سەردانی دیپلۆماسی ستراتیجی سەرۆکی یەکێتی بۆ ڕووسیا
ناونیشان: لێکۆڵینەوە لە گرنگی سەردانەکەی سەرۆکی یەکێتی بۆ ڕووسیا و کاریگەرییەکانی لەسەر دۆزی کورد
لە ھەنگاوێکی دیپلۆماسی بەرچاودا، سەرۆکی یەکێتی دەستی کرد بە سەردانێک بۆ ڕووسیا، لەوێ لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ڕووسیا گفتوگۆی کرد. ئەم کۆبوونەوەیە نەک تەنیا بۆ یەکێتی بەڵکو بۆ دۆزی فراوانتری کوردیش کاریگەریی قووڵی ھەیە. تێگەیشتن لە گرنگی ئەم پەیوەندییە و کاریگەری و سوودە ئەگەرییەکانی، لە ھەڵسەنگاندنی کاریگەرییەکانی لەسەر خواستەکانی کورد بۆ شەرعیەت و دانپێدانان، زۆر گرنگە.
بەھێزکردنی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکان:
دیداری سەرۆکی یەکێتی و وەزیری دەرەوەی ڕوسیا جەخت لەسەر بەدواداچوونی ڕێگا دیپلۆماسییەکانی یەکێتی دەکاتەوە بۆ بەرەوپێشبردنی ئامانجەکانی. یەکێتی بە پەیوەندی لەگەڵ ڕووسیا کە یاریزانێکی سەرەکی ناوچەییە، ئامانجی ئەوەیە پێگەی نێودەوڵەتی خۆی بەھێز بکات و پشتیوانی بۆ دۆزی کورد کۆبکاتەوە. ئەم دەستپێشخەرییە دیپلۆماسییە ئاماژەیە بۆ گۆڕانکارییەکی ستراتیژی بەرەو کەڵک وەرگرتن لە رێگە دیپلۆماسییەکان بۆ گەیشتن بە خواستەکانی کورد.
داینامیکی جیۆپۆلیتیکی:
دەستێوەردانی ڕووسیا لە پرسی کورد داینامیکی نوێ بە دیمەنی جیۆپۆلەتیکی ناوچەکە دەناسێنێت. وەک زلھێزێکی گەورە کە کاریگەری لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا ھەیە، پەیوەندی ڕووسیا لەگەڵ یەکێتی دەتوانێت بە ئەگەرێکی زۆرەوە ھاوپەیمانی و ھاوپەیمانییەکان لە ناوچەکەدا دابڕێژێتەوە. ئەمەش دەتوانێت کاریگەرییەکی دوور مەودای ھەبێت لەسەر سەقامگیری ناوچەکە و ھاوسەنگی ھێز و کاریگەری نەک تەنھا لەسەر کورد بەڵکو لەسەر لایەنە پەیوەندیدارەکانی دیکەی ناوچەکەش ھەبێت.
ھاوبەشی ستراتیژی:
بۆ کورد، دروستکردنی شەراکەتی ستراتیجی لەگەڵ ڕووسیا دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ بەدەستھێنانی ھاوپەیمانێکی بەھێز لە ھەوڵەکانیاندا بۆ چارەنووسی خۆیان. پاڵپشتی ڕوسیا دەتوانێ لە پشتیوانی دیپلۆماتیکەوە دەست پێبکات تا ھاوکاری سەربازی، دابینکردنی ئەو ھێزە بۆ کورد کە پێویستیانە بۆ دووپاتکردنەوەی ماف و بەرژەوەندییەکانی لەسەر شانۆی نێودەوڵەتی. جگە لەوەش، ھاوبەشی لەگەڵ ڕووسیا دەتوانێت پارێزگاری لە کوردەکان لە بەرامبەر ھەڕەشە و نەیارانی دەرەکی پێشکەش بکات.
کاریگەرییە ناوچەییەکان:
ڕەنگە پەیوەندی یەکێتی لەگەڵ ڕووسیا لە سەرانسەری ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا دەنگ بداتەوە و کاریگەری لەسەر داینامیکی ناوچە ململانێدارەکانی وەک سوریا و عێراق ھەبێت. تێوەگلانی ڕووسیا لەم ململانێیانەدا، لەگەڵ پەیوەندییەکانی لەگەڵ یەکێتی، دەتوانێت دەرئەنجامی ناکۆکییە بەردەوامەکان لە قاڵب بدات و بە ئەگەرێکی زۆرەوە بەشداری لە ھەوڵەکانی چارەسەرکردنی ناکۆکیەکاندا بکات. جگە لەوەش، پشتیوانی ڕوسیا لە دۆزی کورد دەتوانێت تەحەدای ھەژموونی زلھێزەکانی دیکەی ناوچەکە بکات و دەرفەتی نوێ بۆ دووبارە بەھێزبوونەوەی کورد لە ناوچەکە بخوڵقێنێت.
ھۆکارەکانی سەردانەکە:
ڕەنگە چەند ھۆکارێک پاڵنەری سەردانەکەی سەرۆکی یەکێتی بۆ ڕووسیا بووبێت:
١. *بەدوای پشتیوانی*: ڕەنگە یەکێتی داوای پشتیوانی سیاسی و دیپلۆماسی لە ڕووسیا بکات بۆ بەرەوپێشبردنی ئامانجەکانی و کۆکردنەوەی دانپێدانانی نێودەوڵەتی.
٢- *گەڕان بە ھاوپەیمانییەکان*: ڕەنگە یەکێتی وەک ھاوپەیمانێکی پۆتانسێلی ڕوسیا لە خەباتی خۆیدا بۆ مافەکانی کورد سەیر بکات و ھەوڵی گەڕان بەدوای ڕێگاکانی ھاوکاریدا بدات.
٣. *حیساباتی جیۆپۆلیتیکی*: بە لەبەرچاوگرتنی بەشداریکردنی ڕووسیا لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، ڕەنگە یەکێتی بەھایەک ببینێت لە دامەزراندنی پەیوەندی لەگەڵ مۆسکۆ بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەر داینامیکی ناوچەیی بڕوات.
٤. *کاریگەری دژە ھاوسەنگی*: پەیوەندی یەکێتی لەگەڵ ڕوسیا دەتوانێت وەڵامێک بێت بۆ کردەی ئەکتەرەکانی تری ناوچەکە، کە ئامانج لێی ھاوسەنگکردنی دینامیکی دەسەڵات و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی کوردە.
دەرئەنجامی سەردانەکە:
سەردانەکەی سەرۆکی یەکێتی بۆ ڕووسیا و دیدارەکەی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ڕووسیا پێشکەوتنێکی بەرچاوە لە ھەوڵی کورد بۆ بەھێزکردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ رووسیا. یەکێتی بە پەیوەندیکردن لەگەڵ ڕووسیا، ھەوڵدەدات ھاوبەشی ستراتیژی دروست بکات و پەیوەندییە دیپلۆماسییەکان بەھێز بکات و واقیعە جیۆپۆلیتیکییە ئاڵۆزەکان لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا بگۆڕێت لە سوودی کورد . لە کاتێکدا کە تەواوی کاریگەرییەکانی سەردانەکە دەمێنێتەوە، بەڵام گرنگییەکەی لە داڕشتنی ڕێڕەوی داھاتووی دۆزی کورد و دینامیکی ناوچەیی کەم ناکرێتەوە.
|