
لە ئێستادا کلیلی ھەر ڕێککەوتنێکی دووبارە دەستپێکردنەوەی نەوت کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکانی نەوتن کە لە ھەرێمی کوردستان کاردەکەن، کە بەھۆی داخستنی بۆرییەکانەوە ناچاربوون ھەناردەکردنیان ڕابگرن و لەئێستادا تەنھا دەتوانن نەوت لە ناوخۆی کوردستان بە داشکاندنی بەرچاو بفرۆشن.
]]>